Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 26.10.2022 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, po rozpoznaniu sprawy XP 73/22 z powództwa S. Z. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W. o dodatkowe wynagrodzenie roczne, odszkodowanie, odszkodowanie za uszczerbek finansowy spowodowany zmianą przepisów podatkowych, wydatki, zasądził od K. (...) w W. na rzecz S. Z. 11906,46 zł tytułem odszkodowania za wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1.04.2018 r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, nie obciążył powoda kosztami zastępstwa procesowego pozwanego od oddalonej części powództwa, obciążył i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa –Kasa Sądu Rejonowego dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi 750 zł tytułem kosztów sądowych, których obowiązku nie miał ponieść powód oraz nadał w punkcie pierwszym rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 8.650 zł.

Przedmiotowy wyrok Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Powoda - S. Z. od 1.12.1991 r. łączył z pozwaną - Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stosunek pracy na podstawie powołania z 29.10.1991 r. na stanowisko Dyrektora Oddziału (...) K. (...) w Ł..

W dniu 13.03.2013 r. powód otrzymał pisemne oświadczenie o rozwiązaniu z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 k.p.

Wyrokiem z 22.09.2016 r. w sprawie VIII Pa 52/16 Sąd Okręgowy w Łodzi przywrócił powoda na ostatnio zajmowane stanowisko dyrektora Oddziału K. (...) w Ł..

W dniu 11.10.2016 r. powód otrzymał od Prezesa K. (...) pisma: z 7.10.2016 r.–potwierdzające reaktywację stosunku pracy od 23.09.2016 r. i wskazujące datę rozpoczęcia pracy od 13.10.2016 r. oraz z 11.10.2016 r. o powierzeniu od 13.10.2016 r. do 31.12.2016 r. obowiązków (...) Prezesa K. (...) w Zespole (...) K. (...) w W. z miejscem wykonywania pracy w P. Terenowej K. (...) w Z. (z dotychczasowym wynagrodzeniem oraz wymiarem czasu pracy) oraz zakres czynności na tym stanowisku.

Powód został dopuszczony do pracy, za obopólnym porozumieniem, na stanowisku (...) Prezesa K. (...) z miejscem świadczenia pracy w P. Terenowej K. (...) w Z..

W dniu 30.11.2016 r. powód wezwał Prezesa Kasy do zapłaty kwoty 416.548,07 zł z odsetkami tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

W dniu 25.01.2017 r. powodowi doręczono akt odwołania ze stanowiska Dyrektora Oddziału (...) K. (...) w Ł..

Stosunek pracy między stronami został rozwiązany ze skutkiem na dzień 30.04.2017 r.

W dniu 29.11.2017 r. pozwana przelała na rachunek bankowy powoda kwotę 188 072,36 zł netto (248.934,65 zł brutto) tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, przy czym jak ustalił Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII P 4/17 w wypłaconej kwocie odsetki od wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy stanowiły kwotę 29.792,45 zł, a pozostała kwota 158.279,91 zł została potraktowana jako częściowa zapłata wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Przed Sądem Okręgowym w Łodzi toczyło się postępowanie VIII P 4/17, w którym powód dochodził od K. (...) świadczeń z tytułu wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, dodatkowego wynagrodzenia rocznego za lata 2013-2016, nagrody jubileuszowej. W piśmie w toku postępowania w dniu 24.06.2020 r. powód - reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika - cofnął roszczenie o dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2013 r. oraz za dalsze lata (2014-2016) ze zrzeczeniem się roszczenia. Wyrokiem z 11.09.2020 r. Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził od pozwanej na rzecz powoda m.in. 140074,97 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 24.09.2016 r., a także umorzył postępowanie w zakresie żądania dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, iż łączna kwota wynagrodzenia powoda za okres pozostawania bez pracy za okres od 19.03.2013 r. do 22.09.2016 r. wyniosła 364.648,07 zł. Na poczet tej należności Sąd zarachował wypłaconą przez pozwanego kwotę 158.279,91 zł oraz pomniejszył o kwotę 5.429,90 zł wypłaconą powodowi przez PUP z tytułu zasiłku dla bezrobotnych. Wobec działania w procesie profesjonalnego pełnomocnika sąd ten uznał, że cofnięcie powództwa nie narusza praw powoda i nie zmierza do obejścia prawa. Jednocześnie w uzasadnieniu do w/w wyroku wskazano, że skoro powód faktycznie nie świadczył pracy w okresie spornym to nie było podstaw do zasądzania dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Apelację Kasy od w/w wyroku oddalił Sąd Apelacyjny w Łodzi w dniu 20.05.2021 r. w sprawie III APa 21/20.

Pozwana wypłaciła powodowi kwotę 140075,97 zł, tj. w pozostałej części wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w dniu 28.05.2021 r.

Pismem z 31.12.2021 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty na jego rzecz 11.906,46 zł z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego należnego od wypłaconego przez K. (...) w dniu 28.05.2021 r. wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w wysokości 140075,97 zł, a także 3700,66 zł tytułem ustawowych odsetek za opóźnienie wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego za okres od 1.04.2017 r. do dnia zapłaty, 922,75 zł tytułem rekompensaty za niemożność odliczenia od dochodu przez podatnika PIT składki zdrowotnej należnej od wynagrodzeń wypłaconych po dniu 31.12.2021 r. (regulacja wprowadzona w ramach, tzw. „Polskiego ładu”).

Pozwana odmówiła wypłaty dochodzonych przez powoda należności pismem z 24.01.2022 r.

Prawomocnym wyrokiem z 3.12.2018 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, w sprawie X P 558/18 zasądził od K. (...) na rzecz powoda 2941 zł tytułem dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 z odsetkami od 1.04.2018 r. Rozstrzygnięcie TO podtrzymał Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII Pa 49/19 rozpoznając 16.09.2019 r. apelację Kasy od pkt. I wyroku.

