Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 64/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17.10.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił wartość kapitału początkowego dla R. S. na dzień 1.01.1999 r. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z kolejnych 10 lat kalendarzowych, tj. od 1.01.1983 r. do 31.12.1992 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 77,21%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 77,21% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną ww. ustawie (77,21%. x 1 220,89 zł = 942,65 zł). Do obliczenia kapitału początkowego organ rentowy przyjął łącznie: 17 lat, 1 miesiąc, 20 dni, tj. 205 miesięcy okresów składkowych, 3 lata, 11 miesięcy, 21 dni okresów nieskładkowych, tj. 47 miesięcy okresów nieskładkowych. Współczynnik proporcjonalny do - osiągniętego do 31.12.1998 r. – wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 62,87%. Współczynnik ten służy do obliczenia części 24% kwoty bazowej. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01 zł. Do ustalenia współczynnika przyjęto: wiek w dniu 31.12.1998r. - po zaokrągleniu do pełnych lat - wynoszący 40 lat, a także łączny staż ubezpieczeniowy – wynoszący 21 lat, 1 miesiąc, 11 dni. Średnie dalsze trwanie życia - wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat - wynosi 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z 25.03.1999 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn - M.P. Nr 12, poz.173). Kapitał początkowy został obliczony w następujący sposób:

293,01 zł x 62,87% (współczynnik proporcjonalny) = 184,22 zł,

(205 miesięcy składkowych x 1,3%) : 12 x 942,65 zł = 209,36 zł,

(47 miesięcy nieskładkowych x 0,7%)) : 12 x 942,65 zł = 25,83 zł,

razem 419,41 zł

341,95 zł x 209 miesięcy (średnie dalsze trwanie życia) = 87.656,69 zł

Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 87.656,69 zł.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresu od 24.12.1982 r. do 19.01.1983 r. gdyż w tym okresie ubezpieczony nie podjął pracy po odbyciu służby wojskowej, a więc nie była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne. Nadto ZUS poinformował, że za okresy zatrudnienia od 17.07.1989 r. do 31.07.1990 r., za które nie udokumentowano dochodów przyjęto wynagrodzenia minimalne. Aby ponownie przeliczyć kapitał początkowy podano, że wnioskodawca powinien przedłożyć zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu druk Rp-7 za ww. okres pracy. ( decyzja w aktach ZUS k. 55-57)

Decyzją z dnia 14.11.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 29.09.2023 r., przyznał R. S. emeryturę od 29.09.2023 r., tj. od daty osiągnięcia wieku 65 lat. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem ich waloryzacji zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwota środków zaewidencjonowanych na subkoncie, z uwzględnieniem ich waloryzacji. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia , dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

- kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji 169992,14 zł

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego 553368,96 zł;

- kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem ich waloryzacji 72684,69 zł,

- średnie dalsze trwanie życia 210,00 miesięcy;

- wyliczona kwota emerytury wynosi 3790,69 zł

Emerytura została obliczona zgodnie z art. 26c ustawy emerytalnej:

(169992,14 zł + 553368,96 zł + 72684,69 zł) / 210,00 miesięcy = 3790,69 zł

Zakład wyjaśnił, że decyzja ma charakter zaliczkowy. Decyzja ostateczna zostanie wydana po zamknięciu subkonta i uwzględnieniu składki za miesiąc sierpień opłaconej w miesiącu wrześniu. ( decyzja w akt ZUS k. 15)

