Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2014r.

Sąd Okręgowy w Łodzi II Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący : SSO Marek Kruszewski

Protokolant: Małgorzata Grzęda

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2014r., w Ł.

sprawy z powództwa K. K. (1) i K. K. (2)

przeciwko Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi

o zapłatę

1/ oddala powództwo;

2/ zasądza od K. K. (1) i K. K. (2) solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 2’717,90 zł (dwa tysiące siedemset siedemnaście złotych dziewięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3/ nie obciąża stron nieopłaconymi kosztami sądowymi.

II C 1514/13

UZASADNIENIE

5 grudnia 2011r. K. K. (1) i K. K. (2) wnieśli pozew przeciwko Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia, domagając się zasądzenia na swoją rzecz 60’000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem rekompensaty za szkodę majątkową, jaką powodowie ponieśli na skutek błędów popełnionych przy zakładaniu księgi wieczystej dla nieruchomości, która była przedmiotem umowy sprzedaży z 22 grudnia 1995r.

Pozwany, któremu doręczono odpis pozwu 21 grudnia 2011r. (k 10), nie uznał powództwa wnosząc o jego oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł, że strona powodowa błędnie skierowała swoje roszczenia przeciwko Skarbowi Państwa, ponieważ w stanie faktycznym sprawy zachodzi sytuacja wady prawnej rzeczy sprzedanej, za co odpowiedzialność ponosi sprzedawca. Ponadto, zdaniem Skarbu Państwa powodowie nie wskazali na czym miało polegać zawinione działanie funkcjonariusza państwowego, z którego wyniknęła szkoda oraz nie udowodnili wysokości szkody.

Pismem z 23 lipca 2013r. powodowie rozszerzyli powództwo żądając zasądzenia na swoją rzecz 173’000,00 zł z ustawowymi odsetkami od daty wniesienia pozwu.

Odpis tego pisma doręczono pozwanemu 14 sierpnia 2013r. (k 148)

W piśmie z 20 stycznia 2014r. pozwany nie uznał powództwa w zmodyfikowanej postaci, wnosząc o jego oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. Skarb Państwa, podtrzymując dotychczasowe stanowisko, podniósł także zarzut przedawnienia roszczeń.

Ustalenia faktyczne:

9 listopada 1987r. J. i S. małż. K. wystąpili do Sądu Rejonowego w Łodzi z wnioskiem o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) o powierzchni 1350 m ². Do wniosku dołączono m.in. wyrys z mapy ewidencji gruntów z 15 kwietnia 1987r. obejmujący działkę będącą przedmiotem wniosku. W wypisie wskazano małżonków K. w rubryce „nazwisko i imię właściciela lub władającego”. Postanowieniem z 27 maja 1988r. wniosek został uwzględniony.

/ załączone akta IV Ns I 222/88 /

30 sierpnia 1988r. Państwowe Biuro Notarialne w Ł. wydało postanowienie o założeniu księgi wieczystej nr (...) dla nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), oznaczonej nr (...), o powierzchni 15 arów 81 m ², stanowiącej niezbudowaną działkę. Orzeczenie to wydano na wniosek J. i S. małż. K., którzy zostali wpisani w rzeczonej księdze wieczystej jako właściciele legitymujący się postanowieniem o nabyciu przedmiotowej nieruchomości przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 1963r., wydanym przez Sąd Rejonowy w Łodzi 27 maja 1988r. w sprawie IV Ns I 222/88. Do wniosku dołączono też wyrys z mapy ewidencyjnej gruntów wraz z wypisem z ewidencji gruntów, gdzie wnioskodawcy byli wpisani jako „właściciele lub władający”. 29 listopada 1994r. do Sądu wpłynął wniosek o wpisanie w dziale II księgi wieczystej nr (...) jako aktualnych właścicieli K. W. i B. W. w miejsce dotychczasowych właścicieli. Przejście własności udokumentowano postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku po J. K. zmarłym 1 lutego 1994r. oraz postanowieniem o dziale spadku po zmarłym i zniesieniu współwłasności między spadkobiercami i S. K.. Do wniosku dołączono wypis z rejestru gruntów dotyczący przedmiotowej nieruchomości, w którym jako współwładający ujawnieni byli J. K. i S. K.. Wniosek został uwzględniony postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi z 26 maja 1995r.

