Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Renata Gąsior

Protokolant Magdalena Adamska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2024 r. w W.

sprawy z powództwa G. O.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o odszkodowanie

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 września 2023 r. sygn. akt VI P 201/22

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz G. O. kwotę 120,00 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Sędzia Renata Gąsior

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu sprawy z powództwa G. O. przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. o odszkodowanie:

I.  zasądził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda G. O. kwotę 15.600,00 zł (piętnaście tysięcy sześćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda G. O. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami, w wysokości odsetek za opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

III.  nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.246,93 zł (jeden tysiąc dwieście czterdzieści sześć złotych i dziewięćdziesiąt trzy grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

IV.  wyrokowi w pkt I nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 5.325,00 zł (pięć tysięcy trzysta dwadzieścia pięć złotych).

Sąd Rejonowy ustalił, że powód jako pracownik pozostawał w stosunku pracy z pozwanym jako pracodawcą na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 18 sierpnia 1986 roku, ostatnio, począwszy od dnia 1 grudnia 2021 roku zatrudniony zaś był na stanowisku Specjalisty (...) w jednostce organizacyjnej: Dział (...) w pełnym wymiarze czasu pracy.

Stanowisko ostatnio zajmowane przez powoda - Specjalista (...) - wyróżnione zostało pod poz. 35 w wykazie stanowisk nierobotniczych pozwanej. Oprócz niego brak było w tym wykazie innych stanowisk zawierających frazę „specjalista dyplomowany wiodący”.

Na stanowisku Specjalisty (...) do zadań pracownika należało: 1) koordynacja i nadzór nad procesem reklamacjami produktów leczniczych, wyrobów medycznych, suplementów diety, środków ochrony indywidulanej oraz produktów biobójczych. Optymalizacja i ciągłę doskonalenie procesu, wdrażanie aktualnych wymagań oraz najlepszych praktyk przy jednoczesnej optymalizacji kosztowej; 2) nadzór nad prawidłową i terminową realizacją procesu reklamacji w tym rejestracja i zarządzanie bazą reklamacji, pozyskiwanie wymaganych opinii, weryfikacja dostarczanej dokumentacji i pozostałe zadania wynikające z zapisów obowiązującej procedury. Archiwizacja dokumentacji reklamacji. Monitorowanie i raportowanie wskaźników procesu; 3) nadzorowanie, przeglądy i aktualizacja dokumentacji (...) dla procesu reklamacji; 4) współpraca ze S. Działu (...) w zakresie prowadzenia Kart (...) (działań korygująco-naprawczych) wynikających z działań reklamacyjnych, zgodnie z Procedurą (...) (...)) koordynacja i nadzór nad procesem wstrzymania i wycofania produktów leczniczych. Optymalizacja i ciągłe doskonalenie procesu, wdrażanie aktualnych wymagań oraz najlepszych praktyk; 6) kierowanie pracami Zespołu ds. Wstrzymań i Wycofań. Nadzór nad prawidłową i terminową realizacją procesu w zakresie zadań wynikających z zapisów obowiązującej procedury. Archiwizacja dokumentacji wstrzymań i wycofań; 7) zarządzanie i nadzór nad alertami generowanymi przez system weryfikacji autentyczności produktów leczniczych dla produktów podlegających serializacji i wprowadzonych do obrotu po 9 lutego 2019 roku; 8) udział w inspekcjach zewnętrznych (...) prowadzonych przez organy nadzoru (GIF, agencje zagraniczne, inne uprawnione instytucje) w swoim obszarze odpowiedzialności, w tym przygotowanie obszaru do inspekcji, przygotowanie wymaganych dokumentów oraz prezentacja obszaru; 9) udział w audytach zewnętrznych i wewnętrznych (...) w swoim obszarze odpowiedzialności, w tym przygotowanie obszaru do inspekcji, przygotowanie wymaganych dokumentów oaz prezentacja obszaru; 10) udział w wyznaczonych audytach wewnętrznych oraz zewnętrznych jako audytor wiodący lub audytor; 11) opiniowanie zmian, odchyleń, udział w prowadzonych postępowaniach wyjaśniających, analizach ryzyka oraz pozostałych procesach jakościowych związanych z przydzielonym zakresem obowiązków; 12) akceptacja wyznaczonych dokumentów (...); 13) realizowanie zadań wynikających z Procedury szkoleń (...) związanych z prowadzeniem szkoleń i seminariów dla współpracowników z wyznaczonego zakresu wymagań Dobrej Praktyki Wytwarzania ((...)) i systemów zarządzania jakością; 14) samokształcenie i bieżąca aktualizacja wiedzy własnej; 15) wykonywanie zadań dodatkowych zgodnie ze wskazaniem przełożonego.