Wnioskodawca odwołał się od obu w/w decyzji, wnosząc o łączne rozpoznanie obu spraw, o zmianę zaskarżonej decyzji kapitałowej poprzez ustalenie kapitału początkowego, uwzględniającego jego faktyczne zarobki oraz o zmianę zaskarżonej decyzji emerytalnej poprzez dokonanie przeliczenia emerytury z prawidłowo wyliczonym kapitałem początkowym, uwzględniającym jego faktyczne zarobki a nie wynagrodzenie minimalne. Skarżący podał, że za okres pracy od 17 lipca 1989 roku do 31 lipca 1990 roku w Przedsiębiorstwie Produkcyjno - Usługowo - Handlowym (...) sp. z o.o. w Ł., ZUS przyjął minimalne wynagrodzenie, zamiast rzeczywiście uzyskiwanego przez wnioskodawcę, co wpłynęło na zaniżenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego, zaniżenie kapitału początkowego, a w konsekwencji zaniżenie jego emerytury. Odwołujący się podniósł, że ZUS pominął załączone przez ubezpieczonego do akt ZUS: świadectwo pracy, zaświadczenie o otrzymanym wynagrodzeniu w 1990 roku, zeznanie do wymiaru podatku za rok 1989. Argumentował, że z zeznania do wymiaru podatku wyrównawczego dla osób osiągających tylko dochody podlegające podatkowi od wynagrodzeń za 1989 rok wynika, że w 1989 roku odwołujący się osiągnął dochody z wynagrodzenia za pracę w zakładzie (...) w wysokości 1.216.221,00 zł - z tego zatrudnienia ZUS wystawił zaświadczenie o przebiegu ubezpieczenia i uznał osiągane wynagrodzenie, mimo, że nie ma w archiwach tej firmy. Natomiast wynagrodzenia z P.P.U.H. (...), w którym w 1989 roku odwołujący osiągnął wynagrodzenie w kwocie 3.814.618,00 zł - ZUS nie uznał. Wnioskodawca podał, że łącznie w obu firmach w 1989 roku osiągnął wynagrodzenie w kwocie 5.030.839,00 zł, czyli znacznie więcej niż 1.384.471/05 zł przyjęte przez ZUS w wyliczeniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru. Podniósł, że podobnie jest z rokiem 1990, gdzie ZUS przyjął zarobki w kwocie 4.245.027,00 zł, a tymczasem z zaświadczenia wystawionego przez pracodawcę na potrzeby podatku wyrównawczego wynika, że za okres pracy styczeń - lipiec 1990 roku odwołujący się otrzymał łącznic wynagrodzenie brutto w kwocie: 12.396.110,00 zł. Wnioskodawca podał, że w 1990 roku był również zarejestrowany jako osoba bezrobotna od 28 sierpnia 1990 roku do 26 listopada 1990 roku, pobrał zasiłek dla bezrobotnych w kwocie 2.776.619,00 zł. Odwołujący wyjaśnił, że od 1 grudnia 1990 roku zaczął prowadzić indywidualną działalność gospodarczą i opłacił za ten miesiąc składkę. Podstawę wymiaru składek stanowiła wówczas kwota 628.408 zł. Zaznaczył, że nie przypominam sobie, by wówczas były jakieś preferencje w zakresie składek dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. Skarżący zarzucił, że ZUS nie wyjaśnił dlaczego przyjął niższe kwoty, niż te, które wynikają z dokumentów. ( odwołania k. 3-4, k. 3-4 załączonych akt VIII 65/25)

W odpowiedzi na odwołania ZUS wniósł o ich oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie . Zakład w szczególności wyjaśnił, że z tytułu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w Ł. od 17.07.1989 r. do 31.07.1990 r. organ rentowy przyjął minimalne wynagrodzenie. Pracodawca rozliczał się deklaracjami bezimiennymi. Zakład wyjaśnił, że podanego okresu zatrudnienia wnioskodawca przedłożył świadectwo pracy, zaświadczenie o wynagrodzeniu za okres 01.- 07.1990 r., zeznanie do wymiaru podatku wyrównawczego dla osób osiągających tylko dochody podlegające podatkowi od wynagrodzeń za 1989 r. Ponadto ZUS podał, że nie uwzględnił kwot z zaświadczenia przedłożonego przez wnioskodawcę za k. 19 i 20 akt dotyczących kapitału początkowego, ponieważ zaświadczenie to nie zawiera: 1) daty, kiedy zostało wystawione, 2) informacji, że uzyskane przychody stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, kwota za lipiec 1990 wskazana w zaświadczeniu (2.202.600 zł ) różni się od kwoty podanej w świadectwie pracy na ostatnio zajmowanym stanowisku : wynagrodzenie zasadnicze 625.000 zł + premia 6,008 zł od przerobu pow. 15 min zł + dodatek funkcyjny w wysokości 40,000 zł), 3) pieczątki drugiej osoby upoważnionej do wystawiania takich dokumentów, bądź informacji o jednoosobowej odpowiedzialności za sprawy finansowo-kadrowe, konkludując, że z ww. przyczyn rzeczone zaświadczenie nie może stanowić środka dowodowego w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe . (odpowiedzi na odwołania k. 6-7, k. 6-7 załączonych akt VIII 65/25)