W dniu 13.12.2018 r. pozwana wypłaciła powodowi 2 069,39 zł netto tytułem dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r.

W dniu 15.10.2019 r. powód wezwał pozwaną do wypłaty wyrównania wynagrodzenia rocznego dodatkowego za 2017 r. poprzez uwzględnienie w podstawie wymiaru wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy wypłaconego 29.11.2017 r. w kwocie 188 072,36 zł netto. Pozwana odmówiła zapłaty pismem z 5.11.2019 r.

Pozwem z 14.11.2019 r. S. Z. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od K. (...) 6416,73 zł tytułem niewypłaconego dodatkowego wynagrodzenia za cały rok 2016 wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od 1.04.2017 r. do dnia zapłaty. Pismem z 9.12.2019 r. w toku procesu, powód dokonał rozszerzenia powództwa i zmiany okresu objętego roszczeniem i żądał zasądzenia od Kasy 21159,44 zł tytułem niewypłacenia przez pozwaną przysługującego powodowi dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 rok z uwzględnieniem w wyliczeniu przelanego powodowi przez pozwaną 29.11.2017 r. wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w okresie od 19.03.2013 r. do 22.09.2016 r. z odsetkami od 1.04.2018 r. do dnia zapłaty. Wyrokiem z 6.10.2020 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie XP 998/19 zasądził od pozwanej na rzecz powoda 7053,15 zł brutto wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1.04.2018 r. do dnia zapłaty tytułem wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017. Sąd Rejonowy podzielił zapatrywania sądu w sprawie XP 558/18 co do przysługiwania powodowi dodatkowego wynagrodzenia za 2017 r. Zaznaczył jednak, że wynagrodzenie to oblicza się jako 8,5% wynagrodzenia otrzymanego w ciągu roku kalendarzowego, za który ono przysługuje, a nieświadczenie pracy w danym roku wyłącza prawo do w/w wynagrodzenia rocznego, za wyjątkiem sytuacji, gdy za okres ten przyznano wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Powód wywiódł apelację od w/w rozstrzygnięcia, rozpoznaną 1.06.2021 r. w sprawie VIII Pa 95/20 przez Sąd Okręgowy, w której odrzucił apelację powoda w zakresie pkt.1 wyroku co do kwoty 7053,15 zł oraz zmienił wyrok w pkt. 2, 4 i 5, zasądzając na rzecz powoda 14.106,30 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1.04.2018 r. do dnia zapłaty tytułem dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017r. (jako różnicę między kwotą należną a kwotą zasądzoną już w sprawie XP 558/18), a w pozostałym zakresie apelację powoda oddalił oraz oddalił apelację Kasy.

Jednomiesięczne wynagrodzenie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 8650,00 zł.

Sąd I instancji stwierdził, że zasadniczo stan faktyczny nie był sporny i został ustalony na podstawie powołanych dokumentów, w szczególności zebrane w aktach kolejnych postępowań toczących się z powództw powoda o realizację różnych roszczeń pracowniczych i wywodzonych ze stosunku pracy. Sąd meriti pominął na podstawie art. 235[2]§1 pkt 2 k.p.c. dowód z przesłuchania pozwanego zgłoszony przez powoda, uznając go za nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Rejonowy zaznaczył, że ostatecznie powództwo - w związku z modyfikacją dokonaną przez powoda w piśmie procesowym z 6.07.2022 r. - obejmowało roszczenie o zasądzenie od pozwanego 11906,46 zł z odsetkami ustawowymi od 1.04.2018 r. do dnia zapłaty z tytułu zwiększenia dodatkowego wynagrodzenia rocznego należnego za rok 2017 oraz 922,75 zł tytułem odszkodowania za straty finansowe, które z powodu opóźnienia wypłaty poniósłby powód w przypadku korzystnego dla niego zakończenia sporu sądowego oraz zwrotu poniesionych kosztów. Sąd I instancji wskazał, że jako podstawę prawną dochodzonego roszczenia powód podał przepisy regulujące wypłatę dodatkowego wynagrodzenia rocznego w jednostkach strefy budżetowej oraz przepisy praw cywilnego w zakresie naprawienia szkody.

Według sądu a quo w związku z modyfikacją powództwa i dochodzeniem wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r., bez znaczenia pozostawały okoliczności podnoszone przez pozwanego odnośnie pierwotnie zgłoszonego roszczenia obejmującego wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2016 r., w szczególności wobec tego, że w postępowaniu VIII P 4/17 powód cofnął powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia w przedmiocie m.in. roszczenia o wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2016 r.

Sąd Rejonowy wskazał, że podstawą dochodzenia wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r. było wypłacone przez pozwanego wyrównanie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy należnego powodowi za okres od 19.03.2013 r. do 22.09.2016 r., co nastąpiło 28.05.2021 r. poprzez wypłatę na rzecz powoda dodatkowo 140.075,97 zł zgodnie z prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 11.09.2020 r. w sprawie VIII P 4/17.

Sąd I instancji podał, że bezspornym jest, iż w związku z wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 22.09.2016 r. w sprawie VIII Pa 52/16 przywracającym powoda do pracy i podjęciem przez powoda pracy u pozwanego 29.11.2017 r., Kasa wypłaciła powodowi 188072,36 zł netto (248934,65 zł brutto) tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, przy czym jak ustalił Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII P 4/17, w wypłaconej kwocie odsetki od wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy stanowiły kwotę 29792,45 zł, a pozostała kwota 158279,91 zł została potraktowana jako częściowa zapłata wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Sąd meriti ustalił, że wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z 6.12.2020 r. w sprawie XP 998/19 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 1.06.2021 r. w sprawie VIII Pa 95/20, zasądzono na rzecz powoda ostatecznie łącznie kwotę 21.159,45 zł tytułem wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r. z uwzględnieniem wypłaconej przez pozwanego należności z tego tytułu w kwocie 2.941 zł zasądzonej na mocy wyroku z 3.12.2018 r. w sprawie XP 558/18, oraz z uwzględnieniem w podstawie dodatkowego wynagrodzenia rocznego kwoty wypłaconej powodowi w dniu 29.11.2017 r. w wysokości 188072,36 zł netto (248934,65 zł brutto) tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Sąd I instancji wskazał, że powód twierdził, iż powinno nastąpić wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r. w związku ze zwiększeniem kwoty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy poprzez dodatkową wypłatę w 2021 r. kwoty 140.075,97 zł.