/ załączony zbiór akt i dokumentów kw nr (...) Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi /

31 października 1995r. do Sądu Rejonowego w Łodzi wpłynął wniosek pełnomocnika W. S. o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), o powierzchni 1310 m ^{( 2)}, położonej w jednostce rejestrowej (...) i wpisanie wnioskodawcy jako właściciela. Do wniosku załączono wypis aktu notarialnego z 1 czerwca 1934r. nr rep. (...), którym W. S. nabył plac o powierzchni 1308 m ^{( 2)} pochodzący z parcelacji większej nieruchomości należącej do B. Z.. Ponadto, przedłożono mapę sytuacyjną dla celów prawnych wpisaną do ewidencji Miejskiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Ł. 18 września 1995r., sporządzoną na podstawie materiałów ewidencji gruntów przez geodetę uprawnionego, z której wynika, że nieruchomość przy ul. (...) w Ł. składa się z działki o numerze ewidencyjnym (...) o pow. 269 m ^{( 2)} stanowiącej część dawnej ulicy, oraz z działki o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni 1310 m ^{( 2)}, której dotyczy akt notarialny nr rep. (...), sporządzony 1 czerwca 1934r. Dalsze przejście tytułu własności na wnioskodawcę zostało wykazane odpisem postanowienia Sądu Rejonowego w Łodzi z 29 czerwca 1993r. wydanego w sprawie V Ns II 830/93, stwierdzającego nabycie spadku po rodzicach w całości. Opierając się na tych dokumentach Sąd Rejonowy w Łodzi wydał postanowienie z 20 listopada 1995r. o założeniu księgi wieczystej kw nr (...) dla wspomnianej wyżej nieruchomości. W dziale II tej księgi ujawniono W. S. jako właściciela. 22 grudnia 1995r. K. K. (1) i K. K. (2) jako kupujący, zawarli z pełnomocnikiem W. S. umowę notarialną sprzedaży niezbudowanej działki nr (...) objętej kw nr (...) . Na podstawie tej umowy małżonkowie K. wnieśli o wpisanie ich do księgi wieczystej kw nr (...) jako właścicieli w miejsce W. S.. Do wniosku dołączono też wypis z rejestru gruntów dla działki nr (...) przy ul. (...), w którym jako właściciela wskazano W. S.. Sąd dokonał wpisu w dziale II księgi w dniu 31 stycznia 1996r., ujawniając powodów jako współwłaścicieli.

/ załączony zbiór akt i dokumentów księgi wieczystej kw nr (...) Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi /

23 maja 1996r. do Sądu Rejonowego w Łodzi wpłynęło pismo pełnomocnika K. i K. małż. K. zawierające wniosek o wpisanie ostrzeżenia do ksiąg wieczystych (...). W piśmie stwierdzono, iż po nabyciu nieruchomości przy ul. (...) małżonkowie K. ustalili, iż dla tej nieruchomości prowadzona jest druga księga wieczysta. Jako właściciele zostali w niej ujawnieni małżonkowie K., którzy nabyli nieruchomość przez zasiedzenie potwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi z 27 maja 1988r., wydanym w sprawie IV Ns I 222/88.

/ załączony zbiór akt i dokumentów księgi wieczystej kw nr (...) Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi: k 22 – wniosek /

21 czerwca 1996r. inny pełnomocnik małżonków K., adw. K. S., wystosował pismo adresowane do W. S.. Z treści pisma wynika, że małżonkowie K. wiedzieli o tytule prawnym do nieruchomości przy ul. (...), jaki posiadają małżonkowie K. oraz o istnieniu dwóch ksiąg wieczystych dla tej nieruchomości.