Obie sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. (postanowienie k. 9 załączonych akt VIII 65/25)

Na rozprawie w dniu 19 lutego 2024 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, oświadczył, że akta osobowe wnioskodawcy ze spornego okresu znajdują się zgodnie z postanowieniem sądu gospodarczego u księgowej, która jak się okazało już nie żyje i nie wiadomo, gdzie są te akta, zachowała się tylko jedna strona akt, ale nie dotyczy wnioskodawcy, a nadto oświadczył, że premia mogła być wyższa niż wynagrodzenie odwołującego się, wyjaśniając, że w spornym okresie zatrudnienia wnioskodawca był głównym księgowym i w tamtych czasach dużo zarabiał. Oświadczył też, że wnioskodawca był na zasiłku dla bezrobotnych, ale potem jeszcze przez 1 rok prowadził działalność, zaznaczając, że w odwołaniu wnioskodawca wskazał, aby ZUS wyjaśnił wszystko, ale nie zostało to wyjaśnione. Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o oddalenie odwołania, oświadczając, że premie od zysku często nie były oskładkowane. ( e-prot. z 19.02.2024 r.: 00:00:29)

Na ostatnim terminie rozprawy w dniu 20 maja 2024 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. ( e-prot. z 20.05.2024 r.: 00:00:17)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - R. S. ( ur. (...) ) złożył w dniu 29.09.2023 r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury. ( niesporne, wniosek k. 1 akt emerytalnych)

Zaskarżoną decyzją z dnia 14.11.2023 r. ZUS I Oddział w Ł. przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 29.09.2023 r., tj. od daty osiągnięcia wieku 65 lat. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie, z uwzględnieniem ich waloryzacji. Emerytura stanowi więc równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

1) kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 169992,14 zł,

2) kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego - 553368,96 zł,

3) kwota środków zewidencjowanych na subkoncie z uwzględnieniem ich waloryzacji wyniosła 72684,69 zł,

4) średnie dalsze trwanie życia - 210,00 m-cy,

Wyliczona kwota emerytury wyniosła 3790,69 zł brutto.

( decyzja k. 15 akt emerytalnych)

Do ustalenia wysokości kapitału początkowego przyjęto drugą zaskarżoną decyzją z dnia 17.10.2023 r.:

1) podstawę wymiaru kapitału w kwocie 942,65 zł, ustaloną w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 77,21% przez kwotę bazową 1220,89 zł,

2) okresy składkowe - 17 lat, 1 miesiąc, 20 dni, tj. 205 miesięcy, okresy nieskładkowe - 3 lata, 11 miesięcy, 21 dni, tj. 47 miesięcy,

3) współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31.12.1998r. - wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego - 62,87 %,

4) średnie dalsze trwanie życia - 209 miesięcy.