Specjalista dyplomowany wiodący może zajmować się kwalifikacją dostawców ale też innymi rzeczami np. wycofaniami. Sama nazwa nie definiuje czynności pracownika. Na stanowisko specjalisty dyplomowanego wiodącego można było awansować ze stanowiska specjalisty.

Do zadań działu zapewnienia jakości należało: 1) opracowywanie, aktualizacja i nadzorowanie dokumentów wymaganych do uzyskania zezwolenia na wytwarzanie lub import produktów leczniczych, zaświadczenia o wpisie do krajowego rejestru wytwórców, importerów oraz dystrybutorów substancji czynnych, certyfikatów (...), 2) opracowywanie i aktualizacja Dokumentacji Głównej Miejsca Prowadzenia (...) ( (...)) dla obszarów wytwarzania produktów leczniczych i substancji czynnych, 3) nadzorowanie i opiniowanie dokumentacji Farmaceutycznego Systemu Jakości, 4) koordynacja procesu rozpatrywania reklamacji produktów Spółki oraz procesów wstrzymań w obrocie i wycofań produktów leczniczych z rynku, 5) nadzorowanie systemu zapewnienia jakości w obszarach produkcyjnych i w logistyce, wdrażanie zasad (...) o (...) w tych obszarach, 6) opracowywanie Przeglądów Jakości Produktu i Substancji Czynnej wraz z analizami trendów, 7) dokonanie oceny Raportu Serii, 8) wdrożenie, nadzór i doskonalenie działania zintegrowanego Systemu (...) Jakością (...) (...) (...) dla suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia, dermo-kosmetyków oraz wyrobów medycznych, 9) organizacja i prowadzenie wewnętrznych szkoleń wstępnych, podstawowych i okresowych z zakresu wymagań Dobrej Praktyki Wytwarzania i wdrożonego Farmaceutycznego Systemu Jakości, 10) organizacja i udział w inspekcjach/audytach wewnętrznych prowadzonych w komórkach organizacyjnych Spółki, 11) nadzór nad realizacją działań naprawczo-korygujących ((...)), 12) nadzór i prowadzenie kwalifikacji dostawców materiałów wyjściowych (w tym substancji czynnych) i opakowaniowych używanych do wytwarzania produktów leczniczych, 13) planowanie i merytoryczna koordynacja audytów zewnętrznych realizowanych u wytwórców materiałów wyjściowych i opakowaniowych przez audytorów Spółki lub firmy zewnętrzne w ramach zawartych umów, 14) nadzór nad procesem kontrolowania zmian w Spółce w zakresie obszarów podlegających wymaganiom Dobrej Praktyki Wytwarzania w rozumieniu wytycznych prawa farmaceutycznego, 15) nadzór/opiniowanie pod kątem wymagań prawa farmaceutycznego umów jakościowych/technicznych dotyczących działań zlecanych na zewnątrz lub wykonywanych przez Spółkę lub zawieranych z dostawcami/wytwórcami substancji czynnych, 16) udział w inspekcjach i audytach prowadzonych w Spółce przez krajowe i zagraniczne organy kontroli oraz klientów Spółki.

Dział zapewniania jakości zajmuje się systemowym podejściem do zarządzania jakością. Zajmuje się zarządzaniem dokumentacją, monitorowaniem procesów, nadzorem nad procesem zmian. Te zadania zazwyczaj są przydzielone konkretnym specjalistom, którzy są odpowiedzialni za dany proces. Między innymi w zakresie zadań tego działu mieściły się procesy reklamacji. Proces reklamacji jest kluczowy, reklamacje muszą być rozpatrywane bez zwłoki i na bieżąco. Potrzebni są tu dwaj pracownicy, którzy mogliby się zastępować. Proces reklamacji jest zasadniczo niezmienny, zmieniały się aktualizacje. Umiejętnościami niezbędnymi w procesie reklamacji były terminowość, komunikatywność. Przy reklamacjach zagranicznych komunikowano się przez dział eksportu- e-mail w języku angielskim tłumaczony jest przez osoby z tego działu. Przejście powoda do Działu (...) wiązało się z podziałem zadań mającym miejsce 1 grudnia 2021 roku. Powód miał przejąć obsługę procesu reklamacji od przechodzącej na urlop macierzyński A. K.. Pod nieobecność powoda wywołaną długotrwałym zwolnieniem lekarskim w obsłudze procesu reklamacji powoda zastępowała A. D..

