Sygn. akt VIII GC 851/22
Dnia 16 października 2023 roku
Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący Sędzia Przemysław Kociński
Protokolant st. sekretarz sądowy Dorota Dąbrowska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 września 2023 roku w Bydgoszczy
w postępowaniu gospodarczym
sprawy z powództwa S. Ś.
przeciwko Gminie Ś.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 36.900,00 zł (trzydzieści sześć tysięcy dziewięćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 21 września 2021 r. do dnia zapłaty,
II. oddala powództwo w pozostałej części,
III. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.721,95 zł (cztery tysiące siedemset dwadzieścia jeden złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami, w wysokości ustawowych odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się postanowienia o kosztach procesu zawartego w niniejszym wyroku do dnia zapłaty,
IV. zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 1.236,00 zł (jeden tysiąc dwieście trzydzieści sześć złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych,
V. zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 2.509,45 zł (dwa tysiące pięćset dziewięć złotych czterdzieści pięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
Sygn. akt VIII GC 851/22
Powód, S. Ś., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) S. Ś., wniósł o zasądzenie od pozwanej Gminy Ś. kwoty 55.350,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 21 września 2021 r. do dnia zapłaty. Nadto domagał się zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powód wskazał, że strony zwarły umowę nr (...), na mocy której miał wykonać remont niecki basenu sportowego w Parku Wodnym w Ś.. Umowa została wykonana zgodnie z projektem, a strony podpisały protokół odbioru końcowego i przekazania obiektu do eksploatacji. Wynagrodzenie wykonawcy zostało ustalone na kwotę 394.655,49 zł brutto i opłacone w całości. Po przekazaniu basenu do eksploatacji w niecce basenu pojawiły się rdzawe wykwity – zdaniem powoda nie miały one związku z nienależytym wykonaniem umowy, a spowodowane zostały zastosowaniem technologii prac wskazanej przez zamawiającego i działającego w jego imieniu inspektora nadzoru oraz autora projektu – M. G.. Powód twierdził, że przyjęta metoda nie zabezpieczała odpowiednio powierzchni dna basenu i w związku z tym zgłaszał co do tego wątpliwości, które jednak nie zostały uwzględnione przez pozwaną. Z uwagi na zaistniałą sytuację, na wniosek strony pozwanej, powód przedstawił ofertę wykonania prac naprawczych z zastosowaniem systemu polimocznikowego. Wartość prac została ustalona na kwotę 45.000 zł netto (55.350 brutto), która to została zaakceptowana przez stronę przeciwną. Powód podniósł, że prawidłowo wykonał prace dodatkowe, jednakże pozwana odmówiła podpisania protokołu odbioru i jednocześnie przedstawiła projekt aneksu nr (...) do umowy, który nie był zgodny z przyjętymi ustaleniami. W konsekwencji powód odmówił podpisania aneksu. Zaproponował rozliczenie całości umówionego wynagrodzenia za wykonane prace dodatkowe zgodnie z ofertą, tj. w kwocie 45.000 zł netto, zaś w przypadku, gdyby okazało się, że odpowiedzialność za powstałe wady ponosić powinien wykonawca, wynagrodzenie zostanie zwrócone w kwocie odpowiadającej wysokości robót naprawczych. Pozwana nie ustosunkowała się do stanowiska powoda oraz nie zapłaciła należności z faktury VAT nr (...) obejmującej wynagrodzenia za wykonane prace dodatkowe.
Nakazem zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym w dniu 6 maja 2022 r. w sprawie VIII GC 851/22 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem wyrażonym w pozwie i rozstrzygnął o kosztach procesu.
W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami. Wniosła nadto o wezwanie spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. do wzięcia udziału w procesie.
Uzasadniając swoje stanowisko pozwana przyznała, że strony łączyła umowa nr (...) z 18 lutego 2021 r., której przedmiotem było wykonanie przez powoda zamówienia publicznego zgodnie z ofertą powoda, w tym dokumentacją projektową wykonaną przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., która pełniła funkcję inspektora nadzoru inwestorskiego. Pozwana potwierdziła również, iż na dzień odbioru robót nie wykazano wadliwej realizacji prac przez powoda. Dopiero po uzupełnieniu niecki basenu wodą uwidoczniły się rdzawe przebarwienia. W wyniku przeprowadzonych oględzin inspektor nadzoru budowlanego ustalił, że wady są wynikiem niedochowania przez powoda ciągłości ułożenia warstw antykorozyjnych gruntu epoksydowego położonego na powierzchni niecki basenu oraz źle przygotowanego podłoża niecki basenu przed jego pomalowaniem. Pozwana twierdziła nadto, że pomimo zachowania przez powoda odpowiedniej grubości powłok malarskich, przed ich nałożeniem na powierzchni niecki basenu, musiało dojść po jego stronie do zabrudzenia lub nienależytego oczyszczenia powierzchni niecki basenu w miejscach, w których wystąpiły rdzawe przebarwienia. W związku z powyższym, w ramach procesu reklamacyjnego, strony miały ustalić, iż powód niezwłocznie przeprowadzi dodatkowe prace w zakresie usunięcia wad przedmiotu umowy w innej technologii, z zastosowaniem membrany polimocznikowej. Wartość tych prac została ustalona na kwotę 45.000 zł netto, przy czym rozliczenie miało nastąpić w ten sposób, że kwota 30.000 zł zostanie przez pozwaną wypłacona, natomiast wstrzymana zostanie wypłata 15.000 zł netto, stanowiących wartość oszacowanych przez powoda i zaoszczędzonych kosztów, które poniósłby wykonując prace dodatkowe związane z usunięciem wad zgodnie z technologią pierwotnie przewidzianą w dokumentacji projektowej. Jednocześnie strony miały zastrzec, że wstrzymana kwota zostanie wypłacona powodowi w przypadku ustalenia, że za powstałe wady odpowiedzialny jest inny podmiot, aniżeli powód, zaś w przeciwnym wypadku powód będzie zobowiązany zwrócić pozwanej kwotę 30.000 zł. Ustalenia stron zostały następnie przedstawione w treści aneksu nr (...) do umowy nr (...), jednakże powód odmówił podpisania tegoż aneksu.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 18 lutego 2021 r. powód S. Ś., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) S. Ś., zawarł z pozwaną Gminą Ś. umowę nr (...), na mocy której powód jako wykonawca zobowiązał się do wykonania dla pozwanej zmówienia publicznego pn. „Remont niecki basenu sportowego w Parku Wodnym w Ś.” według dokumentacji projektowej dostarczonej przez zamawiającego, zgodnie z zakresem i warunkami określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz złożoną ofertą. Szczegółowy zakres rzeczowy określał kosztorys ofertowy dla zamówienia, opisujący roboty w kolejności ich technologicznego wykonania z podaniem ilości jednostek obmiarowych robót – wynikających z dokumentacji projektowej. Integralnymi składnikami umowy były oferta wykonawcy, specyfikacja warunków zamówienia wraz z załącznikami oraz dokumentacja projektowa (§ 1 ust. 1-3).
Wykonawca zobowiązał się wykonać zakres robót określony w umowie w terminie do 10 kwietnia 2021 r. (§ 2 ust. 1).