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych od 01.01.1983 r. do 31.12.1992 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 77,21% i został obliczony przy przyjęciu następujących zarobków rocznych:

1983 r.- zarobki roczne 119.168,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 173.700,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 68,61%

1984 r. - zarobki roczne 143.089,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 202.056,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 70,82%

1985 r. - zarobki roczne 237.026,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 240.060,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 98,74%

1986 r. - zarobki roczne 286.616,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 289.140,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 99,13%

1987 r. - zarobki roczne 357.556,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 350.208,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 102,10%

1988 r.- zarobki roczne 898.101,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 637.080,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 140,97%

1989 r. - zarobki roczne 1.384.471,05 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 2.481.096,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 55,80%

1990 r. - zarobki roczne 4.245.027,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 12.355.644,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 34,36%

1991 r. - zarobki roczne 10.949.221,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 21.240.000,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 51,55%

1992 r. - zarobki roczne 17.614.800,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 35.220.000,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 50,01%

Z tytułu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w Ł. od 17.07.1989 r. do 31.07.1990 r. organ rentowy przyjął minimalne wynagrodzenie. Pracodawca rozliczał się deklaracjami bezimiennymi.

( decyzja kapitałowa k. 55 akt kapitałowych ZUS, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 58 akt kapitałowych ZUS, informacja k. 35 akt kapitałowych)

Zgodnie z umową o pracę z 14.07.1989 r. wnioskodawca został zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w Ł. od 17.07.1989 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku głównego księgowego za wynagrodzeniem miesięcznym: płaca zasadnicza 180.000 zł, premia uznaniowa 0,0040 od przerobu powyżej 15 mln zł, dodatek funkcyjny w wysokości 40.000 zł miesięcznie.

( umowa o pracę k. 15)

Zgodnie z pisemnym wypowiedzeniem zmieniającym warunki płacy z dnia 30.06.1990 r. ww. zakład pracy wypowiedział wnioskodawcy umowę o pracę z dniem 30.09.1990 r. w części dotyczącej płacy zasadniczej 623.500 zł + premia 0,008 od przerobu powyżej 15 mln zł + dodatek funkcyjny 40.000 zł miesięcznie, po upływie okresu wypowiedzenia od 1.10.1990 r. wynagrodzenie odwołującego miało obowiązywać na następujących warunkach: płaca zasadnicza 625.000 zł + premia uznaniowa + dodatek funkcyjny 40.00 zł.

( wypowiedzenie zmieniające warunki płacy k. 16)

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 10.08.1990 r. wnioskodawca nie przyjął ww. nowych warunków wynagrodzenia, potwierdzono, że był on zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym (...) Sp. z o.o. w Ł. od 17.07.1989 r. do 31.07.1990 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku głównego księgowego, na którym ostatnio otrzymał wynagrodzenie 625.000 zł, a także premię 0,008 od przerobu pow. 15 mln zł oraz dodatek funkcyjny w wysokości 40.000 zł.

(świadectwo pracy k. 13 akt kapitałowych)

Po (...) Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo -Handlowego (...) Sp. z o.o. z powodu jej rozwiązania, księgi i dokumenty rozwiązanej spółki, w tym akta osobowe wnioskodawcy, przechowywała zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi XXI Wydział Gospodarczy z dnia 10.11.1994 r. sygn. XXI Ns. Rej.H. 2716/93, księgowa, która zmarła i obecnie nie wiadomo, gdzie mogą się znajdować te dokumenty.

( okoliczności niesporne, a nadto przyznane przez stronę odwołującą się na rozprawie z dnia 19.02.2024 r.: 00:00:29, postanowienie k. 19)

W okresie od 28.05.1990 roku do 26.11.1990 r. wnioskodawca pobierał zasiłek dla bezrobotnych z PUP w łącznej kwocie 2776619,00 zł.