Według Sądu Rejonowego pozwany niesłusznie zarzucał powagę rzeczy osądzonej w związku z prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi -Śródmieścia z 6.12.2020 r. w sprawie XP 998/19 wobec czego wniosek o odrzucenie pozwu na podstawie art.199 §1 pkt 2 k.p.c. był bezzasadny. Sąd meriti powołując się na art. 366 k.p.c. wyjaśnił, że w sprawie spełniła się tylko pierwsza przesłanka, gdyż po przeciwstawnych stronach procesowych, w tych samych rolach, w obu sprawach wystąpiły te same podmioty, lecz nie pokrywają się granice przedmiotowe powagi osądzonej, gdyż tożsamość roszczenia w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. zachodzi jedynie, gdy identyczne są nie tylko przedmiot, lecz także podstawa sporu.

Sąd Rejonowy zaznaczył, że sąd w sprawie cywilnej rozstrzyga o żądaniu powoda i w jego granicach (art. 321 § 1 k.p.c.), podkreślając, że negatywny skutek prawomocności materialnej wyroku w postaci powagi rzeczy osądzonej w przypadku rozdrobienia roszczenia przez powoda odnosi się tylko do tej części roszczenia, o której sąd rozstrzygnął w prawomocnym wyroku, nie zaś do części, która w ogóle nie została przedstawiona pod osąd.

Sąd I instancji wyjaśnił, że w sprawie XP 998/19 powód pierwotnie wnosił o niewypłacone dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2016 r., a następnie w toku procesu w piśmie procesowym z 9.12.2019 r. dokonał rozszerzenia powództwa i zmiany okresu objętego roszczeniem i zażądał zasądzenia od pozwanej kwoty 21159,44 zł tytułem niewypłacenia przez K. (...) przysługującego mu dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r. z uwzględnieniem w wyliczeniu przelanego przez pozwaną w dniu 29.11.2017 r. wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w okresie od 19.03.2013 r. do 22.09.2016 r., tj. kwoty 188.072,36 zł netto (248.934,65 zł brutto). Sąd Rejonowy wskazał, że co prawda w n/n procesie powód wywiódł ostatecznie roszczenie o dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2017 r., ale jednocześnie zaznaczył, że jest to roszczenie o wyrównanie tego dodatkowego wynagrodzenia rocznego w związku wypłatą w dn. 28.05.2021 r. dodatkowej kwoty 140.075,97 zł tytułem wyrównania wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy za okres od 19.03.2013 r. do 22.09.2016 r. Zdaniem Sądu a quo tym samym mimo, iż w obu postępowaniach powód dochodził roszczenia o dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2017 r. - to jednak w związku ze zmianą okoliczności sprawy i przyznaniem powodowi wyrównania wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 11.09.2020 r. w sprawie VIII P 4/17, co do którego apelacja została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 20.05.2021 r. w sprawie III APa 21/20, doszło do wygaszenia powagi rzeczy osądzonej (causa superviensis) wynikającej z prawomocnego wyroku z 6.12.2020 r. w sprawie XP 998/19, akcentując, że nie ma wątpliwości, iż dodatkowe wynagrodzenie roczne jest świadczeniem pieniężnym, które ma charakter podzielny (art. 379 § 2 k.c.). Sąd a quo dodał, że dłużnik może wykonać zobowiązanie, z którego wynika obowiązek spełnienia takiego świadczenia w całości lub w części. Podzielność wierzytelności pieniężnej pozwala wierzycielowi na jej dochodzenie w postępowaniu przed sądem w całości lub w części (tzw. rozdrobnienie roszczenia). Tym bardziej, jeżeli dochodzone roszczenie wynika z okoliczności zmiany podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego, poprzez dodatkową wypłatę z tytułu wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

W efekcie tych rozważań Sąd Rejonowy stwierdził brak podstaw do odrzucenia pozwu i rozpoznał merytorycznie roszczenia powoda o wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 oparte na przepisach o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym i przepisach kodeksu cywilnego o naprawieniu szkody, uznając je za zasadne.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracowników jednostek budżetowych określają przepisy ustawy z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. nr 160 poz. 1080 ze zm.), zaznaczając, że w/w ustawa reguluje całościową problematykę związaną z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym czyli zasady nabywania tego prawa oraz ustalania jego wysokości, a wreszcie jego wypłacania.

