Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 kwietnia 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 8 lutego 2023 roku odmówił wnioskodawcy Z. T. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że odmawia wnioskodawcy przyznania emerytury, ponieważ:

- nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat,

- przed dniem 1 stycznia 1999 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 niniejszej ustawy lub art. 32 i art. 3 ustawy emerytalnej,

- po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 niniejszej ustawy.

Do pracy w szczególnych warunkach ZUS nie zaliczył okresu zatrudnienia od 11 listopada 1985 roku do 31 grudnia 2008 roku, ponieważ występują rozbieżności w dokumentach. Pracodawca w świadectwie pracy z 31 sierpnia 2011 roku nie wskazał, że w trakcie zatrudnienia wnioskodawca zajmował stanowisko elektromontera akumulatorów i baterii. Brak również informacji, że zajmowane przez wnioskodawcę stanowiska są tożsame ze stanowiskiem wykazanym w zarządzeniu resortowym.

W ocenie organu, w przypadku zmiany nazewnictwa stanowiska pracy – w stosunku do nazwy wymienionej w resortowych aktach prawnych – bez zmiany rodzaju faktycznie wykonywanej na tym stanowisku, pracodawca powinien podać w świadectwie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze:

- nazwę obecną, będącą odpowiednikiem nazwy podanej w zarządzeniu lub uchwale,

- przyczynę zmiany nazewnictwa (np. zmiana w taryfikatorze),

- określić czy wskazana nazwa stanowiska pracy odpowiada pod względem rodzaju wykonywanej pracy i zakresu obowiązku pracownika, stanowisku wymienionemu w załączniku zarządzenia resortowego.

Organ rentowy wskazał, że na podstawie dowodów dołączonych do wniosku – uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania, organ ZUS przyjął za udowodnione okresy składkowe 28 lat 10 miesięcy i 5 dni oraz nie przyjął za udowodniony jakiegokolwiek okresu nieskładkowego.

[decyzja – k. 11-11 odwrót akt emerytalnych ZUS]

W dniu 16 maja 2023 roku Z. T. odwołał się od powyższej decyzji. [odwołanie – k. 3 akt VIII U 1008/23]

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie przywołując argumentację podniesioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. [odpowiedź na odwołanie – k. 5-6 akt VIII U 1008/23]

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. T. urodził się (...). [bezsporne]

W okresie od 1 października 1982 roku do 31 sierpnia 2011 roku był zatrudniony w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł.. [świadectwo pracy – k. 4 akt emerytalnych ZUS]

W okresie od 27 października 1983 roku do 15 października 1985 roku wnioskodawca odbywał służbę wojskową. Po zakończeniu tej służby powrócił do pracy w (...) w dniu 11 listopada 1985 roku. [kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych – k. 2 akt kapitałowych ZUS, książeczka wojskowa – k. 3-3 odwrót akt kapitałowych ZUS]

(...) zajmował się produkcją butów gumowych. Podczas zatrudnienia w okresie od 1 października 1982 roku do 31 sierpnia 2011 roku, odwołujący sprawował opiekę nad wózkami widłowymi, które służyły do transportu wyrobów na terenie zakładu i bateriami do nich. Z. T. naprawiał wózki akumulatorowe i spalinowe. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych do zakresu jego obowiązków dodano także obsługę samych akumulatorów. Ładował, naprawiał i formował także baterie akumulatorowe. Odwołujący sprawdzał poziom elektrolitów w bateriach i uzupełniał je w razie potrzeby. [zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:33:28 w związku z 00:02:24-00:07:42 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23, zeznania świadka S. R. e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:13:32-00:19:32 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23, zeznania świadka R. P. e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:21:41 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23, zeznania świadka S. T. e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:24:55 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23]

Wnioskodawca nigdy nie pracował na stanowisku mechanika samochodowego. Stanowisko to przyjął z uwagi na swoje wykształcenie mechanika samochodowego, niemniej jednak od początku pracy w zakładzie zajmował się naprawą wózków akumulatorowych i spalinowych. [zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:33:28 w związku z 00:02:24-00:07:42 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23]