/ załączone akta I Ns 208/07 Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi: k 34 – odpis pisma /

15 lipca 1996r. W. S. działający przez pełnomocnika adw. K. S. wniósł do Sądu skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem z 27 maja 1988r. w sprawie IV Ns I 222/88 Sądu Rejonowego w Łodzi.

/ załączone akta I Ns 208/07 Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi: k 27-28 odpis skargi /

Skargę tę zarejestrowano w Sądzie Rejonowym w Łodzi pod sygnaturą IV Ns I 389/96. Postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone postanowieniem z 2 września 1998r., a następnie umorzone prawomocnym postanowieniem z 5 marca 2002r.

/ załączone akta I Ns 208/07 Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi: k 169-176 – postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi wraz z uzasadnieniem /

W 2007r. małżonkowie K. wnieśli skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem z 27 maja 1988r. w sprawie IV Ns I 222/88. Prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Łodzi wydanym 9 marca 2009r. skarga ta została odrzucona.

/ załączone akta I Ns 208/07 Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi /

4 stycznia 2007r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wydał wyrok nakazujący usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości przy ul. (...) w Ł. oznaczonej jako działka (...), ujawnionym w księdze wieczystej kw nr (...) a rzeczywistym stanem prawnym, poprzez wykreślenie w dziale II tej księgi K. K. (1) i K. K. (2) jako właścicieli nieruchomości. Apelacja od tego rozstrzygnięcia została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 14 września 2009r.

/ załączone akta I C 316/06 Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi /

W konsekwencji takiego orzeczenia Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia zamknął księgę wieczystą (...) w dniu 21 marca 2012r.

/ załączony zbiór akt i dokumentów kw nr (...) oraz księga wieczysta kw nr (...) /

Aktualna wartość rynkowa nieruchomości niezabudowanej położonej w Ł. przy ul. (...) oznaczonej jako działka nr (...) o powierzchni 1310 m ² według jej stanu z 22 grudnia 1995r. wynosi 173’000,00 zł.

/ k 101-124 – opinia biegłego W. P. /

17 października 1998r. K. K. (1) wysłał do W. S. pismo z oświadczeniem, iż wobec wady prawnej nieruchomości zakupionej od adresata w grudniu 1995r. domaga się anulowania umowy sprzedaży oraz zwrotu równowartości 15’000,00 funtów szterlingów. Powód nie otrzymał odpowiedzi na swoje pismo.

/ k 39-40 – kopia pisma wraz z dowodem nadania, k 82 – zeznania powoda K. K. (1) /

Sąd zważył, co następuje:

Podstawową kwestią dla oceny zasadności powództwa wytoczonego w tej sprawie było wskazanie przez stronę powodową takiego działania bądź zaniechania ze strony Skarbu Państwa, które pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym z ewentualną szkodą. Powodowie wskazali kilka takich zdarzeń, które w ich interpretacji były czynami niedozwolonymi.

Pierwszym z nich miało być zaniechanie przesłania prawomocnego postanowienia wydanego w sprawie IV Ns I 222/88 organowi prowadzącemu ewidencję gruntów, co stanowi naruszenie § 164 i 165 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 1987r. Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych. Na wstępie należy zauważyć, że w okolicznościach niniejszej sprawy nie może być mowy o uchybieniu § 165 powołanego rozporządzenia ponieważ miał on zastosowanie w sytuacji ujawnienia w toku postępowania sądowego rozbieżności między danymi zawartymi w ewidencji gruntów a rzeczywistym stanem rzeczy. W sprawie IV Ns I 222/88 nie doszło do ujawnienia takich okoliczności. Do wniosku dołączono wyrys z mapy ewidencji gruntów, z którego wynikało, że wnioskodawcy są ujawnieni w tej ewidencji jako właściciele lub władający zaś dane identyfikacyjne nieruchomości były zgodne z tymi, które zostały wskazane przez nich we wniosku.