Sąd I instancji podkreślił, że w całości podziela interpretację art. 4 w/w ustawy dokonaną przez Sąd Rejonowy dla Łodzi -Śródmieścia w Łodzi w wyroku z 6.12.2020 r., sygn. XP 998/19, w którym rozpatrzono roszczenie powoda o wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r. w związku z wypłaceniem powodowi w dniu 29.12.2017 r. wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Sąd meriti wskazał, że zgodnie z w/w przepisem wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Sąd Rejonowy zaakcentował, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, ze swej istoty, przyznawane jest w momencie dokonywania tego za okres wsteczny – w którym pracownik na skutek rozwiązania stosunku pracy w tymże stosunku już się nie znajdował. Wypłacone wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy podlega wliczeniu do pozostałych składników wynagrodzenia, o których mówi art. 4 w/w ustawy w roku kalendarzowym, w którym zostało wypłacone. Sąd a quo zaznaczył, że takie rozumienie analizowanego przepisu wynika wprost z jego wykładni literalnej, dodając, że gdyby ustawodawca chciał, żeby wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy podlegało zaliczeniu do wynagrodzenia w roku kalendarzowym, za który zostało przyznane, to wskazałby to wprost w przepisie ustawy, której redakcja jest szczegółowa, a w niektórych miejscach wręcz drobiazgowa. Wobec zaprezentowanej interpretacji Sąd Rejonowy uznał roszczenie powoda za usprawiedliwione co do zasady, wywodząc, iż powodowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2017 r. obliczone, zgodnie z art. 4 w/w ustawy, również od wypłaconego powodowi w listopadzie 2017 r. wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Sąd Rejonowy podzielił stanowisko powoda, że gdyby pozwany w dn. 29.11.2017 r. spełnił w pełnej należnej powodowi wysokości wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy - z uwzględnieniem także kwoty ostatecznie wypłaconej powodowi w dniu 28.05.2021 r., tj. kwoty 140.075,97 zł, to w efekcie należne powodowi dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2017 r., zgodnie z podaną wyżej interpretacją art. 4 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, powinno być obliczone także od tej dodatkowej kwoty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy należnego powodowi.

Sąd I instancji wyjaśnił jednocześnie, że z uwagi na to, iż powód pozostawał w zatrudnieniu do kwietnia 2017 r., wypłacona w 2021 r. kwota wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie mogła być uwzględniona w dodatkowym wynagrodzeniu rocznym za 2021 r., a zatem roszczenie powoda na podstawie przepisów ustawy z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, obejmujące dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2017 r. nie mogłoby zostać uwzględnione. Według sądu a quo, zasadne było zatem rozpatrzenie roszczenia powoda na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Sąd meriti zaznaczył, że kodeks cywilny jest subsydiarnym źródłem regulacji stosunku pracy ponieważ Kodeks pracy nie jest w przedmiotowej płaszczyźnie aktem kompleksowym i przytoczył treść art. 300 k.p. Jednocześnie Sąd Rejonowy podkreślił, że pracownik może – poza przypadkami określonymi w przepisach szczególnych – dochodzić w pełnej wysokości odszkodowania z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez pracodawcę obowiązków z umowy o pracę, gdyż nie ma zasady prawa pracy ograniczającej wysokość tego odszkodowania (art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Kodeks pracy reguluje w sposób fragmentaryczny odpowiedzialność pracodawcy z tytułu naruszenia niektórych obowiązków wobec pracownika, natomiast w zakresie nieunormowanym nieodzowne jest sięgnięcie do przepisów prawa cywilnego (art. 471, 415 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Odszkodowaniem jest świadczenie na rzecz poszkodowanego, polegające na naprawieniu szkody przez osobę, której działanie lub zaniechanie doprowadziło do jej powstania. W ujęciu cywilnoprawnym odszkodowanie jest rozumiane jako świadczenie służące naprawieniu wyrządzonej szkody o charakterze majątkowym. Wynika to z art. 361 k.c., stosownie do którego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (§ 1) a w granicach tych, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§2). Oznacza to, że celem odszkodowania jest przede wszystkim przywrócenie w majątku poszkodowanego stanu sprzed naruszenia powodującego powstanie takiej szkody przy czym kompensacja ta może pokrywać szkodę rzeczywistą (damnum emergens) lub utracone korzyści (lucrum cessans).

W ocenie Sądu I instancji pozwany swoim zaniechaniem związanym z niewypłaceniem powodowi wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w pełnej wysokości, w terminie kiedy nastąpiła częściowa wypłata, tj. w dn. 29.11.2017 r., wyrządził powodowi szkodę, która powinna być naprawiona zgodnie z art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że odpowiedzialność kontraktowa korzysta z domniemania winy dłużnika. Wierzyciel nie jest zobowiązany do wskazania winy dłużnika, a jedynie do wskazania okoliczności świadczących o niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania. Odpowiedzialność ta uzależniona jest od wystąpienia przesłanek odpowiedzialności, tj. szkody, którą poniósł wierzyciel, niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania na skutek okoliczności, za które dłużnik z mocy umowy lub ustawy ponosi odpowiedzialność, oraz związku przyczynowego między faktem nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania a szkodą. Ciężar dowodu, zgodnie z art. 6 k.c, spoczywa zaś na wierzycielu.

Sąd I instancji stwierdził, że powód wykazał, iż pozwany nienależycie wykonał zobowiązanie wynikające z art. 57 k.p. w związku z reaktywacją stosunku pracy łączącego powoda z pozwanym na skutek przywrócenia powoda do pracy u strony pozwanej i podjęcia pracy przez powoda, w związku z obowiązkiem wypłaty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. W przypadku powoda, z uwagi na szczególną ochronę stosunku pracy i z uwagi na wiek przedemerytalny powoda, na mocy art. 57§2 k.p. wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługiwało powodowi za cały okres po dacie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia do dnia faktycznego podjęcia pracy po restytucji stosunku pracy. Ostatecznie wyrównanie należnego powodowi wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy zasądzone zostało wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 11.09.2020 r. VIII P 4/17. Sąd Rejonowy stwierdził, że powód, w związku z nienależytym wykonaniem zobowiązania poprzez wypłacenie jedynie części należnego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w dniu 29.11.2017 r., poniósł szkodę majątkową w postaci uszczerbku w majątku polegającym na nie wypłaceniu powodowi dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r. w pełnej, należnej wysokości liczonej także od części wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy wypłaconego ostatecznie w 2021 r. Sąd I instancji stwierdził, że istnieje adekwatny związek przyczynowy pomiędzy nienależytym wykonaniem zobowiązania a powstaniem szkody powoda. Ponadto Sąd a quo zaznaczył, że pozwany w żadnym zakresie nie uwolnił się od swojej odpowiedzialności, wykazując chociażby, że uchybienie zobowiązania nastąpiło z powodu okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi, bądź że przy wykonywaniu zobowiązania pozwany dołożył należytej staranności (art. 472 k.c.), a więc że nie doprowadził do szkody w sposób zawiniony.

