Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 listopada 2023 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi – X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od pozwanego (...) w Ł. na rzecz powódki E. D. kwotę 300 złotych tytułem premii regulaminowej za miesiąc styczeń 2023 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lutego 2023 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 67,50 zł (sześćdziesiąt siedem złotych i pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, nakazał pobrać od (...) w Ł. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi kwotę 30 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić oraz nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w zakresie zasądzonego roszczenia.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

E. D. została zatrudniona przez (...) w Ł. na okres próbny od dnia 18 maja 2009 roku do dnia 31 lipca 2009 roku, w pełnym wymiarze czasu na pracy na stanowisku motorniczy. W dniu 28 lipca 2009 roku strony zawarły umowę o pracę na czas określony od dnia 1 sierpnia 2009 roku do dnia 28 lutego 2010 roku. Od dnia 1 marca 2010 roku powódka została zatrudniona na czas nieokreślony na stanowisku motorniczy w Zakładzie (...).

Stosownie do § 6 ust. 2 Rozdziału III Prawa i obowiązki pracownika Regulaminu pracy (...) w Ł. pracownik jest zobowiązany do sumiennego i starannego wykonywania swojej pracy oraz stosowania się do poleceń przełożonych, które nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę, a także w pełni wykorzystywać czas pracy na pracę zawodową (ust.1) oraz do przestrzegania postanowień Regulaminu Pracy i ustalonego w przedsiębiorstwie porządku(ust. 2 pkt 3) Zgodnie ust. 2 z pkt 4 pracownik zobowiązany jest do przestrzegania przepisów zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych.

Zgodnie z § 6 ust. 2 pkt 2 Instrukcji dla Kierujących Pojazdami (...) stanowiącej załącznik do Regulaminu pracy w czasie jazdy kierującemu zabrania się korzystania z telefonów komórkowych, w tym prowadzenia rozmów z wykorzystaniem zestawu słuchawkowego lub zestawu głośnomówiącego, z zastrzeżeniem ust. 3. Zgodnie z ust. 3 używanie telefonów komórkowych przez kierujących pojazdami komunikacji miejskiej w trakcie wykonywania obowiązków służbowych jest możliwe wyłącznie w sprawach służbowych w przypadku braku łączności radiowej, przy czym połączenie może być realizowane jedynie przy zachowaniu zasad określonych w ustawie Prawo o Ruchu Drogowym.

Stosownie do treści § 2 ust. 1 Regulaminu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. premia regulaminowa stanowi kwotę 12% przeciętnego (średniego wynagrodzenia pracowników za poprzedni rok kalendarzowy). Premią regulaminową nie są objęci Dyrektorzy oraz pracownicy:

1)  z którymi zawarto aneks do umowy o pracę z formie kontraktu,

2)  wynagradzani w formie zryczałtowanej,

3)  z którymi w miesiącu, za który będzie dokonywana wypłata premii rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika,

4)  którzy stawili się do pracy w stanie po spożyciu alkoholi lub użyciu środków odurzających albo spożywali alkohol lub używali środki odurzające w czasie lub miejscu pracy,

5)  dopuścili się udowodnionej kradzieży mienia spółki. (§ 1 ust. 5)

Zgodnie z § 2 ust. 7 Premia regulaminowa może zostać pomniejszona w przypadku stwierdzenia uchybień w pracy na zasadach określonych w załącznikach od nr 1 do nr 6 regulaminu.

Stosownie do treści ust. 8 wartości kwot obniżenia premii wykazane w załącznikach od 1 do 6 do niniejszego regulaminu będą każdorazowo podnoszone o 10% (z zaokrągleniem do pełnych 10 zł) w przypadku wzrostu wartości premii regulaminowej o każde 10% w stosunku do wartości bazowej ww. premii. Za wartość bazową uznaje się wartość premii regulaminowej obowiązującej na dzień 1 kwietnia 2019 roku.

W myśl ust. 9 wobec pracowników, którzy dopuścili się uchybień w wykonywaniu obowiązków służbowych stosuje się w pierwszej kolejności obniżenie premii regulaminowej, a następnie kary regulaminowe.

Zgodnie z ust. 11 pracownikowi, który w miesiącu za który dokonywana będzie wypłata został ukarany:

1)  karą nagany – premia nie przysługuje,

2)  karą upomnienia – premię obniża się o 300 zł.

Zgodnie z ust. 16 decyzję o obniżeniu lub potraceniu premii regulaminowej podejmuje kierownik samodzielnej komórki organizacyjnej samodzielnie lub na wniosek bezpośredniego przełożonego pracownika.

W myśl ust. 17 w przypadku decyzji powodującej pozbawienie lub zmniejszenie premii przełożony ma obowiązek powiadomić o tym fakcie pracownika i przedstawić pracownikowi uzasadnienie decyzji na piśmie w terminie 5 dni roboczych od otrzymania wiadomości o zaistnieniu okoliczności powodującej obniżenie premii.

Zgodnie z treścią ust. 19 decyzje o pozbawieniu lub zmniejszeniu premii nie mogą być podejmowane wobec pracownika po upływie 2 tygodni od powzięcia przez kierownika samodzielnej komórki organizacyjnej zatrudniającej pracownika lub jego bezpośredniego przełożonego wiadomości o zaistnieniu okoliczności powodującej obniżenie premii i po upływie 3 miesięcy od zaistnienia okoliczności powodującej obniżenie premii.

Ust 20 wskazuje, iż pracownikowi przysługuje prawo odwołania się na piśmie w terminie 7 dni roboczych od daty otrzymania decyzji o pozbawieniu lub obniżeniu premii regulaminowej do właściwego dyrektora za pośrednictwem kierownika samodzielnej jednostki organizacyjnej. W przypadku, gdy pracownik wskaże w piśmie odwoławczym organizację związkową, która będzie go reprezentować w sprawie, decyzja o uwzględnieniu lub odrzuceniu odwołanie podejmowana jest po rozpatrzeniu stanowiska tej organizacji związkowej. Organizacja związkowa przedstawia swoje stanowisko w terminie 5 dni roboczych od daty otrzymania informacji o podjętej wobec pracownika decyzji o pozbawieniu lub obniżeniu premii regulaminowej.

W myśl ust. 21 o uwzględnieniu lub odrzuceniu odwołania należy pracownika powiadomić na piśmie w ciągu 14 dni od daty wniesienia odwołania. Nieodrzucenie odwołania w terminie jest równoznaczne z jego uwzględnieniem. W przypadku gdy w piśmie odwoławczym, pracownik wskaże organizację związkową, która będzie go reprezentować powiadomienie o uwzględnieniu lub odrzuceniu odwołania należy przesłać do wiadomości organizacji związkowej reprezentującej pracownika.

Jeżeli decyzja o obniżeniu lub pozbawieniu premii regulaminowej za dany okres została podjęta w terminie niepozwalającym na rozpatrzenie przysługującego pracownikowi od ww. decyzji to w przypadku uwzględnienia odwołania pracownika odpowiednia korekta jego wynagrodzenia dokonana będzie niezwłocznie w formie dodatkowej wypłaty (ust. 22).