Sąd Rejonowy wskazał, że powód w okresie od dnia 7 kwietnia do dnia 12 sierpnia 2022 roku przebywał na zwolnieniu lekarskim.

W zamyśle przełożonej powoda - G. K. powód po powrocie ze zwolnienia lekarskiego miał nadal zajmować się procesem reklamacji na zmianę z innym jeszcze pracownikiem, natomiast zastępująca go dotychczas A. D. miała otrzymać inny zakres obowiązków. G. K. chciała, aby procesem reklamacji zajmowały się dwie osoby znające ten proces. Powód po powrocie ze zwolnienia lekarskiego oświadczył jednak G. K., że chciałby skorzystać z urlopu wypoczynkowego, sugerował także możliwość kolejnego zwolnienia lekarskiego w związku z możliwym zabiegiem operacyjnym. Decyzja G. K. o dalszym powierzeniu prowadzenia reklamacji A. D. zamiast powoda była bezpośrednią konsekwencją prośby powoda o urlop wypoczynkowy i sugestią możliwego zwolnienia lekarskiego. W tych okolicznościach G. K. uznała, że nie ma odpowiedniej pracy dla powoda, co legło u podstaw złożonego mu później wypowiedzenia umowy o pracę.

Pozwana w dniu 8 sierpnia 2022 roku wystawiła ogłoszenie, w którym wskazała, że poszukuje kandydata na stanowisko Specjalisty (...) ds. (...). Takie samo ogłoszenie o pracę widniało w portalu pracuj.pl w dniu w którym powód został z pracy zwolniony, tj. 24 sierpnia 2022 roku.

Stanowisko pracy zajmowane przez N. S. (...) - było stanowiskiem równoległym wobec tego jakie zajmował powód (Dowód: zeznania świadków N. W. - k. 84v. - 86 oraz e-protokół). To wobec jej odejścia z pracy pracodawca wystawił ww. ogłoszenie o pracę w charakterze Specjalisty (...) ds. (...). W ocenie pozwanego powód nie posiadał kompetencji do zajęcia miejsca N. W..

Powód w konsekwencji zdarzeń o których mowa powyżej otrzymał alternatywnie oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron oraz wypowiedzenie. Wybrał wypowiedzenie kwestionując jednocześnie podaną w nim przyczynę. Tak więc w dniu 24 sierpnia 2022 roku pozwana wypowiedziała powodowi umowę o pracę jako przyczynę podając likwidację zajmowanego przez powoda stanowiska i brak możliwości zatrudnienia go na innym stanowisku zgodnym z posiadanymi przez niego kwalifikacjami.

Wynagrodzenie powoda na zajmowanym stanowisku, średnie z ostatnich 3 miesięcy zatrudnienia liczone jak przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop wynosiło 5.325,00 zł brutto.

Według stanu na dzień 31 sierpnia 2022 roku w Dziale (...) pozwanej funkcjonowało trzech pracowników zajmujących stanowisko Specjalisty (...), zaś według stanu na dzień 21 sierpnia 2022 roku brak było osób zatrudnionych na takim stanowisku.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie faktów bezspornych, wskazanych dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony co do ich prawdziwości jak i nie budziły co do tego wątpliwości Sądu oraz zeznań świadków i przesłuchania stron, w zakresie wyżej wskazanym, których zeznania jako spójne, logiczne i korespondujące ze sobą wzajemnie uznane zostały za wiarygodny materiał dowodowy.

Sąd Rejonowy zważył, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 45 § 1 k.p. w brzmieniu obowiązującym w dniu, w którym powodowi wypowiedziano umowę o pracę jak i w dniu odwołania do Sądu Pracy, a zatem przed nowelizacją, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

W realiach niniejszej sprawy powód zarzucał wypowiedzeniu umowy o pracę, że było nieuzasadnione. Zgodnie z art. 30 § 4 k.p. w brzmieniu obowiązującym w dniu, w którym powodowi wypowiedziano umowę o pracę jak i w dniu odwołania do Sądu Pracy, a zatem przed nowelizacją w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Jak wskazuje się w orzecznictwie, podanie w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny pozornej (nierzeczywistej, nieprawdziwej) jest równoznaczne z brakiem wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie, a to oznacza, że takie wypowiedzenie jest nieuzasadnione w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. i usprawiedliwia wskazane w tym przepisie roszczenia pracownika o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2007 r„ sygn. akt IIPK 265/06, LEX nr 737264).