Strony uzgodniły wynagrodzenie kosztorysowe w kwocie 394.655,49 zł brutto (320.858,12 zł netto) (§ 3 ust. 1).
Nadzór inwestorski poprzez wykonywanie funkcji inspektora nadzoru miał wykonywać M. G. – Inspektor Robót Budowlanych (§ 4 ust. 1).
Strony postanowiły, iż zmiana postanowień umowy może nastąpić za zgodą obu stron wyrażoną na piśmie pod rygorem nieważności (§ 14 ust. 1).
Okoliczności bezsporne, a nadto dowód: umowa nr (...) – k. 12 – 25 akt
Projekt wykonawczy remontu niecki basenu sportowego w Parku Wodnym w Ś. wraz z przedmiarem robót oraz kosztorysem inwestorskim sporządził (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Projektantem był M. G..
Na mocy umowy z dnia 15 lutego 2021 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. zobowiązał się pełnić funkcję Inspektora Nadzoru Inwestorskiego nad robotami budowlanymi związanymi z realizacją remontu niecki basenu sportowego pływalni w Ś..
Okoliczności bezsporne, a nadto dowód: umowa – k. 64-65, protokół zdawczo-odbiorczy – k. 66, projekt wykonawczy – k. 67-117, umowa – k. 118-122
Na mocy aneksu nr (...) z dnia 9 kwietnia 2021 r. termin zakończenia robót uległ przedłużeniu do 18 maja 2021 r.
Dowód: umowa nr (...) – k. 12 – 25 akt, aneks nr (...) do umowy – k. 26 akt.
W toku wykonywania prac każdy etap był skrupulatnie sprawdzany i kontrolowany przez inspektora nadzoru. Powód i jego pracownicy stosowali się do przekazywanych im uwag przez M. G..
W trakcie prac, na podstawie sugestii powoda, inspektor nadzoru wyraził zgodę na zastosowanie piaskowania w trakcie przygotowania powłok malarskich. Jednocześnie inspektor nadzoru nie wyraził zgody na propozycję powoda co do pozostawienia istniejącego zabezpieczenia z uwagi na wymagania zawarte w projekcie
Powód w toku prac sugerował inspektorowi nadzoru użycie do prac malarskich innych farb z uwagi niedostępność farb wskazanych w projekcie. Ostatecznie inspektor nadzoru wyraził zgodę na użycie farb o innej nazwie, ale posiadających właściwości zgodne z wymogami projektu.
Dowód: dziennik budowy – k. 139-142, zeznania świadków: S. K. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, A. S. (1) – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, M. G. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, przesłuchanie powoda S. Ś. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt
W dniu 20 maja 2021 r. sporządzono i podpisano bezusterkowy protokół odbioru końcowego i przekazania do eksploatacji robót wykonanych w terminie do 18 maja 2021 r.
Dowód: dziennik budowy – k. 139-142, protokół odbioru z 20.05.2021 r. – k. 27 – 29 akt.
Pozwana w całości zapłaciła umówione przez strony wynagrodzenie za wykonane przez powoda prace w kwocie 394.655,49 zł brutto.
Okoliczność bezsporna, a nadto dowód : faktury VAT – k. 30 – 33 akt.
Po przekazaniu obiektu do eksploatacji i wpuszczeniu wody do basenu, na początku czerwca 2021 roku, na ścianach niecki basenu pojawiły się punktowe, rdzawe przebarwienia.
Okoliczność bezsporna, a nadto dowód: wydruki zdjęć – k. 123 – 132 akt.
O powyższym fakcie pracownicy Parku Wodnego w Ś. niezwłocznie zawiadomili inspektora nadzoru oraz powoda. M. G. podjął działania mające na celu ustalenie przyczyn występowania przebarwień. W tym celu został m.in. powiadomiony dystrybutor farb, podejmowane były inne czynności sprawdzające.
Dowód: wiadomości e-mail – k. 133, zeznania świadków: M. G. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, A. S. (1) – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, T. K. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, przesłuchanie powoda S. Ś. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt
Na zlecenie (...) Sp. z o.o. przeprowadzono w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. badanie laboratoryjne wody z pływalni.
Dowód: sprawozdanie z badań – k. 135-136 zeznania świadka A. S. (1) – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186,
W dniu 8 czerwca 2021 r. odbyło się spotkanie robocze w sprawie rdzawych punktów pojawiających się na ścianach niecki basenu, w którym uczestniczyli m.in. inspektor nadzoru budowlanego (M. G.), przedstawiciel strony pozwanej (Ł. K.), przedstawiciele Parku Wodnego (T. K., A. S. (2)), przedstawiciel producenta farb (J. K.) oraz powód w formie połączenia telefonicznego. W toku spotkania omawiano możliwe przyczyn wystąpienia przebarwień oraz sposobu ich usunięcia.
W protokole sporządzony z rzeczonego spotkania stwierdzono, że inspektor nadzoru budowlanego wskazał, iż wady wynikają z winy wykonawcy, który naniósł tłuste warstwy na wcześniej odtłuszczone podłoże poprzez użycie brudnych narzędzi. W treści protokołu stwierdzono, że wykonawca przyjmuje swoją winę. Protokół z przedmiotowego spotkania nie został podpisany przez powoda.
Dowód: protokół ze spotkania z dnia 8.06.2021 r. – k. 134 – 134v akt, zeznania świadka A. S. (1) – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, T. K. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, przesłuchanie powoda S. Ś. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt
Pismem z dnia 9 czerwca 2021 r. inspektor nadzoru budowlanego wezwał powoda do usunięcia wad w wykonaniu powłok malarskich ścian niecki basenu.
Dowód: wezwanie do wykonania robót poprawkowych – k. 137 akt, zeznania świadków: A. S. (1) – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, M. G. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186,
Inspektor nadzoru budowlanego M. G., z uwagi na fakt położenia na dnie basenu płytek i tym samym ograniczenia co do możliwości powtórnego wykonania wszystkich czynności odtworzeniowych warstw farb, zarekomendował pozwanej, by ewentualne prace naprawcze wykonać w technologii membrany polimocznikowej.
Dowód: wiadomość e-mail – k. 138, zeznania świadka M. G. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, przesłuchanie przedstawiciela pozwanego K. K. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt
Ze względu na konieczność szybkiego wykonania prac mających na celu umożliwienie otwarcia parku wodnego z uwagi na zbliżający się sezon letni, mając na uwadze rekomendację inspektora nadzoru, powód wskazał pozwanej, iż dysponuje materiałem i może wykonać prace polegające na położeniu na powierzchni ścian niecki basenu warstwy polimocznika. W tym celu przedstawił pozwanemu ofertę na wykonanie rzeczonych prac, której koszt opiewał na kwotę 45.000 zł netto.
D owód : zeznania świadków: A. S. (1) – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, T. K. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 186 akt, G. G. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 186 akt, przesłuchanie powoda S. Ś. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt, przesłuchanie przedstawiciela pozwanego K. K. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt.
