Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2014 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa B. F.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 47,23 (czterdzieści siedem i 23/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt I C 354/13

UZASADNIENIE

Powódka wniosła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 18 stycznia 2013r. opatrzonego klauzulą wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice –Wschód w Katowicach z dnia 25 lutego 2013r. sygnatura I Co 640/13/6. W uzasadnieniu powódka podała, że w jej ocenie nie ziściły się przesłanki do wydania bankowego tytułu egzekucyjnego. Podniosła, że występowała w stosunkach z Bankiem jako poręczyciel za zobowiązania (...) Spółka z o.o. w K., wynikające z kredytu hipotecznego objętego umową nr (...) z dnia 31 marca 2009 roku. Zobowiązanie (...) Spółka z o.o. w K. zostało zdaniem powódki zrestrukturyzowane w wyniku odnowienia w rozumieniu art. 506 § 1 k.c. Powódka nie wyrażała zgody na dalsze poręczenie po dokonanych zmianach, a zatem w jej ocenie zobowiązanie wynikające z poręczenia wygasło zgodnie z art. 507 k.c. Ponadto powódka podniosła, że nie dotarło do niej oświadczenie pozwanego o wypowiedzeniu umowy kredytowej, a zatem wierzytelność nie stała się wymagalna i jako taka nie mogła być objęta bankowym tytułem egzekucyjnym. Niezależnie od tego powódka powołała się na nadużycie przez pozwanego prawa w rozumieniu art. 5 k.c., wskazując, że pozwany ma inne możliwości zaspokojenia, albowiem wierzytelność dłużnika głównego zabezpieczona jest na nieruchomości zakupionej przez dłużnika ze środków uzyskanych z udzielonego kredytu.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc, że do odnowienia nie doszło i powołując się na art. 506 § 2 k.c. Przyznał, że z powodu zmiany stawki referencyjnej nastąpiła zmiana oprocentowania kredytu, wskutek czego zmodyfikowano haromonogram jego spłaty. Zaprzeczył jednak aby zmiana ta stanowiła odnowienie i aby doszło z tego powodu do umorzenia zobowiązania wynikającego z zawartej umowy kredytu, wskazując, że nowy harmonogram spłat nawiązywał do umowy kredytu z dnia 31 marca 2009r., co dodatkowo wskazuje na jej ciągłość. Jednocześnie pozwany podniósł, że nie miał obowiązku wypowiadania umowy kredytu wobec poręczyciela. Wypowiedzenia takiego dokonał w stosunku do dłużnika głównego i pismem z dnia 18 stycznia 2012r. zawiadomił o dokonanym wypowiedzeniu powódkę, które to zawiadomienie zostało odebrane przez powódkę w dniu 31 stycznia 2012r. Pozwany zaprzeczył również aby jego działania miały cechy nadużycia prawa w rozumieniu art. 5 k.c.

Sąd ustalił co następuje:

W dniu 31 marca 2009r. (...) Spółka z o.o. w K. zawarła z poprzednikiem prawnym pozwanego tj. (...) SA w W. umowę kredytu hipotecznego (...). Z § 5 umowy kredytowej wynika, że oprocentowanie kredytu jest zmienne, a jego wysokość zależna jest m.in. od wysokości stawki referencyjnej. Zobowiązanie kredytowe zostało zabezpieczone hipoteką oraz poręczeniem udzielonym przez powódkę. Umowa została podpisana przez B. F. jako prezesa zarządu (...) Spółka z o.o. Zarówno kredytobiorca jak i powódka złożyli oświadczenia o poddaniu się egzekucji do kwoty 1 664.902,72 zł. (umowa kredytu i oświadczenie powódki o poddaniu się egzekucji k. 4 i 10 akt I Co 640/13/6 Sądu Rejonowego Katowice –Wschód w Katowicach).

Z poręczenia udzielonego przez powódkę w dniu 31 marca 2009r., wynika, iż powódka jako poręczyciel zobowiązała się wykonać za dłużnika (...) Spółka z o.o. w K. zobowiązanie wynikające z umowy kredytu hipotecznego (...) z dnia 31 marca 2009 roku w przypadku gdy dłużnik nie wykona tego zobowiązania w terminie i na warunkach określonych w umowie kredytu ( kopia umowy poręczenia k. 74).

Okoliczność, iż pozwany jest następcą prawnym (...) SA w W. nie była między stronami sporna (odpisy KRS k. 44 i nast.).

Pismem z dnia 9 grudnia 2011r. pozwany przesłał dłużnikowi harmonogram spłat rat kapitałowo – odsetkowych kredytu na rok 2012. W piśmie zaznaczono, że załączony harmonogram spłat uwzględnia zmianę stawki referencyjnej zgodnie z § 8 regulaminu kredytowania hipotecznego (...) SA, kolejne harmonogramy spłat doręczane będą w przypadku zmiany wysokości umownych rat spłaty kredytu, które to zmiany mogą być następstwem m.in. kolejnych zmian stawek bazowych będących podstawą do wyliczenia wysokości oprocentowania, dokonanej nadpłaty kapitału, wypłaty kolejnej transzy kredytu. Do pisma załączono harmonogram spłat do umowy (...) na rok 2012 (kopia harmonogramu spłat i pisma z 9.12.2011r. k. 55,56).

Pismem z dnia 18 stycznia 2012r. pozwany wypowiedział dłużnikowi (...) Spółka z o.o. w K. umowę kredytu z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia i zaznaczeniem, że następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia całość środków kredytowych wraz z odsetkami i kosztami stanie się wymagalna. (kopia pisma k. 68). Pismem z tego samego dnia pozwany zawiadomił powódkę o dokonanym wypowiedzeniu i jego warunkach. Pismo to powódka odebrała 31 stycznia 2012r. (kopia pisma i potwierdzenia odbioru k. 71 i nast.).

