Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 3 września 2012 roku powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (obecnie: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.), na podstawie art. 222 § 1 k.c., wniósł o nakazanie pozwanemu M. H. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) M. H. w A. wydania powodowi samochodu ciężarowego marki M. (...).440 8x8 BB, rok produkcji 2008, nr nadwozia (...), nr rejestracyjny (...), ewentualnie zaś – o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 215.000,00 złotych tytułem zwrotu wartości ceny w/opisanego samochodu ciężarowego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto, wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 10 lipca 2008 roku, działając jako leasingodawca, który sfinansował przedmiot leasingu, zawarł z pozwanym, jako korzystającym, umowę leasingu nr (...). W celu wykonania tejże umowy nabył na własny koszt samochód ciężarowy marki M. (...).440 8x8 BB, rok produkcji 2008, nr nadwozia (...), nr rejestracyjny (...) od dostawcy (...) sp. z o.o. w N. na podstawie faktury VAT nr (...) z dnia 30 lipca 2008 roku. Następnie, na podstawie umowy leasingu oddał pozwanemu do używania i pobierania pożytków w/w samochód ciężarowy. Pojazd został wydany pozwanemu, co potwierdza protokół odbioru. Prawo własności powoda potwierdzają również wpisy w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Pozwany od września 2010 roku zaprzestał wywiązywać się z obowiązku comiesięcznej płatności rat leasingowych z w/w umowy. W związku z powyższym, w dniu 15 listopada 2010 roku został wezwany do zapłaty zobowiązań w ówczesnej łącznej kwocie 135.609,74 złotych. Ponieważ należności te nie zostały uregulowane, powód pismem z dnia 10 stycznia 2011 roku wypowiedział pozwanemu umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym. Przyczyną tego wypowiedzenia było naruszenie obowiązków określonych w postanowieniu § 7 ust. 1 Ogólnych Warunków Leasingu (dalej: (...)), stanowiących integralną część umowy, poprzez opóźnienie pozwanego z płatnością rat leasingowych. Do wypowiedzenia umowy uprawniała powoda klauzula § 16 ust. 3 lit. a) (...). W wypowiedzeniu umowy powód wezwał jednocześnie pozwanego do zwrotu przedmiotu leasingu w postaci wskazanego wyżej pojazdu, w terminie 3 dni od daty otrzymania wypowiedzenia. Następnie, pismem z dnia 14 sierpnia 2012 roku powód ponownie wezwał pozwanego do zwrotu przedmiotowego samochodu w terminie 3 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Zgodnie z art. 709 ¹ k.p.c., a także zgodnie z regulacją postanowienia § 1 (...), przedmiot leasingu przez cały okres trwania umowy leasingu pozostaje własnością leasingodawcy – powoda, który oddaje go korzystającemu jedynie do użytkowania bądź użytkowania i pobierania pożytków. Pomimo wystosowania wezwań oraz obowiązku wynikającego z klauzuli z § 17 ust. 1 zd. 1 (...), zgodnie z którą z dniem wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu korzystający zobowiązany jest niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od daty pisemnego żądania finansującego, na własny koszt i ryzyko zwrócić przedmiot leasingu wraz ze wszystkimi dokumentami, instrukcjami obsługi i kompletnym wyposażeniem fabrycznym w miejscu wskazanym przez finansującego. Pozwany, mimo pełnej świadomości odnośnie istnienia obowiązku zwrotu, nadal jest w posiadaniu w złej wierze pojazdu stanowiącego własność powoda. Do dnia sporządzenia niniejszego pozwu, nie zwrócił powodowi przedmiotowego pojazdu.

(pozew k. 2-6)

Wyrokiem zaocznym z dnia 13 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi, X Wydział Gospodarczy nakazał pozwanemu M. H. wydanie na rzecz strony powodowej (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. ruchomości w postaci samochodu ciężarowego marki M. (...).440 8x8 BB, rok produkcji 2008, nr nadwozia (...), nr rejestracyjny (...), znajdującego się we władaniu pozwanego. Nadto, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 17.967,00 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz nadał wyrokowi zaocznemu rygor natychmiastowej wykonalności.

(wyrok zaoczny k. 157-157v.)

W sprzeciwie od wyroku zaocznego pozwany wniósł o jego uchylenie, oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że w dniu 13 czerwca 2012 roku zawarł umowę najmu przedmiotowego pojazdu, a więc w momencie wszczęcia niniejszego postępowania pojazd ten nie był w jego władaniu. Nadto, w trakcie trwania umowy najmu nastąpiła kradzież ruchomości będącej przedmiotem niniejszego postępowania, co zostało zgłoszone na Policji. Wobec powyższego oczywistym jest, że pozwany nie jest w stanie wydać powodowi ruchomości w postaci w/opisanego samochodu ciężarowego. Co więcej, w chwili obecnej pozwany nie posiada również wiedzy co do obecnego miejsca jego położenia.

(sprzeciw od wyroku zaocznego k. 162-163)

W piśmie procesowym z dnia 24 maja 2013 roku powód wniósł o oddalenie sprzeciwu pozwanego i utrzymanie wyroku zaocznego w mocy, a w przypadku gdyby okazało się, że rzeczony samochód nie jest w posiadaniu pozwanego – powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz roszczenia ewentualnego, tj. zasądzenie równowartości kwoty 215.000,00 złotych tytułem zwrotu wartości ceny przedmiotowego samochodu. Powód podtrzymał żądanie zasądzenia od pozwanego kosztów postępowania wg norm przepisanych.