( zaświadczenie k. 15 akt kapitałowych)

Odwołujący w 1990 r. uzyskał dochód w wysokości 628 408,00 zł z własnej działalności gospodarczej, w 1991 r. uzyskał go w wysokości 10.949.221 zł, zaś w 1992 r. w wysokości 17.614.800 zł

( okoliczności niesporne, a nadto zaświadczenie k. 17/18 akt kapitałowych )

Zgodnie z hipotetycznym wyliczeniem wysokości kapitału początkowego wnioskodawcy - przy przyjęciu wysokości jego wynagrodzenia w PPUH (...) Sp. z o.o. od 17.07.1989 r. do 31.05.1990 r. w wysokości 220.000,00 zł miesięcznie zgodnie z ww. umową o pracę oraz od 1.06.1990 r. do 31.07.1990 r. w wysokości 665.000,00 zł miesięcznie zgodnie z ww. świadectwem pracy oraz wypowiedzeniem zmieniającym - po przeliczeniu wartości kapitału początkowego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 82,69% wyliczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych (1983-1992) przy przyjęciu następujących rocznych zarobków:

1989 r. - zarobki roczne 2.425.220,95 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 2.481.096,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 97,75%

1990 r. - zarobki roczne 5.835.027,00 zł, kwota rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za rok 12.355.644,00 zł, stosunek podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy w % - 47,23%

Hipotetyczny kapitał początkowy na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 91.144,90 zł.

Kapitał początkowy po waloryzacji na dzień przyznania emerytury wyniósł 575 389,75 zł, a wartość hipotetycznej emerytury od 29.09.2023 r. wyniosła 3897,97 zł brutto.

Do hipotetycznego obliczenia kapitału w latach 1989-1990 zostały przyjęte następuje dochody w1989 roku: 1 209 999,95 zł w PPUH (...) oraz 1 215 221,00 zł w Przedsiębiorstwie

Zagranicznym (...); a w 1990 roku: 2 430 000,00 zł w PPUH (...), 2 776 619,00 zł zasiłek z PUP, 628 408,00 zł z własnej działalności gospodarczej wnioskodawcy.

( hipotetyczne wyliczenia ZUS k. 23-27)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, których wartości dowodowej nie kwestionowała żadna ze stron, a i Sąd nie miał powodu by czynić to z urzędu.

Sąd oparł się też na hipotetycznym wyliczeniu organu rentowego, którego nie kwestionowała strona odwołująca się, a sąd nie znalazł z urzędu powodów by je zakwestionować pod względem poprawności rachunkowej. Sąd uwzględnił, że hipotetyczne wyliczenie kapitału początkowego wnioskodawcy było możliwe jedynie w takim zakresie w jakim załączone do akt dokumenty ze spornego okresu zatrudnienia w PPUH (...) w postaci umowy o pracę, świadectwa pracy i wypowiedzenia zmieniającego pozwoliły ustalić w sposób jednoznaczny, bez żadnych wątpliwości, w sposób pewny wysokość wynagrodzenia skarżącego, którą otrzymał tj. w sposób, że nie zachodzi jakakolwiek obawa, że zarobki te zostały zawyżone. Sąd pragnie zaznaczyć, że nie neguje temu, że wnioskodawca otrzymywał także premie i że jego zarobki mogły być znacznie wyższe niż przyjęte do wyliczenia hipotetycznego przez ZUS – rzecz jednak w tym, że nie ma dokumentacji płacowej z badanego okresu, co uniemożliwia ustalenie czy, kiedy i w jakiej rzeczywiście wysokości powód otrzymywał oprócz wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego także premie. Jak powód wyjaśnił i jak wynika ze złożonego do akt postanowienia sądu gospodarczego dokumentacja płacowa została przekazana do przechowania księgowej, która jednak zmarła i obecnie nie wiadomo, gdzie są takie dokumenty. Jeśli powód w przyszłości dotrze do takich dokumentów to będzie mógł wystąpić o ponowne ustalenie kapitału początkowego przy uwzględnieniu kwot jakie by z odnalezionej dokumentacji płacowej wynikały.