Sąd I instancji w niniejszej sprawie, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, doszedł do przekonania, że podana w wypowiedzeniu przyczyna miała charakter pozorny, nieprawdziwy i w konsekwencji wypowiedzenie było nieuzasadnione, co uprawniało powoda do żądania z tego tytułu odszkodowania, gdyż ustalenie, że celem faktycznego zlikwidowania stanowiska pracy było zwolnienie powoda, wskazuje na niezasadność wypowiedzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2010 r., I PK 93/10, LEX nr 707852). W ustalonym stanie faktycznym, w ocenie Sądu Rejonowego, taka sytuacja miała miejsce, tzn. pracodawca formalnie likwidował etat ale faktycznie celem było tutaj zwolnienie pracownika.

Po pierwsze, kluczowe dla Sądu I instancji były tu zeznania świadek G. K., z których jasno wynika, że widziała ona miejsce dla powoda na dotychczas zajmowanym stanowisku, miał on w dalszym ciągu zajmować się reklamacjami. Potrzebowała ona tutaj dwóch pracowników znających to zagadnienie, załatwianie reklamacji było kluczowe z punktu widzenia działu, w którym zatrudniony był powód. Delegowanie zaś obowiązków powoda do innych pracowników i w konsekwencji doprowadzenie do sytuacji, gdzie etat powoda jest jakoby zbędny było wyłącznie konsekwencją tego, że chciał on skorzystać z urlopu, sama G. K. podała również, że na zwolnienie powoda wpływ miała jego sugestia o przyszłym zwolnieniu lekarskim.

Wobec tego Sąd Rejonowy przyjął, że celem pracodawcy nie była tu likwidacja etatu a chęć zwolnienia konkretnie powoda, przy czym przyczyn ukrytych ale prawdziwych należy się doszukiwać w absencjach chorobowych, urlopowych powoda, które stanowiły bezpośrednią przyczynę tego, że zrezygnowano z obsługiwania reklamacji przez powoda. Powierzono te zadania m.in. A. D., która pierwotnie w ogóle miała zajmować się innymi kwestiami.

Po drugie, Sąd I instancji zważył, że ciężko jest mówić o likwidacji etatów, gdy jednocześnie prowadzi się nabór na stanowisko analogiczne. Owszem, mogło być tak, że powód w ocenie pracodawcy na zajmowanym stanowisku do innych rzeczy niż reklamacje nie był przydatny, choćby ze względu na słabą znajomość języka angielskiego. Nie ulega jednak wątpliwości, że zajmował dokładnie to stanowisko, na które prowadzona była równocześnie rekrutacja. Wskazuje na to po pierwsze nazwa, która odpowiada stanowisku zajmowanemu przez powoda. W wykazie stanowisk nierobotniczych brak jest jakichkolwiek rozróżnień, mowa jest tam o stanowisku Specjalisty (...) - wyróżnione ono zostało pod poz. 35 w wykazie stanowisk nierobotniczych pozwanej. N. W. - za którą jak wskazywał pracodawca - była prowadzona przedmiotowa rekrutacja sama zeznała, że stanowisko pracy zajmowane przez nią w związku z której odejściem pracodawca wystawił ww. ogłoszenie o pracę, było stanowiskiem równoległym wobec tego jakie zajmował powód. Na stanowisko specjalisty dyplomowanego wiodącego można było awansować ze stanowiska specjalisty, wiodła więc do niego określona ścieżka. Dodatkowo sąd ustalił tu, że specjalista dyplomowany wiodący może zajmować się kwalifikacją dostawców ale też innymi rzeczami np. wycofaniami. Sama nazwa nie definiuje czynności pracownika. Pracodawca, który faktycznie a nie pozornie redukuje etaty, nie prowadzi równolegle do redukcji etatów naborów na stanowisko o tej samej nazwie. Nie sposób w ocenie Sądu przyjąć, że chodziło tu o inne stanowisko. Zdaniem Sądu chodziło tu o to, że - co jest naturalnie i często występuje - pracownicy zajmujący to samo stanowisko nie muszą wykonywać identycznego zakresu zadań. Mieliśmy tu do czynienia z różnością zadań a nie z różnością stanowisk.