W aktach sprawy IV Ns I 222/88 nie ma żadnego śladu wskazującego na wykonanie obowiązku wynikającego z § 164 Regulaminu, czy to w postaci zarządzenia o przesłaniu prawomocnego postanowienia z 27 maja 1988r. do ewidencji gruntów, czy też w postaci zwrotnego poświadczenia doręczenia odpisu tego orzeczenia właściwemu organowi. Ponieważ zdarzenie to miało miejsce w 1988r. jego ocena powinna być dokonana na gruncie przepisów obowiązujących wówczas. Zgodnie z art. 471 § 1 kc brzmieniu obowiązującym do 31 sierpnia 2004r. Skarb Państwa ponosił odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności. Pomijając w tym miejscu kwestię, czy przesłanką takiej odpowiedzialności była wina funkcjonariusza należy stwierdzić, że w 1988r. nie dopełniono obowiązków wynikających z § 164 Regulaminu, co z pewnością można uznać za zaniechanie sprzeczne z prawem przy wykonywaniu przez funkcjonariusza powierzonych czynności, a więc czyn zabroniony. § 164 Regulaminu nakazywał przesłanie odpisu orzeczenia z którego wynika m.in. zmiana co do osoby właściciela. Postanowienie z 27 maja 1988r. miało taki charakter, ponieważ każde stwierdzenie zasiedzenia oznacza zmianę osoby właściciela w stosunku do stanu sprzed wydania orzeczenia, jednakże osoby, na rzecz których stwierdzono zasiedzenie były już ujawnione w ewidencji gruntów jako właściciele lub władający nieruchomością.

Stwierdzenie bezprawności zaniechania przy wykonywaniu powierzonych czynności przez funkcjonariusza państwowego nie było wystarczającym warunkiem odpowiedzialności Skarbu Państwa; musiał istnieć normalny związek przyczynowego między takim bezprawnym zaniechaniem a ewentualną szkodą – art. 361 § 1 kc. W tym przypadku związek taki nie został wykazany. Twierdzenia strony powodowej opierają się bowiem na błędnym założeniu, że przesłanie odpisu prawomocnego postanowienia Sądu z 27 maja 1988r. do organu prowadzącego ewidencję gruntów doprowadziłoby do zmiany zapisu dotyczącego właściciela w tej ewidencji. Powodowie pomijają jednakże istotną okoliczność, że już w chwili wszczęcia postępowania IV Ns I 222/88 w ewidencji gruntów ujawnieni byli wyłącznie małżonkowie K. jako właściciele lub władający, co wynika z wyrysu z mapy wraz z wypisem z rejestru, załączonego do wniosku o zasiedzenie, datowanego 15 kwietnia 1987r. Tym samym, przesłanie odpisu prawomocnego postanowienia stwierdzającego nabycie własności przez tych samych małżonków K. nie mogło doprowadzić do zmian zapisów w ewidencji.

Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, że ewentualne roszczenia powodów wynikające z powyższego uchybienia uległy przedawnieniu. W dacie zdarzenia wywołującego szkodę obowiązywał przepis art. 442 § 1 kc, który stanowił, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Wskazane terminy nie mogły zakończyć się później, niż z upływem dziesięciu lat od zdarzenia wywołującego szkodę, niezależnie od tego kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia – podobny pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 25 września 2012r. wydanym w sprawie I ACa 663/12. Ponieważ zdarzenie, na które powołują się powodowie, tzn. zaniechanie wykonania obowiązku wynikającego z § 164 Regulaminu, miało miejsce w 1988r., termin dziesięcioletni upłynął najpóźniej z dniem 31 grudnia 1998r. Po tej dacie roszczenie wynikające z tego konkretnego uchybienia uległo przedawnieniu niezależnie od momentu, w którym powodowie dowiedzieli się o samym uchybieniu, podmiocie obowiązanym do naprawienia szkody oraz samej szkodzie. Oznacza to, że strona pozwana może skutecznie uchylić się od zaspokojenia roszczenia – art. 117 kc.

