Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2014 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2014 r. w Gdańsku

sprawy D. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji D. O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt IV U 449/13

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1150/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 stycznia 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił ubezpieczonej D. O. przeliczenia renty z uwzględnieniem okresów urlopów wychowawczych ( od 28 kwietnia 1983 r. do 27 kwietnia 1986 r., od 13 maja 1987 r. do 11 maja 1990 r. i od 17 maja 1990 r. do 15 maja 1993 r. ) jako składkowych.

W złożonym od powyższej decyzji odwołaniu D. O. domagała się zmiany decyzji i uwzględnienie zgłoszonego żądania powołując się na prawa nabyte. Skarżąca podniosła, że zaskarżona decyzja naraża ją na ujemne skutki prawne, których nie mogła przewidzieć w momencie podejmowania decyzji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy, powołując się na przepis art. 7 ust. 5 ustawy dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wskazał, że przy obliczeniu wysokości świadczenia rentowego ubezpieczonej uwzględniono okresy urlopu wychowawczego – jako okresy nieskładkowe.

Sąd Okręgowy w Toruniu wyrokiem z 4 kwietnia 2013 r. oddalił odwołanie wskazując następujące powody swego rozstrzygnięcia:

Wnioskodawczyni D. O. zatrudniona była w Zakładach (...) w N. od 2 stycznia 1976 r. do 31 lipca 1993 r. W tym okresie korzystała z urlopów wychowawczych od 28 kwietnia 1983 r. do 27 kwietnia 1986 r., od 13 maja 1987 r. do 11 maja 1990 r. ( opieka nad dzieckiem ) i od 17 maja 1990 r. do 15 maja 1993 r. ( opieka nad dzieckiem specjalnej troski ).

Od dnia 20 stycznia 2006 r. wnioskodawczyni jest uprawniona do renty z tytułu okresowej, częściowej niezdolności do pracy. Do obliczenia wysokości świadczenia organ rentowy przyjął 20 lat ( 240 miesięcy ) okresów składkowych oraz 6 lat i 8 miesięcy ( 80 miesięcy ) okresów nieskładkowych.

Ubezpieczona w piśmie z dnia 15 grudnia 2012 r. wystąpiła do organu rentowego o przeliczenie świadczenia rentowego z uwzględnieniem wynagrodzeń minimalnych za lata, w których nie udokumentowała wynagrodzeń. Domagała się również zaliczenia do stażu pracy - jako okresów składkowych - okresów urlopów wychowawczych: od 28 kwietnia 1983r. do 27 kwietnia 1986 r. oraz od 13 maja 1987 r. do 12 maja 1990 i okresu opieki nad dzieckiem specjalnej troski od 17 maja 1990 r. do 17 maja 1993 r. - powołując się na uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011 r. ( sygn. akt I UZP 1/11 ).

Organ rentowy decyzją z dnia 7 stycznia 2013 r. odmówił uwzględnienia żądania ubezpieczonej, zaś Sąd Okręgowy uznał odwołanie D. O. od powyższej decyzji za niezasadne.

Sąd podkreślił, że obowiązujące przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie pozwalają na zaliczenie spornych okresów przebywania przez wnioskodawczynię na urlopie wychowawczym do okresów składkowych, gdyż zostały one wyraźnie wymienione w katalogu okresów nieskładkowych – art. 7 ust. 5 ustawy. Jako okresy nieskładkowe podlegają zaliczeniu z ograniczeniem do 1/3 udowodnionych okresów składkowych, co wynika z art. 5 ust. 2 ustawy. Przywołana przez skarżącą uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011 r. nie dotyczy kwestii przez nią podnoszonych, wydana została na podstawie innego stanu faktycznego. Nadto, wbrew twierdzeniom ubezpieczonej, w przywołanej uchwale Sąd Najwyższy nie przyjął, że urlopy wychowawcze są okresami składkowymi, lecz że stanowią one okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy (w rozumieniu art. 29 ust. 3 ustawy emerytalnej).

Odnosząc się do podniesionego przez ubezpieczoną zarzutu naruszenia ( przez wskazane przepisy art. 7 ust. 5 oraz art. 5 ust. 2 ustawy emerytalnej ) zasady ochrony praw nabytych Sąd Okręgowy podkreślił, że jak długo przepisy te pozostają w obrocie prawnym, są wiążące zarówno dla organu rentowego jak i dla sądu.