Załączniki nr 1-6 do Regulaminu premiowania pracowników (...) Sp. z o.o. zawierają katalogi uchybień w wykonywaniu obowiązków służbowych powodujących obniżenie premii regulaminowej pracownikom. Kwoty obniżenia premii za poszczególne przewinienia wahają się od 50 złotych do 150 złotych.

Pozwana spółka prowadzi akcje przeciwko korzystaniu telefonów komórkowych w czasie prowadzenia pojazdu.

Zgodnie z poleceniem nr 1/19 Prezesa Zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. z dnia 26 marca 2019 roku wprowadzono w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. całkowity zakaz korzystania z telefonów komórkowych przez motorniczych i kierowców w trakcie kierowania tramwajem lub autobusem, w tym prowadzenia rozmów z wykorzystaniem zestawu słuchawkowego lub zestawu głośnomówiącego, z zastrzeżeniem postanowień ust. 2. Zakazuje się również korzystania przez kierujących w trakcie prowadzenia pojazdów komunikacji miejskiej z innych urządzeń elektronicznych (m.in. tablety, smartfony, czytniki, palmtopy), mogących rozpraszać uwagę lub obniżać koncentrację, w tym fonicznych na słuchawki. Powyższe zakazy nie mają zastosowania podczas postojów na pętlach krańcowych w trakcie przerw w kierowaniu pojazdem. (ust. 1)

Używanie telefonów komórkowych przez kierujących pojazdami komunikacji miejskiej jest możliwe wyłącznie w sprawach służbowych w przypadku braku łączności radiowej przy czym połączenie może być realizowane jedynie przy zachowaniu zasad określonych w ustawie Prawo o ruchu drogowym. (ust.2). Polecenie weszło życie z dniem podpisania, z mocą obowiązującą od 1 kwietnia 2019 roku

Decyzje o nałożeniu kar porządkowych podejmuje Kierownik Zakładu (...) S. G., w porozumieniu z kierownikami sekcji ruchu.

Zakład (...) jest samodzielną jednostką komórką organizacyjną. W zakładzie są 3 sekcje, każda z nich ma swojego kierownika. Motorniczowie pracują w sekcji (...), ich bezpośrednim przełożonym jest kierownik sekcji (...). Przełożonymi niższego rzędu są dyspozytorzy, którzy na bieżąco kierują pracą motorniczych.

W pozwanej spółce działa Nadzór (...), który odpowiada za ruch tramwajów, autobusów, prawidłowego funkcjonowania komunikacji w Ł., jak i za likwidowanie zdarzeń z udziałem pojazdów pozwanej Pracownicy Nadzoru (...) kontrolują kierowców i motorniczych w czasie pracy.

Pracownicy Nadzoru (...) stwierdzają wykroczenie z zakresu wewnętrznych przepisów i sporządzają raporty. Raporty przekazywane są do odpowiedniego Zakładu, później trafiają do kierownika sekcji ruchy, który rozpatruje sprawę. W przypadku poważniejszych przewinień kierownik zwraca się do kierownika Zakładu i wspólnie podejmują decyzję.

Nadzór (...) dokonuje kontroli na wiele sposobów. Prowadzą obserwacje z samochodu, kontrolując punktualność, zachowanie motorniczego, a przypadku przejazdu przez skrzyżowanie ze światłami prawidłowość przejazdu. Kontroli poddawane jest również korzystanie z telefonów podczas jazdy. Mogą być to również kontrole piesze.

Pracownik kontrolujący powinien w miarę możliwości skontaktować się z pracownikiem, który popełnił przewinienie. Jeżeli pracownik Nadzoru (...) kontroluje z samochodu powinien skontaktować się z pracownikiem za pomocą radiotelefonu. Jeżeli nie może się skontaktować z motorniczym informuje dyspozytora na zajezdni o wystąpieniu wykroczenia.

Po stwierdzeniu uchybienia pracownik Nadzoru (...), jeśli ma możliwość podchodzi do kierowcy i zwraca mu uwagę.

W dniu 22 grudnia 2022 roku powódka prowadziła tramwaj nr (...) na trasie Centrum (...). Powódka miała zakończyć zmianę o godzinie 13 przy pętli (...). Przejazd ten trwa około 20 minut. Powódka miała 10 minutowe opóźnienie i o 13:11 oddała zmianę.

Wraz z powódką z pętli (...) do pętli (...) jechała córka powódki. Po zakończonej pracy powódka z córką miały wsiąść w samochód i jechać do matki powódki.

Gdy córka powódki wsiadła do tramwaju poprosiła powódkę o użyczenie telefonu, w celu wykonania telefony do przyjaciółki. Telefon N. D. się zawiesił z uwagi na niską temperaturę. Niska temperatura uniemożliwiała dzwonienie, córka powódki mogła wysyłać smsy. Na telefon powódki zadzwonił mąż powódki. Córka powódki rozmawiała z ojcem prawie cały przejazd przez 11 minut i 31 sekund od godziny 12.58. N. D. podczas rozmowy telefonicznej z ojcem, smsowała z koleżanką z własnego telefonu.

W czasie jazdy ani dyspozytor, ani inna osoba nie sygnalizowała, że coś jest nie tak. Powódka nie widziała samochodu nadzoru ruchu.

Podczas wysiadania z tramwaju przy zajezdni (...), córka powódki przekazała powódce telefon, informując, iż dzwoni zajezdnia. W rozmowie telefonicznej z dyspozytorem poinformowano powódkę, iż zostanie sporządzony raport w związku z rozmową telefoniczną podczas jazdy.

Powódka nie posiada bezprzewodowego zestawu słuchawkowego bluetooth. Powódka ma podpięte słuchawki do radia. Żeby radio działało, trzeba mieć antenę. Należy podpiąć słuchawki. One wiszą, są rozłożone. Radio z podpiętymi słuchawkami działa na głośniku. Powódka nie zakładała słuchawek na uszy.

Powódka była karana w 2020 roku, za nagranie jazdy telefonem z uwagi na awarię rejestratora. Powódka się przyznała, nie odwoływała się od wymierzonej kary.

W raporcie nr (...) dyspozytor Ł. K. wskazał, że w dniu 22 grudnia o godz. 13.08 na linii 17/5 nr taborowy wozu (...) w miejscu (...)/konstytucyjna miała miejsce „rozmowa w czasie jazdy/6 słuchawka w uchu”.

W raporcie wyjaśniającym z dnia 9 stycznia 2023 powódka wskazała, że sytuacja nie miała miejsca, nie rozmawiała przez słuchawkę, ani przez telefon. Powódka zasugerowała, że pracownikowi przeszkadzało, że powódka przyjechała z 10 minutowym opóźnieniem, z uwagi na korki, co było przyczyną zgłoszenia.

S. G. zapoznał się ze złożonymi wyjaśnieniami powódki.

S. G. nie pamiętał, kiedy się dowiedział o przewinieniu powódki. Również świadek A. F. nie potrafiła wyjaśnić, dlaczego na jednej decyzji jako data powzięcia wiadomości jest 05 stycznia, a na drugiej 10 stycznia. Świadek A. F. nie była w stanie wyjaśnić, jak te daty mają się do dnia, kiedy faktycznie przekazała S. G. informację o zdarzeniu z dnia 22 grudnia 2022 r.