W wyniku powyższego, w czasie spotkania mającego miejsce w Urzędzie Gminy Ś., w gabinecie burmistrza, strony uzgodniły, iż powód wykona w/w czynności – tj. usunięcie rdzawy wykwitów zostanie przeprowadzone poprzez zmianę pierwotnie przyjętej technologii i zastosowanie polimocznika. Ustalono wartość prac naprawczych wraz z materiałem na kwotę 45.000 zł netto. Jednocześnie strony umówiły się, że bezpośrednio po wykonaniu prac w uzgodnionym terminie powodowi zostanie wypłacona kwota 30.000 zł netto, natomiast pozostała kwota 15.000 zł netto miała być płatna po ustaleniu przyczyn pojawienia się przebarwień – w przypadku gdyby powyższe związane było z błędami leżącymi po stronie pozwanego wówczas powód miał otrzymać dopłatę w/w kwocie. W sytuacji gdyby ustalono, iż nieprawidłowości wynikają z błędów wykonawczych powód zobowiązał się do zwrotu kwoty 30.000 zł netto wraz z ewentualnymi kosztami związanymi z ustaleniem odpowiedzialności wykonawcy.
Powyższe ustalenia miały być w późniejszym terminie przedmiotem pisemnego aneksu do umowy, po uzyskaniu przez burmistrza zgody rady gminy na zabezpieczenie odpowiednich środków finansowych w budżecie gminy.
D owód : zeznania świadków: S. K. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, A. S. (1) – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, T. K. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 186 akt, G. G. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 186 akt, przesłuchanie powoda S. Ś. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt, przesłuchanie przedstawiciela pozwanego K. K. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt.
Powód przystąpił do realizacji prac polegających na wykonaniu nowej powierzchni ścian niecki basenu z zastosowaniem polimocznika. Prace trwały 2 dni i zostały wykonane w całości. Przedstawiciele gminy nie zgłaszali zastrzeżeń do wykonanych prac.
D owód : zeznania świadka A. S. (1) – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186, przesłuchanie powoda S. Ś. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt, przesłuchanie przedstawiciela pozwanego K. K. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt.
Po zakończeniu prac związanych z położeniem polimocznika przedstawiciel pozwanej wręczył powodowi dokument datowany na dzień 11 czerwca 2021 r., oznaczony jako „Aneks nr (...) do umowy nr (...)”. W jego treści wskazano, iż wykonawca, w związku z uznaniem zgłoszonych wad przedmiotu umowy, miał zobowiązać się do wykonania w ramach napraw gwarancyjnych prac polegających na wykonaniu nowej powierzchni ścian niecki basenu z zastosowaniem uzgodnionej technologii (z wykorzystaniem polimocznika), zgodnie z przedstawioną ofertą. W aneksie stwierdzono, że za wykonane prace wykonawca otrzyma wynagrodzenie zgodnie z przedłożoną ofertą, tj. w kwocie 45.000 zł netto, pomniejszone o kwotę prac i materiałów, które wykonawca byłby zobowiązany ponieść przy zastosowaniu pierwotnie zaprojektowanej technologii w ramach naprawy gwarancyjnej, tj. kwoty 15.000 zł netto. W razie ustalenia przyczyny zaistniałych wad oraz strony odpowiedzialnej za ich powstanie miało dojść do ponownego rozliczenia na następujących zasadach: w przypadku winy leżącej po stronie zamawiającego miał on dokonać dopłaty kwoty 15.000 zł netto, zaś w przypadku winy leżącej po stronie wykonawcy miał on zobowiązać się do zwrotu kwoty 30.000 zł netto wraz z ewentualnymi kosztami związanymi z ustaleniem odpowiedzialności wykonawcy.
Powód, po konsultacji, odmówił podpisania przedmiotowego dokumentu – zakwestionował stwierdzenie odnośnie przyjęcia swojej odpowiedzialności za wady, jak również to, że prace dodatkowe wykonał w ramach napraw gwarancyjnych.
Dowód: projekt aneksu nr (...) do umowy – k. 34 – 35 akt, przesłuchanie powoda S. Ś. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt.
Pozwana zabezpieczyła w budżecie środki na wypłatę dla powoda wynagrodzenia za wykonane prace związane z zastosowaniem polimocznika.
D owód : zeznania świadka G. G. – protokół elektroniczny na płycie CD k. 186 , przesłuchanie przedstawiciela pozwanego K. K. – protokół elektroniczny na płycie CD – k. 204 akt.
W dniu 13 września 2021 r. powód wystawił w stosunku do pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 45.000 zł netto, tj. 55.350 zł brutto, z terminem płatności określonym na dzień 20 września 2021 r. tytułem „Remont niecki basenu sportowego w parku wodnym w Ś.. Data i Nr Umowa: (...) aneks (...) z dnia 18.02.2021. Aneks nr (...) wykonanie powłoki polimocznikowej ścian basenu (…)”.
Dowód: faktura VAT nr (...) – k. 36 akt.
Pismem z dnia 28 września 2021 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 55.350 zł wynikającej z faktury VAT nr (...) w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty.
Dowód: wezwanie do zapłaty z 28.09.2021 r. – k. 37 akt.
W dniu 18 października 2021 r. powód skierował do pozwanej ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty wynikającej z faktury VAT nr (...). W treści pisma powód poinformował, że nie uznaje swojej odpowiedzialności w zakresie zgłoszonych wad przedmiotu umowy i odmówił zawarcia aneksu nr (...) do umowy nr (...).
W odpowiedzi pełnomocnik pozwanej wskazał, iż zapis odnośnie wad ma oznaczać wyłącznie przyznanie faktu ich wystąpienia, a nie przyjęcie za nie odpowiedzialności, gdyż w dalszej części ma miejsce wskazanie, iż ostateczne rozliczenia będą miały miejsce po ustaleniu podmiotu odpowiedzialnego. Podniósł, iż obecnie rozliczeniu podlega różnica za to, że powód przystąpił do wykonania prac w innej niż pierwotnie możliwej do zastosowania technologii, a więc kwota 30.000 zł netto.
Dowód: ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty – k. 39-40, wiadomości mailowe – k. 38
Zidentyfikowane nieprawidłowości miały znamion wad o charakterze usuwalnym. Na dzień ich wystąpienia pozbawiały nieckę basenową pełnego waloru użytkowego zakładanego projektowo.
Z dużym prawdopodobieństwem przyczyną powstania w niecce basenu w Parku Wodnym w Ś. rdzawych wykwitów, po wykonania przez powoda remontu niecki w/w basenu na podstawie umowy nr (...), były błędy o charakterze wykonawczym. Mógł to być brak utrzymania reżimu technologicznego związanego z ciągłością warstw (rozumiane jako pełne pokrycie) czy też związanego z miejscowym (być może incydentalnym), wtórnym uszkodzeniem lub/i zabrudzeniem zagruntowanej powierzchni przed nałożeniem warstwy wierzchniej. Punktowy charakter nieprawidłowości z dużym prawdopodobieństwem daje podstawy do wykluczenia nieprawidłowości jako pochodzących z obszaru zastosowanych materiałów czy też błędnie przyjętej technologii czy też nieprawidłowości w przygotowaniu przez wykonawcę i aplikacji poszczególnych warstw w całokształcie robót objętych umową.
