Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Tarnowie, V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Zbigniew Miczek

Protokolant: Sylwia Jop

po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2024 roku w Tarnowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa M. S.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda M. S. kwotę 2.035,00 złotych ( słownie: dwa tysiące trzydzieści pięć złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 16.06.2023 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda M. S. kwotę 36,44 złotych ( słownie: trzydzieści sześć złotych czterdzieści cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty

Sędzia Zbigniew Miczek

Sygn. akt V GC 297/23

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 30 stycznia 2024 roku

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 327 ¹ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku sporządza się w sposób zwięzły, w związku z czym w niniejszym uzasadnieniu w zakresie twierdzeń stron odwołano się do treści ich pism procesowych

W pozwie złożonym w dniu 30.06.2023 roku powód M. S. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty w wysokości 4.768,15 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 16.06.2023 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu ( k. 3-4).

Na uzasadnienie żądania pozwu powód wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie przewozu osób. Na skutek zdarzenia drogowego z dnia 11.05.2023 roku poniósł on szkodę w pojeździe marki M. (...) o numerze rejestracji (...), którego jest właścicielem. Sprawcą zdarzenia był ubezpieczony w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń. Powód zgłosił szkodę w pojeździe, a na skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego zostało mu wypłacone odszkodowanie z tytułu uszkodzenia pojazdu w kwocie 5.770,00 złotych. Z takim rozliczeniem nie zgodził się powód. Zlecił on bowiem wykonanie niezależnemu rzeczoznawcy opinii z której wynikało, że koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wynosił 8.508,15 złotych netto. Pomimo interwencji powoda, strona pozwana nie zmieniła swojego stanowiska w sprawie.

Powód wskazał, że na czas naprawy pojazdu najął on pojazd zastępczy celem kontynuowania działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób. Najem trwał przez okres 14 dni po stawce w wysokości 350,00 złotych. Co prawda strona pozwana informowała powoda o możliwości najmu pojazdu zastępczego w wypożyczalni z nią współpracującej, ale powód ustalił, że brak było w wypożyczalni wskazanej przez pozwaną pojazdu przeznaczonego do przewozu 24 osób. Powód wskazał, że koszt najmu wyniósł 4.900,00 złotych, z czego strona pozwana wypłaciła 2.870,00 złotych.

Powód podał, że przebieg postępowania likwidacyjnego był następujący: 11.05.2023 rok dzień powstania szkody, od 12.05.2023 roku do dnia 31.05.2023 roku najem pojazdu zastępczego (tylko dni robocze), 15.05.2023 roku zamówienie nowej szyby, 18.05.2023 rok otrzymanie od strony pozwanej kalkulacji naprawy, 25.05.2023 rok przesłanie kalkulacji naprawy przez powoda, 30.05.2023 rok montaż nowej szyby, 31.05.2023 rok zakończenie umowy najmu pojazdu, 6.06.2023 rok odpowiedź (...) w sprawie dodatkowej kalkulacji.

W dniu 17.08.2023 roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tarnowie wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym ( sygn. akt V GNc 880/23), w którym uwzględnił żądanie pozwu w całości ( k. 12).

Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw złożyła strona pozwana, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu.

Strona pozwana podała, że zapewniła poszkodowanemu możliwość naprawy uszkodzonego pojazdu w granicach ustalonej przez siebie kwoty odszkodowania, jednak ten nie zgodził się na takie rozwiązanie. W piśmie z dnia 15.05.2023 roku strona pozwana proponowała poszkodowanemu pomoc w organizacji kompleksowej naprawy uszkodzonego pojazdu w warsztacie (...) spółce jawnej. Pozwany wskazał, że jeśli poszkodowany nie zdecyduje się na naprawę pojazdu w warsztacie proponowanym przez stronę pozwaną, to wysokość odszkodowania ubezpieczyciel zaakceptuje tylko do kwoty naprawy w sieci naprawczej (...), tzn. do realnych kosztów naprawy. Poszkodowany był zaś zobowiązany do racjonalizowania kosztów naprawy.

Strona pozwana wskazała, że zweryfikowała przedłożoną przez powoda fakturę VAT numer (...) pod kątem średniej stawki najmu pojazdu zastępczego. Towarzystwo ubezpieczeń wskazało, że stawkę dobową za najmem pojazdów wynoszącą 350,00 złotych netto należy uznać za rażąco wygórowaną. Biorąc pod uwagę okres najmu, segment pojazdu uszkodzonego, a także średnie ceny rynkowe oferowane przez podmioty świadczące ten rodzaj usług, weryfikacji podlegała stawka za wynajem pojazdu do 205,00 złotych netto za dobę najmu.

