Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

28 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Małgorzata Kosicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu 18 grudnia 2023 r. na rozprawie w W.

odwołania K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 18 lipca 2023 r., znak (...)

o przeliczenie emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 1345/23

UZASADNIENIE

K. S. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 18 lipca 2023 r., znak: (...) odmawiającej mu prawa do obliczenia emerytury przyznanej na warunkach określonych w art. 27 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (ustawa emerytalna) według tzw. zasad kapitałowych określonych w art. 26 ustawy emerytalnej. Odwołujący wskazał, że w jego ocenie, spełnia on warunki do przeliczenia przyznanej emerytury. Kolejno odwołujący powołał się na treść art. 55 ustawy emerytalnej wskazując, że powszechny wiek emerytalny wynoszący 65 lat osiągnął 25 lipca 2009 r., a ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegał zarówno przed dniem osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego jak i po jego osiągnięciu, tj. w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 30 kwietnia 2003 r. i od 9 marca 2023 r. do 31 lipca 2023 r. Wobec czego odwołujący wskazał, że w jego przypadku warunek kontynuowania ubezpieczenia został spełniony. Ubezpieczony zaznaczył ponadto, że przepis art. 55 ustawy emerytalnej nie uzależnia sposobu obliczania emerytury według zasad kapitałowych od nieprzerwanego pozostawania w ubezpieczeniach emerytalnym i rentowym do dnia zgłoszenia wniosku. Mając powyższe na względzie ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji z 18 lipca 2023 r. i przyznanie mu prawa do obliczenia emerytury przyznanej z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego według tzw. zasad kapitałowych określonych w art. 26 ustawy emerytalnej (odwołanie z 24 sierpnia 2023 r. k.3-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy w uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że odwołujący od 25 lipca 2004 r. ma przyznane prawo do emerytury wcześniejszej, której wysokość ustalono w oparciu o art. 53 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Fundusze Ubezpieczeń Społecznych (ustawa emerytalna). 26 kwietnia 2023 r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o obliczenie emerytury wedle nowych zasad. Organ rentowy powołując się na art. 55 ustawy emerytalnej wskazał, że ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, który kontynuował ubezpieczenie emerytalne i rentowe po osiągnieciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 r. może być obliczona emerytura na podstawie art. 26 jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej. Organ rentowy wskazał, że odwołujący w okresie od 1 maja 2003 r. do 8 marca 2023 r. nie podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Mając powyższe na względzie ZUS zaznaczył, że z uwagi na okoliczność że ubezpieczony nie spełnia warunków kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego organ rentowy zaskarżoną decyzją z 18 lipca 2023 r. odmówił ustalenia wysokości emerytury na podstawie art. 55 ustawy emerytalnej. Następnie organ rentowy powołał się na orzecznictwo Sądu Najwyższego związane z art. 55 ustawy emerytalnej (odpowiedź na odwołanie z 13 września 2023 r. k. 6-7 a.s).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. S. urodził się (...) Od 1 kwietnia 1972 r., do 30 kwietnia 2003 r. zatrudniony był w Zakładzie (...) sp. z o.o. w W. ( zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu- nienumerowana karta a.r.).

17 czerwca 2017 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie emerytury. Decyzją z 30 czerwca 2004 r. ubezpieczonemu została przyznana wcześniejsza emerytura od 25 lipca 2004 r. Kolejnymi decyzjami emerytura ubezpieczonego była waloryzowana (decyzja z 14 marca 2006 r., decyzja z 8 marca 2008 r., decyzja z 16 marca 2009 r., decyzja z 15 marca 2010 r., decyzja z 15 marca 2011 r.,- nienumerowane karty a.r.).

Ubezpieczony w okresie od 9 marca 2023 r. do 31 lipca 2023 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Usługowym (...) na stanowisku pracownika gospodarczego w połowie wymiaru czasu pracy (umowa o pracę z 1 lipca 2023 r. k.15 a.s, umowa o pracę z 9 marca 2023 r. k.16 a.s.).