Sąd nie znalazł podstaw do przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego do wyliczenia wynagrodzenia wnioskodawcy w spornym okresie zatrudnienia w PPUH (...) na podstawie zaświadczenia wystawionego przez ww. zakład pracy wnioskodawca o jego zarobkach do 31.07.1990 r. (k. 19/20 akt kapitałowych) oraz zeznania do wymiaru podatku wyrównawczego dla osób osiągających tylko dochody podlegające podatkowi od wynagrodzeń za 1989 r. (k. 21/22 akt kapitałowych), albowiem po pierwsze żaden z tych dokumentów nie pozwala na zweryfikowanie składników wynagrodzenia powoda pod kątem czy było to wynagrodzenie oskładkowane, a po drugie nie można wartości podanych w tych dokumentach w żaden sposób zweryfikować bez dokumentacji płacowej ubezpieczonego z badanego okresu pracy, po trzecie zaś, jeśli chodzi o zaświadczenie o zarobkach do 31.07.1990 r. to Sąd podzielił ocenę pozwanego organu rentowego, że dokument ten nie ma wartości dowodowej ponieważ zaświadczenie to nie zawiera: daty, kiedy zostało wystawione, informacji, że uzyskane przychody stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, kwota za lipiec 1990 wskazana w zaświadczeniu (2.202.600 zł ) różni się od kwoty podanej w świadectwie pracy na ostatnio zajmowanym stanowisku : wynagrodzenie zasadnicze 625.000 zł + premia 0,008 od przerobu pow. 15 min zł + dodatek funkcyjny w wysokości 40,000 zł), pieczątki drugiej osoby upoważnionej do wystawiania takich dokumentów, bądź informacji o jednoosobowej odpowiedzialności za sprawy finansowo-kadrowe.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania zasługiwały na częściowe uwzględnienie.

Wstępnie wskazać należy, że emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.0.1251), przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Kwestia nabycia prawa do emerytury przez osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. jest uregulowana w przepisie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

Obliczenie emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. odbywa się na zasadach określonych w art. 25-26c ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Z kolei z art. 25 ust. 1 ustawy wynika, że podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej, średnie dalsze trwanie życia ustala się dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2. Ogłoszone w ten sposób tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. 6.

W świetle zacytowanych przepisów jednym z podstawowych elementów obliczenia wysokości przyznanej ubezpieczonemu emerytury jest kapitał początkowy.

Stosownie do art. 173 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy na dzień wejścia w życie ustawy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (ust. 2).

Zgodnie z art. 174 ust. 1 ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przepis ust. 2 art. 174 stanowi, że przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2, to jest w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Według ust. 3b w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku (w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2013 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Zgodnie natomiast z treścią ust. 8 przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku, według wskazanego w nim wzoru.

Z kolei w myśl art. 15 ust. 1 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2a tego samego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Z kolei na postawie ust. 6 tego przepisu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 w/w ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1. oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2. oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3. oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4. mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie, iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

Zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11.10.2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237, poz. 1412) zainteresowany zgłaszający wniosek o emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy powinien dołączyć do wniosku dokumenty stwierdzające: 1) datę urodzenia; 2) okresy uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokość; 3) stan zdrowia, a także wywiad zawodowy sporządzony przez płatnika składek, jeżeli ubezpieczony pozostaje w zatrudnieniu - w przypadku gdy prawo do świadczenia jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy; 4) wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu i uposażenia, przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń; 5) okoliczności niezbędne do ustalenia świadczeń przysługujących z zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych, jeżeli umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, tak stanowią. W ust. 2 w/w paragrafu postanowiono, że dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 4, nie są wymagane, jeżeli konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa i wysokości świadczenia. Z kolei w ust. 3 tego przepisu przewidziano, że dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5, nie są wymagane, jeżeli zostały złożone w organie rentowym dla celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa lub wysokości świadczeń na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów.

Zgodnie z § 21 ust. 1 w/w rozporządzenia, środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument na podstawie, którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja z § 21 ust. 1 w/w rozporządzenia, stanowiąca odpowiednik obowiązującego do 23.11.2011 r. § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49), wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak, aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego ( tak m.in. wyrok SN z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, wyroki: SA w Warszawie z 4.03.1997 r., III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, SA w Rzeszowie z 27.06.1995 r., III AUa 177/95, OSA 1996/10/32).