W rezultacie Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powoda o zasądzenie odszkodowania za wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 jest usprawiedliwione co do zasady. Wyjaśnił też, że wysokość odszkodowania została ustalona na mocy art. 4 w/w ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, dotyczącego zasad ustalania składników uwzględnianych przy ustalaniu podstawy dla wyliczenia dodatkowego wynagrodzenia rocznego, podając, że zgodnie z tym przepisem wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. W konsekwencji Sąd Rejonowy obliczył należne powodowi odszkodowanie, jako 8,5 % od kwoty 140.075,97 zł wypłaconej tytułem wyrównania wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie VIII P 4/17.

Sąd I instancji zasądził także odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c. i art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. i art. 5 ust 2 i 3 w/w ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, od dnia 1.04.2018 r. do dnia zapłaty. Sąd meriti wyjaśnił, że ogólną zasadą w zakresie terminu wypłaty „trzynastki” jest wypłata tego świadczenia nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. Sąd Rejonowy podkreślił, że powyższa regulacja oznacza obowiązek wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego przez pracodawcę najpóźniej do 31 marca roku następującego po roku, za które wypłacane jest świadczenie. Ustawa wyznacza maksymalny termin. Sąd I instancji dodał, że pracodawca nie musi czekać z wypłatą „trzynastki” do wskazanego terminu i może świadczenie to wypłacić wcześniej niż 31 marca, jednakże pozostaje w opóźnieniu od dnia następnego po dniu 31 marca następnego roku. Sąd a quo stwierdził, że skoro pozwany nie wypłacił powodowi dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r. w pełnej wysokości do 31.03.2018 r., przeto pozostawał w zwłoce począwszy od 1.04.2018 r. co było konsekwencją nienależycie wykonanego zobowiązania przez pozwanego i skutkowało poniesieniem przez powoda szkody.

W konsekwencji powyższych rozważań Sąd a quo w punkcie I wyroku zasądził na rzecz powoda 11.906,46 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1.04.2018 r. do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy oddalił powództwo o zasądzenie 922,75 zł tytułem odszkodowania za uszczerbek finansowy spowodowany zmianą w 2022 r. przepisów podatkowych wprowadzonych tzw. (...) oraz kwoty równoważnej poniesionym przez powoda dodatkowo wydatkom w celu zaspokojenie przedstawionego roszczenia, tj. kosztów korespondencji, których nie wykazał. Odnośnie do odszkodowania za poniesioną przez powoda szkodę przyszłą w związku z obowiązkiem odprowadzenia przez pozwanego obciążeń publicznoprawnych, w tym składki na ubezpieczenie zdrowotne w związku z wejściem w życie ustawy z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2021 poz.2105) i z 9.06.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z 2022 poz.1265) od zasądzonej na rzecz powoda od pozwanego należności w pkt 1 wyroku, jako należności ze stosunku pracy, zdaniem sądu a quo powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Zasądzone odszkodowanie jest odszkodowaniem za utracone przez pracownika korzyści, gdyby powodowi wypłacone zostało zgodnie z obowiązkiem pracodawcy dodatkowe wynagrodzenie roczne, a zatem nie będzie korzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem zwolnieniem od podatku zostały objęte także inne odszkodowania bądź zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Od tego rodzaju pozwany będzie zobligowany potrącić zaliczkę na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne według wskaźników aktualnych w chwili wypłaty, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz. U. 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm. ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 1998 r. Nr 137 poz. 887 ze zm.), która w zakresie pojęcia przychodu odwołuje się do przepisów podatkowych (jej art. 18 ust. 1) oraz z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. 1998 r. Nr 161 poz. 1106 ze zm.). Sąd I instancji uznał, że pracodawca nie ponosi odpowiedzialność za zmianę przepisów w powszechnie obowiązującym prawie w zakresie należności publicznoprawnych, a szkoda, jaka ewentualnie powstanie, nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z nienależytym wykonaniem przez pozwanego zobowiązania. W efekcie sąd meriti oddalił powództwo w tym zakresie.

Sąd Rejonowy na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powoda kosztami zastępstwa procesowego od oddalonej części powództwa, uwzględniając okoliczności n/n sprawy, a w szczególności to, że powód wygrał sprawę w przeważającym zakresie, a także, że złożył powództwo pozostając subiektywnie przekonanym o zasadności i słuszności swojego żądania, nie korzystając z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

Sąd I instancji obciążył i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 750 zł na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 755 z póz. zm.).

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd meriti orzekł zgodnie z art. 477[2] § 1 k.p.c.

Apelację od w/w wyroku złożył pozwany, reprezentowany przez radcę prawnego, zaskarżając przedmiotowe orzeczenie w części, tj. w zakresie punktów 1, 3,4 i 5, zarzucając naruszenie:

1. przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

a) art. 471 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, skutkujące przypisaniem pozwanej odpowiedzialności odszkodowawczej, podczas gdy pozwana nie ponosi odpowiedzialności na podstawie tego przepisu;

b) art. 4 ust. 1 ustawy z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że przepis ten powinien stanowić materialnoprawną podstawę dochodzonego przez powoda roszczenia;

c) art. 5 ust. 2 ustawy z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji w której w n/n stanie faktycznym należało określić moment wymagalności dochodzonego roszczenia;

2. prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczne z zasadami logiki stwierdzenie, że powód nie cofnął powództwa wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w innym postępowaniu w zakresie roszczenia objętego niniejszym postępowaniem.

A. zarzucił również, że zgodnie z art. 291 k.p. dochodzone przez powoda roszczenie uległo przedawnieniu.

W konkluzji do tak sformułowanych zarzutów apelacyjnych pozwany wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez oddalenie powództwa, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości w zakresie zaskarżonych punktów 1, 3 i 5 sentencji wyroku, oświadczył, że nie zgłasza protestu co do wniosku apelanta w zakresie zaskarżonego punktu 4 sentencji wyroku, a ponadto o wniósł o nieobciążanie go kosztami procesu w drugiej instancji, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu w całości.