Odwołanie od decyzji o nałożeniu kary porządkowej kierowane są do Dyrektora ds. Eksploatacji – J. M.. Kierownik Zakładu uczestniczy w procedurze odwoławczej. Pracownik wnosi odwołanie do zakładu, w którym pracuje. Kierownik Zakładu gromadzi wszystkie dokumenty dotyczące sprawy i pismem przewodnim wysyła do Dyrektora, gdzie w skrócie opisuje stanowisko w sprawie. W razie pytań Dyrektor kontaktuje się z Kierownikiem telefonicznie. Kierownik wysyła również wniosek do związków zawodowych o konsultację.

Kierownik przed wydaniem decyzji, nie zawsze przeprowadza z nim rozmowę. Zależy to od nakładu czasu i tego czy pracownik jest dostępny.

Przed wręczeniem powódce Decyzji nikt nie rozmawiał z powódką. Wobec złożenia przez powódkę wyjaśnień na piśmie kierownik odstąpił od rozmowy wyjaśniającej. Nie została przeprowadzona także rozmowa z dyspozytorem.

Pracodawca w przypadku popełnienia przewinienia korzystania z telefonu/ zestawu słuchawkowego podczas jazdy, prowadzi kontrole wewnętrzne raportów, na podstawie monitoringu w tramwaju. Jeśli jest monitoring w tramwaju, zdjęcie z nagrania jest załączane do akt.

W wagonie powódki nie było monitoringu.

Decyzją z dnia 10 stycznia 2023 roku powołując się na § 2 ust. 7 załącznik 1 Regulaminu premiowania pracowników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialność pracodawca zmniejszył powódce premię regulaminową o 300 złotych. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że w dniu 22 grudnia 2022 roku prowadząc tramwaj (...), wagon (...), (o godz. 13:08 – P. (...)) powódka korzystała z telefonu komórkowego podczas jazdy w sposób niezgodny z regulaminem – Polecenie 1/19. Wskazano, iż zgodnie z obowiązującym Poleceniem Prezesa Zarządu (...) nr 1/19, dotyczącym zakazu korzystania z telefonów komórkowych oraz urządzeń elektronicznych, w tym zestawów słuchawkowych. Wskazano, iż wiadomość o wystąpieniu zdarzenia powzięto dnia 10 stycznia 2023 roku. Decyzję powódka otrzymała w dniu 11 stycznia 2023 roku.

W pkt 1 pouczenia wskazano, że decyzje o pozbawienie lub zmniejszenie premii nie mogą być podejmowane wobec pracownika po upływie 2 tygodni od powzięcia przez kierownika samodzielnej komórki organizacyjnej zatrudniającej pracownika lub jego bezpośredniego przełożonego wiadomości o zaistnieniu okoliczności powodującej obniżenie premii i po upływie 3 miesięcy od zaistnienia okoliczności powodującej obniżenie premii. W pkt 2 wskazano, iż pracownikowi przysługuje prawo odwołania się na piśmie w terminie 7 dni roboczych od daty otrzymania decyzji o pozbawieniu lub obniżeniu premii regulaminowej do właściwego dyrektora pionu za pośrednictwem kierownika samodzielnej komórki organizacyjnej. W przypadku, gdy pracownik wskaże w piśmie odwoławczym organizację związkową, która będzie go reprezentować w sprawie, decyzja o uwzględnieniu lub odrzuceniu odwołania podejmowana jest po rozpatrzeniu stanowiska tej organizacji związkowej. W pkt 3 pouczono powódkę, iż o uwzględnieniu lub odrzuceniu odwołania należy pracownika powiadomić na piśmie w ciągu 14 dni od daty wniesienia odwołania. Nieodrzucenie odwołania w tym terminie jest równoznaczne z jego uwzględnieniem.

Decyzją z dnia 10 stycznia 2023 roku zastosowano względem powódki karę upomnienia w związku z naruszeniem przez powódkę obowiązków pracy polegającym na korzystaniu z telefonu komórkowego podczas jazdy w dniu 22 grudnia 2022 roku (tramwaj (...) wagon (...) o godz. 13:08), nie stosowaniu się do treści zawartych w Poleceniu 1/19 Prezesa Zarządu, dotyczącego zakazu korzystania z urządzeń multimedialnych w trakcie prowadzenia tramwaju. Wskazano, że w dniu 10 stycznia 2023 roku powódka złożyła wyjaśnienia, a wiadomość o naruszeniu obowiązku pracowniczego powzięto dnia 5 stycznia 2023 roku.

Powódka w dniu 13 stycznia 2023 roku złożyła odwołanie od decyzji o zmniejszeniu premii regulaminowej i decyzji o zastosowaniu kary upomnienia. Powódka wskazała , że w dniu 22 grudnia 2022 roku prowadząc tramwaj (...) bug.5 nr wagonu (...) o godz. 13:08 nie korzystała z telefonu ani (zestawu słuchawkowego). Powódka podnosiła, że otrzymała raport od pracownika centrali ruchu Ł. K., bez żadnych dowodów, zdjęć, filmów. Wskazał, iż w dniu 22 grudnia 2022 roku nie widziała ani pojazdu centrali ruchu na przystanku, ani pracownika w mundurze, nikt nie wchodził do kabiny, nikt nie zwrócił jej żadnej uwagi, nic nie wpisano do karty ruchu. Powódka zażądała wykazania, iż o wskazanej w decyzji godzinie rozmawiała o tej godzinie przez telefon, czy zestaw słuchawkowy z poinformowaniem (...).

W raporcie z dnia 13 stycznia 2023 roku, w rubryce treść raportu wskazano „rozmowa przez zestaw słuchawkowy”. Dyspozytor D. S. wskazał w dniu 22 grudnia 2022 roku, że został poinformowany przez Dyspozytora Nadzoru (...), że pracownik E. D. „miała w uchu słuchawkę do rozmów podczas prowadzenia pojazdu (...) linii 17/5”.

W piśmie z dnia 16 stycznia 2023 roku pracodawca zwrócił się do Związku zawodowego (...) w Ł., wskazując, że w dniu 10 stycznia 2023 roku powódka została ukarana karą upomnienia. W związku z rozpatrywaniem odwołania powódki przez Dyrektora ds. Eksploatacji zwrócono się z prośbą o przedstawienie opinii Związku Zawodowego w przedmiotowej sprawie. Pracodawca nie kierował prośby do Związku Zawodowego o przedstawienie opinii w stosunku do nałożonej na powódkę kary zmniejszenia premii regulaminowej.

W dniu 18 stycznia Związek Zawodowy (...) w Ł. wydał opinię w sprawie decyzji z dnia 10 stycznia 2023 roku o zastosowaniu kary upomnienia wobec motorniczego E. D.. W opinii wskazano, że pracodawca w sposób nieznajdujący podstaw zarówno na gruncie okoliczności faktycznych i jak i prawnych, zastosował wobec E. D. sankcję w postaci kary upomnienia oraz zmniejszenia premii regulaminowej. Związek Zawodowy (...) uznał obie decyzje za bezpodstawne i bezzasadne, wniósł o ich uchylenie.