W konsekwencji uzasadniona jest konkluzja, że przyczyną prawdziwą, ukrytą była tu również - w ocenie pracodawcy - nieprzydatność powoda do pracy na zajmowanym stanowisku wobec tego, że nie prowadzi już obsługi reklamacji. Pracodawca nie ukrywał w toku procesu, że uznawał, że pozwany nie posiada kompetencji do zastąpienia N. W., takie stanowisko pozwanego było okolicznością bezsporną niniejszej sprawy. Nie można jednak w tej sytuacji zlikwidować etatu twierdząc, że pracownik nie posiada kompetencji do zajmowania stanowiska, które przecież już zajmował i na które prowadzona jest równocześnie rekrutacja.

Godzi się przy tym zauważyć, że powód był wieloletnim pracownikiem pozwanej spółki i wypowiedzenie mu umowy o pracę w ustalonych okolicznościach sprawy naruszało zasady współżycia społecznego. Mieliśmy tu bowiem do czynienia z sytuacją, gdzie taki wieloletni pracownik, niewątpliwie zasługujący na szacunek, został zwolniony na skutek natychmiastowego pozbawienia go zadań na potrzeby wypowiedzenia umowy o pracę, bez wykazanego jakiegokolwiek związku takiego posunięcia z ocena merytoryczną jego pracy. Postawa taka była w ocenie Sądu okazaniem braku lojalności wobec powoda, całkowicie przedmiotowym potraktowaniem jego osoby. Godzi to w dobre obyczaje i zasady współżycia jakimi kierować się winien pracodawca względem swego wieloletniego, a w związku z tym niewątpliwie posiadającemu dorobek, pracownika.

Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, że z podniesionych względów powództwo było usprawiedliwione co do zasady.

Co do wysokości zasądzonego świadczenia Sąd Rejonowy wskazał, że żądana przez powoda kwota mieści się w 3-krotności wynagrodzenia powoda na zajmowanym stanowisku, zgodnie z art. 471 k.p. Sąd uwzględnił więc powództwo w całości zasądzając na rzecz powoda kwotę 15.600,00 zł. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., od odsetkach od tych kosztów na podstawie art. 98 § l1 k.p.c. Zasądzona kwota tytułem kosztów procesu odpowiada wynagrodzeniu reprezentującego powoda adwokata, ustalone zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz.U. poz. 1800 ze zm.

W punkcie III. Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. (Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tekst jedn. Dz.U. 2023 poz. 1144 ze zm.).

W punkcie IV. Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c.

Z podniesionych względów Sąd I instancji orzekł jak w sentencji (wyrok – k. 145, uzasadnienie – k. 155-163).

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. zaskarżając wyrok w całości. Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty, tj. oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za I instancję oraz za instancje odwoławczą. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1.  naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. przez ustalenie, że powodem likwidacji stanowiska była chęć zwolnienia powoda, podczas gdy zwolnienie powoda wynikało z reorganizacji pracy Działu w jakim pracował powód, rozdzielenia jego pracy między innych pracowników działu oraz niemożnością zaangażowania go do innych działań, wobec tego że odmówił realizacji dotychczas wykonywanych przez siebie zadań;

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. polegający na sprzeczności dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń z treścią zebranego materiału dowodowego, polegające na błędnym przyjęciu, że zakres zadań realizowanych w Dziale w jakim przed zwolnieniem pracował powód jest przypisany do określonego stanowiska według zaszeregowania przyjętego u pozwanej, podczas gdy ze zgromadzonych w sprawie dowodów wynika, że stanowiska oznacza zakres zadań realizowanych przez danego pracownika, wynikający z zakresu jego obowiązków, a nie zajmowanego stanowiska według obowiązującego zaszeregowania, co skutkowało

3.  naruszeniem art. 30 § 4 k.p. przez uznanie, że wypowiedzenie powodowi umowy o pracę było niezasadne, w wyniku błędnego przyjęcia, że podane w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę były pozorne, podczas gdy biorąc pod uwagę zakres zadań realizowanych przez powoda ze względu na reorganizację pracy Działu w jakim pracował powód i przekazanie jego obowiązków innym pracownikom, nie było zadań które mógłby wykonywać, zaś likwidacja stanowiska w pozwanej nie dotyczyła zaszeregowania pracownika, a wykonywanych przez niego zadań, zatem wskazana w wypowiedzeniu podstawa była rzeczywista i prawdziwa,

