Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 lutego 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - (...) Oddział w Ł. przyznał P. B. emeryturę od 22 stycznia 2023 r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. W treści decyzji wskazano, że do jej obliczenia przyjęto:

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 139 749,16 zł,

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 461 269,91 zł ,

- kwotę środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem ich waloryzacji w wysokości 66 525,85 zł ,

- średnie dalsze trwanie życia tj.196,20 miesięcy.

Wyliczona emerytura wyniosła 3 402,37 zł [(139 749,16 zł + 461 269,91 zł + 66 525,85): 196,20].

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ,że przy wyliczaniu kapitału początkowego za 1988 r. przyjęto kwotę wynagrodzenia wskazaną na druku Rp 7 z dnia 26 listopada 2002 r.tj. 616.777 zł, mimo że suma poszczególnych składników wynosi 664.729 zł.

/decyzja k.5 – 5 odwrót plik (...) akt ZUS/

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca wskazał, że nie zgadza się z ustaleniami organu rentowego, gdyż Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien uwzględnić za 1988 r. kwotę korzystniejszą - tj. 664.729 zł zamiast kwoty 616.777 zł. /odwołanie k.3/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.4 – 4 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca P. B. urodził się (...) /okoliczność bezsporna/

W okresie od 1 stycznia 1988 r. do 28 lutego 1990 r. wnioskodawca zatrudniony był w (...) Biurze Studiów i (...) - (...) Oddziale w Ł.. W 1988 r. z tytułu zatrudnienia w tym zakładzie pracy osiągnął wynagrodzenie (stanowiące podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne) w łącznej kwocie 664.729 zł, w tym: składniki stałe w kwocie 280 536 zł , premię w kwocie 336 193zł , dodatek osłonowy w kwocie 48 000 zł. /świadectwo pracy k.7 – 7 odwrót plik II akt ZUS , zaświadczenie Rp-7 z dnia 26 listopada 2004 r. k.10 – 10 odwrót plik II akt ZUS/

(...) Biuro Studiów i (...) - (...) Oddział w Ł. w wystawionym w dniu 26 listopada 2002r. zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wskazało, wnioskodawca w 1988 roku uzyskał następujące wynagrodzenie, stanowiące podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne: składniki stałe w kwocie 280.536 zł , premię w kwocie 336.193zł , dodatek osłonowy w kwocie 48.000 zł, nieprawidłowo zliczając te składniki do kwoty 616.777 zł. /zaświadczenie Rp-7 z dnia 26 listopada 2004 r. k.10 – 10 odwrót plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 30 stycznia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - (...) Oddział w Ł. ustalił ponownie P. B. kapitał początkowy i ustalił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. na kwotę 76.450,11 zł. Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1985 – 1994. Za 1988 r. przyjęto wnioskodawcy wynagrodzenie w kwocie 616.777 zł

/decyzja k.21 - 22 plik II akt ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS - w szczególności na podstawie zachowanej dokumentacji wnioskodawcy z (...) Biura Studiów i (...) Oddziału w Ł.. Wprawdzie w druku Rp-7 zakład pracy wskazał ,że suma powyższych składników wyniosła 616.777 zł, to jednak łączna wartość poszczególnych składników wynagrodzenia wnioskodawcy za 1988 r. wskazuje na oczywisty błąd w ich sumowaniu. Prawidłowa suma tych składników wynosi bowiem 664.729zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art.173 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2023 r., poz.1251) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art.174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art.26 ust.3 dla osób w wieku 62 lat (art.173 ust.2 ww. ustawy). Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (art.173 ust.3 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art.174 ust.1 i 2 ww. ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art.53, z uwzględnieniem ust.2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

okresy składkowe, o których mowa w art.6,

okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 punkt 5,

okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 punkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego, w myśl ust.3 art.174 ww. ustawy, ustala się na zasadach określonych w art. 5, 16, 17 ust.1 i 3 oraz art.18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed 1 stycznia 1999 roku.

Istota niniejszego postępowania sprowadziła się m.in. do rozstrzygnięcia czy możliwym jest przyjęcie innych wartości wynagrodzenia przy wyliczaniu kapitału początkowego ubezpieczonego. Nie ulegało bowiem wątpliwości, że wartość kapitału początkowego ubezpieczonego przekłada się bezpośrednio na wysokość należnego mu świadczenia emerytalnego.

Wnioskodawca P. B. urodził się (...) , a zatem jego emerytura musiała zostać ustalona w oparciu zasady określone w art.26 ww. ustawy.

W myśl wskazanego artykułu emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art.25 (podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art.24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art.173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art.40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust.1a i 1b oraz art.185) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust.5 i art.183.

Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się zatem do ustalenia , czy możliwym jest przyjęcie do obliczenia kapitału początkowego oraz emerytury wnioskodawcy wyższego wynagrodzenia niż przyjęte przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych za 1988 r.

Zgodnie z treścią §21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja §21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku §20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.

W niniejszej sprawie nie ulegało wątpliwości, że wnioskodawca w 1988 r. zatrudniony był w (...) Biurze Studiów i (...) Oddziale w Ł. i z tego tytułu osiągał wynagrodzenie.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do kwestionowania wartości poszczególnych składników wynagrodzenia wnioskodawcy za 1988 r. wykazanych przez ww. zakład pracy w zaświadczeniu Rp-7.

Należało zatem skorygować kwotę wynagrodzenia wnioskodawcy za 1988 r. i przyjąć prawidłową sumę składników wykazanych w zaświadczeniu Rp-7 tj. kwotę 664 729 zł.

W tym miejscu wskazać należy, że obowiązek prawidłowego sporządzania dokumentów takich jak choćby zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu w pełni obciąża tylko pracodawcę. Prawidłowe wykonywanie przez niego tego obowiązku jest całkowicie niezależne od pracownika. Nieuzasadnione byłoby zatem wyciąganie negatywnych konsekwencji wobec pracownika z tytułu błędów czy nieprawidłowości, których dopuszcza się pracodawca.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wysokość emerytury P. B. z uwzględnieniem w jego kapitale początkowym kwoty 664 729 zł jako łącznej kwoty przychodu za 1988 rok.

SSO Paulina Kuźma

S.B.