Poszkodowany winien dążyć do minimalizacji szkody, uwzględniając interes zobowiązanego do naprawienia szkody ( k. 19-22).

W dniu 15.09.2023 roku powód przedłożył pismo przygotowawcze, w którym potrzymał żądanie pozwu. Powód oświadczył, że dokonał naprawy we własnym zakresie i posiada on jedynie fakturę za zakup szyby do uszkodzonego pojazdu. Wskazał on też, że poszkodowany nie ma obowiązku skorzystania z naprawy w warsztacie sieci naprawczej ubezpieczyciela ( k. 34-34v).

W odpowiedzi, w piśmie z dnia 2.11.2023 roku strona pozwana wskazała, że w przypadku dokonania naprawy, wysokość odszkodowania winna być ustalana przy uwzględnieniu rzeczywistych kosztów naprawy ( k. 52-54v).

Zgodnie z art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. uzasadnienie wyroku winno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

Bezsporne między stronami były okoliczności dotyczące:

- powstania szkody z dnia 11.05.2023 roku w pojeździe marki M. (...) który należał do powoda;

- przyjęcia przez stronę pozwaną odpowiedzialności za zdarzenie z dnia 11.05.2023 roku;

- zgłoszenia szkody pozwanemu ubezpieczycielowi;

- zarejestrowania szkody pod numerem (...);

- przebiegu postępowania likwidacyjnego;

- wypłaty przez pozwane towarzystwo bezspornej kwoty odszkodowania w wysokości 8.640,00 złotych, w tym 5.770,00 złotych tytułem odszkodowania oraz 2.870,00 złotych tytułem najmu pojazdu zastępczego;

- skierowania przez powoda do strony pozwanej wezwań do zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód zakupił zwarł z B. P. umowę najmu pojazdu. W związku z tym B. P. w dniu 31.05.2023 roku wystawił na rzecz powoda fakturę VAT numer (...) na kwotę w wysokości 4.900,00 złotych netto co stanowiło 6.027,00 złotych brutto. Faktura była z odroczonym terminem płatności do dnia 31.05.2023 roku Faktura została wystawiona w związku z najmem pojazdu (...) o numerze rejestracyjnym (...) w okresie od dnia 12.05.2023 roku do dnia 31.05.2023 roku.

Dowód:

- faktura VAT numer (...) z dnia 31.05.2023 roku – k. 8;

Z opracowanej na zlecenie powoda kalkulacji naprawy wynikało, że koszt przywrócenia pojazdu marki M. (...) o numerze rejestracji (...) do stanu sprzed szkody wynosił 8.508,15 złotych netto, co stanowiło 10.465,02 zł brutto.

Dowód:

- kalkulacja kosztów naprawy R. H. – k. 9-10;

W związku ze sprzedażą szyby bocznej prawej do pojazdu marki M. (...) z montażem wystawiona została na rzecz powoda faktura VAT numer (...) na kwotę w wysokości 2.500,00 złotych netto co stanowiło 3.075,00 złotych brutto.

Z faktury zaliczkowej numer (...) zapłacono kwotę w wysokości 1.000,00 złotych brutto.

Dowód:

- faktura zaliczkowa numer (...) z dnia 15.05.2023 roku – k. 35;

- faktura VAT numer (...) z dnia 30.05.2023 roku – k. 35.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się częściowo na okolicznościach niespornych, w tym przyznanych albo niezaprzeczonych. Postąpienie takie znajduje uzasadnienie w treści art. 229 oraz 230 k.p.c. Pozostały stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej prawdziwości i wiarygodności. Podkreślenia wymaga, że dokumenty będące dowodami w sprawie miały charakter dokumentów prywatnych, o których mowa w art. 245 k.p.c., który określa, że dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Przyjęcie zatem prawdziwości dokumentów nie stanowi jednocześnie przyjęcia, że zawarte w nich oświadczenia i twierdzenia polegają na prawdzie.

Zawnioskowanym i przeprowadzonym dowodom z dokumentów Sąd dał wiarę, co oznacza brak konieczności szczegółowego omawiania tych dowodów.