Kolejnym zdarzeniem, z którym powodowie wiążą odpowiedzialność Skarbu Państwa jest uchybienie, do którego miało dojść w toku postępowania o założenie księgi wieczystej kw nr (...) na wniosek małżonków K.. Miało ono polegać na tym, że wniosek rozpoznano bez pełnej dokumentacji, tzn. z pominięciem wypisu z ewidencji gruntów. Twierdzenie to jest nieprawdziwe. Zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece w brzmieniu obowiązującym w dacie złożenia wniosku i jego rozpoznania, czyli w 1988r., podstawą oznaczenia nieruchomości w księgach wieczystych były dane z ewidencji gruntów. Obowiązujące wówczas rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 marca 1983r. w sprawie wykonania ustawy o księgach wieczystych i hipotece uściślało powyższy przepis precyzując w § 13 ust. 1, że podstawą oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej jest mapa ewidencyjna i rejestr gruntów, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Powodowie pomijają jednakże fakt, że składając wniosek o założenie księgi wieczystej kw nr (...) małżonkowie K. dołączyli do niego wyrys z mapy ewidencji gruntów zawierający także wypis z rejestru gruntów, który to dokument wyczerpuje wymóg ze wspomnianych wyżej przepisów. Z dokumentu tego wynika, że małżonkowie K. składając wniosek o założenie księgi wieczystej byli już ujawnieni w ewidencji gruntów jako „właściciel lub władający”.

Następny zarzut związany jest z postępowaniem o założenie księgi wieczystej prowadzonym na wniosek W. S. złożony 31 października 1995r. Powodowie skonstruowali w tym przedmiocie następującą hipotezę – gdyby Sąd oraz Państwowe Biuro Notarialne dopełnili obowiązków formalnych w 1988r. to małżonkowie K. zostaliby ujawnieni w ewidencji gruntów jako właściciele nieruchomości, której dotyczył wniosek W. S., a to z kolei skutkowałoby oddaleniem jego wniosku o założenie księgi wieczystej. W efekcie, księga wieczysta kw nr (...) nie zostałaby założona i nie doszłoby do zawarcia umowy sprzedaży między W. S. i małżonkami K.. Wada tego rozumowania polega na tym, że małżonkowie K. byli ujawnieni w ewidencji gruntów jako „właściciele lub władający” działką oznaczoną numerem (...) zarówno przed, jak i po założeniu księgi wieczystej, w której zostali ujawnieni jako właściciele tej nieruchomości. Natomiast W. S. dołączył do swojego wniosku sporządzoną przez geodetę uprawnionego mapę sytuacyjną dla celów prawnych, wpisaną do ewidencji gruntów prowadzonej przez Urząd Miasta Ł., która w tamtym okresie, tzn. w 1995r. służyła za podstawę wpisu do księgi wieczystej. Z jakiegoś powodu mapa ta wskazywała nieruchomość przy ul. (...), jako składającą się z dwóch działek, z których odnośnie jednej, oznaczonej numerem 103/2 o powierzchni 1310 m ² odwołano się w uwagach do aktu notarialnego nabycia własności przez poprzedników prawnych wnioskodawcy. Z przyczyn, których trudno w tej chwili dociec, na mapie tej nie ujawniono małżonków K. mimo, iż bez wątpienia figurowali w ewidencji w 1988r.

Niezależnie od powyższego, postępowanie w sprawie wniosku W. S. o założenie księgi wieczystej zostało zakończone postanowieniem z 20 listopada 1995r. Jeżeli w jego toku miały miejsce jakiekolwiek uchybienia dające podstawę do odpowiedzialności Skarbu Państwa, to uległy one przedawnieniu najpóźniej z dniem 20 listopada 2005r. na podstawie wspomnianego wyżej art. 442 kc. Tym samym, także w tym przypadku zarzut podniesiony przez stronę pozwaną należy uznać za skuteczny.