2 maja 2023 r. odwołujący wniósł o ponowne obliczenie świadczenia emerytalnego. Decyzją z 18 lipca 2023 r. odmówiono ubezpieczonemu ponownego przeliczenia emerytury wskazując w uzasadnieniu decyzji, że zgodnie z art. 55 ustawy emerytalnej, ubezpieczonemu urodzonemu przed 1 stycznia 1949 r. spełniającemu warunki do uzyskania emerytury przewidzianej w art. 27 ustawy emerytalnej, który kontynuował ubezpieczenie emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 r. emerytura może być obliczona zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej jeżeli jest wyższa od emerytury obliczonej zgodnie z art. 53 ustawy emerytalnej. Warunek kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, o którym mowa wyżej, należy uważać za spełniony jeżeli ubezpieczony podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w dniu ukończenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 27 ustawy emerytalnej oraz pozostawał w nich nieprzerwanie po tym dniu, zasadniczo do dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę przewidzianą w art. 27 ustawy emerytalnej. Warunek pozostawania w ubezpieczeniach zasadniczo do dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę przewidzianą w art. 27 ustawy emerytalnej należy uważać za spełniony gdy wniosek ten zostanie zgłoszony najpóźniej w miesięcy, w którym, ustały ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub w miesiącu następnym. Zakład odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 55 ustawy emerytalnej, ponieważ nie został spełniony warunek kontynuacji ubezpieczenia- odwołujący nie podlegał ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym od 1 maja 2003 r. do 8 marca 2023 r. (wniosek z 6 kwietnia 2023 r.- nienumerowana karta a.r., decyzja z 18 lipca 2023 r. – nienumerowana karta a.r.).

Od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł odwołanie inicjując niniejsze postępowanie (odwołanie z 24 sierpnia 2023 r. k.3- 4 a.s.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych. W tym stanie rzeczy, w ocenie sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, niekwestionowany przez strony, stanowił wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie K. S. było nieuzasadnione.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 55 ustawy emerytalnej - ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27, który kontynuował ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 r., może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53. Natomiast na podstawie art. 55a ust. 1 tej ustawy, przepis art. 55 stosuje się również do ubezpieczonego, który miał ustalone prawo do emerytury przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, o której mowa w art. 27. Przepis ten umożliwia ustalenie wysokości świadczenia osobom spełniającym warunki do przejścia na emeryturę na „starych" zasadach (art. 27) według reguł obowiązujących dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r. (tj. na zasadach określonych w art. 26 ustawy emerytalnej), o ile osoby te kontynuowały ubezpieczenie emerytalne po osiągnięciu 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn i wystąpiły z wnioskiem oświadczenie po 31 grudnia 2008 r., a emerytura obliczona w myśl art. 26 okaże się wyższa niż obliczona zgodnie z art. 53.

W przedmiotowej sprawie, wbrew stanowisku odwołującego, należy wskazać, że K. S. nie kontynuował ubezpieczenia emerytalnego i rentowego po osiągnięciu przewidzianego wieku emerytalnego, czyli w przypadku mężczyzn po ukończeniu 65 lat. Co prawda odwołujący powołuje się na okoliczność, że podjął zatrudnienie w okresie od marca do lipca 2023 r., co w jego ocenie przemawia za tym, że kontynuował on zatrudnienie. Jednak w tym miejscu należy wskazać na ugruntowane aktualnie w tym przedmiocie orzecznictwo Sądu Najwyższego, w tym m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2019 r. o sygn. III UK 179/18, w którym wskazano, że skoro ustawodawca użył zwrotu "kontynuował", a nie „podlegał", to dał wyraz temu, że uprawnienie do obliczenia emerytury według art. 55 ustawy emerytalnej mają ci ubezpieczeni, którzy w dniu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, po pierwsze, podlegali ubezpieczeniom społecznym, po drugie, zamiast emerytury wybrali dalszą aktywność zawodową, kontynuując po tym dniu podleganie tym ubezpieczeniom. Tak też wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 4 lipca 2013 r., II UZP 4/13, w której przyjął, że sformułowanie „kontynuował ubezpieczenie" użyte w art. 55 ustawy o emeryturach i rentach w istocie oznacza „nie rozwiązał stosunku pracy", niezależnie od tego czy ubezpieczony wystąpił o przyznanie emerytury (wcześniejszej lub w niższym wieku emerytalnym). Powszechny wiek emerytalny odwołujący osiągnął z dniem 25 lipca 2009 r. i w tym dniu, jak również w dniu następnym, nie kontynuował ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. W ocenie sądu, mimo wystąpienia z wnioskiem o emeryturę z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego po 31 grudnia 2008 r., z uwagi na brak przesłanki kontynuowania ubezpieczenia emerytalnego i rentowego nie ma do odwołującego się zastosowania art. 55 ustawy o emeryturach i rentach.

W wyroku z 20 września 2017 r., I UK 339/16, Sąd Najwyższy dokonał wprost wykładni wykorzystanego w art. 55 ustawy o emeryturach i rentach zwrotu „kontynuował ubezpieczenia". Stwierdzono wówczas, że wzmocnieniem poglądu o konieczności pozostawania w ubezpieczeniu w dniu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego oraz przynajmniej w dniu następnym jest przywołanie art. 108 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach, który chociaż nie dotyczy obliczenia, lecz przeliczenia emerytury, zawiera podobną przesłankę. W r przepisie tym ustawodawca posłużył się zwrotem „jeżeli po dniu, od którego przyznano emeryturę (...), emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (...)". Przypomniano także, że reguły wykładni językowo-logicznej nakazują nadawanie odmiennych znaczeń różnym pojęciom wykorzystywanym w jednym akcie prawnym, a zatem konfrontacja pojęcia „podlegania ubezpieczeniu po dniu" z wykorzystanym w art. 55 ustawy o emeryturach i rentach zwrotem „kontynuowanie ubezpieczeń po osiągnięciu wieku" skłoniła wówczas Sąd Najwyższy do wniosku, że o ile w pierwszej sytuacji możliwe jest zastosowanie przepisu względem osoby, która rozpoczęła stosunek ubezpieczenia po wskazanym w przepisie dniu, o tyle drugi zwrot wskazuje na okresowość i ciągłość podlegania ubezpieczeniom, która powinna rozpocząć się co najmniej w dniu osiągnięcia wieku emerytalnego i trwać po tym dniu. Podsumowując Sąd Najwyższy podał, że osoba, która nie podlegała w dniu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, nie kontynuowała tych ubezpieczeń po tym dniu, lecz przystąpiła do nich dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego, nie spełnia jednej z przesłanek zawartych w art. 55 ustawy o emeryturach i rentach.

Należy podkreślić, że orzecznictwo Sądu Najwyższego wprost wskazało, że „osoba, która nie podlegała ubezpieczeniom społecznym w dniu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego i nie kontynuowała ich po tej dacie, lecz przystąpiła do ubezpieczeń dopiero w późniejszym czasie (rozpoczęła ubezpieczenia po osiągnięciu wieku emerytalnego), nie spełnia jednej z kilku kumulatywnych przesłanek, które w myśl art. 55 emerytalnej warunkują prawną możliwość ubiegania się o wyliczenie emerytury w myśl metody „kapitałowej". W ocenie Sądu Najwyższego konfrontacja pojęcia „podleganie ubezpieczeniu po dniu" z art. 108 ust. 1 ustawy emerytalnej (który chociaż nie dotyczy obliczenia, lecz przeliczenia emerytury - przewiduje podobną przesłankę) z wykorzystanym w art. 55 ustawy o emeryturach i rentach zwrotem „kontynuowanie ubezpieczeń po osiągnięciu wieku" skłania do wniosku, że o ile w pierwszej sytuacji możliwe jest zastosowanie przepisu względem osoby, która rozpoczęła stosunek ubezpieczenia po wskazanym w przepisie dniu, o tyle drugi zwrot wskazuje na okresowość i ciągłość podlegania ubezpieczeniom, która powinna rozpocząć się co najmniej w dniu osiągnięcia wieku emerytalnego i trwać po tym dniu (wyrok SN z 4 lipca 2019 r., III UK 179/18, OSNP 2020, nr 5, poz. 48 Lex).

Zaznaczyć również należy, że nabycie statusu emeryta (art. 4 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach) wiąże się z utratą statusu ubezpieczonego (art. 4 ust. 13 tej ustawy) tylko wtedy, jeżeli po przyznaniu prawa do emerytury emeryt nie podlega obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym (art. 13 i 14 ustawy z 13 października 1998 r. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Art. 55 ustawy ma zastosowanie do ubezpieczonych, a niewątpliwie na dzień spełnienia warunków do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach odwołujący się nie miała przymiotu ubezpieczonego, ale wyłącznie emeryta. Wszystko to oznacza, że nie spełnił przesłanki kontynuowania zatrudnienia, co nie pozwala na obliczenie jej emerytury na podstawie art. 55 ustawy.

Wobec powyższego okoliczność, że odwołujący się podjął zatrudnienie w marcu 2023 r. i pracował do lipca 2023 r. nie ma wpływu na możliwość przeliczenia emerytury w sposób jaki tego oczekiwał.

Podsumowując, odwołujący się nie spełnił wymogu kontynuowania ubezpieczenia emerytalnego i rentowego po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 27 ustawy emerytalnej. Z poczynionych ustaleń wynika, że po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego i przed nabyciem prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym odwołujący się nie kontynuowała ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, a tym samym nie spełnia przesłanki do obliczenia emerytury na podstawie art. 55 ustawy emerytalnej (tj. według nowych zasad określonych w art. 26 ustawy emerytalnej).

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzeczono, jak w sentencji wyroku.

.