Sąd pominął dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia, czy pojazd był jezdny oraz wysokości stawki najmu wynajmu pojazdu, gdyż ich przeprowadzenie było zbyteczne. Zgodnie z art. 278 § 1 k.p.c. dowód z opinii biegłego przeprowadza się w razie potrzeby oceny materiału dowodowego przy użyciu wiedzy specjalnej. W niniejszej sprawie nie było takiej potrzeby ze względu na przedmiot powództwa i tezy dowodowe zgłaszane przez pełnomocników stron.

Powód domagał się dopuszczenia dowodu z opinii biegłego na okoliczność wykazania kosztów naprawy pojazdu według cen części oryginalnych i średnich stawek za roboczogodzinę, jak również ustalenia technologicznego oraz faktycznie uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego. Odnosząc się do tak sformułowanej tezy dowodowej zauważyć należy, że:

- skoro pojazd został faktycznie naprawiony to powód winien w pierwszej kolejności wykazać, jaki był koszt faktycznej naprawy, bo taki koszt stanowi szkodę – o czym szerzej będzie mowa w rozważaniach prawnych. Dopiero wykazanie takiej okoliczności mogłoby stanowić podstawę co czynienia dalszych ustaleń;

- powód nie podniósł innych twierdzeń i nie sformułował innych roszczeń dotyczących elementów składowych szkody, w szczególności utraty ekonomicznej wartości pojazdu, więc nie było podstaw do prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego, gdyż i tak nie mogłoby to być objęte wyrokowaniem, ze względu na zakaz orzekania ponad żądanie określony w art. 321 § 1 k.p.c.;

- nie był sporny między stronami okres najmu pojazdu, więc prowadzenie dowodu na tą okoliczność było zbyteczne.

Mając na uwadze powyższe okoliczności wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego podlegał oddaleniu na zasadzie art. 235 ² § 1 pkt 3 k.p.c.

Strona pozwana wniosła o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia czy po zdarzeniu pojazd był jezdny, oraz celowych, koniecznych i ekonomicznie zasadnych kosztów najmu samochodu z klasie uszkodzonego pojazdu w firmach prowadzących tego typu działalność ze wskazaniem minimalnej oraz średniej stawki za dobę najmu pojazdu zastępczego w maju 2023 roku na terenie T. i okolic. W świetle okoliczności sprawy wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie z następujących powodów:

- skoro strona pozwana na rozprawie wskazała, że nie kwestionuje okres najmu pojazdu, to prowadzenie dowodu na długość najmu była zbyteczna, bo dowody przeprowadza się w zakresie okoliczności spornych;

- teza dowodowa sformułowana przez stronę powodową zmierzała w istocie do poszukiwania faktów, a nie ich weryfikacji przy pomocy wiedzy specjalnej, co uzasadniałoby konieczność skorzystania z pomocy biegłego sądowego. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 14.07.2017 roku ( sygn. akt II CSK 655/16) wskazał, że celem powołania dowodu z opinii biegłego nie jest ustalenie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, lecz udzielenie sądowi wiadomości specjalnych w takich kwestiach, których wyjaśnienie przekracza zakres wiedzy wynikający z doświadczenia życiowego osób posiadających wykształcenie ogólne. Natomiast zadaniem biegłego jest dokonanie oceny przedstawionego materiału z punktu widzenia posiadanej wiedzy naukowej (technicznej) danej specjalności i przedstawienie sądowi danych i wniosków umożliwiających poczynienie właściwych ustaleń faktycznych i właściwą ocenę prawną znaczenia okoliczności wskazanych w podstawie faktycznej. Pogląd ten Sąd Najwyższy podtrzymał w uzasadnieniu postanowienia z dnia 30.06.2022 roku ( sygn. akt I CSK 1409/22) w którym wskazał, że dowód z opinii biegłego nie służy uzupełnianiu twierdzeń strony o faktach czy nawet czynienia ustaleń w zakresie faktów możliwych do stwierdzenia za pomocą innych środków dowodowych. Dowód ten może być wykorzystywany do weryfikowania wymagających wiedzy specjalnej powiązań między ustalonymi faktami albo do wyprowadzania z tych faktów wniosków, których sformułowanie wymaga wiedzy specjalistycznej. Akceptując te wypowiedzi i ich aktualność na gruncie rozpoznawanej sprawy podnieść należy, że w pierwszej kolejności strona pozwana powinna podnieść twierdzenia w zakresie stosowanych stawek najmu pojazdu i je wykazać, a dopiero w razie zakwestionowania takich twierdzeń przez stronę przeciwną zasadnym byłoby dopuszczenie dowodu z opinii biegłego;

- Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 10.07.2008 roku ( sygn. akt III CSK 65/08) wskazał, że do dokonania obliczeń rachunkowych nie ma potrzeby powoływania dowodu z opinii biegłego. Natomiast w uzasadnieniu postanowienia z dnia 19.04.2017 roku ( sygn. akt II UK 165/16) wskazał on, że proste działania rachunkowe nie wymagają wiadomości specjalnych, więc sąd dokonujący samodzielnie takich wyliczeń nie narusza art. 278 § 1 k.p.c Podzielając te poglądu wskazać należy, że wyliczenie średniej arytmetycznej nie jest zadaniem skomplikowanym zwłaszcza, że obecnie dostępne są programy komputerowe stanowiące arkusze kalkulacyjne;

- żądanie aby biegły ustalił jezdność pojazdu jest o tyle niezrozumiałe, że strona pozwana w postępowaniu likwidacyjnym uznała zasadność najmu pojazdu zastępczego, a nawet jego okresu, co powoduje że przyznała ona konieczność skorzystania z najmu, a tym samym niemożność korzystania przez powoda z uszkodzonego pojazdu;

- zwrócić należy uwagę, ze pojazd miał uszkodzoną m.in. szybę co powoduje, że nie spełniał warunków dopuszczenia do uczestnictwa w ruchu drogowym na zasadzie art. 66 ust. 1 pkt 5 Prawa o ruchu drogowym.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na zasadzie art. 235 ² § 1 pkt 3 k.p.c.

Zgodnie z art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. uzasadnienie wyroku winno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd zważył co następuje:

W sprawie zastosowanie będą miały przepisy następujących aktów prawnych:

1)  ustawy z dnia 23.04.1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz.U. 2023 r., poz. 1610 ze zm.) – zwanej „k.c . ”;

2)  ustawy z dnia 17.11.1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz.U. 2022 r., poz. 1550 ze zm.) – zwanej „k.p.c.”;

3)  ustawy z dnia 22.05.2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tj. Dz.U. 2023 r. poz. 2500) – zwanej dalej „u.u.o.”;

4)  ustawy z dnia 28.07.2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. 2023 r., poz. 1144 ze zm.) – zwanej „u.k.s.c.”.

5)  ustawy z dnia 16.11.2006 roku o opłacie skarbowej (tj. Dz.U. 2023 r. poz. 2111) – zwana „u.o.s.”;

6)  rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. 2023r., poz. 1935) – zwane „r.o.r.p.”

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Z kolei § 2 przywołanej regulacji głosi, iż świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Dalej przepis art. 822 § 1 k.c. stanowi, że w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Zgodnie z art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. W zakresie odpowiedzialności strony pozwanej należy stosować przepisu u.u.o. Zgodnie z art. 35 u.u.o., ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Ubezpieczyciel odpowiada przy tym w granicach odpowiedzialności cywilnej pojazdu mechanicznego bowiem jak stanowi art. 36 ust. 1 zd. 1 u.u.o., odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym najwyżej, jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Konsekwencją tej zasady jest to, że konieczne jest najpierw ustalenie, czy na podstawie przepisów kodeksu cywilnego (art. 415, 425 i 436 k.c.) uzasadniona jest odpowiedzialność sprawcy zdarzenia objętego ubezpieczeniem, by następnie w oparciu o inne przepisy tego samego kodeksu (art. 361 – 363 i 444 – 447 k.c.) określić rodzaj i wielkość świadczenia.

W niniejszej sprawie odpowiedzialność ubezpieczyciela została wykazana, skoro z treści dowodów wynika, że strona pozwana świadczyła ochronę ubezpieczeniową sprawcy kolizji. Strona pozwana co do zasady uznała swoją odpowiedzialność, uznała szkodę i wypłaciła częściowo odszkodowanie.

Zgodnie z treścią art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przy czym wobec ugruntowanego już stanowiska orzecznictwa i doktryny nie ulega wątpliwości, że powinnością poszkodowanego jest podjęcie działań zmierzających do ograniczenia rozmiarów szkody, a odszkodowanie ma przywrócić stan majątkowy sprzed powstania szkody, nie prowadząc jednak do wzbogacenia, które przewyższyłoby wysokość faktycznie poniesionej szkody. Do Sądu należy natomiast określenie na podstawie materiału dowodowego konkretnej sprawy czy koszty te są zasadne i mają adekwatny związek przyczynowy z daną szkodą. Wskazać przy tym należy, że odpowiedzialność ubezpieczyciela ma charakter świadczenia pieniężnego i w rzeczywistości polega na wyrównaniu szkody w znaczeniu ekonomicznym.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2011 roku ( sygn.. akt III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28) w razie uszkodzenia pojazdu w wypadku komunikacyjnym szkodą w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. jest nie tylko szkoda w samym pojeździe, ale także inne wydatki, których poszkodowany nie musiałby ponieść, gdyby zdarzenie nie wystąpiło, a które służą ograniczeniu (wyłączeniu) negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu Takim negatywnym następstwem jest m.in. brak możliwości korzystania z pojazdu uszkodzonego czy też zniszczonego.