Za prawidłowe i zgodne z obowiązującymi przepisami uznał Sąd zaliczenie przez organ rentowy okresów przebywania przez wnioskodawczynię na urlopie wychowawczym do okresów nieskładkowych i na podstawie art. 477 ¹⁴§1 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od wyroku wywiodła ubezpieczona zaskarżając go w całości. Zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 5 ust. 2 przez błędną wykładnię tego przepisu i ustalenie, że korzystanie z urlopu wychowawczego przed 17 maja 1993 r. stanowi okres nieskładkowy, który podlega doliczeniu w wymiarze 1/3 okresów składkowych; art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez błędne ustalenie, że okres korzystania z urlopu wychowawczego przypadający przed 1 stycznia 1999 r. nie jest okresem ubezpieczenia; pozbawienie praw nabytych tj. prawa zaliczenia okresu urlopu wychowawczego jako składkowego; naruszenie przepisów prawa procesowego; sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wniosła o zmianę wyroku i poprzedzającej go decyzji i przeliczenie stażu podlegania ubezpieczeniu przy zaliczeniu okresu urlopu wychowawczego jako okresów składkowych. W uzasadnieniu apelacji ubezpieczona, dla wykazania swych racji, odwołała się do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011 r. UZP 1/11. Zdaniem ubezpieczonej potraktowanie okresów urlopów wychowawczych jako nieskładkowych stanowi naruszenie obowiązujących przepisów prawa i pozbawia ja praw nabytych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem nie zawiera zarzutów, które mogłyby skutkować zmianą bądź uchyleniem zaskarżonego wyroku. Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zaś w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił też błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich oceny prawnej, albowiem prawidłowo zinterpretował i zastosował odpowiednie przepisy prawa. W konsekwencji, Sąd odwoławczy, oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776). Wbrew zarzutom skarżącej Sąd Okręgowy nie naruszył przepisów prawa materialnego i procesowego, które uzasadniałyby ingerencję instancji odwoławczej.

Spór w przedmiotowej sprawie sprowadzał się do tego, czy okresy pozostawania przez wnioskodawczynię na urlopach wychowawczych, powinny zostać zaliczone jako okresy składkowe przy obliczaniu wysokości renty.

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS w art. 6 wymienia okresy zaliczane do okresów składkowych, natomiast w art. 7 – do okresów nieskładkowych. W pkt 5 art. 7 wymienione zostały przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury i renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresów niewykonywania pracy - z powodu opieki na dzieckiem:

a) w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat;

b) na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko.

Cytowany przepis w sposób jednoznaczny kwalifikuje sporne okresy sprawowania przez ubezpieczoną opieki nad dziećmi jako okresy nieskładkowe. Kwalifikacji okresów wymienionych w powołanym wyżej przepisie prawa ( art. 7 pkt 5 ustawy emerytalnej ) nie zmienia przepis art. 29 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W przepisie tym mowa jest bowiem o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu pozostawaniu w stosunku pracy, a nie jakichkolwiek innych. Wniosek taki nie płynie również z powoływanej przez ubezpieczoną uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011 r., sygn. I UZP 1/11 (Lex nr 787407). Zgodnie z tą uchwałą, okresy bezpłatnego urlopu dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi a następnie urlopu wychowawczego - wykorzystane przed dniem 1 stycznia 1999 r. - są od dnia 28 stycznia 1972 r. okresem podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy w rozumieniu art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wbrew twierdzeniu skarżącej, uchwała ta nie stanowi o kwalifikacji urlopów wychowawczych jako okresów składkowych, a jedynie daje wskazówkę odnośnie tego, jak należy je traktować przy ocenie spełnienia przesłanek do przyznawania emerytury na podstawie art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Nadto, w uchwale nie użyto sformułowania „okres składkowy”, a jedynie „okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy”, które to pojęcia nie są pojęciami tożsamymi. Przepisu art. 29 ust. 3 ustawy FUS nie można analizować w oderwaniu od treści art. 29 ust. 1, w którym ustawodawca posługuje się pojęciem okresów składkowych i nieskładkowych. Pojęcie „okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy” nie zostało w ustawie emerytalnej zdefiniowane.