4.  naruszenie art. 327 ¹ k.p.c. poprzez brak wskazania w uzasadnieniu wyroku, na jakich dowodach Sąd się oparł, a jakim dowodom odmówił wiarygodności oraz wewnętrzną sprzeczność w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, uniemożliwiającą ustalenie czy w ocenie Sądu doszło do faktycznej likwidacji stanowiska, czy może nie doszło do likwidacji stanowiska zajmowanego przez powoda, i z tego powodu wypowiedzenie było niezasadne, co skutkuje niemożnością dokonania merytorycznej kontroli zaskarżonego orzeczenia.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana wskazała, że biorąc pod uwagę treść sporu zakreśloną oświadczeniem o rozwiązaniu umowy o prace, w niniejszej sprawie zakresem badania Sądu I instancji winno być przede wszystkim ustalenie czy doszło do likwidacji stanowiska zajmowanego przez powoda oraz czy możliwe było zatrudnienie powoda na innym stanowisku odpowiadającego jego kompetencjom. W związku z powyższym w ocenie pozwanej Sąd w niniejszej sprawie, mając tak zakreślony zakres sprawy, nie dokonał rzetelnej i gruntownej oceny materiału dowodowego, szczególnie w kontekście twierdzeń pozwanej wskazujących na zmiany zachodząc w spółce zarówno przed zwolnieniem powoda jak i w czasie jego nieobecności. Pozwana wskazała również, że okoliczności niniejszej sprawy nie można analizować w oderwaniu od specyfiki działalności Działu (...), w którym pracował powód, oraz działań i bieżącej pracy osób wykonujących poszczególnych zadań w powyższym Dziale jak również zmian organizacyjnych przeprowadzonych przez pracodawcę podczas nieobecności powoda w tym zadań wykonywanych w tym czasie przez poszczególnych pracowników Działu (...). Zdaniem pozwanej, Sąd I instancji wbrew zasadom logiki i obowiązującym zasadom postępowania cywilnego, w niniejszej sprawie skoncentrował się nie na zakresie zadań jakie w ramach ww. Działu były realizowane przez poszczególne osoby, ale na pełnionych przez nie stanowiskach według obowiązującego u pozwanej zaszeregowania, co w ocenie pozwanej było nieuprawnione i w istocie doprowadziło do niezgodnego z prawem orzeczenia. W ocenie pozwanej, Sąd I instancji zupełnie pominął, że przesłuchani w sprawie świadkowie jednoznacznie wskazywali, że zadania w Dziale są przyporządkowane do poszczególnych osób, leżą w zakresie ich odpowiedzialności. Pozwana zwróciła uwagę na fakt, że z punktu widzenia pracodawcy istotne znaczenie miało zapewnienie bieżącej i ciągłej pracy Działu (...), niż stanowiska osób jakie poszczególne zadania faktycznie realizują. Strona pozwana podniosła również, że bezpodstawne jest stwierdzenie Sądu jakoby nabór na stanowisko za N. W. był prowadzony równolegle z likwidacją stanowiska powoda. Ogłoszenie o naborze na stanowisko specjalista dyplomowany wiodący ds. zapewnienia jakości zostało zamieszczone 8 sierpnia 2022 r., jak zeznała N. W. pracowała w firmie do końca sierpnia 2022 r. Z kolei powód na zwolnieniu lekarskim przebywał od 7 kwietnia 2022 r. do 12 sierpnia 2022 r., w dniu 16 sierpnia 2023 r. został skierowany na badania lekarskie kontrolne. W dniu 24 sierpnia 2023 r. zostało złożone powodowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę. W związku z tym chronologia tych zdarzeń nie pozwala na przyjęcie, że równolegle prowadzono nabór na jego stanowisko, a z drugiej strony przyjęcie, że podstawa zwolnienia miała miejsce ze względu na chęć zwolnienia konkretnego pracownika, a nie ze względu na faktycznie likwidację etatu. Nadto, pozwana wskazała, że Sąd dopuścił się naruszenia przepisów postępowania w zakresie uzasadnienia wyroku, bowiem nie tylko nie wskazał na jakich dowodach się oparł, a jakich dowodów nie uwzględnił, ale ponadto z uzasadnienia nie wynika jakie było ostateczne ustalenie Sadu odnośnie tego czy doszło do faktycznej likwidacji stanowiska (apelacja z dnia 4 grudnia 2023 r. – k. 175-186).