W przypadku, gdy pojazd ten służył poszkodowanemu przedsiębiorcy do prowadzenia działalności gospodarczej, uznaje się, że wydatkiem pozostającym w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym i stanowiącym stratę jest poniesienie przez niego kosztów wynajęcia samochodu zastępczego do kontynuowania działalności w okresie, gdy szkoda w pojeździe nie została jeszcze naprawiona. Wydatki te, aby uznać je za szkodę podlegająca naprawieniu, muszą być natomiast celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Sąd uwzględnił wydatki związane z najmem pojazdu zastępczego autobusu, bowiem pojazd ten jest nietypowy i nie potrzeba wiadomości specjalnych by uznać, że na rynku wypożyczalni pojazdów przeważają oferty pojazdów osobowych. Powodowi we własnym zakresie udało się odnaleźć autobus, którym mógł zastąpić pojazd uszkodzony i Sąd wydatek ten uwzględnił. Dzięki takiemu najmowi, powód mógł kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej. Powód udokumentował poniesienie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, zaś strona pozwana w żaden sposób nie wykazała, aby koszty te nie miały charakteru rynkowego lub były jednostkowe zawyżone. Zwrócić należy, że zgodnie z art. 22 Konstytucji RP ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny, co powoduje, że powód miał prawo wyboru sposobu w jaki będzie minimalizował szkodę. Jednocześnie strona pozwana nie wykazała twierdzeń, że koszty najmu pojazdu zastępczego zostały zawyżone. Nie mógł temu służyć dowód z opinii biegłego z tak określoną tezą dowodową. Wskazać należy, ze w szczególności strona pozwana nie zawnioskowała dowodu z ksiąg rachunkowych wynajmującego pojazd, czy stawka zastosowana w umowie z powodem odbiegała od stawek, które przyjęto w innych umowach najmu. Dopiero w takiej sytuacji byłby podstawa do ewentualnego dopuszczenia dowodu z opinii biegłego. Podnieść należy, że w ramach swobody prowadzenia działalności gospodarczej każdy przedsiębiorca ma prawo ustalania takich cen/stawek/marż, które będą uwzględniały rynkowe realia podaży i popytu. Idąc tokiem rozumowania strony pozwanej należałoby przyjąć, że każdy ubezpieczyciel powinien stosować średnie stawki, gdyż ewentualne stosowanie stawek wyższych mogłoby zostać uznane za nadużycie pozycji rynkowej lub nawet próbę wyłudzenia, a stosowanie stawek niższych za czyn nieuczciwej konkurencji. Oczywiście taka teza ma charakter rozumowania in absurdum, ale do tego samego sprowadza się zarzut strony pozwanej. O tym, czy stawka najmu miałaby charakter nierynkowy mogłaby świadczyć analiza polityki sprzedażowej podmiotu wynajmującego pojazd zastępczy, a nie analiza średnich stawek, które nie musza mieć charakter stawek realnych. Można sobie wyobrazić sytuację, że w hipotecznym okresie analizowanym przez biegłego na rynku pojawi się nowy podmiot zajmujący się wynajmem pojazdów i będzie prowadził agresywną politykę cenową, aby zaistnieć na tym rynku, co w badaniu arytmetycznym spowoduje zaniżenie wyniku średnich cen, które w danym momencie nie muszą mieć charakteru cen rynkowych.

Wobec nie kwestionowania przez stronę pozwaną okresu najmu pojazdu zastępczego Sąd uznał za zasadne roszczenie dotyczące kwoty 2.035,00 złotych, jako brakującej części kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego, skoro koszt ten wyniósł 4.900,00 złotych, a strona pozwana wypłaciła z tego tytułu 2.870,00 złotych.