Z uwagi na brak dokumentacji z potencjalnych badań materiałów budowlanych oraz brak dokumentacji z badań grubości nałożonych warstw nie można jednoznacznie wykluczyć, że nie przyczyniły się do powstania nieprawidłowości zarówno grubości położonych warstw jak i jakość samych materiałów. Brak jest podstaw do sformułowania jednoznacznych wniosków czy zastosowana technologia przygotowania podłoża za pomocą użytego materiału była technologią wystarczającą do nadania podłożu odpowiedniej wytrzymałości oraz nadania waloru pozwalającego na aplikowanie warstw gruntujących oraz wierzchnich.
Brak jest możliwości dokonania jednoznacznej, weryfikowalnej i mierzalnej oceny pozwalającej na sformułowanie wniosków w zakresie przyczyn powstania w niecce basenu rdzawych wykwitów. Materiał dowodowy ma charakter szczątkowy i pozwala na formułowanie wniosków niejednoznacznych z zastosowaniem stopnia prawdopodobieństwa.
Zastosowanie polimocznika w celu usunięcia korozji o charakterze punktowym było optymalnym rozwiązaniem w warunkach, w jakich znalazł się zamawiający i wykonawca. Przyjęty przez strony koszt wykonania przedmiotowych prac nie był rażąco wysoki.
Teoretycznie zastosowanie grubszej warstwy żywicznej mogłoby w większym stopniu ograniczyć ryzyko związane z brakiem ciągłości poszczególnych powłok, natomiast „grubsza” warstwa nie jest antidotum na nieprawidłowości pochodzenia wykonawczego.
Usunięcie warstwy cynku (bądź farby cynkowej) to prace przygotowawcze – jeżeli są wykonane prawidłowo nie mają związku przyczynowo-skutkowego z powstaniem rdzawych wykwitów.
Na moment wykonywania umowy nie było podstaw do odstąpienia od założonej technologii.
Do powstania nieprawidłowości najbardziej przyczynić się mogły błędy wykonawcze z uwagi na miejsce i rozproszenie śladów. Kwestia projektu mogła w minimalnym stopniu przyczynić się do powstania nieprawidłowości.
Dowód: pisemna opinia biegłego sądowego R. P. – k. 216 – 238, pisemna uzupełniająca opinia biegłego – k. 282 – 287, ustna uzupełniająca opinia biegłego – protokół elektroniczny na płycie CD na k. 332 akt.
Powyżej wskazany stan faktyczny, które w dużej części był bezsporny, w przedmiotowej sprawie Sąd ustalił w oparciu o wyżej wymienione dowody z dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony, których prawdziwość, autentyczność i moc dowodowa nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez strony postępowania, a także na podstawie zeznań świadków, przesłuchanie stron i ich reprezentantów oraz w oparciu o opinię biegłego sądowego R. P..
Wiarygodne w ocenie Sądu był dowody z zeznań świadków S. K. oraz W. S. jako jasne, spójne oraz znajdujące potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Świadkowie w rzeczywistości zwrócili uwagę na kwestię, które w sprawie nie były sporne bądź nie wpływały na końcowe rozstrzygnięcie w sprawie, w szczególności odnosili się do zagadnień związanych z samym prowadzeniem prac i wykonywaniem nadzoru na nimi. Nie posiadali natomiast szczegółowej wiedzy odnośnie czynności podjętych przez strony po stwierdzeniu wad, zaś ewentualne informacje pochodziły z relacji osób trzecich i tym samym nie stanowiły dowodu o bezpośrednim charakterze.
Zeznania świadka A. S. (1) Sąd uznał za co do zasady zgodne z prawdą i zasługujące na uwzględnienie, albowiem były jasne, logiczne oraz konsekwentne, a ponadto w zdecydowanej większości korespondowały z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Jednocześnie jednak zauważyć należało, że nie zasługiwało na uwzględnienie jego wskazanie co do przyjęcia przez powoda swojej odpowiedzialności za powstałe nieprawidłowości – powyższe bowiem pozostawało w sprzeczności z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, nadto stanowiło w rzeczywistości jedynie swobodną interpretację słów powoda. Nieprawidłowo również powód wskazał, iż spotkanie z dnia 8 czerwca 2021 r., w którym powód uczestniczył zdalnie, odbyło się w Urzędzie Miejskim – powyższe jednakże w ocenie Sądu wynikało wyłącznie z pomyłki świadka mając na uwadze dalszy tok wydarzeń.
Podobnie Sąd ocenił zeznania T. K., które co do zasady były jasne, logiczne i w znacznej mierze korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. W szczególności Sąd uznał zeznania świadka za wiarygodne w części, w której świadek zeznawał na temat ustaleń stron co do rozliczenia za wykonanie prac dodatkowych, które pokrywały się z twierdzeniami stron. Sąd nie uwzględnił natomiast stwierdzenia świadka o tym, że powód miał poczuwać się do odpowiedzialności za powstałe wady. W ocenie Sądu było to jedynie przeczucie świadka, a nie stwierdzenie co do faktu.
Sąd w zdecydowanej części dał wiarę zeznaniom świadka M. G., które to były spójne i logiczne, a przy tym korespondowały z pozostałymi, zgromadzonymi w niniejszej sprawie dowodami, stanowiąc ich istotne uzupełnienie. Opisał on w bardzo szczegółowy sposób swoją współpracę z wykonawcą, w tym czynności podjęte po pojawieniu się nieprawidłowości dotyczące ustalenia ich przyczyn. Wskazał również na postawę jaką zajmował powód w toku rzeczonych czynności, w tym w zakresie jego odpowiedzialności za powstałe wady. Nie zasługiwało natomiast na uwzględnienie wskazanie co do dat prowadzonych z udziałem stron rozmów odnośnie przyczyn nieprawidłowości i sposobu ich usunięcia – te bowiem miały miejsce dopiero w kolejnych dniach czerwca, co potwierdzała chociażby korespondencja mailowa, protokół ze spotkania czy wezwanie sporządzone przez świadka. Powyższe jednakże w żaden sposób nie mogło wpłynąć na jednoznacznie pozytywną ocenę przedmiotowego dowodu.
Zeznania świadka R. S. okazały się nieprzydatne dla ustaleń stanu faktycznego sprawy – nie posiadał one bowiem żadnych wiadomości istotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia.
Co do zasady wiarygodne były zeznania świadka G. G., choć w dużej części miały one charakter bardzo ogólnych twierdzeń, wskazujących na pewne wydarzeniach, który nie był on bezpośrednim uczestnikiem. Powyższe jednakże, mając na uwadze pozostałe zebrane w sprawie dowody, stanowiło dodatkowe potwierdzenie rzeczonych okoliczności faktycznych. Sąd nie znalazł jednakże podstaw do podzielenia wskazań odnośnie jednoznacznego ustalenia odpowiedzialności powoda na dzień zawierania porozumienia – w tym bowiem przedmiocie nie tylko brak było w aktach sprawy jakiejkolwiek notatki inspektora nadzoru, ale pozostawało to w sprzeczności z treści samych ustnych ustaleń stron, które miały dopiero ustalić rzeczoną odpowiedzialność.