Zaskarżony wyrok należy uznać za prawidłowy, stanowiący wynik właściwej oceny przez Sąd pierwszej instancji materiału dowodowego i trafnej wykładni prawa materialnego.

Sąd Okręgowy podziela w pełni zarówno ustalenia, jak i wnioski jurydyczne Sądu pierwszej instancji, a w konsekwencji przyjmuje je za własne bez potrzeby szczegółowego przytaczania.

Analiza zaskarżonego rozstrzygnięcia w oparciu o materiał dowodowy zebrany w sprawie i zarzutów apelacji prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji nie dopuścił się żadnego z zarzucanych mu uchybień.

W szczególności w ocenie Sądu drugiej instancji całkowicie chybiony okazał się podniesiony w apelacji zarzut przedawnienia.

Punktem wyjścia w niniejszej sprawie do rozważań prawnych jest to, że powód w ostatecznym stanowisku dochodził odszkodowania z tytułu utraty możliwości otrzymania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 rok w prawidłowej i pełnej wysokości. Roszczenie zostało oparte o przepis art. 300 Kp w związku z art. 471 KC (skutki niewykonania zobowiązań wynikających ze stosunku pracy).

Odpowiedzialność kontraktowa korzysta z domniemania winy dłużnika. Wierzyciel nie jest zobowiązany do wskazania winy dłużnika, a jedynie do wskazania okoliczności świadczących o niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania. Odpowiedzialność ta uzależniona jest od wystąpienia przesłanek odpowiedzialności, tj. szkody, którą poniósł wierzyciel, niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania na skutek okoliczności, za które dłużnik z mocy umowy lub ustawy ponosi odpowiedzialność.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że kwota niedopłaty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w wysokości 140.075,97 zł została ustalona prawomocnym wyrokiem w sprawie o sygnaturze akt VIII P 4/17. Sąd II instancji miał przy tym na uwadze, że w w/w postępowaniu VIII P 4/17 powód cofnął powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego za lata 2013 - 2015 oraz częściowo za 2016 rok. Swoje oświadczenie w tym zakresie zawarł w piśmie procesowym z 24.06.2020 r., z którego wynika, że nie zrzekł się prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017.

Podkreślenia wymaga również okoliczność, że stosunek pracy pomiędzy stronami ustał w dniu 30.04.2017 roku.

A. nie zauważa, że przedmiotem rozstrzygnięcia stało się odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania stosunku pracy, a nie dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2017 rok.

Pozwany ponadto niesłusznie podnosi, że wymagalność roszczenia powoda w związku z zasądzeniem na rzecz powoda dodatkowej kwoty 140.075,97 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy prawomocnym wyrokiem Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie o sygnaturze akt VIII P 4/17, należy wiązać z dniem reaktywacji zatrudnienia powoda, tj. 23.09.2016 r. i w efekcie błędnie wywodzi, że od tego dnia należy liczyć termin z art. 291 § 1 k.p. a w konsekwencji wadliwie też wskazuje, że roszczenie objęte pozwem wniesionym w n/n sprawie w lutym 2022 r., przedawniło się od 1.01.2021 r.

Podnieść należy, że zgodnie z art. 295 § 1 pkt 1 k.p. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed właściwym organem powołanym do rozstrzygania sporów lub egzekwowania roszczeń przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Zgodnie zaś z § 2 tego artykułu, po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Jeżeli przerwa biegu przedawnienia nastąpiła wskutek jednej z przyczyn przewidzianych w § 1 pkt 1, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie wszczęte w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia nie zostanie zakończone .

W badanej sprawie dodatkowa kwota 140.075,97 zł, która według twierdzeń powoda powinna stać się podstawą naliczenia jego dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r., została orzeczona prawomocnie dopiero w dniu 20.05.2021 r . po oddaleniu przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie III APa 21/20 apelacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 11.09.2020 r. sygn. akt VIII P 4/17. Powód ostatecznie sprecyzował roszczenie w piśmie z dnia 6.07.2022 roku, doręczone stronie pozwanej w dniu 12.07.2022 roku.

Mając na uwadze powyższego Sąd II instancji stwierdził, że zarzut przedawnienia okazał się bezzasadny.

Całkowicie chybiony okazał się również zarzut apelacyjny dotyczący naruszenia art. 233 k.p.c. Z uwagi na wskazaną wyżej modyfikację powództwa i dochodzenie przez powoda odszkodowania równoważnego wyrównaniu dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017, podnoszone przez pozwanego - również na etapie postępowania drugoinstancyjnego - okoliczności nie mają żadnego znaczenia w zakresie pierwotnie zgłoszonego przez powoda roszczenia o wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2016 roku, w szczególności wobec okoliczności, że w postępowaniu w sprawie VIII P 4/17 powód cofnął powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia w przedmiocie m.in. wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2016. Podkreślić należy, że Sąd Rejonowy trafnie wskazał, że podstawą dochodzenia przez powoda odszkodowania równoważnego wyrównaniu dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 była okoliczność wyrównania powodowi przez pozwanego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy za okres od 19.03.2013 r. do 22.09.2016 r., którego wypłata nastąpiła w dniu 28.05.2021 r., kiedy to pozwany wypłacił na rzecz powoda dodatkową kwotę 140.075,97 zł na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 11.09.2020 r. w sprawie VIII P 4/17. Nie było sporne, że w związku z przywróceniem powoda do pracy u strony pozwanej na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 22.09.2016 r. w sprawie VIII Pa 52/16 i podjęciem przez powoda pracy u pozwanego w dniu 29.11.2017 r., strona skarżąca wypłaciła na rzecz powoda kwotę 188.072,36 zł netto (248.934,65 zł brutto) tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, przy czym - jak ustalił Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII P 4/17 - w wypłaconej kwocie odsetki od wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy stanowiły kwotę 29.792,45 zł, a pozostała kwota 158.279,91 zł została potraktowana jako częściowa zapłata wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Jednocześnie w n/n sprawie ustalono, że wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 6.12.2020 r. w sprawie XP 998/19 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 1.06.2021 r. w sprawie VIII Pa 95/20 zasądzono na rzecz powoda ostatecznie łącznie kwotę 21.159,45 zł tytułem wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 z uwzględnieniem okoliczności wypłaconej przez pozwanego należności z tego tytułu w kwocie 2.941 zł zasądzonej wyrokiem z dnia 3.12.2018 r. w sprawie XP 558/18, oraz z uwzględnieniem w podstawie dodatkowego wynagrodzenia rocznego wypłaconej powodowi w dniu 29.11.2017 r. kwoty 188.072,36 zł netto (248.934,65 zł brutto) tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