Odnośnie nieprawidłowości, do których miało dojść w toku postępowania ze skargi W. S. o wznowienie postępowania w sprawie IV Ns I 222/88, prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Łodzi pod sygnaturą IV Ns I 389/96, to w pierwszej kolejności należy zauważyć, że ocena prawidłowości czynności procesowych podejmowanych w innych postępowaniach sądowych wykracza poza kognicję Sądu w tej sprawie. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego przewidują bowiem określony tryb postępowania, w tym także tryb kontroli czynności proceduralnych. Dopuszczenie możliwości przeprowadzania takiej kontroli w procesie o odszkodowanie, poza wskazanymi w ustawie procedurami, byłoby ewidentnym naruszeniem zasad wynikających z art. 176 Konstytucji RP. Po pierwsze naruszałoby zasadę dwuinstancyjności ponieważ Sąd w tym procesie byłby czymś w rodzaju superinstancji nadzorującej siłą rzeczy cały tok postępowania – łącznie z ewentualnym postępowaniem wywołanym wniesieniem środka zaskarżenia, gdyby do tego doszło. Po drugie – wprowadzałoby to pozaustrojową i pozaprocesową kontrolę innych postępowań nie przewidzianą w żadnej ustawie. Z przytoczonych względów do ustawy kodeks cywilny wprowadzone zostały przepisy zawarte w art. 417 ¹ kc uzależniające możliwość żądania naprawienia szkody wyrządzonej m.in. wydaniem prawomocnego orzeczenia (§ 2) lub niewydaniem orzeczenia, gdy obowiązek jego wydania przewiduje przepis prawa (§ 3) od uprzedniego uzyskania prejudykatu we właściwym postępowaniu. Powodowie nie przedstawili takiego prejudykatu ani odnośnie sprawy IV Ns I 389/96, ani żadnej innej dotyczącej przedmiotowej nieruchomości. Prejudykatem takim nie mogą być, przy tym, oceny formułowane przez inny Sąd w uzasadnieniu orzeczenia merytorycznego rozstrzygającego akcję zainicjowaną przez małżonków K. w innej sprawie, w tym przypadku chodzi o uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi wydanego 9 marca 2009r. pod sygnaturą III Ca 92/09.

Jedynie na marginesie tego zarzutu wypada zauważyć, że małżonkowie K. wiedzieli o uzyskaniu przez małżonków K. postanowienia o zasiedzeniu przedmiotowej nieruchomości już w maju-czerwcu 1996r., co wynika z treści pism kierowanych w ich imieniu do Sądu prowadzącego księgi wieczyste oraz do W. S.. Co więcej, profesjonalny pełnomocnik reprezentujący powodów w korespondencji z W. S. złożył 15 lipca 1996r. w imieniu tego ostatniego skargę o wznowienie postępowania w sprawie IV Ns I 222/88. Wynika z tego, że już wówczas małżonkowie K. wiedzieli o istnieniu wadliwego ich zdaniem postanowienia o zasiedzeniu, jak i o podstawach do wznowienia postępowania, w wyniku którego zostało ono wydane oraz o fakcie wniesieniu skargi o wznowienie postępowania w sprawie IV Ns I 222/88. Nie było zatem żadnych przeszkód, aby z własnej inicjatywy powodowie zgłosili swój udział w sprawie zainicjowanej przez W. S. na podstawie art. 510 § 1 kpc. Zaniechanie takiej akcji, na którą małżonkowie K. mieli około sześć lat – tyle bowiem upłynęło od wniesienia skargi przez W. S. do umorzenia postępowania wywołanego skargą - skutkować może uznaniem, że został przerwany normalny związek przyczynowy między zaniechaniem ze strony Sądu – w przypadku stwierdzenia takiego uchybienia w odpowiednim trybie, a ewentualną szkodą poniesioną przez powodów. Zaniechanie powodów może być także uznane, co najmniej, za przyczynienie się do powstania lub zwiększenia szkody, skutkujące stosownym obniżeniem ewentualnego obowiązku jej naprawienia na podstawie art. 362 kc.

Odrębnym zagadnieniem jest w tej sprawie kwestia samej szkody, którą mieli ponieść małżonkowie K.. Stosownie do art. 361 § 2 kc szkodą są straty poniesione przez poszkodowanego, a więc uszczerbek w jego majątku w stosunku do stanu istniejącego przed powstaniem szkody oraz brak korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Z treści pozwu oraz pisma rozszerzającego powództwo wynika, iż powodowie utożsamiają szkodę z ubytkiem w swoim majątku stanowiącym równowartość aktualnej ceny rynkowej przedmiotowej nieruchomości ocenianej według jej stanu z daty zawarcia umowy.

Między stronami niesporne jest, że przedmiot umowy zawartej przez powodów z W. S. 22 grudnia 1995r. dotknięty był wadą prawną – art. 556 § 2 kc. Jej istnienie nie powoduje samo przez się nieważności umowy sprzedaży, ale skutkuje powstaniem po stronie kupującego określonych uprawnień – art. 560 kc. Oczywiste jest, że małżonkowie K. nie nabyli nigdy własności nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) ponieważ W. S. nie był właścicielem tej nieruchomości w dacie zawarcia umowy sprzedaży, więc nie mógł przenieść na kupujących prawa własności – art. 155 § 1 kc. Skoro powodowie nigdy nie byli właścicielami nieruchomości, to ich szkodą nie jest uszczuplenie majątku o wartość tej nieruchomości, ale uszczuplenie majątku spowodowane zapłatą ceny za kupno rzeczy, której nie kupili. Z ustaleń wynika, że małżonkowie K. co najmniej zasygnalizowali sprzedającemu wolę odstąpienia od umowy, a z całą pewnością powiadomili go o wadzie prawnej. W przypadku skutecznej realizacji takiego uprawnienia mają prawo do zwrotu przez sprzedającego zapłaconej ceny – art. 560 § 2 kc. Zwrot przedmiotu świadczonego w wykonaniu umowy, od której strona odstąpiła nie ma charakteru odszkodowania. W tym miejscu trudno nie podzielić stanowiska zaprezentowanego przez pozwanego, chociaż niezbyt trafnie ujętego jako zarzut braku legitymacji biernej, iż w pierwszej kolejności małżonkowie K. powinni skierować swoje roszczenia pod adresem W. S. lub jego następców prawnych. Jest to konieczne, aby wykazać, że szkoda powstała w ogóle. Na podstawie art. 560 § 2 kc kupującym przysługuje w stosunku do sprzedającego roszczenie mające swoją wartość. Roszczenie takie wchodzi w skład majątku powodów będąc substratem określonej kwoty pieniężnej. Dopóki powodowie nie wykażą, że roszczenia takiego nie mogą dochodzić od zobowiązanego, dopóty trudno mówić o szkodzie – z ich majątku ubyła co prawda pewna kwota pieniędzy, ale w jej miejsce istnieje roszczenie o jej zwrot. Małżonkowie K. nie wykazali w tym procesie, aby wspomniane roszczenie im nie przysługiwało; wydaje się, że jedyną możliwością wykazania takiej okoliczności jest wystąpienie przeciwko kupującemu. Z drugiej strony, zaniechanie skorzystania z uprawnienia do zwrotu zapłaconej ceny może być uznane za przyczynienie się do powstania lub zwiększenia szkody, co może skutkować stosownym obniżeniem obowiązku jej naprawienia, niezależnie od tego, czy pozwany podniósł taki zarzut, czy nie – art. 362 kc.

W tej sytuacji wątpliwe jest, czy po stronie powodów powstała szkoda wymagająca rekompensaty przez pozwanego, przy założeniu istnienia pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej oraz nieskuteczności lub braku zarzutu przedawnienia, a każdym razie wątpliwe jest udowodnienie wysokości tej szkody.

Mając na względzie przytoczone argumenty Sąd oddalił powództwo jako bezzasadne obciążając powodów obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego kosztów procesu na podstawie art. 98 kpc. Na koszty podlegające zwrotowi złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika w stawce podstawowej – 2’700,00 zł oraz udokumentowane wydatki na korespondencję doręczaną bezpośrednio pełnomocnikowi strony przeciwnej – 17,90 zł.