Odwołujący pełnił także funkcję brygadzisty. W trakcie pełnienia tej funkcji, przez krótką część czasu pracy kontrolował pracę innych, wypełniał dokumenty i pobierał części z magazynu, co zajmowało mu około 30 minut. Obowiązki wynikające z pełnienia funkcji brygadzisty wykonywał dodatkowo, pracując nadal jako elektromechanik. [zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:33:28 w związku z 00:02:24-00:07:42 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23, zeznania świadka S. R. e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:13:32-00:19:32 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23, zeznania świadka R. P. e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:21:41 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23, zeznania świadka S. T. e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:24:55 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23]

Wnioskodawca pracował na jedną lub na trzy zmiany i miał płacony dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. [zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:33:28 w związku z 00:02:24-00:07:42 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23, zeznania świadka S. T. e-protokół rozprawy z 14 listopada 2023 roku – 00:24:55 – płyta CD – k. 33 akt VIII U 1008/23]

W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w Ł. wskazano, że Z. T. pracował na stanowiskach: mechanik samochodowy, elektromechanik, elektromechanik – brygadzista, operator urządzeń i procesów. Pracodawca nie wskazał w jakich okresach pracował na poszczególnych wymienionych stanowiskach. [świadectwo pracy – k. 4 akt emerytalnych ZUS]

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. wystawiła wnioskodawcy świadectwo pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w którym wskazała, że w okresie od 11 listopada 1985 roku do 31 grudnia 2008 roku wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana kwasu siarkowego i płyt ołowianych na stanowisku elektromonter akumulatorów i baterii. [świadectwo pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze k. 5 akt emerytalnych ZUS]

Aktualnie, od 4 października 2011 roku, Z. T. jest zatrudniony w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dawniej BROKER SERWIS (...)) na stanowisku pracownika serwisu, a następnie serwisanta w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca wykonywana przez wnioskodawcę u tego pracodawcy nie jest pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. [bezsporne, a ponadto: umowa o pracę z 4 października 2011 roku – k. 6 akt emerytalnych ZUS, umowa o pracę z 4 stycznia 2012 roku – k. 7 akt emerytalnych ZUS, umowa o pracę z 5 stycznia 2015 roku – k. 8 akt emerytalnych ZUS, umowa o pracę z 8 stycznia 2017 roku – k. 9 akt emerytalnych ZUS]

Wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy wynoszący 28 lat, 10 miesięcy i 5 dni okresów składkowych oraz 0 dni okresów nieskładkowych. Wnioskodawca bezspornie nie udowodnił jakiegokolwiek okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. [bezsporne]

Ubezpieczony 8 lutego 2023 roku złożył wniosek o emeryturę pomostową.[wniosek – k. 1-2 akt emerytalnych ZUS]

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów załączonych do akt ZUS, a także zeznań świadków i przesłuchania wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych oraz przeprowadzonej oceny dowodów, należy uznać, że odwołanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 roku poz. 164 ze zm.), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Z przepisu art. 4 wynika, że jakkolwiek w świetle art. 4 pkt 2 i 5 w związku z art. 3 ust. 7 ustawy, do wymaganego przez ustawę stażu przypadającego przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2009 roku, wlicza się okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to właściwego ograniczenia do zamierzonego przez ustawodawcę kręgu osób uprawnionych do emerytury pomostowej dokonuje konieczność spełnienia przesłanki z art. 4 pkt 6. Wymaganie to spełnia zasadniczą funkcję eliminacyjną, ograniczając ostatecznie prawo do emerytury pomostowej do kręgu osób wykonujących pracę kwalifikowaną jako szczególną w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Przed dniem 1 stycznia 1999 roku może to być zarówno praca wymieniona w nowych wykazach prac (prace w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych – wymienione w załączniku do cytowanej ustawy o emeryturach pomostowych), jak i prace wymienione w załącznikach A lub B do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Natomiast po dniu 31 grudnia 2008 roku muszą to być prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione wyłącznie w nowych wykazach (praca w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych).

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej, przez osoby, niespełniające warunku z art. 4 pkt 6, przewiduje art. 49 ustawy, według którego prawo do emerytury pomostowej, przysługuje również, osobie, która:

po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 roku pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 roku) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

W świetle § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 – (...) i US (...), a także wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00 Prokuratura i Prawo 2002/4/52).

Stosownie do § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl § 2 ust. 2 rozporządzenia okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.

Z kolei zgodnie z art. 51 powyższej ustawy o emeryturach pomostowych, płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed 1 stycznia 2009 roku.

Powyższe regulacje, statuujące ograniczenia dowodowe i obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma jednak zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (tak: uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 roku, sygn. akt: III UZP 5/85, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 roku, sygn. akt: III UZP 6/84).

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, że wnioskodawca spełnił przesłanki ustawowe co do daty urodzenia (po 31 grudnia 1948 roku), wieku, a także lat okresów składkowych i nieskładkowych wynoszących co najmniej 25 lat.

Organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia przesłanek do nabycia emerytury pomostowej w myśl art. 4 powyższej ustawy albowiem nie udowodnił pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, a także nie udowodnił tego, że po 31 grudnia 2008 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Organ rentowy zakwestionował, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w szczególnych warunkach w myśl przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS w okresie zatrudnienia w (...) Spółce Akcyjnej, czyli od 15 października 1984 roku do 31 sierpnia 2011 roku będąc mechanikiem zatrudnionym na stanowiskach: mechanik samochodowy, elektromechanik, elektromechanik brygadzista, operator urządzeń i procesów.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł. był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach emerytalnych, w tym w aktach osobowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w okresie zatrudnienia w ww. zakładzie, tj. czy praca wykonywana w okresie od 11 listopada 1985 roku do 31 sierpnia 2011 roku była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy.

Wobec odmowy uznania przez organ rentowy zatrudnienia w spornych okresach za pracę w szczególnych warunkach na wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 6 k.c., spoczywał ciężar wykazania tej okoliczności. Wnioskodawca nie sprostał temu obowiązkowi.

W ocenie Sądu Okręgowego decyzja organu rentowego jest prawidłowa.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci: zeznań świadków, przesłuchania wnioskodawcy oraz dokumentów nie wynika, by odwołujący w powyższym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach na stanowisku elektromontera akumulatorów i baterii tj. na stanowisku wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 13 pkt 4 wykazu stanowiącego załącznik do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 roku, a także by prace te spełniały kryteria pozwalające na zakwalifikowanie ich do prac wymienionych w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, dział XIV, poz. 13 pkt 4 – prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych.

Sąd zauważył, że Z. T. w ramach swoich obowiązków pracowniczych, podczas pracy w (...) Spółce Akcyjnej przede wszystkim naprawiał wózki akumulatorowe i spalinowe. Podstawowym rodzajem pracy, jaką wykonywał w wymienionym zakładzie była więc praca elektromechanika zajmującego się wózkami widłowymi, a nie naprawą akumulatorów.

Jak wynika z zeznań świadka S. T. dopiero pod koniec lat dziewięćdziesiątych do zakresu obowiązków skarżącego dodano także obsługę samych akumulatorów.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie wykazał, że do obowiązków Z. T. w spornym okresie należało także ładowanie, naprawianie i formowanie baterii akumulatorowych, odwołujący sprawdzał poziom elektrolitów w bateriach oraz uzupełniał je w razie potrzeby; jednakże podstawowymi obowiązkami wnioskodawcy na zajmowanym przez niego stanowisku nadal była naprawa wózków – praca na stanowisku elektromechanika, a nie jak wskazano w świadectwie pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze praca na stanowisku elektromontera akumulatorów i baterii.

Trudno jest więc przyjąć, by odwołujący wykonywał czynności polegające na ładowaniu, naprawianiu i formowaniu baterii akumulatorowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a tylko to uzasadniałoby uznanie, że pracownik spełnił wymóg wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Co więcej, nawet gdyby uznać wykonywaną przez wnioskodawcę pracę w okresie od końca lat dziewięćdziesiątych do 31 sierpnia 2011 roku za pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku, to prawo do emerytury pomostowej nadal by mu nie przysługiwało, gdyż wnioskodawca nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych po 31 grudnia 2008 roku.

Do takich prac nie można zaliczyć okresu pracy wnioskodawcy w (...) Spółce Akcyjnej od 1 stycznia 2009 roku do 31 sierpnia 2011 roku ani też tym bardziej obecnej pracy w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (wcześniej: BROKER SERWIS (...)) na stanowisku pracownika serwisu/serwisanta.

Zakres przedmiotowy prac zaliczanych przez ustawodawcę do prac w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych jest węższy niż ten określony w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem ustawy o emeryturach pomostowych była bowiem likwidacja możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę przez niektóre grupy zawodowe. Ustawodawca uznał, że wprowadzone w 1983 roku przepisy regulujące te kwestie (w szczególności rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku) przewidują zbyt szeroką grupę uprawnionych do wcześniejszych świadczeń emerytalnych i niezbędna jest konsekwentna realizacja założeń reformy systemu ubezpieczeń społecznych, co do stopniowej likwidacji możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę. W wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ulegała stopniowej likwidacji możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę. Zatem nie wszystkie osoby korzystające w starym systemie emerytalnym z obniżonego wieku emerytalnego będą mogły skorzystać z emerytur pomostowych.

Podkreślić należy, że prawo do emerytury pomostowej jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Praca taka, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Prawo to stanowi przywilej i odstępstwo od zasady powszechnego wieku emerytalnego, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo.

Podzielając takie rozumienie przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, należy stwierdzić, że ustawodawca w załącznikach nr 1 i 2 do tej ustawy w sposób ścisły i wyczerpujący uregulował rodzaje prac wykonywanych w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Oznacza to, że wymienione w nim prace stanowią katalog zamknięty i tym samym wyłącznie wykonywanie tych prac uprawnia do nabycia emerytury pomostowej.

Skoro zaś pracy, jakie wykonywał wnioskodawca po 31 grudnia 2008 roku nie da się obecnie sklasyfikować w żadnym z punktów ani w załączniku nr 1 ani nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, to tym bardziej nie przysługuje mu prawo do emerytury pomostowej.

Oznacza to, że nawet gdyby ubezpieczony spełnił warunek posiadania stażu pracy w szczególnych warunkach wynoszący 15 lat w okresie wskazanym w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wystawionym przez (...) S.A., to nie spełnił on warunku wskazanego w art. 4 tej ustawy, gdyż po 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w myśl art. 3 ust. 1 i 3 powyższej ustawy.

Należy dodać, że wnioskodawca nie spełnia również warunków do przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 roku nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, natomiast stosownie do powołanego przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu nowych przepisów tj. art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. (tak m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 13 marca 2014 roku, III AUa 1531/13, LEX: 1441422, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27 lutego 2014 roku, III AUa 1045/13, LEX: 1439028, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 20 kwietnia 2017 r., III AUa 972/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 26 kwietnia 2017 r., III AUa 606/16, Legalis: 1636903).

Wypada bowiem zauważyć, że jak wynika z zeznań świadka S. T., obowiązki związane z ładowaniem i naprawą akumulatorów zostały odwołującemu powierzone dopiero „pod koniec lat dziewięćdziesiątych”. Mając na uwadze ten fakt, trudno uznać, by na dzień 31 grudnia 2008 roku pracował na stanowisku elektromontera akumulatorów i baterii co najmniej 15 lat, gdyż aby spełnić ten warunek musiałby rozpocząć pracę na tym stanowisku najpóźniej 1 stycznia 1994 roku.

Z uwagi na powyższe należy uznać, że organ ZUS prawidłowo ustalił, że wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnych charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, nie wykonywał prac szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jak również nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

SSO Paulina Kuźma