W badanej w niniejszym postępowaniu sprawie w związku z tym, że ostatecznie zwiększeniu uległa kwota wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w wyniku dodatkowej wypłaty w 2021 roku kwoty 140.075,97 zł, powód żądał wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017.

Sąd II instancji zważył zatem, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1690), wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5 % sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Jednocześnie Sąd II instancji podzielił – podobnie zresztą, jak sąd meriti - szczegółową wykładnię art. 4 ust. 1 w/w ustawy, dotyczącego zasad ustalania składników uwzględnianych przy ustalaniu podstawy dla wyliczenia dodatkowego wynagrodzenia rocznego, dokonaną przez Sąd Rejonowy dla Łodzi -Śródmieścia w Łodzi w wyroku z dnia 6.12.2020 r. w sprawie X P 998/19 przy okazji rozpatrywania roszczenie powoda o wyrównanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 roku w związku z wypłaceniem powodowi wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w dniu 29.11.2017 r.

Wobec argumentacji przytoczonej w apelacji podkreślić należy, że sąd meriti słusznie zaakcentował, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, ze swej istoty, przyznawane jest w momencie dokonywania tego za okres wsteczny, w którym pracownik na skutek rozwiązania stosunku pracy już się w nim nie znajdował. Szczególnego zaznaczenia wymaga, że sąd a quo trafnie uznał, że wypłacone wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy podlega wliczeniu do pozostałych składników wynagrodzenia, o których mówi cytowany art. 4 w/w ustawy, w tym roku kalendarzowym, w którym zostało wypłacone. Sąd II instancji w całości akceptuje powyższą wykładnię, albowiem takie rozumienie przytoczonego przepisu wynika wprost z jego wykładni literalnej, co prawidłowo stwierdził sąd a quo. Powyższe czyni w całości chybioną argumentację skarżącego opartą na twierdzeniu, że w niniejszej sprawie wyrównanie dodatkowego rocznego wynagrodzenia powoda dotyczyło roku 2016, nie zaś 2017 r.

Mając zatem na uwadze treść art. 4 ust.1 cyt. ustawy oraz jego wykładnię, Sąd II instancji podzielił w rezultacie stanowisko sądu meriti, że powód powinien otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2017 rok z uwzględnieniem wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy. Sąd Rejonowy poprawnie bowiem uznał, że gdyby pozwany pracodawca w dniu 29.11.2017 r. wypłacił powodowi wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w pełnej wysokości, to należne powodowi dodatkowe wynagrodzenie roczne za rok 2017, powinno być obliczone także od kwoty dodatkowego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy wypłaconego powodowi dopiero 28.05.2021 r. w kwocie 140.075,97 zł.

Jednocześnie słusznie sąd meriti stwierdził, że wobec tego, iż powód pozostawał w zatrudnieniu do kwietnia 2017 roku, wypłacona w 2021 roku kwota wyrównania dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie mogła być uwzględniona w dodatkowym wynagrodzeniu rocznym za rok 2021, wobec czego roszczenie powoda na podstawie przepisów powołanej ustawy z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, obejmujące dodatkowe wynagrodzenie roczne za rok 2017 nie mogły zostać uwzględnione.

W konsekwencji przeprowadzonych w sposób prawidłowy rozważań prawnych, Sąd Rejonowy doszedł do właściwej konstatacji, że w realiach badanej sprawy do wyliczenia odszkodowania równoważnego wyrównaniu dodatkowego wynagrodzenia rocznego powoda za 2017 r. należy przyjąć jego wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w wysokości ostatecznie ustalonej przez Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 11.09.2020 r. w sprawie VIII P 4/17, tj. w kwocie 140.075,97 zł z czego 8,5 % stanowi kwotę 11906,46 zł, którą sąd a quo prawidłowo zasądził.

Jednocześnie, zdaniem Sądu II instancji, chybiony okazał się zarzut naruszenia art. 471 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że pozwana sama przyznała w złożonej apelacji, że w dniu 29.11.2017 r. „nie wypłaciła powodowi wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w pełnej wysokości”, równocześnie twierdząc, że nie wyrządziła w ten sposób powodowi szkody w rozumieniu przepisu art. 471 k.c.