W dniu 18 stycznia 2013r. pozwany wystawił przeciwko (...) Spółka z o.o. w K. oraz powódce bankowy tytuł egzekucyjny, na łączną kwotę 1.213.853,29 zł., obejmującą należność główną, odsetki umowne odsetki za opóźnienie oraz prowizje i inne opłaty. Postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice – Wschód w Katowicach z dnia 25 lutego 2013r. w sprawie I Co 640/13/6 bankowy tytuł egzekucyjny został opatrzony klauzulą wykonalności (tytuł wykonawczy w aktach komornika). Powódka złożyła skargę na orzeczenie o nadaniu klauzuli wykonalności. Postanowieniem z dnia 14 października 2013r. Sąd utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie (kopia postanowienia k. 18).

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów, uznając je za całkowicie wiarygodne, przy czym ich autentyczność i treść (dosłowne brzmienie) nie były przez strony kwestionowane. Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka F. F. albowiem okoliczności na jakie świadek miał być przesłuchany (teza dowodowa k. 105) nie dotyczyła kwestii faktycznych ale oceny prawnej, a jako, że świadek nie był stroną żadnej z omówionych wyżej umów, jego przekonania co do oceny prawnej i skutków prawnych dokonywanych czynności nie mają znaczenia dla rozpoznania sprawy. Ponadto trafnie wskazała strona pozwana, że wniosek o przesłuchania świadka jest spóźniony, skoro nie było przeszkód do jego złożenia już w pozwie, a w sprawie nie pojawiły się żadne dodatkowe okoliczności sporne.

Sąd zważył co następuje:

W myśl art. 840 § 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1)przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2)po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie;

3)małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Strona powodowa podniosła w niniejszej sprawie rożne zarzuty odnoszące do istnienia i wymagalności zobowiązania objętego tytułem wykonawczym (art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.)

Powódka wywodziła, że miedzy stronami umowy kredytu doszło do odnowienia, na skutek czego jej zobowiązanie jako poręczyciela wygasło z mocy art. 507 k.c.

Pozwana zaprzeczyła aby strony umowy kredytowej dokonały odnowienia.

Zgodnie z art. 506 § 1k.c. jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie). Z art. 506 k.c. wynika zatem, że strony muszą wyrazić zamiar umorzenia istniejącego zobowiązania. Zamiar ten niekoniecznie musi być wyraźny, może być dorozumiany, jednak na tyle dostatecznie uzewnętrzniony, by nie powstała wątpliwość, czy w ogóle zaistniał. Zamiaru stron nie można bowiem domniemywać, co wynika wprost z treści art. 506 § 2 k.c zgodnie z którym w razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 stycznia 2008r., II CSK 407/07).

Z treści powołanego przez powódkę pisma pozwanego z dnia 9 grudnia 2011r. dotyczącego zmiany harmonogramu spłat i treści samego harmonogramu nie można wywnioskować aby strony umowy kredytu miały zamiar umorzenia dotychczasowego zobowiązania i zawarcia nowej umowy. Przeciwnie – harmonogram spłat oraz treść pisma nawiązują do zawartej umowy kredytowej i wskazują na zamiar jej kontynuacji, po zmianie stawki referencyjnej prowadzącej do zmiany oprocentowania, co pozostaje w związku z § 5 umowy kredytowej, przewidującym oprocentowanie zmienne, uzależnione m.in. od wysokości stawki referencyjnej. W tej sytuacji do odnowienia w rozumieniu art. 506 k.c. nie doszło, a podnoszone przez powódkę zarzuty dotyczące wygaśnięcia jej zobowiązania wynikającego z poręczenia umowy kredytu nie są trafne.

Nietrafny jest także zarzut dotyczący braku wymagalności zobowiązania powódki. Z przestawionych przez stronę pozwaną dokumentów wynika, że pozwany zawiadomił powódkę o wypowiedzeniu umowy kredytu dłużnikowi głównemu, co jest jednoznaczne z zawiadomieniem poręczyciela o opóźnianiu się dłużnika ze spełnieniem świadczenia w rozumieniu art. 880 k.c. Z chwilą dokonania takiego zawiadomienia zobowiązanie stało się wymagalne także wobec poręczyciela.

Jako niezasadny Sąd ocenił również zarzut nadużycia prawa przez pozwanego, które to nadużycie miałoby polegać na wszczęciu egzekucji przeciwko powódce, pomimo, że pozwany ma inne możliwości uzyskania zaspokojenia. Powódka nie wskazała w jaki sposób pozwany korzystając ze swojego prawa miałby go nadużywać ani na czym nadużycie to polegało. Sam fakt, że pozwany ma możliwość uzyskania zaspokojenia w inny sposób w żadnym razie nie wystarcza do zastosowania art. 5 k.c.

W tej sytuacji Sąd uznał, że strona powodowa nie wykazała istnienia opisanych w art. 840 § 1 k.p.c. podstaw pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności i w konsekwencji powództwo oddalił.

Orzeczenie o kosztach procesu oparto o przepis art. 98 k.p.c. Na zasądzone koszty złożyły się kwoty opłat notarialnych za uwierzytelnienie dokumentów złożonych przez pozwanego do akt niniejszej sprawy.

SSR del. Łucja Oleksy-Miszczyk

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron

- kal 21 dni

13 czerwca 2014r.