W odpowiedzi na apelację, powód G. O. wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych prawem. W uzasadnieniu swojego stanowiska powód wskazał, że nie zgadza się z twierdzeniami pozwanej jakoby Sąd dokonał pobieżnej analizy materiału dowodowego, w sprawie zostało przesłuchanych wielu świadków, nadto Sąd poddał analizie dokumenty załączone przez pozwaną do pism procesowych. W ocenie powoda w toku postępowania wbrew twierdzeniom pozwanej zostało wykazane, że nie doszło do likwidacji stanowiska pracy zajmowanego przez powoda, a pozwana jako duża spółka jak również uwzględniając fakt wieloletniej pracy powoda i różnych stanowisk, które zajmował u pozwanej, miała możliwość dalszej pracy u pozwanej. Zdaniem powoda nie można również zgodzić się z twierdzeniami pozwanej jakoby Sąd wbrew zasadom logiki i zasad postępowania, skoncentrował się na jedynie na pełnionych obowiązkach przez konkretne osoby według obowiązującego u pozwanej zaszeregowania. Powód w okresie od 7 kwietnia do 12 sierpnia 2022 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Zadania powoda zostały przejęte przez A. D.. Niewątpliwie również pozwana w dniu 8 sierpnia 2022 r. wystawiła ogłoszenie, w którym wskazała, że poszukuje kandydata na stanowisko Specjalisty (...) ds. (...). Takie samo ogłoszenie o pracę widniało w portalu pracuj.pl w dniu, w którym powód został z pracy zwolniony, tj. 24 sierpnia 2022 roku. Powód zaznaczył, że w przypadku odwołania pracownika od wypowiedzenia, to na pracodawcy spoczywa ciężar udowodnienia przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę. Spór może toczyć się w granicach tych przyczyn i sąd pracy tylko do tego powinien się ograniczyć. Pracodawca w toku procesu nie może podnosić innych przyczyn czy okoliczności prawidłowości wypowiedzenia, niż tych wskazanych w wypowiedzeniu. Zdaniem powoda ustaleniom Sądu trudno odmówić logiki. Nielogicznym jednak wydaje się uznanie, że dla pracownika z tak długim stażem, zatrudnionego na różnych stanowiskach pracy u powódki, nie było pracy na żadnym stanowisku pracy. Powyższe wydaje się wręcz oburzające czego wyraz dał również Sąd w uzasadnieniu przedmiotowego rozstrzygnięcia (odpowiedź na apelację z 8 stycznia 2024 r. – k. 196-202).

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 22 maja 2024 r. pozwana poparła apelację, natomiast powód podtrzymał stanowisko zawarte w odpowiedzi na apelację i wniósł o jej oddalenie (protokół rozprawy apelacyjnej z dnia 22 maja 2024 r. – k. 211).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Sąd II instancji podziela w całości dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne, które znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym oraz rozważania prawne wskazujące na bezzasadność apelacji strony pozwanej. Zgłoszone w apelacji zarzuty skarżącej nie zasługują na uwzględnienie. Wbrew twierdzeniom apelującej, Sąd I instancji w sposób wszechstronny wyjaśnił okoliczności faktyczne związane z przedmiotem niniejszego postępowania, a wydając orzeczenie – dokonał prawidłowej oceny wiarygodności i mocy dowodów zebranych w jego trakcie, nie naruszając w żadnej mierze zasady swobodnej ich oceny, wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. stanowiącym, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd II instancji nie dopatrzył się w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, uchybień skutkujących koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku. Podniesione przez stronę apelującą zarzuty w żaden sposób nie podważają prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Dokonana przez ów sąd wykładnia przytoczonych przepisów prawa materialnego i procesowego nie budzi zastrzeżeń Sądu II instancji. Celem wyjaśnienia spornej kwestii, Sąd I instancji przeprowadził właściwe postępowanie dowodowe. Dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, w oparciu o które wysnuł trafne wnioski. Wbrew twierdzeniom apelacji postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w prawidłowym zakresie.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, że pozwana wskazała na naruszenie art. 233 § 1 kpc. W ocenie Sądu Okręgowego, skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć miejsce tylko w okolicznościach szczególnych. Dzieje się tak w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 6.11.2003r., II CK 177/02, LEX nr 457755). Dla skuteczności zarzutu naruszenia swobodnej oceny dowodów nie wystarcza zatem stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest bowiem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać jakie kryteria oceny dowodów naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. Ponadto, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to dokonana ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, można było wysnuć wnioski odmienne (postanowienie Sądu Najwyższego z 23.01.2001r., IV CKN 970/00 LEX nr 52753; wyrok Sądu Najwyższego z 27.09.2002r., II CKN 817/00, LEX nr 56906).