Sąd Najwyższy w obszernych wywodach zawartych w uzasadnieniu cyt. uchwały nie negował kwalifikacji okresów urlopów wychowawczych jako okresów nieskładkowych w rozumieniu art. 7 pkt 5 ustawy FUS. Wskazując na ewolucję przepisów emerytalnych i ubezpieczeniowych ( począwszy od ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym ) wyjaśnił, że ubezpieczeniu społecznemu podlegają wszyscy pracownicy od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Tym samym pracownice korzystające z urlopów bezpłatnych dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi a później z urlopów wychowawczych objęte były w tym czasie ubezpieczeniem społecznym – ich stosunek pracy bowiem trwał aczkolwiek nie wykonując pracy, nie otrzymując wynagrodzenia nie były za nie odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z regulacją zawartą w uchwale Nr 13 Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 1972 r. ( weszła w życie 28 stycznia 1972 r. ) w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się dziećmi ( M. P. Nr 5, oz. 26 ), w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1975 r. w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi ( Dz. U. Nr 43, poz. 219), czy w późniejszym rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie urlopów wychowawczych okresy tych urlopów bezpłatnych, czy wychowawczych ( Dz. U. 19, poz. 97 ) uważane były za okresy zatrudnienia w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. § 19 rozporządzenia z 1981 r. w brzmieniu obowiązującym od 28 stycznia 1985 r. stanowił, że okresy urlopu wychowawczego w wymiarze nie przekraczającym 6 lat uważa się za okresy równorzędne z okresami zatrudnienia w rozumieniu ustawy z 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin - Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.(art. 11 ust. 2 pkt 11). Z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw ( Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm. ) okresy te zaliczone zostały do okresów nieskładkowych. Analiza przywołanych wyżej przepisów prawa pozwala na stwierdzenie, że wolą prawodawcy było wliczanie urlopów bezpłatnych, a później wychowawczych, zarówno do uprawnień pracowniczych jak i okresów od których uzależnione jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego: emerytur i rent. Urlopy te były traktowane jak okresy zatrudnienia w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach, od 1 stycznia 1983 r. jak okresy równorzędne z okresem zatrudnienia zaś od 15 listopada 1991 r. jak okresy nieskładkowe. Przepis art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach stanowi o prawie do emerytury określonej grupy ubezpieczonych – pracowników. Ustawodawca w przepisie tym sprecyzował, że prawo do tego świadczenia przysługuje osobom, które ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o świadczenie były pracownikami przez co najmniej 6 miesięcy w ciągu ostatnich 24 miesięcy (i podlegały ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu ) albo przez cały okres składkowy i nieskładkowy wymagany art. 29 ust. 1 były pracownikami. Skoro w ust. 1 art. 29 ustawodawca posługuje się pojęciem okresów składkowych i nieskładkowych to wskazany w ust. 3 okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy należy rozumieć jako okres składkowy i nieskładkowy z tytułu bycia pracownikiem. Użyty przez ustawodawcę termin "tytuł" nie jest związany z ubezpieczeniem, ale ze stosunkiem pracy. Nie chodzi zatem o "tytuł ubezpieczenia" pracowniczego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ale o "ubezpieczenie z tytułu" pozostawania w stosunku pracy.

Potraktowanie przez ustawodawcę okresów urlopu wychowawczego jako ubezpieczenia z tytułu bycia pracownikiem nie czyni ich składkowymi – nadal są one okresami nieskładkowymi uwzględnianymi do prawa w zakresie wynikającym z pkt 5 art. 7 jak i art. 5 ustawy emerytalnej. Okresy nieskładkowe do wysokości emerytury uwzględnia się przy zastosowaniu współczynnika 0,7 % podstawy wymiaru. Argumenty przytoczone przez apelującą nie zasługują zatem na uwzględnienie.

Przypomnieć należy, że w okresie ( którego zaliczenia domagała się ubezpieczona ) nie funkcjonowało pojęcie okresów składkowych i nieskładkowych. Przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i rodzin ( Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm. ) rozróżniały okresy zatrudnienia, okresy równorzędne i zaliczane do zatrudnienia.

Ustawa z 17 października 1991r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450) - zwana dalej REW - wprowadziła nowe pojęcie: okresów składkowych i nieskładkowych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy REW przy ustalaniu prawa do emerytury na podstawie ustawy ZEP warunek posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wraz z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do zatrudnienia, uważa się za spełniony, jeżeli pracownik udowodni określoną w tych przepisach liczbę lat okresów składkowych albo okresów składkowych uzupełnionych w określonej proporcji okresami nieskładkowymi.

Również wykładnia literalna art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 5 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r., nr 39, poz. 353 ze zm.), zgodnie z którymi okresem składkowym jest m. in. okres ubezpieczenia – tj. okres opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz okres nieopłacenia składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o którym mowa w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, iż zasadniczo okresami składkowymi są okresy, za które została zapłacona składka na ubezpieczenie społeczne. Niewątpliwie okres urlopu wychowawczego nie jest okresem składkowym, a zatem należy zaliczyć go do okresu nieskładkowego stosownie do regulacji zawartej w art. 7 pkt 5 lit. b ustawy FUS.

Odnosząc się do podnoszonego przez ubezpieczoną problemu dotyczącego praw nabytych tj. uznania okresu urlopu wychowawczego za okres składkowy wskazać trzeba, że Trybunał Konstytucyjny niejednokrotnie zwracał uwagę, iż zasada ochrony praw nabytych zakazuje arbitralnego znoszenia lub ograniczenia praw podmiotowych przysługujących jednostce lub innym podmiotom prywatnym występującym w obrocie prawnym. Zapewnia ona ochronę praw podmiotowych, zarówno publicznych, jak i prywatnych, a także maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw tych praw, a więc sytuacji prawnych, w których zostały spełnione wszystkie zasadnicze przesłanki ustawowe nabycia określonych praw podmiotowych (vide: wyrok TK z 3 lipca 2006 r., SK 56/05, OTK-A 2006/7/77).

Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, co ekspektatyw praw jest również ugruntowane. O ile ochroną prawną objęte są zarówno prawa nabyte w drodze skonkretyzowanych decyzji przyznających świadczenia, jak i prawa nabyte in abstracto przed zgłoszeniem wniosku o ich przyznanie, o tyle w przypadku ekspektatyw praw podmiotowych ochrona ogranicza się do ekspektatyw maksymalnie ukształtowanych, a więc takich, które spełniają zasadniczo wszystkie przesłanki ustawowe nabycia praw pod rządami danej ustawy - bez względu na stosunek do nich ustawy późniejszej (vide: orzeczenie TK z 11 lutego 1992 r., sygn. akt K 14/91, OTK 1992, cz. I, s. 128; wyrok TK z 23 listopada1998 r., sygn. akt SK 7/98, OTK ZU 1997/7/114, wyrok TK z 22 czerwca 1992 r., sygn. akt K 5/99, OTK 2000/5/100, wyrok TK z 4 stycznia 2000 r., sygn. akt K 16/99, OTK 2000/1/1).

W wyroku z dnia 22 czerwca 1999 r. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że Państwo ma obowiązek podejmować działania, które zapewnią odpowiednie środki finansowe niezbędne do realizacji konstytucyjnych praw socjalnych, ale musi przy tym uwzględniać sytuację gospodarczą i konieczność zapewnienia warunków rozwoju gospodarczego. Podejmowane przez Państwo działania mające na celu zapewnienie środków finansowych na ubezpieczenia społeczne mają swoje granice. Ubezpieczony musi zatem liczyć się z tym, że w warunkach recesji gospodarczej lub niekorzystnych trendów demograficznych - w sytuacji, gdy spadają wpływy ze składek ubezpieczeniowych -- państwo może być zmuszone do zmiany obowiązujących regulacji prawnych na niekorzyść, dostosowując zakres realizacji praw socjalnych do warunków ekonomicznych. Rozważania te prowadzą do wniosku, że zasada ochrony praw nabytych chroni wyłącznie oczekiwania usprawiedliwione i racjonalne. Przy czym usprawiedliwione oczekiwania realizacji praw nabytych powstają zwłaszcza w razie przyznania świadczeń emerytalnych stosowną decyzją organów emerytalnych i wiążą się one ze szczególnym charakterem stosunku ubezpieczeniowego. Odmienny charakter mają natomiast sytuacje prawne osób, które nie spełniają wszystkich przesłanek nabycia prawa do świadczenia. W takim przypadku brak jest równie silnych argumentów przemawiających za zapewnieniem stabilności prawa. W efekcie, tylko osoby, które przed wejściem w życie nowych przepisów spełniły wszystkie warunki nabycia prawa do świadczenia, mogą zasadnie układać swoje plany życiowe kierując się zasadą zaufania do obowiązującego prawa i pozostając w założeniu, że będą mogły skorzystać z przyznanych im uprawnień. Ustawodawca może zaś ingerować w ekspektatywy, które nie mają charakteru maksymalnie ukształtowanych - o ile oczywiście - działanie to nie naruszy istoty prawa do zabezpieczenia społecznego. Niespornym jest, że wnioskodawczyni w okresie obowiązywania ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin z 14 grudnia 1982 r. nie spełniała warunków do przyznania prawa do renty, czy emerytury. Nie może być w związku z tym mowy o prawach nabytych. Za prawa nabyte nie może w szczególności być uznane zakwalifikowanie spornych okresów za okresy składkowe, kwalifikacja ta należy bowiem do sfery stanu faktycznego a nie prawnego.

Przenosząc treść wyżej cytowanych przepisów i orzeczeń na kanwę przedmiotowej sprawy należy uznać, że zasadnym było zatem zaliczenie, jako nieskładkowych, okresów: od 28 kwietnia 1983r. do 27 kwietnia 1986 r., od 13 maja 1987 r. –do 12 maja 1990 r. i okresu opieki nad dzieckiem specjalnej troski od 17 maja 1990 r. do 17 maja 1993 r. Prawidłowo również wskazano, że okresy nieskładkowe podlegają ograniczeniu – stosownie do treści art. 5 ust. 2 ustawy FUS – do 1/3 udowodnionych okresów składkowych. Powyższe oznacza, że zarówno decyzja organu rentowego jak i wyrok Sądu Okręgowego odpowiadają prawu, nie naruszają przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację wnioskodawczyni.

SSA M. Sałańska – Szumakowicz SSA M. Gerszewska SSA B. Grubba