Do ustalania podstawy wymiaru świadczeń przyjmuje się zarobki objęte obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Oznacza to zatem, że przyjmuje się te składniki wynagrodzenia, które w rozumieniu przepisów o podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, obowiązujących w danym okresie, podlegały składce na to ubezpieczenie.

Osoba ubiegającą się o emeryturę lub rentę musi wykazać wysokość przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli była pracownikiem - wysokość wynagrodzenia. Za podstawę wymiaru emerytury przyjmuje się kwotę wynagrodzenia udowodnioną przez ubezpieczonego, która nie musi odpowiadać wysokości faktycznie uzyskanego wynagrodzenia.

Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za celowe i pożądane ( zob. wyrok SN z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, Lex nr 32696). Ograniczenie co do środków dowodowych obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym nie mają bowiem zastosowania w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. W postępowaniu cywilnym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawie o wyliczenie wysokości emerytury możliwe jest zatem dopuszczenie i przeprowadzenie wszelkich dowodów, w tym także dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania samego ubezpieczonego lub innych pracowników. Nie jest jednak możliwe wyliczenie wysokości emerytury w oparciu o jakąś hipotetyczną uśrednioną wielkość wynagrodzenia uzyskiwanego przez ubezpieczonego, bowiem uśrednione obliczenie wysokości wynagrodzenia nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy ( zob. wyrok SN z 4.07.2007 r., I UK 36/07, Lex nr 390123). Nie jest natomiast możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń ubezpieczonego - muszą być one zawsze udowodnione.

Rzeczą sądu w sprawach o wysokość emerytury jest dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie. Zarobki za poszczególne miesiące i wybrane lata kalendarzowe wykazane muszą być w sposób nie budzący wątpliwości w ściśle określonej kwotowo wysokości i co do odprowadzonych od nich składek na ubezpieczenie społeczne. Nie można natomiast przyjmować wysokości wynagrodzenia opartego wyłącznie na przypuszczeniach, czy też twierdzeniach ubezpieczonego, jak też dowodach niejasnych. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony ( tak trafnie SA w Ł. w wyroku z 19.10.2016 r., III AUa 2185/15LEX nr 2152862).

W sprawach emerytalno – rentowych wyliczenie wysokości świadczenia może nastąpić wyłącznie na podstawie zarobków faktycznie otrzymanych i to tych, od których istniał obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne, co wynika jednoznacznie z treści art.15 ww. Ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zasada obliczania świadczeń w oparciu o rzeczywiste zarobki nie może zatem zostać zastąpiona domniemaniem wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Prymat nadany dokumentacji pracowniczej prowadzi do gradacji mocy dowodowej polegającej na tym, że dokumentacja ta stanowi podstawę weryfikacji pozostałych dowodów przedłożonych przez strony.

Kierując się powyższymi uwagami, Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornym okresem zatrudnienia skarżącego w PPUH (...) Sp. z o.o. i na tej podstawie uznał, że możliwe jest ustalenie w sposób pewny bez obawy, że zostały zawyżone zarobki ubezpieczonego na podstawie umowy o pracę, wypowiedzenia zmieniającego i świadectwa pracy. Raz jeszcze należy wskazać, że Sąd nie przeczy, że wnioskodawca mógł mieć wyższe wynagrodzenia z uwagi na to, że przysługiwało mu zgodnie z tymi dokumentami prawo do premii - nie ma jednak dokumentacji płacowej, z której wynikałoby to czy, w których miesiącach i w jakiej wysokości taka premia została mu faktycznie przyznana i w jakiej kwocie została mu rzeczywiście wypłacona. Dokumenty w postaci zeznania dotyczącego wyrównania podatkowego i zaświadczenie o zarobkach do 31.07.1990 r. nie pozawalały w sposób pewny ustalić, że wnioskodawca faktycznie w takiej wysokości uzyskał wynagrodzenie, które było oskładkowane, co zostało omówione w ramach oceny materiału dowodowego, wobec czego nie ma potrzeby powielania tych rozważań obecnie.

Nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku
z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Podobny pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygn. akt III AUa 1096/05, wskazując, iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.

Dla celów ustalenia wysokości zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru świadczenia koniecznym jest już podkreślono wyżej, aby dowody przedstawione przez stronę nie budziły wątpliwości, były spójne, precyzyjne, zawierały pewne informacje co do wysokości dochodów. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są bowiem normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny.

Na podstawie danych wynikających z umowy o pracę, wypowiedzenia zmieniającego i świadectwa pracy ze spornego okresu w PPUH (...) Sp. z o.o. ZUS dokonał hipotetycznego wyliczenia kapitału początkowego dla wnioskodawcy i jego emerytury. Zgodnie z hipotetycznym wyliczeniem wysokości kapitału początkowego wnioskodawcy - przy przyjęciu wysokości jego wynagrodzenia w PPUH (...) Sp. z o.o. od 17.07.1989 r. do 31.05.1990 r. w wysokości 220.000,00 zł miesięcznie zgodnie z ww. umową o pracę oraz od 1.06.1990 r. do 31.07.1990 r. w wysokości 665.000,00 zł miesięcznie zgodnie z ww. świadectwem pracy oraz wypowiedzeniem zmieniającym - po przeliczeniu wartości kapitału początkowego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 82,69% wyliczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych (1983-1992), hipotetyczny kapitał początkowy na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 91.144,90 zł, kapitał początkowy po waloryzacji na dzień przyznania emerytury wyniósł 575 389,75 zł, a wartość hipotetycznej emerytury od 29.09.2023 r. wyniosła 3897,97 zł brutto. Wyliczenie hipotetyczne ZUS Sąd uznał za poprawne, zupełne
i sporządzone zgodnie z przedstawionymi przez Sąd założeniami wynikającymi z dostępnej dokumentacji ze spornego okresu zatrudnienia. Poprawność rachunkowa wyliczeń hipotetycznych ZUS nie była kwestionowana przez strony i nie budzi też wątpliwości Sądu.

Uzyskane w ten sposób wskaźniki są korzystniejsze niż w zaskarżonej decyzji kapitałowej i w efekcie korzystniejsze jest też wyliczenie emerytury niż przyjęte w zaskarżonej decyzji emerytalnej i w tym zakresie odwołanie wnioskodawcy jako zasadne należało uwzględnić, natomiast w pozostałym zakresie w jakim skarżący twierdził, że uzyskiwał w badanym okresie wyższe zarobki, przede wszystkim z uwagi na przysługujące mu prawo do premii, odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż wysokość tych wyższych zarobków nie została udowodniona w sposób pewny co do ich konkretnej wysokości wobec braku dokumentacji płacowej, która pozwoliłaby na takie ustalenie.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴§ 2 k.p.c. w punkcie 1 sentencji wyroku zmienił zaskarżone decyzje i zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. do wyliczenia wysokości kapitału początkowego i wysokości emerytury R. S. przy przyjęciu wysokości ustalonych przy hipotetycznym wyliczeniu kapitału początkowego po waloryzacji na dzień przyznania emerytury w kwocie 575.389,75 zł i wartości emerytury od 29 września 2023 roku 3897,97 zł brutto, a w pozostałej części w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 477¹⁴§ 1 k.p.c. odwołania jako bezzasadne oddalono.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł w punkcie 3 sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2023.0.1964) i zasądził od ZUS na rzecz wnioskodawcy kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. O odsetkach ustawowych od tej kwoty orzeczono zgodnie z art. 98 § 1¹ k.p.c.

/Jacek Chrostek/

A.P.

VIII U 64/24

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE