Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	St.sekr.sąd. Joanna Preizner - Offman

po rozpoznaniu 21 czerwca 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dawniej(...) sp. z o.o.) w O.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 25 czerwca 2021 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. (dawniej (...) sp. z o.o.) w O. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmA 82/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 25 czerwca 2021 r. nr (...) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej Pozwany, Prezes UOKIK) po przeprowadzeniu – wszczętego z urzędu - postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej na (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. (dawniej (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.) (dalej Powód, Spółka):

I.  na podstawie art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2021, poz. 275 – dalej: u.o.k.i.k.) nałożył na przedsiębiorcę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. karę pieniężną w wysokości 50.000 zł (słownie: pięćdziesięciu tysięcy złotych), stanowiącą równowartość 10.834,70 euro (słownie: dziesięciu tysięcy ośmiuset trzydziestu czterech 70/100), za udzielenie nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji żądanych na podstawie art. 50 ust. 1 u.o.k.i.k. w wezwaniach z 30 października 2019 r. oraz 20 stycznia 2020 r., w postępowaniu wyjaśniającym wszczętym w celu wstępnego ustalenia, czy nastąpiło naruszenie uzasadniające wszczęcie postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 ww. ustawy w związku z działalnością prowadzoną przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. KRS nr (...) poprzez przekazanie informacji, iż Spółka nie korzysta z innego rodzaju ulotek – druków bezadresowych w celu organizowania spotkań informacyjnych powiązanych z prezentacją oferty handlowej niż te zawierające dane o celu, miejscu i terminie spotkania, sposobie zapisów na to spotkanie, organizatorze spotkania oraz o otrzymaniu vouchera, podczas gdy w rzeczywistości Spółka stosowała także inne rodzaje ulotek – druków bezadresowych;

II.  Na podstawie art. 77 ust. 1 i art. 80 u.o.k.i.k. oraz na podstawie art. 263 § 1, art. 263 § 2 i art. 264 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 – dalej: k.p.a.) w związku z art. 83 u.o.k.i.k., obciążył (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. kosztami niniejszego postępowania w wysokości 25,50 zł (słownie: dwudziestu pięciu złotych pięćdziesięciu groszy) oraz zobowiązał do ich zwrotu na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w terminie 14 dni od uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

Odwołanie od decyzji złożył Powód, zaskarżając ją w całości i zarzucając naruszenie:

1)  art. 235 ² § 2 k.p.c. poprzez pominięcie zawnioskowanych pismem z dnia 1 czerwca 2021 roku dowodów bez wydania właściwego postanowienia - ze wskazaniem podstawy prawnej tego rozstrzygnięcia, co doprowadziło do naruszenia pkt 1 i 2 odwołania oraz błędnych ustaleń faktycznych;

2)  art. 10 §1 k.p.a. ustawy poprzez nie zapewnienie odwołującemu czynnego udziału w postępowaniu oraz nie umożliwienie mu wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (naruszenie art. 235 ² §2 k.p.c.),

3)  uznanie za udowodnione okoliczności faktyczne pomimo, iż strona nie miała możliwości wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, a nie zachodziły okoliczności, o których mowa w art. 10 §2 k.p.a. ustawy (naruszenie art. 235 ² § 2 k.p.c. oraz 235 ² §1 pkt 1-6 k.p.c.),

4)  naruszenie art. 235 ² § 1 pkt 1 -6 k.p.c. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy organ przyznał, iż wniosek dowodowy został złożony na okoliczność mającą dla sprawy istotne (podstawowe) znaczenie, w okolicznościach sprawy w których istniały zasadnicze rozbieżności pomiędzy stanowiskiem odwołującej a oceną stanu faktycznego organu, a pominięcie dowodu miało decydujące znaczenie dla oceny stanu faktycznego sprawy,

5)  naruszenie art. 227 K.P.C. w zw. z art. 235(2) § 2 k.p.c. a contrario poprzez nierozpoznanie złożonego w piśmie strony powodowej (odwołującej) z dnia 1 czerwca 2021 r. wniosku o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów mających dla sprawy zasadnicze znaczenie oraz niepodjęcie decyzji procesowej w przedmiocie dopuszczenia i przeprowadzenia w/w dowodu, co doprowadziło do pominięcia istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności w postaci ustalenia, iż spółka nie udzielała nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji, w pełnym zakresie i wyczerpująco współpracowała z organem, a swoje działania na bieżąco ustalała z organem telefonicznie, a także okresu obowiązywania ulotek, przyczyn ich zmiany oraz okoliczności przekazania organowi informacji w sposób wadliwy w ocenie organu,

6)  naruszenie art. 227 k.p.c. (75 §1 k.p.a.) polegający na przedwczesnym wydaniu zaskarżonej decyzji z pominięciem przeprowadzenia postępowania dowodowego i wszechstronnego rozpoznania sprawy, w tym poprzez nie dopuszczenie i nie przeprowadzenia dowodów wnioskowanych przez odwołującą, nie dopuszczeniu i nie przeprowadzeniu dowodu z przesłuchania stron (z ograniczeniem do przesłuchania strony skarżącej) oraz świadków, co miało wpływ na treść zaskarżonej decyzji;

7)  art. 83 u.o.k.i.k. w zw. z art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a. w zw. z art. 107 § 3 k.p.a., względnie art. 84 u.o.k.i.k. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieustalenie przez Prezesa UOKiK prawdy obiektywnej oraz oparcie decyzji o twierdzenia nieznajdujące uzasadnienia w zebranym materiale dowodowym,

8)  art. 7, 77 §1 i art. 80 k.p.a. polegające na braku wnikliwego i wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego, naruszenie zasady bezpośredniości oraz zaniechanie wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, w tym poprzez nie przeprowadzenie rozprawy na podstawie art. 60 u.o.k.i.k. pomimo iż istniały znaczące rozbieżności co do treści informacji przekazywanych organowi, zdaniem spółki przekazywanych w pełnym zakresie, nie udzielania nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji i wyczerpującej współpracy z organem, a swoje działania spółka na bieżąco ustalała z organem telefonicznie, a także okresu obowiązywania ulotek, przyczyn ich zmiany, dowolnej a nie swobodnej ocenie materiału dowodowego, w tym nie powzięcie wątpliwości co do okoliczności istotnych dla niniejszej sprawy, w tym co do postępowania odwołującej polegającego na przekazywaniu pełnej i wyczerpujących informacji,

9)  art. 8 § 1 k.p.a. poprzez postępowanie nie realizujące zasady pogłębiania zaufania organów administracji publicznej, nie prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej albowiem organ uchybił zasadom proporcjonalności i bezstronności, w tym poprzez zbędne zwiększanie sankcji i ich dublowanie, pozorne (werbalne) prowadzenie rozmów o charakterze mediacyjnym ze spółką jedynie celem wybiórczego pozyskania materiału dowodowego na użytek z góry przyjętego stanu faktycznego oraz wykorzystanie oświadczeń spółki składanych jedynie w celu ugodowego zakończenia sprawy;

10)  art. 52 ust. 1 u.o.k.i.k. oraz w zw. z art. 75 k.p.a. oraz 227 k.p.c. poprzez nie dopuszczenie i nie przeprowadzenie dowodów wnioskowanych przez odwołującą, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, tym bardziej w obliczu sposobu prowadzenie postępowania przez organ oraz ustalania stanu faktycznego na podstawie dowodów wybiórczych oraz pozyskanych w sposób godzący w podstawowe zasady postępowania administracyjnego, tj. zaufania obywateli do organów państwa, wbrew ogólnym dyrektywom mediacji tj. na etapie wstępnym - próby polubownego załatwienia sprawy, oświadczeń strony o charakterze daleko idących ustępstw i w takim duchu przedstawiania okoliczności faktycznych, zmierzający do ugodowego zakończenia sprawy - tym samym dowodów zebranych wbrew zakazom wykorzystywania uzgodnień i świadczeń pochodzących z mediacji,

11)  art. 60 u.o.k.i.k. w zw. z art. 7, 77 § 1 i art. 80 k.p.a. polegające na braku wnikliwego i wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zaniechanie wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego — poprzez zaniechanie przeprowadzenia rozprawy celem wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, w tym rozstrzygnięcia występujących w sprawie rozbieżności co do zakresu przekazywanych informacji, przekonaniu i działaniu spółki w dobrej wierze od samego początku sprawy - pomimo istniejącego w pełnym zakresie obowiązku organu do zebrania w sposób wyczerpujący i rozpatrzenia całego materiału dowodowego.

12)  w związku z uchybieniami wymienionymi w pkt 2, naruszenie art. 6, 7, 8, 9, k.p.a. m.in. poprzez prowadzenie postępowania w sposób nie budzący zaufania jego uczestników do władzy publicznej;

13)  art. 233 §1 k.p.c. i art. 80 k.p.a. polegające na wadliwej, dowolnej oraz sprzecznej ze wskazaniami wiedzy i prawidłowego rozumowania ocenie materiału dowodowego poprzez uznanie, iż spółka udzieliła nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji, a wnioskowani w sprawie świadkowie nie posiadają wiedzy na temat stosowanych przez spółkę ulotek. Nadto naruszenie w/w przepisów postępowania poprzez nieuzasadnioną faktyczną odmowę wiarygodności pisemnych wyjaśnień powoda (odwołującego);

14)  naruszenie art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak zawarcia w uzasadnieniu decyzji administracyjnej logicznych, lub choćby nawet syntetycznych rozważań na temat okoliczności relewantnych z punktu widzenia prawa procesowego, tj. dotyczących zasadności przesłanek, na podstawie których organ uznał, iż spółka celowo udzieliła nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji, a wnioskowani w sprawie świadkowie nie posiadają wiedzy na temat stosowanych przez spółkę ulotek, a także brak wiarygodnego i weryfikowalnego uzasadnienia dla odmowy dopuszczenia i przeprowadzenia dowodów wnioskowanych przez odwołującą,

15)  bezzasadne pominięcie w uzasadnieniu ustaleń faktycznych oceny dowodów, tj. które dowody uznał za wiarygodne, a którym wiarygodności tej odmówił, ze wskazaniem przyczyn odmowy,

16)  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na ustaleniu, iż spółka celowo udzieliła nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji, a wnioskowani w sprawie świadkowie nie posiadają wiedzy na temat stosowanych przez spółkę ulotek. Nadto naruszenie w/w przepisów postępowania poprzez nieuzasadnioną faktyczną odmowę wiarygodności pisemnych wyjaśnień powoda (odwołującego) polegający na przyjęciu, iż zostały spełnione wymogi wydania przedmiotowej decyzji;

17)  naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i nie zastosowanie art. 484 § 2 k.c., polegające na odmowie przyjęcia, że kara 50.000,00 jest rażąco wygórowana;

18)  pominięcie faktu, że kary nakładane na podstawie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów mają charakter fakultatywny, a nie obligatoryjny, a w okolicznościach niniejszej sprawy kara ta jest niecelowa, oparta na dowolnie i wybiórczo ustalonym stanie faktycznym, nadmierna i sprzeczna z celami ustawy;

19)  art. 106 ust. 2 pkt 2 u.o.k.i.k. poprzez zastosowanie tego przepisu wobec odwołującej w okolicznościach sprawy wskazujących na dobrą wolę przedsiębiorcy oraz wolę polubownego zakończenia sprawy, a także pełnej i terminowej współpracy z organem, orzeczenie kary niewspółmiernie wysokiej,

20)  art. 111 ust 1 pkt 3 w zw. z art 111 ust. 3 pkt 1 lit a-d) poprzez uznanie, iż działanie spółki miało wpływ na przebieg i termin zakończenia postępowania oraz nie uwzględnienie wszystkich okoliczności łagodzących mających wpływ na wymiar kary oraz ich „niedoszacowanie” jako procentowy wpływ okoliczności łagodzących;

21)  art. 111 ust. 2 i 4 pkt 2 lit. a-c) poprzez nadmierne, dowolne i nieproporcjonalne do innych kryteriów ustalania kar na podstawie ustawy - ustalenie okoliczności obciążających oraz ich procentowego udziału w wysokości kary.

W oparciu o powyższe zarzuty, Powód wniósł o:

1.  o zmianę decyzji w całości w ten sposób, że:

1)  w pkt. I decyzji Sąd uchyli (nie nałoży) kar o których mowa w pkt I tj. uchyli kary pieniężne po 50.000,00 zł,

2)  w pkt II decyzji nie obciąży odwołującej kosztami postępowania wobec braku naruszenia przepisów ustawy przez Powoda;

2.  ewentualnie - o uchylenie decyzji w całości i nakazanie Prezesowi UOKiK umorzenia postępowania jako bezprzedmiotowego;

3.  wstrzymanie wykonania decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy;

4.  w przypadku ustanowienia pełnomocnika - o zasądzenie na jego rzecz od Pozwanego kosztów postępowania oraz kosztów zastępstwa procesowego, w tym opłaty skarbowej za pełnomocnictwo według norm przepisanych;

5.  o uchylenie decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a to celem uzupełnienia materiału dowodowego;

6.  z ostrożności procesowej o zmianę decyzji w części dotyczącej wysokości kary oraz jej miarkowanie i odpowiednie maksymalne obniżenie, najwyżej do poziomu 20% kary aktualnej, w tym mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy oraz postawę skarżącej.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes UOKiK wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od Powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające w celu wstępnego ustalenia, czy nastąpiło naruszenie uzasadniające wszczęcie postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 u.o.k.i.k.. w związku z działalnością prowadzoną przez (...) sp. z o.o. w O. (KRS (...)).

W ramach podjętych w toku tego postępowania czynności ustalono, że osoby wcześniej współpracujące z (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. założyły 19 września 2019 r. nowy podmiot, tj. wskazaną w zarzucie (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. (dawniej (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.) (KRS (...)). Powstała Spółka jest podmiotem odrębnym od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., a pozyskany w niniejszym postepowaniu materiał dowodowy odnosi się do działalności (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O., która w trakcie wspomnianego postępowania wyjaśniającego zmieniła nazwę na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O..

W toku wskazanego postępowania wyjaśniającego, Prezes UOKiK pismem z 30 października 2019 r., wezwał Powoda między innymi do przekazania informacji, w jaki sposób reklamuje swoją działalność. Ponadto, w przypadku prezentowania konsumentom reklam w formie ulotek/banerów/broszur itp., wezwał do przekazania tychże materiałów reklamowych z okresu ostatnich 12 miesięcy (Wezwanie Prezesa Urzędu z 30 października 2019 r. k. 8-9 akt adm.).

W odpowiedzi, pismem z 29 listopada 2019 r. Spółka przesłała następujący wzór ulotki informacyjnej, która zgodnie z jego oświadczeniem miała być używana do organizowania spotkań informacyjnych powiązanych z prezentacją oferty handlowej:

Wzór ten nie został potwierdzony za zgodność z oryginałem przez osoby upoważnione do reprezentowania Spółki (Pismo Spółki z 29 listopada 2019 r. wraz z załącznikiem k. 10-14 akt adm.) (dalej Wzór 1).

Kolejnym pismem, z 20 stycznia 2020 r., Spółka została wezwana do między innymi ponownego przekazania wskazanej powyżej ulotki, tym razem jednakże potwierdzonej za zgodność z oryginałem ( Wezwanie Prezesa Urzędu z 30 października 2019 r. k. 15-16 akt adm.).

W odpowiedzi na powyższe, Spółka przekazała potwierdzony za zgodność z oryginałem wzór ulotki wskazany w pkt. 10 niniejszej decyzji. Ponadto, wskazała „(…), iż ulotka obowiązuje od początku działalności spółki, tj. od dnia 18.08.2019. Spółka nie korzysta z innych wzorów zaproszeń” (Pismo Spółki z 16 kwietnia 2020 r. wraz z załącznikiem k. 17-19 akt adm.).

Niezależnie od powyższego, w toku przeprowadzonych we wskazanym postępowaniu wyjaśniającym czynności Prezes Urzędu ustalił, że Spółka w celu organizowania spotkań informacyjnych powiązanych z prezentacją oferty handlowej stosowała następujące wzory ulotek:

(dalej Wzór nr 2)

(dalej Wzór nr 3)

Informacje o stosowaniu przez Spółkę ww. ulotek Prezes UOKiK uzyskał od:

A. Rzeczników Konsumentów:

- w Z. (wydruk e-maila z 4 listopada 2019 r. wraz z załącznikiem k. 28-29 akt adm.),

- M. (wydruk e-maila z 15 czerwca 2020 r. wraz z załącznikiem k. 40 akt adm. oraz wydruk e-maila z 3 grudnia 2019 r. wraz z załącznikiem k. 30-31 akt adm.),

- C. (wydruk e-maila z dnia 07 lipca 2020 r. wraz z załącznikiem karty nr 50-51 akt adm.),

- S. (wydruk e-maila z 30 lipca 2020 r. wraz z załącznikiem k. 60-61 akt adm.),

- O. (wydruk e-maila z 18 sierpnia 2020 r. wraz z załącznikiem k. 74-75 akt adm.),

- G. ( wydruk e-maila z 23 lipca 2020 r. wraz z załącznikiem k. 76-77 akt adm.),

B. konsumenta z W. (wydruk e-maila z 27 października 2019 r. wraz z załącznikiem k. 32-33 akt adm.),

C. Ś. Inspektora Inspekcji Handlowej w K. (pismo (...) Inspektora Inspekcji Handlowej w K. z 3 marca 2020 r. wraz z załącznikami k. 34-39 akt adm. oraz z 24 lipca 2020 r. wraz z załącznikami k. 62-73 akt adm.).

Prezes UOKiK kolejnym wezwał Powoda miedzy innymi do ustosunkowania się do powyższych okoliczności oraz do ponownego przekazania wszystkich wzorów ulotek stosowanych w obrocie z udziałem konsumentów (Wezwanie z 9 września 2020 r. k.20-22 akt adm.).

W odpowiedzi, Spółka pismem z 1 października 2020 r. przekazała, że w roku 2020 funkcjonowały kolejne wersje ulotek ze względu na zmianę parametrów asortymentu. Zmiana ta miała wpływ na treść samych ulotek i jednocześnie na przekazanie Prezesowi Urzędu niepełnych informacji i omyłkowe nie wysłanie wszystkich wersji ulotek. Ponadto, wyraźnie wskazała, że stosowała w celu organizowania spotkań informacyjnych powiązanych z prezentacją oferty handlowej wszystkie wskazane powyżej wzory ulotek – druków bezadresowych (Pismo z 1 października 2020 r. wraz z załącznikiem k. 23-27 akt adm.).

W 2020 r. Spółka osiągnęła obrót w kwocie (...) zł, z czego udział ze sprzedaży materacy wyniósł (...), udział ze sprzedaży rewitalizatorów wody wyniósł (...)%, udział ze sprzedaży suplementów diety wyniósł (...) %, a udział z tytułu wykonanych usług wyniósł (...) %. (załącznik do pismo Spółki z 23 marca 2021 r. k. 90 akt adm.).

W związku z udzieleniem nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji żądanych na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w wezwaniach z 30 października 2019 r. oraz 20 stycznia 2020 r., postanowieniem nr (...) z 25 stycznia 2021 r. Prezes Urzędu wszczął z urzędu postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej (postanowienie 1-3 akt adm.).

Jednocześnie, postanowieniem nr (...)zaliczono w poczet dowodów postępowania materiał dowodowy z opisanego powyżej postępowania wyjaśniającego w postaci pism Spółki wraz z załącznikami, wydruków e-mali, pism przedsiębiorców prowadzących hotele i lokale gastronomiczne, pism Inspekcji Handlowej i Powiatowych (Miejskich) Rzeczników Konsumentów oraz pism konsumentów (postanowienie k. 4-5 akt adm.).

Następnie Spółka została zawiadomiona o wszczęciu postępowania w sprawie nałożenia kary za udzielenie nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji żądanych na podstawie art. 50 ust. 1 u.o.k.i.k. oraz o zaliczeniu materiału dowodowego (zawiadomienie k. 6-7 akt adm.).

Spółka ustosunkowała się do postawionego zarzutu w piśmie z 3 lutego 2021 r., w którym wyjaśniła, że nie miała zamiaru udzielenia nieprawdziwych informacji ani wprowadzenia Prezesa Urzędu w błąd. Podniosła, iż od samego początku wykazywała chęć współpracy w ramach prowadzonych postępowań oraz wyraziła wolę ugodowego zakończenia sprawy. Wskazała także, iż zarzuty o tożsamej treści stanowiły podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, a zatem zostały zdublowane (pismo Spółki z 3 lutego 2021 r. k. 85-86 akt adm.).

Pismem z 28 kwietnia 2021 r. Prezes UOKiK zawiadomił Spółkę o zakończeniu zbierania materiału dowodowego oraz o możliwości przeglądania akt i wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego (zawiadomienie k. 92 akt adm.). Spółka skorzystała z przysługującego jej w tym zakresie prawa 21 maja 2021 r. ( notatka urzędowa k. 96 akt adm.), a następnie złożyła pismo z 1 czerwca 2021 r., w którym ponownie przedstawiła swoje stanowisko w przedmiotowej sprawie wraz z wnioskami dowodowymi, a ponadto wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z zeznań stron z ograniczeniem do wysłuchania jej organu w osobie Pani N. K., zeznań świadków – wspólnika Spółki, jej pracowników, podmiotów wynajmujących miejsce spotkań z klientami oraz klientów konsumentów. Powtórzyła również argumenty przedstawione w piśmie z 3 lutego 2021 r. (pismo Spółki z 1 czerwca 2021 r. k. 100-104 akt adm.).

W dniu 25 czerwca 2021 r. Prezes UOKIK wydał zaskarżoną Decyzję (Decyzja k. 105-113 akt adm.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych w trakcie postępowania administracyjnego i sądowego, których autentyczność nie była podważana przez żadną ze stron postępowania, jak też w oparciu o niekwestionowane twierdzenia stron.

Sąd oddalił wniosek Powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań wskazanych świadków, tj. głównie pracowników oraz członka zarządu (...), konsumentów, ale także podmiotów wynajmujących sale na spotkania z klientami na okoliczność sposobu wykonywania działalności przez powoda, treści ulotek, zakresu i terminu ich obowiązywania, przyczyn zmiany treści ulotek, niestosowania ulotek o kwestionowanej treści co najmniej w okresie prowadzenia postępowania wyjaśniającego, nieudzielania nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji, a także na okoliczności niewystąpienia przesłanki do ukarania w związku z nieukrywaniem okoliczności istotnych dla niniejszej sprawy oraz podjęcia czynności o charakterze ostrożnościowo – prewencyjnym, wobec czego zaistnienia przesłanki do wyłączenia przedmiotowej odpowiedzialności, ponieważ okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy tj. treść ulotek i okres ich stosowania, zostały ustalone w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, w postaci samych ulotek, pism składanych przez Powoda oraz ulotek i informacji przekazanych przez Rzeczników Praw Konsumenta oraz (...) Inspektora Inspekcji Handlowej w K..

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona Decyzja Prezesa UOKIK jest słuszna i ma oparcie w przepisach prawa.

Stosownie do art. 50 ust. 1 u.o.k.i.k. przedsiębiorcy są obowiązani do przekazywania wszelkich koniecznych informacji i dokumentów na żądanie Prezesa UOKiK. Żądanie Prezesa UOKiK, zgodnie z art. 50 ust. 2 u.o.k.i.k., powinno zawierać:

- wskazanie zakresu informacji;

- wskazanie celu żądania;

- wskazanie terminu udzielenia informacji;

- pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.

Obowiązkiem każdego przedsiębiorcy, do którego Prezes UOKiK zwróci się z ww. żądaniem jest zatem przekazanie wymaganej informacji. Żądanie udzielenia informacji skierowane przez Prezesa UOKiK w trybie art. 50 ust. 1 u.o.k.i.k. jest bowiem wiążące dla przedsiębiorcy.

Należy jednocześnie zauważyć, że z uprawnienia do żądania od przedsiębiorcy informacji Prezes UOKiK może skorzystać zarówno w toku postępowania antymonopolowego, postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, jak i postępowania wyjaśniającego. Obowiązek, o którym mowa w art. 50 u.o.k.i.k. dotyczy przy tym nie tylko przedsiębiorców będących stroną postępowania, bowiem Prezes UOKiK może zobligować do udzielania informacji każdy podmiot mający status przedsiębiorcy.

W toku postępowania wyjaśniającego, Prezes Urzędu wezwał 30 października 2019 r. Powoda między innymi do przekazania informacji, w jaki sposób reklamuje swoją działalność. Ponadto, w przypadku prezentowania konsumentom reklam w formie ulotek/banerów/broszur itp., Prezes Urzędu wezwał do przekazanie tychże materiałów reklamowych z okresu ostatnich 12 miesięcy. W odpowiedzi na wezwanie, Powód przedstawił następujący wzór ulotki:

Ponadto w piśmie 16 kwietnia 2020 r. Powód przekazał potwierdzony za zgodność z oryginałem ww. wzór ulotki oraz oświadczył „(…) ulotka obowiązuje od początku działalności spółki, tj. od dnia 18.08.2019. Spółka nie korzysta z innych wzorów zaproszeń”.

Tymczasem, w toku postępowania wyjaśniającego Pozwany ustalił, że we wskazanym okresie Powód korzystał z ulotek o następującej treści i wyglądzie.

W tym stanie rzeczy zastosowanie znalazł art. 106 ust. 2 pkt 2 u.o.k.i.k., zgodnie z którym Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50 000 000 euro, jeżeli przedsiębiorca ten choćby nieumyślnie nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 10 ust. 9, art. 12 ust. 3, art. 19 ust. 3, art. 23c ust. 3, art. 28 ust. 3 lub art. 50 bądź udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji.

W ocenie Sądu nałożenie na Powoda kary jest celowe, ponieważ udzielenie nieprawdziwych informacji na temat rodzaju stosowanych ulotek opóźniło uzyskanie niezbędnych informacji, mających znaczenie dla przedmiotu prowadzonego postępowania wyjaśniającego. Należy zauważyć, że Pozwany wystosował do Powoda dwa wezwania z30 października 2019 roku i 20 stycznia 2020 roku, w odpowiedzi na które Powód oświadczył, że stosuje jedynie ulotkę Wzór nr 1.

O stosowaniu przez Powoda ulotek Wzór nr 2 i Wzór nr 3 Pozwany dowiedział się później tj. w lutym (k.37,51 akt adm.), czerwcu (k.40 verte akt adm.), lipcu (k.65,77 akt adm.) i sierpniu 2020 roku (k.61,75 akt adm.) z innych źródeł (głównie od Inspekcji Handlowej i Rzeczników Konsumentów). Gdyby nie postawa tych podmiotów, to Prezes Urzędu nie dokonałby oceny tychże ulotek/druków bezadresowych, bowiem Powód przyznał się do stosowania Wzoru nr 2 i Wzoru nr 3 dopiero w piśmie z 1 października 2020 roku.

Przekazane przez Powoda pierwotne informacje, w tym oświadczenie zawarte w piśmie z 16 kwietnia 2020 r. że „(…) ulotka obowiązuje od początku działalności spółki, tj. od dnia 18.08.2019. Spółka nie korzysta z innych wzorów zaproszeń” utrudniły ocenę zakresu odpowiedzialności Spółki za działania związane z zapraszaniem konsumentów na organizowane przez nią pokazy handlowe. Należy przy tym podkreślić, iż opisane powyżej ulotki były podstawą do wszczęcia wobec Powoda postępowania w sprawie podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz wydania decyzji Nr (...).

Wobec powyższego, należy z całą stanowczością stwierdzić, że udzielenie przez Powoda nieprawdziwych informacji co do stosowania jedynie ulotek Wzór nr 1 miało na celu uniemożliwienie zebrania przez Prezesa Urzędu materiału dowodowego, będącego podstawą do wszczęcia przeciwko Powodowi postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, a tym samym uniknięcia odpowiedzialności za działania niezgodne z prawem. Taka postawa zasługuje na szczególne potępienie, dlatego też Sąd uznał, iż nie było przesłanek do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej. Opisane zachowanie miało bowiem charakter umyślny i miało na celu utrudnienie postawienia zarzutów za stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych.

Sąd nie podziela tym samym, stanowiska Powoda, iż miał prawo w postępowaniu skorzystać z wolności od samooskarżania (ang. privilege against self-incrimination), bowiem wolność ta sprowadza się do zasady, iż przedsiębiorca nie może być przymuszony przez organ - w drodze żądania udzielenia informacji pod groźbą sankcji - do przyznania się do naruszania reguł konkurencji. Nie jest zatem dopuszczalne stawianie przez organ ochrony konkurencji przedsiębiorcom, przeciwko którym prowadzone jest postępowanie, „pytań sugerujących odpowiedź i odnoszących się do działań oczywiście nielegalnych [...] oraz pytań, na które odpowiedź wymaga udzielenia opinii, przedstawienia oceny czy kwalifikacji określonych zdarzeń z punktu widzenia prawa konkurencji lub też wymaga komentarza [...]”. Należy podkreślić, iż zasada ta nie ogranicza jednak uprawnień organu ochrony konkurencji do żądania informacji o faktach oraz istniejących już dokumentach ( tak C. Banasiński, E. Piontek [w:] C. Banasiński, E. Piontek, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2009, art. 50 ). Innymi słowy Powód był zobowiązany do przedstawienia na wezwanie Pozwanego wszystkich stosowanych w okresie wskazanym w wezwaniu ulotek, skoro tego nie uczynił, to naraził się na sankcję w postaci kary pieniężnej

Stosownie do przepisu art. 111 ust. 1 pkt 3 u.o.k.i.k. Prezes Urzędu, ustalając wysokość nakładanej kary pieniężnej, uwzględnia w szczególności okoliczności naruszenia przepisów ustawy oraz uprzednie naruszenie przepisów ustawy, a także, w przypadku kary pieniężnej, o której mowa w art. 106 ust. 2 oraz w art. 108 ust. 2 i 3 - wpływ naruszenia na przebieg i termin zakończenia postępowania. Przy czym w myśl art. 111 ust. 2 u.o.k.i.k., ustalając wysokość kar pieniężnych zgodnie z ust. 1 Prezes Urzędu bierze pod uwagę okoliczności łagodzące lub obciążające, które wystąpiły w sprawie.

Zdaniem Sądu Prezes UOKIK rozpatrzył wszystkie okoliczności mające wpływ na wymiar kary. Jako okoliczności obciążające Pozwany potraktował umyślny charakter zachowania Powoda, należy bowiem przypomnieć, że dopiero w odpowiedzi na trzecie wezwanie Powód przyznał, że przekazał nieprawdziwe informacje co do stosowanych wzorów ulotek, powołując się na rzekome omyłkowe nie wysłanie wszystkich wersji jednego rodzaju ulotek. Ponadto wyjaśnił, że zmiana tychże ulotek miała wynikać ze zmiany oferowanego asortymentu, a co miało mieć wpływ na wysokość stawek podatku od towarów i usług. Jednakże w żadnej ze stosowanych przez Powoda ulotek nie ma żadnej informacji na temat, jaki to konkretnie towar jest przez nią oferowany, a więc nie ma w nich żadnych odniesień do stawek podatku od towarów i usług. W świetle powyższych ustaleń, wyjaśnienia o rzekomej omyłce przy sporządzaniu odpowiedzi na wezwanie należało uznać za niewiarygodne, w szczególności, że w piśmie z 16 kwietnia 2020 r. Powód jednoznacznie stwierdził, że poza Wzorem nr 1nie korzysta z innych wzorów zaproszeń.

Prezes Urzędu uwzględnił, iż Powód po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, jednakże nie dopatrzył się żadnych innych okoliczności łagodzących.

W ocenie Sądu wszystkie okoliczności łącznie przemawiają za ustaleniem kary w wysokości 50 000 zł stanowiącej równowartość 10 834,70 euro.

Kara w tej wysokości stanowić będzie odpowiednią dolegliwość i pozwoli na zdyscyplinowanie Powoda, jak też zniechęcenie do podobnych naruszeń w przyszłości. Prewencja indywidualna pozwoli zatem na zapobiegnięcie sytuacji ponownego nieudzielenia informacji, nieprzekazania dokumentów, która spowodowałaby opóźnienie lub wręcz uniemożliwiła realizację przez Prezesa UOKIK jego zadań ustawowych.

Odnosząc się do zarzutów dotyczących naruszenia przepisów postępowania administracyjnego należy stwierdzić, że nie mogły odnieść skutku, albowiem do kognicji Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie należy kontrola prawidłowości postępowania prowadzonego przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z 13/05/2004 r., sygn. akt III SK 44/04, Lex nr 137437), jest to bowiem postępowanie sądowe pierwszoinstancyjne, w którym strona może przedstawić wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na potwierdzenie zasadności swojego stanowiska, tak więc co do zasady ewentualne uchybienia postępowania administracyjnego nie miały znaczenia dla rozpoznania sprawy przed tym Sądem. Na marginesie jedynie Sąd doda, że pominięcie przez Pozwanego wniosków dowodowych zgłoszonych przez Powoda w piśmie z 1 czerwca 2021 r. było prawidłowe, z tych samych przyczyn, dla których Sąd pominął te dowody w postępowaniu sądowym, o czym była już mowa we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia.

Biorąc powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez Powoda odwołanie na podstawie art. 479 ^31a § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, Powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz Pozwanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265).

Sędzia SO Anna Maria Kowalik