W piśmie z dnia 24 stycznia 2023 roku Dyrektor ds. eksploatacji podtrzymał karę upomnienia i decyzję o zmniejszeniu premii regulaminowej nałożonej przez kierownika Zakładu (...) nr. 1.

Dyrektor ds. eksploatacji rozpatrujący odwołanie powódki nie wiedział, w jaki sposób pracownik Nadzoru (...) skontrolował powódkę. Rozpatrując odwołanie Dyrektor opierał się na treści raportu.

Pismem z dnia 27 lutego 2023 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 300 złotych tytułem niewypłaconej części premii regulaminowej za miesiąc styczeń 2023 roku, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 11 lutego do dnia zapłaty, w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego pisma.

Wynagrodzenie powódki liczone według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy wynosi 7.686,90 złotych.

Powyższych ustaleń Sąd Rejonowy dokonał na podstawie złożonych do akt dokumentów, zeznań świadków: Z. M., S. G., J. M., D. S., Ł. K., N. D., A. F. oraz zeznań powódki.

Sąd ten uznał zeznania Ł. K. za niewiarygodne w zakresie przebiegu zdarzenia będącego podstawą wymierzenia kary porządkowej powódce, bowiem świadek nie pamiętał szczegółów zdarzenia, zeznawał, iż w chwili zdarzenie „chyba jechał tramwajem.”; fakt, iż nie podszedł do powódki i nie zwrócił jej uwagi zeznał na podstawie zapisu, że jest informacja do dyspozytora; świadek zeznał „może musiałem wysiąść i nie zdążyłem podejść”; świadek zeznał również, iż nie przypomina sobie jak rozmawiała powódka.

Na podstawie tak dokonanych ustaleń Sąd I instancji uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie, wobec czego pozwany powinien zapłacić powódce kwotę części premii regulaminowej potrąconej z wynagrodzenia powódki w sposób niezgodny z obowiązującymi u pozwanego przepisami.

Sąd meriti wskazał, że w niniejszej sprawie decyzją z dnia 10 stycznia 2023 roku pracodawca nałożył na powódkę karę porządkową w postaci zmniejszenia premii regulaminowej o 300 złotych; odpowiedzialność porządkowa pracowników uregulowana została w art. 108-113 k.p. i ma charakter niekompensacyjny, represyjno-prewencyjny i jej cel sprowadza się do wymierzenia pracownikowi kar za naruszenie obowiązku przestrzegania ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy; przesłankami zastosowania odpowiedzialności porządkowej są: bezprawność zachowania - popełnienie przekroczenia porządkowego oraz wina pracownika, rozumiana jako subiektywna naganność jego zachowania, tożsama z zamiarem (bezpośrednim lub ewentualnym) popełnienia przekroczenia albo popełnieniem go wskutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że sprawca możliwość taką przewidywał albo mógł przewidzieć.

Dalej Sąd a quo podniósł, że zgodnie z regulacją art. 108 §1 Kodeksu pracy za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonego porządku, regulaminu pracy, przepisów BHP i przeciwpożarowych pracodawca może stosować karę upomnienia albo nagany; o wyborze rodzaju kary decydować mają okoliczności danego przewinienia i stopień winy pracownika dopuszczającego się naruszenia; oprócz wskazanych kar Kodeks pracy przewiduje jeszcze możliwość nałożenia na pracownika kary pieniężnej, za określone przewinienia (art. 108 § 2); wynikające z art. 108 k.p. środki, jakie pracodawca może zastosować wobec pracownika stanowią zamknięty katalog kar w prawie pracy.

Istotną – zdaniem Sądu Rejonowego - okolicznością przy nakładaniu kary na pracownika jest to, że pracodawca winien zachować odpowiednią procedurę; przede wszystkim kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego oraz po upływie 3 miesięcy od dnia naruszenia tego obowiązku; przed nałożeniem kary pracodawca ma obowiązek wysłuchania pracownika (art. 109 § 1 i § 2), zaś terminy przewidziane powołanymi przepisami mają charakter prekluzyjny: po ich upływie pracodawca traci prawo do ukarania pracownika czy też zwolnienia go bez wypowiedzenia. Termin ten rozpoczyna bieg od powzięcia tych wiadomości przez podmiot uprawniony do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy; pracodawca ma ponadto obowiązek zawiadomić pracownika na piśmie o zastosowaniu wobec niego kary porządkowej; w zawiadomieniu tym wskazać należy rodzaj naruszenia obowiązków, datę, kiedy doszło do tego naruszenia; zawiadomienie musi w swojej treści zawierać poza tym pouczenie dla pracownika o możliwości zgłoszenia sprzeciwu i o terminie do jego wniesienia; poza tym kopia pisma zawierającego zawiadomienie winna być złożona do akt osobowych pracownika (art. 110 k.p.); jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw; o uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej; nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu (art. 112 § 1 k.p.); w przypadku odrzucenia sprzeciwu pracownik może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia go o tym przez pracodawcę wystąpić do sądu o uchylenia zastosowanej wobec niego kary porządkowej (art. 112 § 2 k.p.).

Zdaniem Sądu I instancji sąd rozpatrujący odwołanie od kary porządkowej powinien zatem zbadać dwa aspekty sprawy: spełnienie przez pracodawcę wymogów formalnych, koniecznych do zastosowania kary porządkowej oraz przesłanki materialnoprawne, polegające na ocenie, czy kara porządkowa była adekwatna do naruszenia obowiązków przez pracownika.

Wskazano, że powódka, poza tym, że kwestionowała zasadność nałożenia na nią kary porządkowej, podniosła zarzut naruszenia przez pracodawcę obowiązku rozpatrzenia stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej w procedurze rozpatrywania sprzeciwu od nałożonej kary porządkowej, o którym stanowi art. 112 § 1 k.p.

Zarzut ten – zdaniem Sądu meriti - należało ocenić jako zasadny, gdyż zgodnie z art.112 § 1 k.p. w trakcie 14-dniowego terminu liczonego od daty złożenia przez pracownika sprzeciwu obowiązkiem pracodawcy jest rozpatrzenie stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej; stosownie do art. 26 pkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (tj. Dz. U. z 2015 roku, poz. 1881) do zakresu działania zakładowej organizacji związkowej należy w szczególności zajmowanie stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy; zgodnie zaś z art. 232 k.p., jeżeli przepisy prawa pracy przewidują współdziałanie pracodawcy z zakładową organizacją związkową w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek współdziałać w takich sprawach z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownika z tytułu jego członkostwa w związku zawodowym albo wyrażenia zgody na obronę praw pracownika niezrzeszonego w związku – zgodnie z ustawą o związkach zawodowych; opinię wydaje zakładowa zatem organizacja związkowa reprezentująca pracownika, który wniósł sprzeciw (art. 7 ust. 2 i art. 30 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych). Przepis nie precyzuje terminu, w którym pracodawca musi wyczekiwać na stanowisko organizacji związkowej; opinia związków może być zatem przesłana do końca upływu terminu, a więc także ostatniego 14 dnia okresu, w którym sprzeciw jest rozpatrywany; w razie zatem gdy związek zawodowy nie przedstawi pracodawcy stanowiska w tej sprawie, pierwszym dniem, w którym pracodawca może zadecydować w sprawie odrzucenia lub uwzględnienia sprzeciwu wniesionego przez ukaranego pracownika, jest ostatni dzień 14-dniowego terminu zakreślonego w art. 112 § 1 in fine Kodeks Pracy; organizacja związkowa przesyła pracodawcy swoje stanowisko w sprawie zastosowanej kary, które nie jest wiążące. Pracodawca nie ma obowiązku informowania organizacji związkowej, czy i w jakim zakresie uwzględnił stanowisko, jednakże zasady właściwej komunikacji i współdziałania partnerów społecznych przemawiają za udzieleniem odpowiedzi na pismo związkowe (por. „Kodeks pracy. Komentarz” pod red. prof. dr hab. Arkadiusza Sobczyka, rok 2018, wyd. 4; „Kodeks pracy. Komentarz” pod red. prof. dr hab. Andrzeja Mariana Świątkowskiego, rok 2016, wyd. 5); poddanie sprzeciwu konsultacji związkowej stanowi zatem obowiązek pracodawcy. Zwolniony z obowiązku poddawania sprzeciwu konsultacji związkowej jest tylko pracodawca, u którego w zakładzie nie działa organizacja związkowa, a także gdy pracownik nie jest zrzeszony i nie wskaże organizacji związkowej, która podjęłaby się obrony jego praw; odrzucenie sprzeciwu bez dochowania obowiązku konsultacji związkowej należy kwalifikować jako naruszenie trybu postępowania przy nakładaniu kar, które stanowi podstawę do wniesienia powództwa o uchylenie kary do sądu pracy (por. „Kodeks pracy. Komentarz” pod red. prof. dr hab. Wojciecha Muszalskiego, rok 2017, wyd. 11).

Niniejszy obowiązek – zdaniem Sądu a quo - został uregulowany w (...) sp. z o. o. w Ł.. Zgodnie § 2 ust. 20 w przypadku, gdy pracownik wskaże w piśmie odwoławczym organizację związkową, która będzie go reprezentować w sprawie, decyzja o uwzględnieniu lub odrzuceniu odwołania podejmowana jest po rozpatrzeniu stanowiska tej organizacji związkowej. Organizacja związkowa przedstawia swoje stanowisko w terminie 5 dni roboczych od daty otrzymania informacji o podjętej wobec pracownika decyzji o pozbawieniu lub obniżeniu premii regulaminowej, zaś faktem jest, że u pozwanego funkcjonuje zakładowa organizacja związku zawodowego, którego powódka jest członkiem, co nakładało na pracodawcę obowiązek konsultacji z organizacją związkową w sprawie odwołania. Ponadto zgodnie z pouczeniem wskazanym w decyzji powódka w odwołaniu wskazała organizację związkową, która miała ją reprezentować w sprawie; w niniejszej sprawie pozwany pracodawca w piśmie z dnia 16 stycznia 2023 roku zwrócił się do Związku Zawodowego (...) w Ł., o zajęcie stanowiska w sprawie nałożenia na powódkę w dniu 10 stycznia 2023 roku kary upomnienia; jednocześnie, pozwany nie uczynił powyższego w stosunku do kary zmniejszenia premii regulaminowej, co zostało potwierdzone zeznaniami świadka Z. P. Związku Zawodowego (...) w Ł.; pozwany pracodawca nie zakwestionował skutecznie powyższej okoliczności.

W ocenie Sądu Rejonowego pozwany pracodawca nie dowiódł w niniejszym postępowaniu, że decyzję w sprawie sprzeciwu powódki co do decyzji odnośnie pozbawienia premii regulaminowej powziął po rozpatrzeniu stanowiska związku zawodowego; jak wynika z obowiązującego u pozwanego Regulaminu Premiowania, pracodawca nie tylko powinien rozpatrzyć stanowisko organizacji związkowej reprezentującej pracownika w sprawie pozbawienia premii regulaminowej, ale w pierwszej kolejności powinien powiadomić organizację związkową o podjętej wobec pracownika decyzji o pozbawieniu lub obniżeniu premii; termin na zajęcie stanowiska przez organizację związkową wynosi bowiem 5 dni od powzięcia przez nią w/w informacji, w związku z czym nie został spełniony wymóg formalny zasięgnięcia opinii reprezentującej powoda zakładowej organizacji związkowej w kwestii uwzględnienia lub odrzucenia sprzeciwu od decyzji co do zmniejszenia premii regulaminowej.

Niezależnie od powyższego - w ocenie Sądu I instancji - pracodawca wydając zaskarżoną decyzję uchybił dwutygodniowemu terminowi, ponieważ zgodnie z § 2 ust. 19 Regulaminu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. decyzje o pozbawieniu lub zmniejszeniu premii nie mogą być podejmowane wobec pracownika po upływie 2 tygodni od powzięcia przez kierownika samodzielnej komórki organizacyjnej zatrudniającej pracownika lub jego bezpośredniego przełożonego wiadomości o zaistnieniu okoliczności powodującej obniżenie premii i po upływie 3 miesięcy od zaistnienia okoliczności powodującej obniżenie premii.

W ocenie Sądu meriti pozwana nie wykazała, że nałożenie na powoda kary w postaci zmniejszenia premii nastąpiło w terminie dwóch tygodni od dnia kiedy kierownik jednostki dowiedział się o zaistnieniu okoliczności powodującej obniżenie premii, w dokumentach załączonych do akt sprawy istnieje sprzeczność odnośnie daty dowiedzenia się przez S. G. o zarzucanym powódce przewinieniu; w zaskarżonej decyzji o zmniejszeniu premii regulaminowej wskazano, że wiadomość o wystąpieniu zdarzenia z dnia 22 grudnia 2022 roku kierownik S. G. powziął w dniu 10 stycznia 2023 roku, zaś w decyzji nakładającej na powoda karę upomnienia z tego samego dnia, a tyczącego się tożsamego zdarzenia kierownik wskazał, że o naruszeniu obowiązku pracowniczego powziął informację w dniu 5 stycznia 2023 roku; kierownik S. G. zeznał, iż nie pamięta kiedy dowiedział się o zdarzeniu; żaden z przesłuchanych w sprawie świadków nie był wstanie precyzyjnie wskazać daty powzięcia informacji przez pracodawcę o przewinieniu powódki.

Sąd a quo przyjął w związku z tym, że skoro pozwany nie udowodnił kiedy faktycznie kierownik S. G. powziął wiedzę o zdarzeniu, należało uznać, iż powziął on tę wiedzę w dniu 22 grudnia 2022 roku, czyli w dniu kiedy Dyspozytor (...) powiadomił o tym zdarzeniu powódkę, termin na wydanie decyzji upłynął w dniu 5 stycznia 2023 roku; decyzja o nałożeniu na powódkę kary zmniejszenia premii regulaminowej została podjęta w dniu 10 stycznia 2023 roku, więc po upływie dwóch tygodni.

Dlatego też Sąd Rejonowy uznał, że z powodu braku zachowania przez pozwaną wymogów formalnych, Sąd uznał, że zmniejszenie powódce premii regulaminowej było nieprawidłowe.

Ponadto zwrócił uwagę, iż w decyzji o zmniejszeniu premii została podana podstawa prawna nałożenia kary i podstawa faktyczna § 2 ust 7 załącznika 1 regulaminu premiowania bez wskazania do którego punktu załącznika miałoby dotyczyć opisywane zdarzenie; zgodnie z § 2 ust. 7 Regulaminu Premiowania premia regulaminowa może zostać pomniejszona w przypadku stwierdzenia uchybień w pracy na zasadach określonych w załącznikach od nr 1 do nr 6 regulaminu, tymczasem żadna ze wskazanych pozycji załącznika nr 1 nie przewidywała możliwości zmniejszenia premii o 300 złotych; przypadek, w którym premia była najwyższa wynosiła 150 złotych; w toku postępowania sądowego pozwany pracodawca nawet nie podjął próby wykazania, który z punktów załączników od 1 do 6 cytowanego Regulaminu Premiowania stanowił podstawę wydania decyzji; tym samym, pozwany nie wykazał zasadności pomniejszenia premii regulaminowej powódki zgodnie z § 2 ust. 7 zał 1 (czyli zgodnie z podstawą prawna wskazane w/w decyzji), a nawet gdyby to uczynił to i tak decyzja powinna zostać uznana za nieprawidłową, skoro żaden z punktów załącznika nr 1 nie przewidywał zmniejszenia premii o 300 zł; dopiero w toku postępowania sądowego powołał się na § 2 ust. 11 regulaminu premiowania, zgodnie z którym pracownikowi, który w danym miesiącu za który będzie dokonywana wypłata został ukarany karą upomnienia – premię obniża się o 300 złotych; należało przyjąć, że regulacja ta nie stanowiła podstawy decyzji o obniżeniu premii, skoro nie została wskazana w samej decyzji, gdyż otrzymując decyzję o obniżeniu czy pozbawieniu premii regulaminowej, pracownik musi wiedzieć nie tylko za co została mu zabrana premia, ale także czy zdarzenie to mieści się w ustalonym przez pracodawcę katalogu przypadków, w których pracodawca może pozbawić lub zmniejszyć pracownikowi premię; tylko wówczas będzie mógł ocenić, czy kara jest zasadna, czy też nie, a tym samym będzie mógł podjąć decyzję co do złożenia odwołania oraz sposobu wykazania swoich argumentów.

Sąd I instancji wskazał, że w uzasadnieniu pozbawienia czy obniżenia premii regulaminowej (analogicznie jak przy decyzji o ukaraniu pracownika karą porządkową) pracodawca powinien w sposób jasny i zrozumiały dla pracownika uzasadnić swoją decyzję dotyczącą premii oraz podać konkretną, a nie ogólną przyczynę (faktyczną i prawną) pozbawienia/obniżenia premii regulaminowej; niedopuszczalna jest bowiem sytuacja zaistniała w niniejszej sprawie, że pracodawca w decyzji o zmniejszeniu premii podaję jedną podstawę prawną, która powinna być, a nie jest spójna ze wskazaną w decyzji podstawą faktyczną, a następnie dopiero w toku postępowania sądowego wskazuje, że tak naprawdę to decyzja została wydana na innej podstawie prawnej; mając na względzie sprzeczność treści decyzji o zmniejszeniu premii w zakresie podstawy prawnej jej nałożenia z argumentacją przedstawioną przez pozwanego i wskazywaną dopiero przed sądem podstawą prawną opisanej decyzji, zasadne jest przyjęcie, że pracodawca nie udowodnił za co tak naprawdę, czyli za jakie przewinienie i na jakiej podstawie prawnej powódce została zmniejszona premia regulaminowa.

Dalej Sad meriti podał, że w decyzji dnia 10 stycznia 2023 roku pracodawca wskazał, że w dniu 22 grudnia 2022 roku prowadząc tramwaj (...), wagon (...), (o godz. 13:08 – P. (...)) powódka korzystała z telefonu komórkowego podczas jazdy w sposób niezgodny z regulaminem – Polecenie 1/19; wskazano, iż zgodnie z obowiązującym Poleceniem Prezesa Zarządu (...) nr 1/19, dotyczącym zakazu korzystania z telefonów komórkowych oraz urządzeń elektronicznych, w tym zestawów słuchawkowych; niezależnie od opisanych powyżej przyczyn uwzględnienia powództwa należy podkreślić, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie potwierdził przewinienia powódki – decyzja o nałożeniu na nią kary porządkowej została podjęta jedynie w oparciu o raport pracownika nadzoru ruchu Ł. K., który podczas zeznań nie był w stanie opisać przebiegu zdarzenia, zeznawał, iż widział sznur od słuchawek, jednakże nie był stanie opisać jednoznacznie jak długo rozmawiała powódka, czy doszło do tego przy użyciu zestawu słuchawkowego czy przez telefon komórkowy.

Sąd a quo ustalił, w oparciu zgodnych zeznań powódki i świadka N. D., iż w czasie pokonywania trasy Centrum (...), z telefonu powódki korzystała jej córka, o godzinie 12.58 na telefon powódki zadzwonił je mąż, telefon odebrała córka, która następnie rozmawiała z ojcem przez 11 minut i 31sekund, w tym czasie powódka nie korzystała z telefonu komórkowego, ani zestawu słuchawkowego; jak zeznała powódka słuchawki wisiały w kabinie tramwaju, pełniąc funkcję anteny do radia uruchamianego w telefonie; wobec braku jakichkolwiek dowodów przeciwnych Sąd uznał, iż do zdarzenia zarzucanego powódce nie doszło.

Na marginesie Sąd Rejonowy wskazał, iż argumentacja powódki, w zakresie legalności Polecenia nr 1/19, w ocenie Sądu była nieprawidłowa, gdyż – jej zdaniem - treść Polecenia nr 1/19 wkraczała w regulacje zastrzeżone dla Regulaminu pracy, polecenie to w istocie wprowadza zapis dotyczący organizacji i porządku pracy, bez uzgodnienia tej kwestii z organizacjami związkowymi; nie istnieje legalna definicja polecenia służbowego; próby zdefiniowania tego pojęcia dokonał Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 30 września 2011 roku, gdzie wskazano, że „polecenie służbowe jest to ustne lub pisemne zlecanie pracownikowi konkretnych obowiązków lub czynności do wykonania, a nieuzasadniona odmowa wykonania polecenia służbowego uznawana jest za naruszenie jednego z podstawowych obowiązków pracownika. (…) zakres zadań wynikający z określonego w umowie stanowiska może być konkretyzowany nie tylko przez przedstawienie pracownikowi pisemnego zakresu czynności, ale również w drodze poleceń pracodawcy mieszczących się w granicach zakreślonych w umowie rodzajem pracy (zajmowanym stanowiskiem); polecenie służbowe musi zatem dotyczyć pracy, ale z całą pewnością nie musi odnosić się tylko i wyłącznie do obowiązków, które zostały wskazane w zakresie czynności służbowych pracownika. Może bowiem odnosić się do wszelkich spraw, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z zakładem pracy oraz dbałością o dobro pracodawcy. ” (III APa 23/11, Lex nr 2891701).

Dalej Sąd I instancji wskazał za Sądem Najwyższym, że „jeżeli polecenia przełożonych nie wykraczają poza ramy stosunku pracy i nie są sprzeczne z prawem oraz z zasadami współżycia społecznego, pracownik powinien je wykonać.” (wyrok z dnia 27 października 1981 roku, I PR 85/81, LEX nr 12731); następnie w wyroku z dnia 27 lipca 1990 roku w sprawie I PRN 26/90 wskazano, że „tylko niewykonanie przez pracownika polecenia służbowego ("dotyczącego pracy"), może być zakwalifikowane jako naruszenie "ustalonego porządku i dyscypliny pracy, regulaminu pracy", o którym mowa w art. 108 § 1 k.p. i które według tego przepisu stanowi podstawę do wymierzenia pracownikowi kary regulaminowej.” (LEX nr 1112050)

Analizując orzecznictwo Sądu Najwyższego Sąd a quo zauważył, że „zakres czynności pracownika stanowi konkretyzację umówionego rodzaju pracy, stanowi zbiorcze polecenie pracodawcy i nie wymaga zgody pracownika na jego zmianę, natomiast, w razie poczynienia przez strony stosunku pracy szczegółowych ustaleń co do rodzaju pracy w treści umowy o pracę, ustalenia te stają się z woli stron istotnymi jej elementami, których zmiana wymaga zgody pracownika, a w razie jej braku - wypowiedzenia zmieniającego. (…); jeżeli rodzaj pracy i miejsce jej świadczenia zostały w umowie o pracę określone w sposób ogólny, to utrzymanie się w granicach wyznaczonych takim określeniem oznacza, że nie mamy do czynienia ze zmianą warunków pracy, a jedynie z ich konkretyzacją, dokonywaną w ramach uprawnień kierowniczych pracodawcy, gdyż do istoty stosunku pracy należy jej świadczenie pod kierownictwem pracodawcy (pracy podporządkowanej).” (Wyrok z dnia 2 października 2008 roku, I PK 73/08, Lex nr 509025)

W ocenie Sądu Rejonowego wydanym Poleceniem nr (...) nie doszło do ingerencji w treść łączącej strony umowy o pracę, jak również nie doszło do jakiejkolwiek istotnej zmiany warunków wykonywania pracy; wydane polecenie jest w pełni ważne i skuteczne, w tym znaczeniu, że konkretyzuje i dookreśla sposób wykonywania obowiązków służbowych przez kierowcę tramwaju.

Mając na względzie całokształt okoliczności sprawy, w związku z naruszeniem przesłanek formalnych, a także niepotwierdzeniem w niniejszym procesie zaistnienia przewinienia zarzucanego powódce decyzją z dnia 10 stycznia 2023 roku Sąd I instancji zasądził na rzecz powódki kwotę 300 złotych tytułem premii regulaminowej za miesiąc styczeń 2023 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lutego 2023 roku – punkt 1 wyroku.

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd ten oparł o przepis art. 98 § 1 k.p.c. nakładając obowiązek zwrotu kosztów w całości na stronę pozwaną. Koszty zastępstwa adwokackiego powoda wyniosły 67,50 zł zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2023 roku poz. 1935) – punkt 2 wyroku.

Na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1144), Sąd meriti obciążył stronę pozwaną kwotą 30 złotych, stanowiącą opłatę sądową od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić – punkt 3 wyroku.

Na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. nadano wyrokowi w punkcie pierwszym rygor natychmiastowej wykonalności. – punkt 4 wyroku.

Strona pozwana, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika wniosła apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości.

Skarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła:

1. naruszanie przepisów prawa materialnego, a to art.108 § 2 k.p. w związku z art. 109 k.p. w związku z art. 110 k.p.., art. 111 k.p., art.112 k.p. − w zakresie ich niewłaściwego zastosowania i uznania, iż zmniejszenie premii regulaminowej wysokości 300 zł stanowiło nałożenie na pracownika kary finansowej − w sytuacji gdy wobec pracownika nie była nałożona kara finansowa, a zatem w niniejszej sprawie nie mają zastosowania wskazane w treści uzasadnienia wyroku przepisy kodeksu pracy,

2. naruszenie przepisów postępowania, mających wpływ na wynik sprawy, a to:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, nie zaś swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań świadka L. K. − odmawiając wiarygodności zeznaniom tego świadka, który opisywał przebieg kontroli powódki i spisania raportu dotyczącego niewłaściwego zachowania powódki polegającego na używaniu telefonu w trakcie prowadzenia tramwaju

- w sytuacji gdy zeznania były spójne, sąd nie wziął pod uwagę upływu czasu od chwili zdarzenia do chwili zeznań, a także nie wziął pod uwagę okoliczności, iż świadek w ramach swoich obowiązków służbowych przeprowadzał wiele takich kontroli dziennie, zatem może nie pamiętać dokładnie szczegółów pojedynczej kontroli (tak jak to policjant może nie pamiętać przebiegu każdej kontroli drogowej),

− a także w sytuacji gdy sąd nie wskazał jak interes, jakie korzyści miałby świadek K. składając nieprawdziwy raport i zeznania w sprawie powódki, a zatem nie wskazał argumentacji przemawiającej za tym, iż zeznania świadka są niewiarygodne;

b) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań świadka N. D. oraz zeznań powódki i braku odmowy wiarygodności zeznań wyżej wymienionych w zakresie w jakiś świadek i powódka twierdziły, iż w czasie wskazanym w raporcie dotyczącym korzystania z telefonu komórkowego przez powódkę – to nie powódka korzystała z tego telefonu, lecz jej córka, która jednocześnie rozmawiała przez jeden telefon i wysyłała wiele smsów przez drugi telefon (w tym samym czasie) − w sytuacji gdy powódka i córka powódki − to jest świadek N. D. miały oczywisty interes w złożeniu zeznań określonej treści, a także okoliczność jednoczesnego korzystania z dwóch telefonów przez córkę powódki jest wątpliwa, ponadto sąd pomija okoliczność tego, iż wersja o korzystaniu przez córkę z dwóch telefonów jednocześnie została podana przez powódkę dopiero w toku zeznań, wersja ta nie była wskazana w pozwie (sam pełnomocnik powódki na rozprawie w dniu 24.05.2023 roku wskazał, iż okoliczność tę poznał dopiero w momencie informacyjnego wysłuchania powódki. W ocenie strony pozwanej okoliczności te oraz fakt, iż powódka i świadek pozostają w bliskiej relacji rodzinnej - przesądzają o tym, iż wersja prezentowana przez powódkę i jej córkę zostały stworzone na potrzeby niniejszego postępowania;

c) art.233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w zakresie raportu świadka L. K., zeznań świadka L. K., zeznania powódki, zeznań świadka N. D. (córki powódki) oraz informacji wynikających z bilingów z telefonu powódki i córki powódki − polegający na odmowie przyjęcia za wiarygodne i spójne zeznania świadka L. K., które potwierdzają się z treścią billingów telefonu powódki − w sytuacji gdy godziny rozmowy telefonicznej z telefonu powódki pokrywają się z godzinami wskazanymi w raporcie pracownika nadzoru ruchu, który nie miał żadnego interesu w tym by wskazywać informacji nieprawdziwe

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego oraz uchylenia rygoru natychmiastowej wykonalności, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za postępowanie apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu.

Wyrok Sądu I instancji, pomimo częściowo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu.

Rozważając w pierwszej kolejności zarzuty apelacyjne dotyczące naruszenia prawa procesowego wskazać należy, że przepis art. 233 § 1 k.p.c., który stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, jest podstawą do dokonania przez Sąd oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00).

Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00).

Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 3271 k.p.c.).

W ocenie Sądu Okręgowego skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć zatem miejsce tylko w okolicznościach szczególnych. Dzieje się tak w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego (por. wyrok SN z 6.11.2003 r. II CK 177/02).

Słusznie apelujący zarzucił Sądowi a quo bezzasadne odrzucenie zeznań świadka L. K., pomimo, że zeznania te były spójne ze sporządzonym po zdarzeniu raportem, który w zakresie podanej w nim godziny stwierdzenia przez powódkę naruszenia regulaminu w pełni pokrywa się z godziną rozmowy telefonicznej wynikającej z bilingów złożonych w toku postępowania przed sądem.

Nadto – co istotne – Sąd ten nie stwierdził, by po stronie świadka istniał jakikolwiek interes czy korzyść w złożeniu zeznań o określonej treści.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Rejonowy faktycznie też nie wziął pod uwagę upływu czasu od chwili zdarzenia będącego przedmiotem niniejszego postępowania do chwili składania zeznań przed sądem ani faktu, iż świadek ten w ramach swoich obowiązków służbowych przeprowadzał wiele takich kontroli dziennie, zatem może nie pamiętać dokładnie szczegółów pojedynczej kontroli (tak jak to policjant może nie pamiętać przebiegu każdej kontroli drogowej).

Jednocześnie Sąd a quo bezkrytycznie przyjął za wiarygodne zeznania świadka N. D. oraz powódki, twierdzących, iż w czasie wskazanym w raporcie dotyczącym korzystania z telefonu komórkowego przez powódkę – to nie powódka korzystała z tego telefonu, lecz jej córka, która jednocześnie w tym samym czasie rozmawiała przez jeden telefon i wysyłała wiele smsów przez drugi telefon.

Przyznać rację należy apelującemu, że w sytuacji gdy powódka i jej córka − to jest świadek N. D. miały oczywisty interes w złożeniu zeznań określonej treści, zaś okoliczność jednoczesnego korzystania z dwóch telefonów przez córkę powódki jest daleko wątpliwa, także z tego względu, że wersja o korzystaniu przez tego świadka, w czasie stwierdzonego naruszenia regulaminu, z dwóch telefonów jednocześnie została podana przez powódkę dopiero w toku postępowania dowodowego - wersja ta nie była wskazana w pozwie, nawet sam pełnomocnik powódki na rozprawie w dniu 24 maja 2023 roku wskazał, iż okoliczność tę poznał dopiero w momencie informacyjnego wysłuchania powódki (vide pismo z 2 czerwca 2023 r. k 207).

Uznać zatem należy, że powyższe okoliczności oraz fakt, iż powódka i świadek pozostają w bliskiej relacji rodzinnej - przesądzają o tym, iż wersja prezentowana przez powódkę i jej córkę nie jest prawdziwa i została stworzona jedynie na potrzeby niniejszego postępowania.

Dokonana zatem przez Sąd Rejonowy ocena materiału dowodowego – jako dowolna – nie może się ostać.

Sąd Rejonowy niewłaściwie też wskazał jako podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przepis art.108 § 2 k.p. w związku z art. 109 k.p. w związku z art. 110 k.p.., art. 111 k.p., art.112 k.p.

Zmniejszenie powódce premii regulaminowej o 300 złotych nie stanowiło bowiem nałożenia na nią porządkowej kary finansowej, gdyż będąca przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie decyzja strony pozwanej z dnia 10 stycznia 2023 roku oparta została o przepis § 2 ust.7 załącznika do zarządzenia nr 16/19 Prezesa Zarządu (...) spółki z o.o. z dnia 26 czerwca 2019 roku - Regulaminu premiowania pracowników (...) spółka z o.o., który nie będąc podstawą nałożenia kary porządkowej (niezależnie od jej udzielenia) zezwala na zmniejszenie premii w przypadku stwierdzenia uchybień w pracy pracownika.

Słusznie jednak Sąd Rejonowy wskazał w motywach swego rozstrzygnięcia na brzmienie § 2 ust.19 i ust. 20 tego załącznika, uznając, że pozwany pracodawca naruszył wskazane przepisy – jego decyzja z dnia 10 stycznia 2023 roku podjęta została po upływie 2 tygodni od powzięcia przez bezpośredniego przełożonego wiadomości o zaistnieniu okoliczności powodującej obniżenie premii oraz bez poinformowania wskazanej przez powódkę zakładowej organizacji związkowej, którą wskazała do reprezentacji, a zatem bez rozpatrzenia stanowiska tej organizacji.

Ustalenia i ocena prawna Sądu Rejonowego w tym zakresie zasługuje na pełną aprobatę, bez konieczności powielania argumentów przytoczonych w uzasadnieniu skarżonego wyroku.

Właściwie więc Sąd meriti przyjął, że z powodu braku zachowania przez pozwaną opisanych wymogów formalnych zmniejszenie powódce premii regulaminowej było nieprawidłowe. Za trafne uznać zatem należy stanowisko, że brak zachowania procedury dotyczącej zasad premiowania pracownika pozbawia pracodawcę prawa do zmniejszenia premii należnej mu zgodnie z obowiązującym u pozwanej Regulaminem premiowania.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji – biorąc pod uwagę wskazane naruszenia - wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i obowiązujących przepisach prawa. Sąd Rejonowy poczynił w tym zakresie poprawne ustalenia faktyczne i dokonał właściwej subsumcji prawnej, wystarczającej do uwzględnienia powództwa w całości.

Apelujący nie wykazał przyczyn dyskwalifikujących tok rozumowania Sądu meriti w tym zakresie, nie wskazał też na żadne okoliczności, które mogły podważać dokonaną przez ten Sąd ocenę prawną.

Dlatego też uznać należy, że wyrok, pomimo częściowo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu, w związku z czym na podstawie art.385 k.p.c. apelację należało oddalić.

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd ten oparł o przepis art. 98 § 1 k.p.c. w zw.z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2023 roku poz. 1935)

SSO Paulina Kuźma