Sąd II instancji zważył, że w ustalonym prawidłowo przez sąd meriti stanie faktycznym sprawy, pozwana po reaktywacji zatrudnienia powoda w K. (...) nie wypłaciła powodowi wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, a kwota wypłacona powodowi dopiero w dniu 29.11.2017 r. była zaniżona. Powód skutecznie dochodził swojego prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 w sprawie o sygn. akt X P 558/18, a w II instancji VIII Pa 49/19, oraz uwzględnienia w podstawie tego świadczenia wypłaconego w dniu 29.11.2017 r. wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w sprawie o sygn. akt X P 998/19, a w II instancji VIII Pa 95/20. Wypłacona przez pozwaną w dniu 14.06.2021 r. tytułem uzupełnienia dodatkowego wynagrodzenia za rok 2017 kwota 17.029,36 zł (brutto), w tym 2.923,06 zł odsetek za opóźnienie, nie uwzględniała jednak zasądzonego na rzecz powoda w postępowaniu o sygn. VIII P 4/17 uzupełnienia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w wysokości 140.075,97 zł. Z obowiązku wypłacenia powodowi w należnej wysokości wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy pozwana wywiązała się dopiero w dniu 28.05.2021 r., lecz w tej dacie nie dopełniła obowiązku naliczenia i wypłaty innych składników wynagrodzenia, a w tym dodatkowego wynagrodzenia rocznego od w/w dodatkowej kwoty 140.075,97 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. W tym stanie rzeczy Sąd II instancji uznał za trafne stanowisko sądu a quo, że skoro pozwana nie wypłaciła powodowi we właściwym terminie należnego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, przeto w sprawie należało zastosować przepisy Kodeksu cywilnego, albowiem Kodeks pracy reguluje jedynie w sposób fragmentaryczny odpowiedzialność pracodawcy z tytułu naruszenia niektórych obowiązków wobec pracownika. Rozważania sądu pierwszej instancji są w tym zakresie bezbłędne oraz wyczerpujące. W szczególności Sąd Rejonowy prawidłowo argumentował, że pracownik – poza przypadkami określonymi w przepisach szczególnych – może dochodzić w pełnej wysokości odszkodowania z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez pracodawcę obowiązków z umowy o pracę, gdyż nie ma zasady prawa pracy ograniczającej wysokość tego odszkodowania (art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) (zob. wyrok SN z 17.02.1999 r., I PKN 578/98, OSNP 2000, nr 7, poz. 263).

Zdaniem Sądu II instancji należy zgodzić się ze stwierdzeniem Sądu meriti, że pozwany swoim zaniechaniem związanym z niewypłaceniem powodowi wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w pełnej należnej wysokości, w terminie kiedy nastąpiła częściowa wypłata, tj. w dniu 29.11.2017 r., wyrządził w ten sposób powodowi szkodę, która winna być naprawiona zgodnie z art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. W efekcie zawinionego działania strony pozwanej powód poniósł bowiem szkodę majątkową w postaci uszczerbku w majątku polegającym na niewypłaceniu mu dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2017 w pełnej, należnej wysokości liczonej także od części wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy wypłaconego ostatecznie powodowi w 2021 roku. Trafnie przy tym Sąd I instancji uznał, że w przypadku powoda, z uwagi na szczególną ochronę stosunku pracy z uwagi na wiek przedemerytalny powoda, na mocy art. 57§2 k.p. wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługiwało powodowi za cały okres po dacie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia do dnia faktycznego podjęcia pracy po restytucji stosunku pracy. Dodać należy, że sąd meriti słusznie także wskazał, że pozwany w żadnym zakresie nie uwolnił się od swojej odpowiedzialności, wykazując np. że uchybienie zobowiązania nastąpiło z powodu okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, czy też, że przy wykonywaniu zobowiązania dołożył należytej staranności (art. 472 k.c.), a więc że nie doprowadził do szkody w sposób zawiniony.

A. bezzasadnie zarzucił także naruszenie art. 5 ust. 2 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, podnosząc, że przepis ten powinien stanowić podstawę prawną do ustalenia momentu wymagalności dochodzonego w sprawie roszczenia.

Sąd II instancji zważył, że zgodnie z art. 5 ust. 2 cytowanej ustawy z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, wynagrodzenie roczne wypłaca się, z zastrzeżeniem ust. 3, nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie.

Sąd Okręgowy w całości aprobuje rozważania sądu meriti, że ogólną zasadą w zakresie terminu wypłaty „trzynastki” jest wypłata tego świadczenia nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. Słusznie także Sąd Rejonowy wskazał, że z w/w regulacji wynika obowiązek wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego przez pracodawcę najpóźniej do 31 marca roku następującego po roku, za które wypłacane jest świadczenie. Jednocześnie trafnie Sąd meriti stwierdził, że cytowana ustawa wyznacza maksymalny termin wypłaty „trzynastki” tj. 31 marca następnego roku, a po jego upływie pracodawca pozostaje w opóźnieniu od dnia następnego po dniu 31 marca następnego roku.

W ocenie Sądu Okręgowego należy zatem zgodzić się z sądem a quo, że skoro pozwany nie wypłacił powodowi dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 roku w pełnej należnej wysokości do dnia 31.03.2018 r. - to pozostawał w zwłoce począwszy od 1.04.2018 r., co było konsekwencją nienależycie wykonanego zobowiązania przez pozwanego. W rezultacie Sąd Rejonowy poprawnie zasądził na rzecz powoda również odsetki ustawowe za opóźnienie od 1.04.2018 r. do dnia zapłaty, na podstawie art. 481 k.c. i art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. i art. 5 ust 2 i 3 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym.

Rekapitulując powyższe rozważania, Sąd II instancji stwierdził, że apelacja okazała się całkowicie bezzasadna zarówno co do zarzutu przedawnienia, jak i zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., a także w zakresie zarzutów naruszenia prawa materialnego, tj. art. 4 ust. 1 oraz art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej oraz art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Przytoczona na uzasadnienie w/w zarzutów argumentacja przez apelanta jest jedynie niczym nieuzasadnioną polemiką z bezbłędnym rozstrzygnięciem sądu meriti, które znajduje podstawę we właściwie zastosowanych przepisach prawa materialnego, których wykładnia co do jej poprawności, nie nasuwa żadnych zastrzeżeń ze strony Sądu Odwoławczego.

Mając na uwadze powyższe Sąd II instancji, na mocy art. 385 k.p.c., oddalił apelację w całości.

Przewodnicząca: Sędziowie:

A.P.