(pismo procesowe k. 178-183)

Na rozprawie w dniu 21 października 2013 roku strona powodowa poparła powództwo. W pierwszej kolejności wniosła o wydanie przedmiotowego samochodu, jednak gdyby okazało się, że samochód ten nie znajduje się w posiadaniu pozwanego, wniosła ewentualnie, na podstawie art. 191 k.p.c., o zasądzenie równowartości ceny rynkowej samochodu z dnia złożenia pozwu. Alternatywnie, wskazała jako podstawę dochodzonego roszczenia art. 471 k.c. w zw. z art. 709 ¹² k.c., czyli niewykonanie podstawowego obowiązku z umowy leasingu po jej wypowiedzeniu.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu rozpoznania powództwa toczącego się przeciwko Przedsiębiorstwu (...) sp. z o.o. w Z., pod sygn. akt X GC 937/13, o wydanie samochodu będącego przedmiotem niniejszej sprawy, jako niewątpliwie mającego znaczenie dla rozpoznania przedmiotowej sprawy.

(e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku k. 265)

Postanowieniem z dnia 21 października 2013 roku Sąd oddalił wniosek pozwanego o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu zakończenia postępowania toczącego się pod sygn. X GC 937/13, z braku podstaw prawnych.

(postanowienie, e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku (k. 265), czas nagrania: 01:14:43)

Na rozprawie w dniu 22 maja 2014 roku strona powodowa poparła powództwo co do roszczenia ewentualnego o zasądzenie kwoty 215.000,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa, natomiast cofnęła pozew i zrzekła się roszczenia głównego o wydanie pojazdu. W zakresie kosztów procesu podtrzymała żądanie z pozwu.

Pozwany wniósł o oddalenie zmodyfikowanego powództwa w całości. Nadto, wniósł o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego od Skarbu Państwa oświadczające, że koszty te nie zostały zapłacone ani w całości, ani w części.

(e-protokół rozprawy z dnia 22 maja 2014 roku k. 358v.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 lipca 2008 roku powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarł z pozwanym M. H. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) M. H. w A. umowę leasingu nr (...), której przedmiotem był samochód ciężarowy marki M. (...).440 8x8 BB, rok produkcji 2008, nr nadwozia (...), nr rejestracyjny (...), nabyty przez finansującego (powoda) od (...) sp. z o.o. w N. za cenę netto 113.400,00 Euro (367.257,24 złotych wg kursu EUR 3, (...) z dnia 30 lipca 2008 roku) na podstawie faktury VAT nr (...) z dnia 30 lipca 2008 roku. Umowa ta została zawarta na okres 60 miesięcy (miała się skończyć z dniem wymagalności ostatniej raty leasingowej).

Zgodnie z § 1 Ogólnych Warunków Leasingu (dalej: (...)), stanowiących integralną część umowy leasingu, poprzez zawarcie umowy leasingu finansujący (powód) zobowiązany był do nabycia, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, przedmiotu leasingu od oznaczonego dostawcy i oddania przedmiotu leasingu korzystającemu (pozwanemu) do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązany był do zapłaty finansującemu wynagrodzenia pieniężnego w uzgodnionych ratach, równego co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia przedmiotu leasingu przez finansującego. Korzystający (pozwany) zobowiązał się do terminowego regulowania opłat leasingowych i innych płatności na rzecz finansującego, określonych w umowie. W art. 4 umowy strony postanowiły, że prawne zabezpieczenie umowy będą stanowić dwa weksle in blanco korzystającego wraz z deklaracją wekslową. Nadto, zgodnie z treścią § 16 ust. 3 pkt a) (...), finansujący miał prawo wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli korzystający dopuści się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty leasingowej, po bezskutecznym upływie wyznaczonego korzystającemu przez finansującego na piśmie dodatkowego terminu do zapłaty, nie krótszego niż 7 dni kalendarzowych. Zgodnie zaś z treścią § 17 ust. 1 zd. 1 (...), z dniem wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu korzystający zobowiązany był niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od daty pisemnego żądania finansującego, na własny koszt i ryzyko zwrócić przedmiot leasingu wraz ze wszystkimi dokumentami, instrukcjami obsługi i kompletnym wyposażeniem fabrycznym, w miejscu wskazanym przez finansującego. Ponadto, korzystający nie mógł bez pisemnej zgody finansującego oddawać przedmiotu leasingu lub jego części do używania osobie trzeciej ani ustanawiać na przedmiocie leasingu lub jego części jakichkolwiek praw na rzecz osób trzecich - § 10 ust. 7 zd. 1 (...).

W dniu 2 września 2008 roku powód oświadczył, że w związku z zakończeniem dostawy przedmiotu leasingu i uregulowaniem przez niego ostatniej płatności na rzecz dostawcy oraz wobec ustalenia ostatecznej ceny zakupu przedmiotu leasingu, nowa wartość przedmiotu leasingu wynosi 191.180,24 CHF netto + 22% VAT.

(umowa leasingu nr (...) k. 18-20, (...) k. 18-20, załączniki do umowy leasingu k. 21-39, w tym: terminy oraz zasady dokonywania płatności leasingowych k. 24-25, specyfikacja przedmiotu leasingu k. 27, zeznania świadka M. T., e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku (k. 265), czas nagrania: 00:56:00, 00:56:48, 00:57:10, 00:58:17, 00:58:40)

W dniu 1 sierpnia 2008 roku pozwany odebrał przedmiot umowy leasingu, bez zastrzeżeń.