Jako co do zasady zgodny z prawdą Sąd ocenił dowód z przesłuchania powoda S. Ś.. Oczywiście w dużej mierze jego twierdzenia stanowiły potwierdzenie bądź nieznaczne uzupełnienie bezspornych okoliczności sprawy, jednakże podkreślić należało, iż prezentował je w sposób jasny, klarowny oraz konsekwentny. Nie znajdowały natomiast potwierdzenia w zgromadzonej w aktach sprawy dokumentacji wskazania co do przyjęcia błędnej technologii wykonania prac – powyższe bowiem wykluczył w swojej opinii biegły sądowy. Podobnie należało ocenić przedstawione przez powoda przyczyny powstania nieprawidłowości – powyższe nie stanowiło bowiem twierdzenia co do faktów, lecz przejaw własnej oceny dokonanej przez stronę. Brak było nadto w aktach sprawy dowodów potwierdzających złożenie przez pozwanego wniosku o ofertę na naprawdę rdzawych wykwitów, które miały się pojawić ponad lustrem wody. Sąd jednocześnie, dokonując rzeczonej oceny, miał na względzie to, że jako strona postępowania był bezpośrednio zainteresowany korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem.
Wiarygodny był w ocenie Sądu dowód z przesłuchania reprezentanta pozwanego – prezentowane przez niego twierdzenia były jasne, logiczne i konsekwentne. W szczególności za zgodne z prawdą należało uznać wskazania co do poczynionych ustaleń w przedmiocie wykonania prac związanych z polimocznikiem, w tym zasad ich rozliczenia. Podobnie jak w przypadku strony powodowej również przy rzeczonej ocenie Sąd miał na względzie to, że jako strona postępowania był bezpośrednio zainteresowany korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem.
Sąd w całości zaaprobował opinie sporządzone przez biegłego sądowego R. P. i uczynił je podstawą ustaleń faktycznych w sprawie, albowiem zostały one wykonane w sposób rzetelny i pełny, przez osobę posiadającą odpowiednie kompetencje do ich przygotowania. Podkreślenia wymagało, że Sąd ocenia opinie biegłych pod kątem ich logiki, spójności oraz tego, czy odpowiadają na postawione tezy dowodowe (wyrok SA w Szczecinie z dnia 23 lipca 2014 r. III AUa 462/13 LEX nr 1527191). Kierując się tymi wskazaniami Sąd uznał, że biegły w jasny i logiczny sposób odpowiedział na zawarte w tezie dowodowej pytania, a swoje konkluzje poparł szczegółowymi rozważaniami w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz na podstawie wiedzy i doświadczenia zawodowego. Nadto biegły, w opiniach uzupełniających, w sposób niezwykle szczegółowy odnosił się do zastrzeżeń stron, dlatego też Sąd uznał wyjaśniania specjalisty za wyczerpujące i rzeczowe.
Zaznaczyć w tym miejscu należało, że opinia nie może podlegać ocenie Sądu w warstwie dotyczącej przedstawionych poglądów naukowych lub dotyczących wiedzy specjalistycznej nawet jeśli członkowie składu orzekającego taką wiedzę posiadają. Ocenie podlega wyłącznie zgodność z materiałem procesowym przyjętych założeń faktycznych, podstawy metodologiczne, transparentność, kompletność i spójność wywodu i wreszcie zgodność wniosków opinii z zasadami logiki, wiedzy powszechnej i doświadczenia życiowego. Sfera dotycząca wiadomości specjalnych w rozumieniu normy art. 278 k.p.c. oceniana jest w sposób uwzględniający specyfikę (opisaną wyżej szczególną rolę w procesie dowodzenia) dowodu z opinii biegłego. Żadnych tego rodzaju argumentów nie przedstawiono. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 27 listopada 2018 r., I ACa 692/16). W tym miejscu należało również podkreślić, iż to rolą biegłego jest dokonanie oceny stanu faktycznego pod kątem wiadomości specjalnych, natomiast aspekty prawne związane z wystąpienie określonych sytuacji pozostają pod wyłączną oceną Sądu.
Godzi się zauważyć w tym miejscu, iż podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia jest rozstrzyganie kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1996 roku, II CRN 173/95, publ. Lex nr 1635264). Skuteczne przedstawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania, lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak: orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99, publ. OSNAPiUS 2000, Nr 19, poz. 732; z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/2000, publ. OSNC 2000, Nr 10, poz. 189; z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, publ. Lex nr 53136; z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, publ. Lex nr 56096). Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych, i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2003 r., II CK 75/02). Na sądzie orzekającym ciąży obowiązek dokonania oceny wszechstronnej, w czym mieści się wymaganie rozważenia wszystkich dowodów mających znaczenie dla przedmiotu sprawy oraz kierowania się w ocenie regułami logiki i doświadczenia życiowego nakazującego uwzględniać wzajemne związki między poszczególnymi faktami (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2005 r., II CK 385/04).
Sąd zważył, co następuje:
W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt złączenia stron umową, na mocy której powód wykonywał na rzecz pozwanej prace budowlane w zakresie remontu niecki basenu sportowego w Parku Wodnym w Ś.. W sprawie nie było również spornym, iż pierwotne prace zostały wykonane przez powoda w całości, według dokumentacji projektowej przedłożonej przez pozwanego, ze zmianami zaakceptowanymi przez inspektora nadzoru, dokonanymi na wniosek wykonawcy. Strony nie kwestionowały również tego, iż po napełnieniu niecki basenu wodą pojawiły się na jego ścianach rdzawe, punktowe przebarwienia, które następnie zostały usunięte w wyniku prac strony powodowej polegających na położeniu membrany polimocznikowej. Jednocześnie nie była zagadnieniem spornym właściwa jakość rzeczonych czynności. Istota zaistniałego na gruncie niniejszej sprawy konfliktu stron sprowadzała się natomiast w pierwszej kolejności do ustalenia czy doszło do zawarcia stosunku obligacyjnego obejmującego wykonanie prac związanych z położeniem membrany polimocznikowej, a po drugie spornym było czy strona pozwana jest zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia z tego tytułu. Z tą ostatnią kwestią związane było zagadnienie ustalenia odpowiedzialności za wystąpienie rdzawych wykwitów – powyższe bowiem, w przypadku przyjęcia, iż doszło do zawiązania stosunku umownego, determinowało wysokość należnego powodowi wynagrodzenia.