W ocenie Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego jest – wbrew twierdzeniom apelującej – prawidłowa. Sąd I instancji odniósł się do wszystkich zgromadzonych w postępowaniu dowodów. Zastosowane kryteria oceny również nie budzą zastrzeżeń co do ich prawidłowości. W szczególności dokonana przez Sąd Rejonowy ocena materiału dowodowego odpowiada zasadom określonym w art. 327 ¹ k.p.c., bowiem przy każdej ustalonej okoliczności faktycznej są przytoczone dowody, na których Sąd I instancji się oparł. W analizowanej sprawie zostało przesłuchanych wielu świadków, nadto Sąd poddał również szczegółowej weryfikacji dokumenty załączone przez pozwaną do pism procesowych. Sąd II instancji w szczególności zważył, że wszystkie odtworzone fakty mają swoją podstawę w prawidłowo powołanych przez Sąd Rejonowy dowodach i nie zachodzi pomiędzy ustaleniami Sądu meriti, a wskazanymi przez tenże Sąd dowodami w oparciu, o które odtworzono istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności jakakolwiek sprzeczność. Zdaniem Sądu Okręgowego przy dokonywaniu ustaleń w sprawie nie zostały przekroczone granice swobodnej oceny dowodów albowiem Sąd Rejonowy po przeanalizowaniu wszystkich dowodów wyprowadził prawidłowe wnioski zgodne z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy ogólnej.

Zarzuty skarżącej sprowadzają się w zasadzie do polemiki ze stanowiskiem Sądu I instancji i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd i jako takie nie mogą się więc ostać. Apelująca zaledwie przeciwstawia ocenie dokonanej przez Sąd I instancji swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego. Pozwana w apelacji podnosi, że Sąd wziął pod uwagę jedynie wyrywek zeznań G. K., na postawie, których ustalił, że wypowiedzenie umowy powodowi było nieuprawnione. Zauważyć jednak należy, że przełożona powoda nie przydzieliła mu jakichkolwiek zadań po jego powrocie ze zwolnienia, nadto sama wskazywała, że powzięcie wiedzy o kolejnej absencji powoda w związku z urlopem, doprowadziło do wypowiedzenia umowy powodowi. Prawidłowo Sąd Rejonowy w ustalonym stanie faktycznym ocenił, że celem pracodawcy nie była likwidacja etatu, a chęć zwolnienia powoda, z uwagi na absencje chorobowe i urlopowe G. O.. Sąd miał na uwadze, że powód zajmował dokładnie to stanowisko, na które była prowadzona rekrutacja. Sąd Rejonowy słusznie doszedł do wniosku, że pracodawca, który faktycznie a nie pozornie redukuje etaty, nie prowadzi równolegle do redukcji etatów naborów na stanowisko o tej samej nazwie.

Pozwana w uzasadnieniu apelacji wskazuje, że powód odmówił świadczenia pracy na jej rzecz czym dopuścił się naruszenia obowiązków pracowniczych. Słusznie zauważył powód w odpowiedzi na apelację, że w przypadku odwołania pracownika od wypowiedzenia, to na pracodawcy spoczywa ciężar udowodnienia przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę. Pracodawca w toku procesu nie może podnosić innych przyczyn czy okoliczności prawidłowości wypowiedzenia niż tych wskazanych w wypowiedzeniu. Pozwana nie dokonała zwolnienia dyscyplinarnego powoda, do czego byłaby uprawniona w przypadku spełnienia przesłanek dotyczących naruszenia obowiązków pracowniczych, czyli odmowy podjęcia pracy. Lektura pisemnych motywów skarżonego orzeczenia wskazuje, że Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził całościową ocenę zebranego w sprawie materiału, ponieważ tylko taka mogła dać pełny obraz spornych okoliczności i pozwalała na prawidłowe zastosowanie prawa materialnego.

Podsumowując, żaden z podniesionych w apelacji zarzutów skarżącej nie zasługiwał na uwzględnienie i tym samym nie mógł skutkować uchyleniem bądź zmianą kwestionowanego wyroku Sądu Rejonowego. Apelacja w niniejszej sprawie okazała się jedynie polemiką z bezbłędnym rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego. Wobec tego apelacja strony pozwanej polegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c., o czym Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2 wyroku na podstawie na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego została ustalona na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2023 r., poz. 1964 ze zm.).

Sędzia Renata Gąsior