(protokół odbioru nr (...) k. 44)

Do sierpnia 2010 roku pozwany wywiązywał się z obowiązku comiesięcznej płatności rat leasingowych. Od września 2010 roku zaprzestał wypełniania powyższego obowiązku.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 5 listopada 2010 roku powód wezwał pozwanego do spłaty należności w łącznej kwocie 135.609,74 złotych w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31 sierpnia 2010 roku. Wskazał, że w przypadku braku zapłaty należnej nam kwoty we wskazanym terminie, umowa leasingu zostanie wypowiedziana w trybie natychmiastowym, zaś sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego. Do wezwania załączone zostało szczegółowe zestawienie zawierające aktualną informację o saldach zadłużenia. Od przeterminowanych faktur naliczone zostały odsetki za zwłokę.

(pismo z dnia 5 listopada 2010 roku wraz z informacją o saldzie zadłużenia k. 68 i 69)

Pismem z dnia 10 stycznia 2011 roku powód, na podstawie § 16 ust. 3 (...), wypowiedział pozwanemu przedmiotową umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym. Wskazał, że przyczyną tego wypowiedzenia jest niewykonywanie zobowiązań z umowy leasingu, w szczególności wynikających z postanowienia § 7 ust. 1 (...). Powód zawiadomił, że należności z tytułu umowy leasingu wynoszą na dzień 10 stycznia 2011 roku 509.172,23 złotych i wezwał pozwanego do przekazania należnej powodowi kwoty w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma. Jednocześnie powód wezwał pozwanego do bezzwłocznego zwrotu przedmiotu leasingu w postaci (...) wraz z pełnym wyposażeniem fabrycznym oraz dokumentacją, w terminie 3 dni od daty otrzymania wypowiedzenia.

(wypowiedzenie umowy wraz z potwierdzeniem nadania k. 70 i 71, zeznania świadka M. T., e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku (k. 265), czas nagrania: 00:51:08, 00:51:41, zeznania pozwanego M. H., e-protokół rozprawy z dnia 22 maja 2014 roku (k. 358v.), czas nagrania: 00:47:38 w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku (k. 265), czas nagrania: 00:20:00-00:44:32)

W okresie od stycznia 2011 roku do czerwca 2012 roku pozwany nie kontaktował się z powodem. Nie zadośćuczynił również żądaniom powoda z pisma z dnia 10 stycznia 2011 roku.

(zeznania pozwanego M. H., e-protokół rozprawy z dnia 22 maja 2014 roku (k. 358v.), czas nagrania: 00:49:52 w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku (k. 265), czas nagrania: 00:20:00-00:44:32)

Powód (...) złożył zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia na jego szkodę przestępstwa przywłaszczenia rzeczy powierzonej, tj. samochodu ciężarowego marki M. (...).440 8x8 BB, rok produkcji 2008, nr nadwozia (...), nr rejestracyjny (...), przez M. H..

Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2012 roku, w sprawie o sygn. akt 2 Ds. 2174/11, Prokurator Prokuratury Rejonowej w Zgierzu umorzyła śledztwo przeciwko M. H. m.in. o to, że w sierpniu 2011 roku, w miejscowości G., Gm. Stryków, pow. (...), woj. (...), przywłaszczył powierzoną mu rzecz stanowiącą mienie znacznej wartości w postaci samochodu ciężarowego marki M. (...).440 8x8 BB, rok produkcji 2008, nr nadwozia (...), nr rejestracyjny (...), będącego przedmiotem umowy leasingowej z dnia 10 lipca 2008 roku, o wartości co najmniej 280.000,00 złotych, działając na szkodę firmy (...) Sp. z o.o. w W., tj. o czyn z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 294 § 1 kk, wobec braku znamion czynu zabronionego.

(postanowienie o umorzeniu śledztwa wraz z uzasadnieniem k. 122-132, zeznania świadka M. T., e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku (k. 265), czas nagrania: 00:53:53, 00:54:18, 00:54:29, 00:54:36, 00:55:28, 01:00:51, zeznania pozwanego M. H., e-protokół rozprawy z dnia 22 maja 2014 roku (k. 358v.), czas nagrania: 00:51:35 w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku (k. 265), czas nagrania: 00:20:00-00:44:32)

W dniu 13 czerwca 2012 roku pomiędzy pozwanym, jako wynajmującym, a Przedsiębiorstwem (...) sp. z o.o. w Z., jako najemcą, doszło do zawarcia umowy najmu ruchomości w postaci samochodu ciężarowego marki M. (...) 41.440 8x8 BB, rok produkcji 2008, o nr nadwozia (...) i nr rejestracyjnym (...). Pozwany oświadczył, że właścicielem powyższego pojazdu jest (...) Sp. z o.o. Pozwany oddał najemcy wraz z samochodem: kluczyki, dowód rejestracyjny oraz polisę ubezpieczeniową OC. Oświadczył, że samochód jest w pełni sprawny i posiada sprawną gaśnicę, koło zapasowe, trójkąt ostrzegawczy oraz apteczkę.

(umowa najmu k. 201-202, protokół zdawczo-odbiorczy k. 203, zeznania pozwanego M. H., e-protokół rozprawy z dnia 22 maja 2014 roku (k. 358v.), czas nagrania: 00:37:44, 00:38:14, 00:38:34, 00:38:58, 00:39:27, 00:40:15, 00:40:43, 00:45:07, 00:45:48, 00:46:31 w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 21 października 2013 roku (k. 265), czas nagrania: 00:20:00-00:44:32)

W dniu 14 sierpnia 2012 roku powód ponownie wezwał pozwanego do wydania przedmiotu leasingu, w terminie 3 dni od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

(wezwanie wraz z potwierdzeniem odbioru k. 72 i 73)

W tym samym dniu, tj. 14 sierpnia 2012 roku, powód zawiadomił pozwanego, jako wystawcę weksla, oraz żonę pozwanego, jako poręczyciela, o wypełnieniu weksla gwarancyjnego in blanco na sumę 578.105,07 złotych i opatrzeniu tego weksla datą płatności 26 sierpnia 2012 roku.

(pisma z dnia 14 sierpnia 2012 roku wraz z potwierdzeniami odbioru k. 98, 99-100, 101, 102-103)

Ostatecznie, w dniu 30 sierpnia 2012 roku powód, na podstawie § 15 ust. 1 lit. f) tiret 2 (...), wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 175.394,51 złotych tytułem bezumownego korzystania z samochodu ciężarowego będącego przedmiotem umowy leasingu, w terminie 7 dni od dnia sporządzenia pisma, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

(przesądowe wezwanie do zapłaty k. 97)

Wobec braku szeregu danych eksploatacyjnych, szacunkowa wycena przedmiotowego pojazdu, dokonana w oparciu o notowania pojazdu bazowego w systemach eksperckich oraz notowania rynkowe, wskazała na wartość rynkową pojazdu we wrześniu 2012 roku w granicach 233.000,00 – 270.000,00 złotych netto, dla pojazdu o przebiegu normatywnym ok. 160.000 km, w dobrym stanie technicznym, kompletnego, bez wcześniejszych napraw.

(opinia pisemna biegłego sądowego z zakresu mechaniki pojazdowej samochodów i ciągników mgr inż. T. M. wraz z załącznikami k. 271-299v., opinia pisemna uzupełniająca biegłego sądowego mgr inż. T. M. wraz z załącznikami k. 346-350, opinia ustna uzupełniająca biegłego sądowego mgr inż. T. M., e-protokół rozprawy z dnia 22 maja 2014 roku (k. 358v.), czas nagrania: 00:09:11-00:33:09)

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dowodów w postaci dokumentów, zeznań świadka M. T., zeznań pozwanego M. H. oraz opinii biegłego sądowego mgr inż. T. M., uznając je co do zasady za wzajemnie spójne i wiarygodne. Przedstawione wyżej okoliczności nie zostały w skuteczny sposób zakwestionowane przez stronę przeciwną do podnoszącej je.

Pisemne opinie oraz opinia ustna biegłego sądowego mgr inż. T. M., wyjaśniły w sposób dostateczny okoliczności przedmiotowej sprawy. Opinie te, będąc wiarygodnymi, w wystarczającym zakresie wyjaśniły kluczową kwestię dotyczącą ustalenia wartości rynkowej samochodu ciężarowego marki M. o nr rej. (...) na dzień wytoczenia powództwa, tj. na dzień 5 września 2012 roku. Powyższe opinie nie zostały skutecznie zakwestionowane przez stronę pozwaną, a podnoszone przez jej pełnomocnika zastrzeżenia do głównej opinii pisemnej zostały całościowo rozwiane w wydanej przez biegłego pisemnej i ustnej opinii uzupełniającej.

Na rozprawie w dniu 21 października 2013 roku Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków: D. P. i A. B. (1) na okoliczność oddania przez pozwanego w najem przedmiotowego samochodu ciężarowego oraz z zeznań świadka A. F. na okoliczność faktu, iż w chwili wytoczenia powództwa pozwany nie był w posiadaniu tegoż samochodu ciężarowego, że zawarł umowę najmu w/w samochodu i że najemca Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w Z. niekorzystnie rozporządził przedmiotem najmu, a pozwany faktycznie oddał przedmiotowy samochód najemcy.

Stosownie do treści art. 227 kpc, przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Zgodnie zaś z treścią art. 217 § 3 kpc, sąd pomija (oddala) twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione. W utrwalonym orzecznictwie przyjmuje się, że wyjaśnienie okoliczności spornych następuje wówczas, gdy nie budzą one wątpliwości sądu. W sytuacji gdy okoliczności sprawy zostały dostatecznie wyjaśnione, prowadzenie postępowania dowodowego jest nie tylko zbędne, ale i niedopuszczalne.

W ocenie Sądu, okoliczności, na które mieliby zeznawać zgłoszeni przez pozwanego świadkowie zostały w sposób wystarczający wyjaśnione za pomocą pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, przede wszystkim – dokumentu w postaci umowy najmu przedmiotowego samochodu ciężarowego, która potwierdza fakt oddania przez pozwanego w najem Przedsiębiorstwu (...) sp. z o.o. w Z. tegoż samochodu. Data zawarcia tej umowy najmu, tj. 13 czerwca 2012 roku, potwierdza również i tą okoliczność, że w chwili wytoczenia powództwa pozwany nie był już w posiadaniu samochodu. Natomiast okoliczność, że najemca Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w Z. niekorzystnie rozporządził przedmiotem najmu nie ma, z punktu widzenia przedmiotowego postępowania, żadnego znaczenia. Wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanego, wykazanie tej okoliczności nie predestynowałoby powoda do skierowania roszczenia o wydanie pojazdu do innej osoby niż pozwany – wszak to z pozwanym łączyła powoda umowa będąca podstawą prawną dochodzonych obecnie roszczeń, a nie z „inną osobą”.