Przechodząc do właściwych merytorycznych rozważań w pierwszej kolejności należało odnieść się do charakteru stosunku prawnego występującego pomiędzy stronami. Nie ulegało wątpliwości, iż pierwotna umowa z 18 lutego 2021 r. miała charakter umowy o roboty budowlane – prace bowiem prowadzone były ściśle według sporządzonego wcześniej projektu, ich rozmiar był znaczny, podlegały zinstytucjonalizowanemu nadzorowi oraz rygorom typowym dla tego typu prac i jednocześnie same strony, w treści zawartej umowy, jednoznacznie uznawały je za mające taki właśnie charakter. W przypadku przyjęcia, iż prace dotyczące powłoki polimocznikowej stanowiły część pierwotnej umowy (ustalenia skuteczności zawartego aneksu), zasadnym było zakwalifikowanie ich jako elementu w/w stosunku obligacyjnego. Gdyby natomiast przyjąć, iż stanowiły całkowicie odrębny kontrakt (oczywiście będący pochodną uprzednio zawartego) to wówczas należałoby w ocenie Sądu uznać, iż miały one postać umowy o dzieło – była to bowiem typowa umowa rezultatu, wykonywana bez wcześniejszego projektu, zewnętrznego nadzoru, jak też pozbawiona wysokiego stopnia sformalizowania tak charakterystycznego dla umowy o roboty budowlane. Zgodnie zaś z normą art. 627 k.c., przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest umową zobowiązującą o charakterze wzajemnym, w której odpłatność – obowiązek zapłaty wynagrodzenia przez zamawiającego, należy do jej elementów przedmiotowo istotnych, a także konsensualną, skoro do jej zawarcia wystarczające są zgodne oświadczenia zamawiającego i przyjmującego zamówienie.
W ocenie Sądu, mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy należało wskazać, iż nie ulegało żadnej wątpliwości, że nie doszło pomiędzy stronami do zmiany umowy z dnia 18 lutego 2021 r. w ten sposób, iż zawarto w sposób skuteczny aneks nr (...). Abstrahując w tym miejscu od dokonanych pomiędzy stronami ustaleń było rzeczą jasną, iż analizowany kontrakt wymagał dla swojej skuteczności formy pisemnej, co wynikało z § 14 ust. 1. Nie było spornym, iż takowy dokument, pomimo, że formalnie został sporządzony przez pozwanego, jednakże nie został zaakceptowany i podpisany przez stronę powodową. Tym samym nie było możliwości uznania, iż doszło do zmian w pierwotnej umowie stron i rozszerzenia zakresu prac na czynności dotyczące membrany polimocznikowej.
Jednocześnie jednak ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w ocenie Sądu w sposób jednoznaczny wynikało, iż pomiędzy stronami doszło do porozumienia i tym samym zawarcia nowego stosunku obligacyjnego. Co prawda powyższe przybrało postać ustnej umowy o dzieło, jednakże nie mogło to w żaden sposób doprowadzić do podważenia jej istnienia, ważności czy też skuteczności. Wszak przepisy kodeksu cywilnego nie przewidują w tym zakresie żadnej obligatoryjnej formy. Fakt zaś istnienia rzeczonego porozumienia wynikał w ocenie Sądu w sposób jednoznaczny z treści dowodu z przesłuchania stron. Zarówno powód jak i pozwany jasno wskazali, iż uzgodniono, że S. Ś. wykonana prace polegające na położeniu na ścianach niecki basenu parku wodnego w Ś., a więc w miejscach gdzie pojawiły się rdzawe przebarwienia, warstwy polimocznikowej, co umożliwi pozwanemu, a dokładniej komunalnej spółce zarządzającej obiektem, uniknięcie strat i uruchomienie go w zakładanym terminie. Powyższe zostało potwierdzone nadto poprzez zeznania strony powodowej (S. K.), ale również pozwanej (A. S. (2), G. G.). Istotnym było również to, że z rzeczonych osobowych źródeł dowodowych wynikały również zgodne ustalenia w przedmiocie odpłatnego charakteru rzeczonych czynności, w tym wysokości wynagrodzenia i sposobu jego ukształtowania. W zasadzie każda z osób, która odnosiła się do konkretnych kwot wskazywała, iż całkowita należność za wykonanie dzieła została ukształtowana na poziomie 45 tys. zł netto (ok 55 tys. zł brutto), w tym kwota 30 tys. zł netto miała być płatna bezpośrednio po wykonaniu zadania. Co prawda występowały rozbieżności w zakresie określenia tego co miało składać się na pozostałą kwotę (15 tys. zł netto), jednakże istniała zgodność co do tego, iż pozostawała ona w pewnego rodzaju zawieszeniu – miała być rozliczona dopiero po ustaleniu strony odpowiedzialnej za wystąpienie nieprawidłowości. Elementem faktycznym, który w ocenie Sądu potwierdzał istnienie konsensusu stron było natomiast to, iż pozwana umożliwiła stronie powodowej realizację rzeczonych prac, które zostały w pełni wykonane. Przedstawiciele Gminy Ś. nie tylko mieli pełną świadomość, iż rzeczone prace będą wykonywane, ale, mając na uwadze istniejącą wówczas sytuację, wręcz zabiegali o to by doszło do ich realizacji. Jednocześnie prace te zostały przez pozwaną odebrane bez jakichkolwiek zastrzeżeń. Wszystko to w ocenie Sądu potwierdzało, iż w ramach ustnych ustaleń strony uzgodniły wszystkie essentialia negotii umowy o dzieło i tym samym uzasadnionym było stanowisko, iż doszło do zawarcia nowego, odrębnego kontraktu, który stanowił podstawę żądań strony powodowej w niniejszej sprawie. De facto przybrał on treść jak w sporządzonym przez pozwaną aneksie numer (...), z tym jednakże zastrzeżeniem, iż w toku procesu nie zostało wykazane, iż doszło do uzgodnień, które umożliwiałyby wprowadzenie do treści umowy wskazań w zakresie przyjęcia odpowiedzialności powoda za powstałe rdzawe wykwity jak również odnośnie charakteru prac wykonywanych przez powoda.
Nie znajdowały przy tym uzasadnienia w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego twierdzenia pozwanej, iż S. Ś. przeprowadził rzeczone prace na własne ryzyko i odpowiedzialność. Takowe stwierdzenie w ocenie Sądu pozostawało również w sprzeczności z zasadami racjonalności – nie sposób bowiem przyjąć, iż jakikolwiek przedsiębiorca zdecydowałby się wykonać prace o wartości ponad 50 tys. zł bez uzgodnień z ich beneficjentem. Jak wskazano już wyżej była to wspólna decyzja obu stron, będąca co prawda wypadkową powstałych okoliczności i podjęta pod presją czasu, ale w pełni świadoma i wzajemnie akceptowana. Rzeczonemu stanowisku pozwanej przeczyła również jej własna postawa – gdyby bowiem nie doszło do jakichkolwiek uzgodnień i wiążących decyzji to z pewnością nie doszłoby do zarezerwowania odpowiedniej ilości środków w budżecie gminy, który to fakt został jednoznacznie potwierdzony przez jej przedstawicieli.
W świetle powyższego, mając na uwadze wskazane wyżej ustaleń stron, w tym fakt, iż doszło w całości do wykonania przedmiotu umowy, w ocenie Sądu jasnym było, iż powód był uprawniony do domagania się zapłaty kwoty 30 tys. zł netto (36.900 zł brutto) – takowa bowiem miała być należna tylko z tego względu, iż doszło do realizacji dzieła. W tym kontekście należało zwrócić uwagę, iż sam tylko fakt braku podpisania aneksu czy też jakiegokolwiek innego dokumentu przez stronę powodową nie mógł stanowić uzasadnionej przyczyny do tego by nie dokonać rzeczonej wypłaty. O ile nie ulegało wątpliwości, iż w przypadku jednostek samorządu terytorialnego koniecznym dla przejrzystości ich finansów jest zachowanie określonego stopnia sformalizowania podejmowanych czynności skutkujących powstawaniem po ich stronie zobowiązań, jednakże nie może to prowadzić do tego, iż wyłącznie z tego względu dochodzi do zaniechania realizacji obowiązków będących konsekwencją skutecznie zawartych stosunków obligacyjnych.
Jedynie na marginesie powyższych rozważań należało zauważyć, iż rzeczone prace nie miały charaktery czynności związanych z realizacją uprawnień pozwanego z tytułu gwarancji bądź rękojmi. Nie tylko bowiem brak było ustaleń w tym przedmiocie, w szczególności stosowanych wezwań ze strony pozwanego, ale przede wszystkim wykonane czynności różniły się od pierwotnie zastosowanej technologii. Nie sposób uznać, iż stanowiły naprawę dzieła w świetle przepisów kodeksu cywilnego odnoszących się do wad fizycznych, lecz były zmianą części uprzednio przyjętej metodologii prac z uwagi na zaistniałe okoliczności faktyczne (presja czasu związana z funkcjonowaniem obiektu).
W dalszej kolejności należało wskazać, iż pomimo istnienia formalnego uprawnienia powoda do domagania się zapłaty należności z tytułu samego tylko faktu wykonania prac w zakresie polimocznika, możliwość zasądzenia kwoty 30 tys. zł netto w ramach niniejszego procesu uzależniona była od zasadności zarzutów podniesionych przez stronę pozwaną, a dotyczących odpowiedzialności za wystąpienie rdzawych wykwitów. Podobna zależność, z różnicą po stronie podmiotu, na którym spoczywał ciężar dowodowy, występowała w zakresie możliwości uwzględnienia pozostałej części żądania pozwu (15 tys. zł netto). Jak już bowiem wskazano wyżej – w ocenie Sądu umowa strona zawierała swoisty „wentyl bezpieczeństwa” dla obu podmiotów. Z jednej strony gwarantowała powodowi wypłatę pozostałej, uzgodnionej należności w przypadku ustalenia, iż to nie on odpowiada za powstałe nieprawidłowości, a z drugiej zobowiązywała go do zwrotu tego co winien był otrzymać za samą tylko realizację czynności wówczas, gdy potwierdzone zostanie, iż to jego działania były przyczyną rdzawych wykwitów. Konsekwencją powyższego był rozkład ciężaru dowodu w toku niniejszego procesu – strony winne były wykazać, iż to z powodu działań bądź zaniechań przeciwnika doszło do wystąpienia nieprawidłowości.
Nie ulegało wątpliwości, iż ustalenie możliwych przyczyn zaistnienia rdzawych przebarwień w niecce basenu i w konsekwencji podmiotu odpowiedzialnego za rzeczoną okoliczność wymagało zasięgnięcia wiadomości specjalnych. Zgodnie z procedurą cywilną (art. 278 k.p.c.), takimi wiadomościami dysponuje tylko biegły sądowy. W judykaturze utrwalone jest bowiem przekonanie, że sporządzane na zlecenie stron ekspertyzy i kosztorysy jak też wszelkie opinie podmiotów trzecich czy też związanych ze stronami postępowania mają dla procesu znaczenie wyłącznie pomocnicze i nie mogą zastąpić formalnie dopuszczonego dowodu z opinii biegłego sądowego (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2011 r., V CSK 382/10, Legalis).
Analizę rzeczonego dowodu należało rozpocząć od wskazania, iż biegły R. P., po szczegółowym zapoznaniu się z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, w pierwszej kolejności wskazał na jego szczątkowych charakter w odniesieniu do całokształtu dokumentacji, która archiwizuje proces budowlany dla zadania inwestycyjnego. W szczególności zwrócił uwagę na brak jakichkolwiek dokumentów odnoszących się do etapu identyfikującego nieprawidłowości, w tym mającego postać opinii (inwentaryzacji) o znamionach zabezpieczenia dowodu poprzez zarchiwizowanie i udokumentowanie nieprawidłowości w robotach powoda po ich zakończeniu i protokolarnym odbiorze (wskazujących liczę miejsc korozji, lokalizację miejsc korozji oraz opis jakościowy miejsc korozji). Jednocześnie specjalista wskazał na brak w aktach sprawy kluczowych dokumentów stanowiących o aspektach technologicznych z okresu wykonywania robót budowlanych związanych z przygotowaniem podłoża oraz aplikacją kolejnych warstw (zgodnie z technologią wskazaną w projekcie wykonawczym). Wszystko powyższe skutkowało wydaniem przez biegłego opinii, której konkluzje nie miały charakteru jednoznacznych wniosków, lecz oparte były wyłącznie na określonym stopniu prawdopodobieństwa. Specjalista wskazał na duże prawdopodobieństwo tego, iż przyczyną powstania w niecce basenu w Parku Wodnym w Ś. rdzawych wykwitów były błędy o charakterze wykonawczym. W tym zakresie, wśród hipotetycznych przyczyn podał brak utrzymania reżimu technologicznego związanego z ciągłością warstw (rozumiane jako pełne pokrycie) czy też z miejscowym (być może incydentalnym), wtórnym uszkodzeniem lub/i zabrudzeniem zagruntowanej powierzchni przed nałożeniem warstwy wierzchniej. Z drugiej strony, z racji punktowego charakteru nieprawidłowości, z dużym prawdopodobieństwem wskazał na możliwość wykluczenia tego, iż pochodziły one z obszaru zastosowanych materiałów, przyjętej technologii czy też przygotowania przez wykonawcę i aplikacji poszczególnych warstw w całokształcie robót objętych umową. Mimo tego, z uwagi na brak dokumentacji z potencjalnych badań materiałów budowlanych oraz braku dokumentacji z badań grubości nałożonych warstw nie wykluczył, że rzeczone okoliczności również nie przyczyniły się do powstania nieprawidłowości
Warto podkreślić, iż mimo powyższego, w ostatecznych konkluzjach opinii biegły jasno podkreślił brak podstaw do sformułowania jednoznacznych wniosków czy zastosowana technologia przygotowania podłoża za pomocą użytego materiału była technologią wystarczającą do nadania podłożu odpowiedniej wytrzymałości oraz nadania waloru pozwalającego na aplikowanie warstw gruntujących oraz wierzchnich. Stanowczo wskazał, iż brak jest możliwości dokonania jednoznacznej, weryfikowalnej i mierzalnej oceny pozwalającej na sformułowanie wniosków w zakresie przyczyn powstania w niecce basenu rdzawych wykwitów.
W ocenie Sądu, pomimo braku jednoznacznych i stanowczych wniosków rzeczonej opinii, stanowiła ona istotny dowód, który został wykorzystany przy formułowaniu wydanego w sprawie rozstrzygnięcia. Wbrew możliwym sugestiom stron podkreślić należało, iż wskazane wyżej okoliczności w żaden sposób jej nie dyskwalifikowały, lecz świadczyły wyłącznie o bardzo dużej wiedzy i doświadczeniu specjalisty, który dostosował swoje konkluzje do otrzymanego do analizy materiału dowodowego. Warto podkreślić, iż rolą specjalisty nie jest dokonywanie za wszelką cenę pewnych i jednoznacznych ustaleń, lecz analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego, ewentualne wskazanie na jego niedostatki (w tym umożliwiające jego uzupełnienie), a w konsekwencji wydanie osądu na podstawie tego, czym ostatecznie dysponuje. Biegły nie jest bowiem sądem i nie przeprowadza wnioskowania nad zasadnością określonego roszczenia w kategoriach jego udowodnienia bądź nie w danych okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy (częstokroć z pominięciem prawdy materialnej), lecz ma za zadanie, przy wykorzystaniu posiadanej wiedzy i doświadczenia, dokonanie wnioskowania o faktach i przeprowadzenie ich analizy. Gdy takowa nie jest możliwa bądź też znacznie ograniczona (z różnorakich względów) nie ma obowiązku jej dokonywania (czy też winien ograniczyć jej zakres) z jednoczesnym wskazaniem przyczyn takowego stanu rzeczy. Takowe wnioskowanie, jeżeli poparte jest wszechstronnym przedstawieniem jego przyczyny, w procesie cywilnym stanowi w pełni dopuszczalny i wartościowy dowód przy ustalaniu zasadności zgłoszonego powództwa.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, przy uwzględnieniu wniosków analizowanej opinii, w ocenie Sądu uznać należało, iż żadna ze stron nie wykazała by istniały podstawy do uruchomienia którejkolwiek klauzul rozliczających w sposób końcowy ustną umowę stron w przedmiocie położenia warstwy polimocznikowej. Zarówno bowiem powód nie wykazał, iż rdzawe wykwity były konsekwencją działań zamawiającego (w tym inspektora nadzoru jak też podmiotu będącego autorem projektu), jak również pozwany nie udowodnił, iż to wykonawca ponosi odpowiedzialność z tego tytułu. Oczywiście, jak wskazano wyżej, przeprowadzona w niniejszej sprawie opinia biegłego wskazywała na duże prawdopodobieństwo leżące po stronie działań strony powodowej, jednakże z jednej strony powyższe nie miało charakteru stanowczego i jednoznacznego stwierdzenia, a z drugiej nie zostało wykluczone by przyczyną mogły być zastosowane materiały budowlane, grubości nałożonych warstw jak też kwestia zastosowanej technologii. W ocenie Sądu nawet wysoki stopień prawdopodobieństwa (za wyjątkiem tego, który graniczy z pewnością) nie daje podstaw do postawienia tezy o odpowiedzialności podmiotu, którego owa teza dotyczy – tylko bowiem jednoznaczne i tym samym pewne wskazanie umożliwia przyjęcie, iż przyczyna zaistnienia określonego faktu została ustalona. W niniejszej sprawie Sąd oraz strony postępowania miały natomiast do czynienia z mniej lub bardziej prawdopodobnymi hipotezami, które jednakże, z uwagi na szczątkowość zgromadzonego materiału dowodowego z etapu zarówno wykonywania pierwotnych prac jak i zabezpieczenia stwierdzonych nieprawidłowości, nie mogły zostać w pełni zweryfikowane i sprawdzone przez specjalistę. Tym samym na etapie wyrokowania pozostawały jedynie założeniami, a nie udowodnionymi stwierdzeniami, nie dając w związku z tym możliwości przyjęcia, iż stanowisko którejś ze strony zostało wykazane.
Podsumowując ten fragment rozważań należało wskazać, iż w ocenie Sądu w toku procesu nie doszło zarówno do ustalenia ponad wszelką wątpliwość, iż zaistniałe nieprawidłowości wynikały z błędów leżących po stronie pozwanego (zamawiającego) jak również z uchybień wykonawczych. Konsekwencją powyższego był brak podstaw do dokonywania jakichkolwiek dalszych rozliczeń, a więc przyznania powodowi dalszej kwoty 15.000 zł netto (18.450 zł brutto), jak również uznania, iż wykonawcy nie należy się jakakolwiek zapłata z tytułu prac związanych z położeniem polimocznika (z uwagi na brak zrealizowania przez pozwanego do dnia wyroku wypłaty kwoty 30.000 zł netto).
Mając na uwadze całość okoliczności sprawy, uwzględniając poczynione wyżej rozważania, Sąd uznał w konsekwencji, iż roszczenie powoda było uzasadnione w zakresie zapłaty kwoty 36.900 zł (30.000 zł netto) stanowiącej ustalone pomiędzy stronami wynagrodzenie za przeprowadzenie prac wynikających z faktu wystąpienia rdzawych wykwitów w niecce basenu. Rzeczoną kwotę zasądzono w punkcie I wyroku na podstawie art. 627 k.c.
O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2015 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1790). W myśl rzeczonego przepisu, w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: wierzyciel spełnił swoje świadczenie i nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.
Uznając, iż w niniejszej sprawie mamy do czynienia z transakcją handlową, jak też przyjmując, iż zostały spełnione wszystkie powyższe warunki, Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 21 września 2021 r. do dnia zapłaty, tj. zgodnie z terminem wymagalności wynikającym z faktury wystawionej w związku z realizacją umowy. Jednocześnie rzeczona faktura, która bezsprzecznie została przedstawiona przez powoda stronie pozwanej, stanowiła wezwanie do zapłaty – w sposób jasny i klarownych określała bowiem termin w jakim należność winna być zapłacona.
W pozostałej części zgłoszone roszczenie jako niewykazane co do zasady oraz wysokości podlegało oddaleniu (pkt II wyroku).
O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą ich stosunkowego rozdzielenia wyrażoną w art. 100 k.p.c. Na koszty procesu po stronie powoda w kwocie 11.185,00 zł złożyły się opłata sądowa od pozwu w kwocie 2.768 zł, wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową w wysokości 5.417,00 zł (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 3.000 zł. Koszty pozwanego kształtowały się na poziomie 8.400 zł i składały się na nie 5.400,00 zł wynagrodzenia pełnomocnika (§ 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 3.000 zł.
Powód wygrał proces w 67% (zasądzono 36.900 zł z 55.350 zł) zatem należała mu się kwota 7.493,95 zł (67 % x 11.186 zł). Z kolei pozwanej należna była kwota 2.772 zł (33 % x 8.400,00 zł). Ostatecznie Sąd zasądził zatem od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.721,95 zł
(7.493,95 – 2.772 zł) tytułem zwrotu kosztów procesu. Nadto zgodnie z art. 98 § 1
1 k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należały się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.
Niezależnie od powyższego, w toku sprawy powstały wydatki, które zostały poniesione przez Skarb Państwa (wynagrodzenie biegłego) i nie zostały pokryte przez wpłacone przez strony zaliczki. Łączny koszt opinii wydanych w sprawie wyniósł 9.745,45 zł. W związku z tym, na podstawie art. 113 ust. 1 uksc, uwzględniając stopień wygrania sprawy oraz wpłacone zaliczki (po 3.000 zł), Sąd rozdzielił przedmiotowe wydatki w ten sposób, że od powoda należało zasądzić 1.236,00 zł (pkt IV wyroku), zaś od pozwanego 2.509,45 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa (punkt V wyroku).