Jeśli chodzi o koszty związane z przywróceniem pojazdu do stanu sprzed zdarzenia szkodzącego, to powód ich nie wykazał ich w całości. Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 8.12.2022 roku ( sygn. akt II CSKP 726/22, OSNC 2023, nr 6, poz. 62) wskazał, że w razie naprawienia pojazdu we własnym zakresie uprawniony nie może żądać zapłaty odszkodowania obliczonego metodą kosztorysową, tzn. stanowiącego równowartość kosztów restytucji, czyli hipotetycznych koszów naprawy tego pojazdu. Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni akceptuje ten pogląd. Skoro znane są realne koszty naprawy, to nie ma potrzeby posługiwania się wyliczeniami hipotetycznymi, które nie muszą odzwierciedlać realnych kosztów danej naprawy. Każde wyliczenie kosztów naprawy ma charakter szacunkowy, zaś jej wartość może się różnić w zależności od tego jaki z programów tzw. eksperckich, zostanie użyty do wyliczenia kosztów naprawy. Analiza orzecznictwa wskazuje, że sądy zasadniczo odwołując się do pojęcia szacowania szkody albo jej wartości, a rzadziej do wyliczenia jej wartości. Jest to poniekąd zrozumiałe, że nie zawsze charakter szkody jest taki, że jest możliwe dokładne jej wyliczenie. Odnosząc się do stosowanych w programach eksperckich założeń metodologicznych przyjąć należy, że obrazują one uśrednione koszty napraw: robocizny i części, których sposób agregowania jest różny. Jednocześnie stwierdzić należy, że nawet w tych warsztatach, które są określane jako autoryzowane mogą różnić się stawki robocizny, co może wynikać z różnych przyczyn: konkurencyjności, polityki handlowej, założeń zyskowności. Może więc okazać się, że koszt takiej samej naprawy w autoryzowanych stajach obsługi, przy użyciu takich samych części może się różnić. Wskazać też należy, że przepisy również przewidują możliwość szacunkowego wyliczenia wartości szkody, o czym świadczy treść art. 322 k.p.c. lub art. 505 ⁷ § 1 k.p.c. Podnieść należy, że powstanie obowiązku kompensacji szkody jest zatem uzależnione od tego, czy poszkodowany podjął działania zmierzające do naprawienia szkody we własnym zakresie, np. przez sfinansowanie kosztów przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. W takim wypadku nie jest możliwym powoływanie się na hipotetyczne koszty naprawy tego pojazdu. Tymczasem powód dochodząc swojego roszczenia zaoferował kosztorys – a ten, jak wskazano nie mógł stanowić podstawy rozstrzygnięcia w sprawie. Skoro uszkodzony pojazd został naprawiony, to posiadaczowi pojazdy muszą być znane koszty: części i robocizny, związane z tą naprawą, nawet jeżeli częściowo miała ono charakter tzw. gospodarczy i nie zawsze było dokumentowana fakturami/rachunkami, co znając realia gospodarcze może być częstym przypadkiem, zwłaszcza w sytuacji, gdy mamy do czynienia z przedsiębiorcami będącymi osobami fizycznymi. Powód wykazał, że poniósł koszty naprawy w kwocie 2.500,00 złotych netto – 3.075.00 złotych brutto na zakup szyby. Skoro strona pozwana wypłaciła kwotę 5.770,00 złotych, to oznacza, że wypłaciła ona więcej niż wykazane koszty naprawy poniesione przez powodową.

Mając na uwadze powyżej wskazane okoliczności orzeczono jak w sentencji postanowienia na zasadzie art. 805 i 822 k.c. w zw. z art. 436 § 1 k.c. i 361 § 1 k.c.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia w części dotyczącej zasądzonych odsetek był art. 359. § 1. k.c. w zw. z art. 481. § 1. w zw. z § 2. w zw. z § 2 ⁴. k.c.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

Powód wydatkował: 400,00 złotych tytułem opłaty od pozwu, 900,00 złotych na poczet wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika i 17,00 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Strona pozwana wydatkowała: 900,00 złotych na poczet wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika i 17,00 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Skoro powód wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kwoty w wysokości 4.768,15 złotych, a ostatecznie zostało zasądzone na jego rzecz 2.035,00 złotych, toteż uznać należy, że wygrał on sprawę w 42,68%. Obliczone 42,68% z sumy wszystkich kosztów w wysokości 2.234,00 złotych dało 935,47 złotych. Skoro strona pozwana uiściła już na poczet kosztów kwotę w wysokości 917,00 złotych, to po jej stronie pozostaje 36,44 złotych (953,4 - 917,00).

Sędzia Zbigniew Miczek