Sąd również oddalił wniosek dowodowy pozwanego o zobowiązanie strony powodowej do złożenia zestawienia wpłat pozwanego dokonanych w czasie obowiązywania umowy leasingu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że powód nie kwestionował faktu uiszczenia przez pozwanego 16 rat leasingowych. Po drugie zaś, postanowienia (...) wyraźnie stanowią, że zapłacone raty leasingowe nie mają wpływu na rozliczenia stron po wypowiedzeniu umowy leasingu. A zatem, wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanego, nie byłoby żadnych podstaw do obniżenia kwoty żądanego obecnie przez powoda odszkodowania.

Ostatecznie, Sąd oddalił wniosek pozwanego o zawieszenie przedmiotowego postępowania do czasu zakończenia postępowania w sprawie o sygn. akt X GC 937/13.

Stosownie do treści z art. 177 § 1 pkt. 1 kpc, sąd może zawiesić postępowanie z urzędu m.in. jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego.

W doktrynie wyrażony został pogląd, że z prejudycjalnością mamy do czynienia wtedy, gdy wynik postępowania cywilnego zależy od wyniku innego postępowania (cywilnego, karnego, administracyjnego lub dyscyplinarnego), gdyż przedmiot postępowania prejudycjalnego stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym (post. SA w K. z dnia 10 kwietnia 2006 roku, III APz 11/06, LEX nr 21709). Oznacza to, że nie jest możliwe rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu cywilnym bez wcześniejszego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnych. Jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego postępowania cywilnego, postępowanie takie musi już się toczyć (wyr. SN z dnia 20 grudnia 2005 roku, V CK 407/05, LEX nr 462935).

W ocenie Sądu, rozstrzygnięcie niniejszej sprawy nie zależy od rozstrzygnięcia sprawy zainicjowanej pozwem wniesionym przez M. H. w dniu 11 października 2013 roku, sygn. akt X GC 937/13. Nawet bowiem w przypadku podzielenia przez Sąd Okręgowy stanowiska M. H. wyrażonego w pozwie i nakazania Przedsiębiorstwu (...) sp. z o.o. w Z. wydania samochodu ciężarowego, będącego przedmiotem niniejszego postępowania, rozstrzygnięcie to nie wpłynie na zasadność i aktualność dochodzonych na kanwie rozpatrywanego przypadku roszczeń. To z pozwanym łączyła powoda umowa leasingu i to umowa ta stanowi podstawę prawną dochodzonych w sprawie roszczeń. Roszczenia te są całkowicie niezależne od wyniku sporu zaistniałego pomiędzy pozwanym a podmiotem trzecim, na rzecz którego rozporządził on, w sposób bezprawny, przedmiotem łączącej strony niniejszego procesu umowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Na gruncie przedmiotowej sprawy niewątpliwym jest, że powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. i pozwanego M. H. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) M. H. w A. łączyła umowa leasingu nr (...), której przedmiotem był samochód ciężarowy marki M. (...).440 8x8 BB, rok produkcji 2008, nr nadwozia (...), nr rejestracyjny (...), nabyty przez finansującego (powoda) od (...) sp. z o.o. w N. za cenę netto 113.400,00 Euro (367.257,24 złotych wg kursu EUR 3, (...) z dnia 30 lipca 2008 roku) na podstawie faktury VAT nr (...) z dnia 30 lipca 2008 roku. Umowa ta została zawarta na okres 60 miesięcy i miała się skończyć z dniem wymagalności ostatniej raty leasingowej.

Niewątpliwym jest także to, że w dniu 1 sierpnia 2008 roku pozwany odebrał przedmiot umowy leasingu, nie czyniąc względem niego żadnych zastrzeżeń i do sierpnia 2010 roku wywiązywał się z obowiązku comiesięcznej płatności rat leasingowych.

Jednakowoż, od września 2010 roku pozwany zaprzestał wypełniania powyższego obowiązku, wobec czego powód, w dniu 5 listopada 2010 roku, wezwał pozwanego do spłaty należności w łącznej kwocie 135.609,74 złotych w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31 sierpnia 2010 roku.

Z uwagi na brak jakiejkolwiek reakcji ze strony pozwanego na powyższe wezwanie i dalsze niewypełnianie obowiązku uiszczania rat leasingowych, pismem z dnia 10 stycznia 2011 roku powód, na podstawie § 16 ust. 3 (...), wypowiedział pozwanemu przedmiotową umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym.

W dniu 14 sierpnia 2012 roku powód ponownie wezwał pozwanego do wydania przedmiotu leasingu, w terminie 3 dni od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. A w dniu 30 sierpnia 2012 roku, na podstawie § 15 ust. 1 lit. f) tiret 2 (...), wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 175.394,51 złotych tytułem bezumownego korzystania z samochodu ciężarowego będącego przedmiotem umowy leasingu, w terminie 7 dni od dnia sporządzenia pisma, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Wszystkie powyższe wezwania pozostały bez odpowiedzi i reakcji ze strony pozwanego.

Stosownie do treści art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na gruncie kodeksu cywilnego odpowiedzialnością kontraktową ( ex contractu, zwaną również umowną lub na zasadach ogólnych) jest odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wskutek okoliczności obciążających dłużnika. Odpowiedzialność kontraktowa wiąże się z naruszeniem zobowiązań wynikających nie tylko z umowy (z łac. contractus), ale również z bezpodstawnego wzbogacenia, z ustawy, z orzeczenia sądu, z czynów niedozwolonych, z jednostronnej czynności prawnej, z aktu administracyjnego oraz z innych zdarzeń. Dlatego zwraca się uwagę, że nazwa tego reżimu odpowiedzialności nie jest zbyt ścisła (por. A. Rembieliński (w:) Kodeks..., s. 457; W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania..., s. 317; W. Popiołek (w:) Kodeks..., s. 34; T. Wiśniewski (w:) Komentarz..., s. 517). W judykaturze słusznie więc wskazano, że art. 471 k.c. sankcjonuje niewykonanie zobowiązania niezależnie od źródła, z jakiego zobowiązanie to powstało (wyrok SN z dnia 11 grudnia 1998 r., II CKN 86/98, niepubl.).

Odpowiedzialność kontraktowa nie ogranicza się jedynie do poszczególnych, wskazanych w kodeksie cywilnym postaci niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, takich jak niemożliwość świadczenia (art. 475), opóźnienie, zwłoka (art. 476-482), lecz dotyczy każdego, nawet najdrobniejszego naruszenia zobowiązania, bez względu na okoliczność, na czym owo naruszenie polega. Każda więc rozbieżność pomiędzy prawidłowym spełnieniem świadczenia a rzeczywistym zachowaniem się dłużnika rodzi odpowiedzialność kontraktową. Z kolei wyróżnienie przez ustawodawcę naruszeń zobowiązań w wymienionych powyżej postaciach uzasadnione jest odrębnymi skutkami w zakresie odpowiedzialności kontraktowej (zob. W. Popiołek (w:) Kodeks..., s. 35; W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania..., s. 317 i n.; K. Zagrobelny (w:) Kodeks..., s. 845).

Odpowiedzialność kontraktowa zachodzi tylko pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem, czyli pomiędzy stronami stosunku zobowiązaniowego, stąd odszkodowanie może otrzymać jedynie sam poszkodowany, a nie osoby trzecie, pośrednio poszkodowane (por. Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania..., s. 317).

Co do zasady w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wierzycielowi służy w pierwszej kolejności roszczenie o wykonanie zobowiązania w naturze, zgodnie z zasadą realnego wykonania zobowiązania (por. W. Popiołek (w:) Kodeks..., s. 36; T. Pajor, Odpowiedzialność dłużnika..., s. 33 i 38; W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania..., s. 316; K. Zagrobelny (w:) Kodeks..., s. 844; Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania..., s. 317). Tak długo więc, jak strony łączy więź zobowiązaniowa, a świadczenie jest możliwe do spełnienia – wierzycielowi przysługuje przede wszystkim roszczenie o wykonanie zobowiązania w naturze (spełnienie świadczenia przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania), przy czym może on także celem wymuszenia wykonania zobowiązania skorzystać z drogi sądowej, jak również może dochodzić swoich roszczeń w postępowaniu egzekucyjnym. Natomiast dodatkowo w razie zwłoki dłużnika może żądać naprawienia szkody powstałej z tego tytułu (art. 477, art. 479 i art. 480 k.c.) – T. W. (w:) Komentarz..., s. 517; A. R. (w:) Kodeks..., s. 457). Dopiero gdy uzyskanie świadczenia na drodze przymusu będzie niemożliwe, a jednocześnie nie zajdą jakiekolwiek przyczyny, określone prawem, skutkujące wygaśnięciem zobowiązania – wówczas naruszenie zobowiązania uprawniało będzie wierzyciela do żądania naprawienia szkody. Naprawienie szkody może nastąpić bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź, co najczęściej ma miejsce w stosunkach zobowiązaniowych, przez wypłacenie odpowiedniej sumy pieniężnej (odszkodowania). Roszczenie odszkodowawcze powstaje także w razie zaistnienia następczej niemożliwości świadczenia, jak również w sytuacji, gdy na skutek zwłoki dłużnika świadczenie utraci dla wierzyciela całkowicie lub w przeważającym stopniu znaczenie i nie będzie prowadziło w pełni do zaspokojenia interesu wierzyciela.

W przypadku roszczenia opartego na art. 471 k.c. zaistnieć muszą trzy przesłanki odpowiedzialności kontraktowej, określone w tym przepisie. Przesłanki te, co należy podkreślić, wystąpić muszą łącznie. Są one następujące:

a) niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania (naruszenie zobowiązania),

b) fakt poniesienia szkody,

c) związek przyczynowy pomiędzy niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą (por. np. wyrok SA w Warszawie z dnia 9 października 2008 r., VI ACa 317/2008, niepubl.; wyrok SA w Poznaniu z dnia 14 grudnia 2006 r., I ACa 707/06, LEX nr 330993; wyrok SN z dnia 15 października 2009 r., I CSK 84/09, LEX nr 564967; tak również m.in. T. Wiśniewski (w:) Komentarz..., s. 517; A. Ohanowicz, Zobowiązania..., s. 180; W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania..., s. 317).

Przesłanki te określa się mianem nieruchomych przesłanek odpowiedzialności kontraktowej (zob. W. Popiołek (w:) Kodeks..., s. 37).

Niewykonaniem zobowiązania jest brak spełnienia świadczenia przy jednoczesnym istnieniu okoliczności, wyłączających jego spełnienie w przyszłości; innymi słowy świadczenie nie zostało spełnione i nie będzie spełnione w przyszłości. Nienależytym wykonaniem zobowiązania będzie sytuacja, gdy świadczenie zostanie wprawdzie spełnione, lecz nie będzie ono prawidłowe, gdyż odbiegało będzie w jakimś stopniu, większym lub mniejszym, od świadczenia wymaganego.

Przesłanką odpowiedzialności kontraktowej jest także szkoda, rozumiana jako uszczerbek majątkowy, na który składają się strata i utracony zysk (art. 361 § 2 k.c.) – por. W. C., A. B., M. S., E. S.-B., Zobowiązania..., s. 318. Na stratę składa się wartość utraconego przez wierzyciela świadczenia lub zmniejszona wartość świadczenia, wynikająca z nienależytego wykonania zobowiązania. Stratę stanowić mogą również wszelkie wydatki poniesione celem zrekompensowania szkody (np. nabycie przedmiotów zastępczych w wyższej cenie) oraz tzw. szkody następcze, będące konsekwencją niewłaściwego wykonania zobowiązania, w szczególności niewłaściwej jakości przedmiotu świadczenia (por. Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania..., s. 317 i n.). Utracone korzyści oceniamy z perspektywy stopnia prawdopodobieństwa uzyskania korzyści. Jeśli jest dostatecznie wysoki – roszczenie odszkodowawcze będzie uzasadnione. Nie wystarczy natomiast samo istnienie szansy osiągnięcia zysku. Do utraconych korzyści zalicza się również pozbawienie wierzyciela pożytków z rzeczy oraz tzw. szkodę następczą (por. Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania..., s. 317 i n.).

Przesłanką odpowiedzialności kontraktowej jest również związek przyczynowy, zachodzący pomiędzy zdarzeniem stanowiącym naruszenie zobowiązania a szkodą. Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. dłużnik ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swego działania i zaniechania. Jak się wskazuje, z normalnymi następstwami mamy do czynienia niezależnie od tego, czy dłużnik ich wystąpienie przewidywał, mógł przewidywać oraz czy przewidywał rodzaj i wysokość szkody, jaka będzie następstwem jego działania lub zaniechania (por. W. Popiołek (w:) Kodeks..., s. 40; W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania..., s. 319).

W ocenie Sądu, na gruncie przedmiotowej sprawy powód, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 6 k.c., udowodnił, że pozwany nie wykonał ciążącego na nim zobowiązania w postaci zwrotu samochodu ciężarowego marki M. (...).440 8x8 BB, rok produkcji 2008, nr nadwozia (...), nr rejestracyjny (...). Udowodnił również, że z powyższego tytułu poniósł on szkodę majątkową w wysokości 215.000,00 złotych. Ostatecznie wykazał, że pomiędzy tymi okolicznościami istnieje adekwatny związek przyczynowy.

Wierzyciel nie musi udowadniać odpowiedzialności dłużnika za okoliczności, z których wynikła szkoda (będzie to z reguły wina dłużnika) – bowiem zgodnie z konstrukcją art. 471 k.c. przerzucony został ciężar dowodu braku tych okoliczności na dłużnika, poprzez ustanowienie domniemania prawnego ( praesumptio iuris tantum), że naruszenie zobowiązania nastąpiło z powodu okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. W takiej sytuacji to dłużnik, chcąc się uwolnić od odpowiedzialności, musiał będzie wykazać, że do naruszenia zobowiązania doszło na skutek okoliczności, za które on nie ponosi odpowiedzialności.

Na kanwie rozpatrywanego przypadku pozwany nie wykazał, aby do naruszenia w/w zobowiązania w postaci wydania samochodu ciężarowego doszło na skutek okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Wręcz przeciwnie, udowodnione w sprawie zostało, że wbrew postanowieniom Ogólnych Warunków Leasingu (§ 10 ust. 7 zd. 1 (...)), stanowiących integralną część umowy leasingu, jak również wbrew normie wypływającej z art. 709 ¹² § 1 k.c., pozwany, bez zgody powoda, oddał przedmiotowy samochód ciężarowy do używania osobie trzeciej, tj. wynajął go.

Raz jeszcze podkreślić należy, że podnoszona przez stronę pozwaną okoliczność niekorzystnego rozporządzenia przez najemcę, tj. Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w Z., przedmiotem najmu, nie ma, z punktu widzenia przedmiotowego postępowania, żadnego znaczenia. Wszak nie ponosi odpowiedzialności kontraktowej w stosunku do wierzyciela osoba trzecia, nawet w sytuacji, gdy to ona spowodowała lub co najmniej przyczyniła się do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (por. W. Popiołek (w:) Kodeks..., s. 35). Przyjęto w orzecznictwie, że odpowiedzialność za nienależyte wykonanie umowy może ponosić jedynie podmiot, który jest jej stroną (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2009 r., II CSK 435/08, LEX nr 527121).

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że odpowiedzialność odszkodowawcza nie wiąże się, w przedmiotowej sprawie, z naruszeniem zobowiązań wynikających z bezpodstawnego wzbogacenia. Przesłanką roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia jest bowiem uzyskanie korzyści majątkowej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej, który to brak podstawy prawnej ujmowany jest w judykaturze i w piśmiennictwie w sposób zobiektywizowany – jako brak tytułu prawnego legitymizującego przesunięcie korzyści majątkowej do majątku wzbogaconego. Tymczasem na gruncie toczącego się w niniejszej sprawie postępowania mamy do czynienia z czynnością prawną w postaci umowy leasingu, która wyłącza przyjęcie zaistnienia bezpodstawnego wzbogacenia (tak: wyrok SN z dnia 17 listopada 1998 r., III CKN 18/98, LEX nr 479355; wyrok SN z dnia 25 marca 2004 r., II CK 89/2003, LEX nr 175951).

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 347 k.p.c., uchylił wyrok zaoczny Sądu Okręgowego w Łodzi, X Wydziału Gospodarczego z dnia 13 marca 2013 roku, w sprawie o sygn. akt X GC 613/12, w zakresie punktu pierwszego i zasądził od pozwanego na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 215.000,00 złotych, działając w tej mierze w oparciu o przepis art. 471 k.c. Zasądzając kwotę 215.000,00 złotych Sąd miał na uwadze zasadę wypływającą z przepisu art. 321 k.p.c., zgodnie z którym Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie.

O odsetkach ustawowych o kwoty 215.000,00 złotych Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., zasądzając je od dnia 26 października 2012 roku, tj. od dnia następującego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu. Powód wnosił co prawda o zasądzenie odsetek ustawowych od dnia 3 września 2012 roku, tj. od dnia wytoczenia powództwa, nie mniej jednak nie zostało wykazane, aby kiedykolwiek wzywał on pozwanego do zadośćuczynienia roszczeniu, które na gruncie przedmiotowej sprawy przekształciło się w żądanie pozwu, czyli w żądanie zasądzenia odszkodowania w wysokości 215.000,00 złotych. W tej sytuacji, traktując sam pozew jako wezwanie dłużnika (pozwanego) do zapłaty odszkodowania, pierwszym dniem pozostawania przez niego w opóźnieniu był dzień 26 października 2012 roku.

W konsekwencji powyższego, żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty głównej od dnia 3 września do dnia 25 października 2012 roku należało oddalić, jako bezzasadne.

Na podstawie art. 355 § 1 k.p.c., Sąd umorzył postępowanie w zakresie roszczenia o wydanie rzeczy. Na rozprawie w dniu 22 maja 2014 roku strona powodowa cofnęła bowiem pozew i zrzekła się roszczenia głównego o wydanie pojazdu. W ocenie Sądu w rozpoznawanym przypadku cofnięcie pozwu w zakresie roszczenia głównego przez stronę powodową nie było sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego, ani nie stanowiło obejścia prawa.

Wskazać należy, że powód może zgłosić w pozwie obok żądania głównego żądanie ewentualne, na wypadek nieuwzględnienia żądania sformułowanego jako podstawowe i usytuowane na pierwszym miejscu. Możliwość zgłoszenia żądania ewentualnego istnieje tak w sprawach o świadczenie, ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego bądź prawa, czy o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa. Nie zostało wyłączone oparcie żądania ewentualnego na odmiennej podstawie faktycznej, czy też prawnej, niż żądanie główne. Byt żądania ewentualnego uzależniony jest od żądania głównego. W razie uwzględnienia przez sąd żądania przedstawionego jako pierwsze, rozpoznanie żądania ewentualnego staje się bezprzedmiotowe; nie jest wydawane w stosunku do niego żadne orzeczenie. Do rozpoznania tego żądania dojdzie w przypadku oddalenia żądania głównego. W efekcie powyższego, wobec rozpoznania na kanwie rozpatrywanego przypadku żądania ewentualnego i cofnięcia pozwu wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie żądania głównego, Sąd rozpoznał żądanie ewentualne o zapłatę odszkodowania i – po uchyleniu wyroku zaocznego w punkcie pierwszym - umorzył postępowania w zakresie roszczenia o wydanie rzeczy.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu Sąd orzekł na podstawie § 6 pkt 7 w zw. z § 2 ust. 1-3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr163, poz. 1349 ze zm.), nakazując wypłacenie r.pr. G. F. kwotę 8.856,00 złotych, zawierającą 23% podatku VAT.

Na podstawie art. 84 ust. 1 Sąd nakazał zwrócenie ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz powoda kwoty 39,04 złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na koszty opinii biegłego.

Na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 roku Nr 90, poz. 594 ze zm.), Sąd przejął na rachunek Skarbu Państwa nieuiszczoną opłatę sądową od sprzeciwu od wyroku zaocznego w kwocie 5.375,00 złotych, od której pozwany był zwolniony.

Na podstawie art. 347 k.p.c. Sąd uchylił wyrok zaoczny Sądu Okręgowego w Łodzi, X Wydziału Gospodarczego z dnia 13 marca 2013 roku, w sprawie o sygn. akt X GC 613/12, w zakresie punktu drugiego, tj. w zakresie rozstrzygnięcia o zwrocie kosztów postępowania i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 18.927,96 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, działając w tej mierze w oparciu o przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z 99 k.p.c. i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr163, poz. 1349 ze zm.). Na koszty te złożyła się opłata sądowa od pozwu w wysokości 10.750,00 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 7.200,00 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 złotych i wynagrodzenie biegłego za sporządzenie opinii w wysokości 960,96 złotych.