Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2013 r. na posiedzeniu jawnym

sprawy z wniosku I. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o zapłatę składek

na skutek apelacji wnioskodawczyni I. C.

od wyroku Sądu Okręgowego w Radomiu

z dnia 31 lipca 2012 r. sygn. akt VI U 438/12

p o s t a n a w i a :

uchylić zaskarżony wyrok i umorzyć postępowanie.

Sygn. akt III AUa 910/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 lutego 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. ustalił, że zadłużenie I. C. z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne na dzień 8 lutego 2012 roku wynosi 178,60 zł.

W odwołaniu od tej decyzji I. C. domagając się jej zmiany podniosła, że decyzja jest bezzasadna albowiem wykazana w niej rzekoma zaległość wynika z nieprawidłowego rozliczenia przez organ rentowy wpłaty dokonanej w dniu 6 czerwca 2005 roku na ubezpieczenie zdrowotne za miesiące maj i kwiecień 2005 roku.

Wyrokiem z dnia 31 lipca 2012 roku Sąd Okręgowy w Radomiu oddalił powyższe odwołanie.

Sąd ustalił, że I. C. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie tłumaczenia języka niemieckiego i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Za miesiąc czerwiec 2005 roku nie dopłaciła składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 15,09 zł, a za miesiąc sierpień 2002 roku w kwocie 91,24 zł. W dniu 6 czerwca 2005 roku wnioskodawczyni dokonała przelewem zapłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne za miesiąc maj 2005 roku w kwocie 324,86 zł. Pismem z dnia 18 lipca 2011 roku organ rentowy wezwał ubezpieczoną do uiszczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za miesiąc kwiecień 2005 roku wraz z odsetkami i kosztami upomnienia.

Dokonując oceny zaistniałej sytuacji faktycznej Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie jest nieuzasadnione. Sąd wskazał, że dla sposobu zaliczenia kwoty wpłaconej przelewem na poczet składek w dniu 6 czerwca 2005 roku istotna była zawarta w nim dyspozycja. Według Sądu, z treści przelewu wynika, że wpłacona kwota ma być zaliczona na poczet składek należnych za miesiąc maj 2005 roku. Wprawdzie wnioskodawczyni wpisała w polu 9 literę (...), co wskazuje na opłatę składki za okres dłuższy niż miesiąc, jednakże na przelewie nie zaznaczyła którego miesiąca wpłata ta dotyczy. Taką adnotację, zdaniem Sądu, mogła poczynić obok pola 10 lub podać w piśmie przesłanym razem z przelewem. Sąd podkreślił, że sam fakt, iż wpłacona kwota odpowiadała łącznie wysokości składek za kwiecień i maj 2005 roku, nie uprawniał organu rentowego do takiego rozliczenia wpłaty.

Sąd Okręgowy wskazał, że w 2005 roku zasady rozliczania wpłat na poczet składek regulowało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, wypłaconych zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz kolejności zaliczania wpłat składek na poszczególne fundusze (Dz.U. Nr 162, poz.1197 ze zm.), które to w § 6 ust. 1 stanowiło, że oznaczone wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, dokonane przez płatnika składek w obowiązującym terminie i wysokości wynikającej z rozliczenia dokonanego w deklaracji rozliczeniowej, zalicza się na pokrycie należności zgodnie z jego dyspozycją. Z kolei ust. 3 stanowił, że jeżeli płatnik składek dokona w obowiązującym terminie wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne lub na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, nie oznaczonej co do okresu, to wpłatę tę zalicza się w pierwszej kolejności na pokrycie należności z danego tytułu, poczynając od należności o najwcześniejszym terminie płatności, z zachowaniem w ramach wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne pierwszeństwa zaspokojenia należności funduszu emerytalnego i otwartych funduszy emerytalnych.

Zgodnie zaś z § 10 ust. 1, jeżeli wpłata składek na ubezpieczenie zdrowotne jest wyższa niż kwota należnych składek z tego tytułu wynikająca z rozliczenia dokonanego w deklaracji rozliczeniowej za dany miesiąc kalendarzowy, to nadwyżkę pozostałą po pokryciu należnych składek z tego tytułu za dany miesiąc kalendarzowy zalicza się na pokrycie zaległych należności z tytułu tych składek, począwszy od zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności. Dodatkowo Sąd Okręgowy powołał przepis art. 24 ust. 6a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu przez Zakład z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek.

Reasumując powyższe rozważania, Sąd pierwszej instancji stwierdził, że organ rentowy dokonał rozliczenia wpłaconej składki automatycznie zgodnie ze wskazanymi regulacjami.

Z tych względów i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku, o kosztach orzekając w myśl zasad określonych w art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od tego wyroku złożyła wnioskodawczyni I. C.. Zaskarżając wyrok w całości zarzuciła mu naruszenie przepisów prawa wynikających z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 września 2003 roku w sprawie wzoru bankowego dokumentu płatniczego należności z tytułu składek, do których poboru zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 164, poz. 1586).

Skarżąca podniosła, że w dniu 6 czerwca 2005 roku dokonując wpłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne bankowy dokument płatniczy wypełniła zgodnie z zasadami wynikającymi z powyższego rozporządzenia i nie powinna ponosić skutków nieprawidłowego rozliczenia wpłaconej kwoty przez organ rentowy. W rezultacie, jak wynika z treści apelacji, skarżąca domagała się zmiany wyroku i uwzględnienia odwołania.

W piśmie z dnia 22 lutego 2013 roku pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o umorzenie postępowania z uwagi na zaspokojenie żądań wnioskodawczyni. Do pisma załączył decyzję z dnia z dnia 22 lutego 2013 roku, uchylającą decyzję z dnia 8 lutego 2012 roku, zaskarżoną w niniejszej sprawie i umorzył postępowanie z uwagi na jego bezprzedmiotowość. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że po ponownej weryfikacji konta płatnika oraz po uporządkowaniu dokumentów rozliczeniowych i realizacji zleceń przeksięgowań wpłat Zakład dokonał ostatecznego rozliczenia konta i stwierdził, że roszczenie zostało w całości zaspokojone.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje;

W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy zaistniały przesłanki do umorzenia postępowania na podstawie art. 477 ¹³ k.p.c.. Wymieniony przepis stanowi, że zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji nie ma wpływu na bieg sprawy.

Zgodnie z ukształtowanym i utrwalonym na tle cytowanego unormowania orzecznictwem Sądu Najwyższego, decyzja uwzględniająca w całości lub w części żądanie stron w rozumieniu art. 477 ¹³ k.p.c., to nie tylko decyzja zmieniająca, lecz każda forma decyzji, byleby z niej w sposób jednoznaczny wynikało, że rozstrzyga o materialnoprawnym stosunku, będącym przedmiotem wcześniejszej decyzji i to zgodnie z żądaniem odwołania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2000 r., II UKN 191/00, OSNAPiUS 2002 Nr 4, poz. 96 oraz z dnia 16 lipca 1998 r., II UKN 138/98, OSNAPiUS 1999 Nr 13, poz. 440).

W niniejszej sprawie zaskarżoną decyzją z dnia 8 lutego 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. ustalił, że na dzień 8 lutego 2012 roku zadłużenie I. C. z tytułu składek wynosi 178,60 zł, w tym na ubezpieczenie zdrowotne 178,60 zł. Odwołując się od tej decyzji ubezpieczona domagała się jej zmiany i ustalenia, że wskazane zadłużenie nie istnieje.

W tym stanie rzeczy uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania przez organ rentowy ze wskazaniem, iż w wyniku ponownej analizy dokumentów rozliczeniowych ustalono, że roszczenie zostało zaspokojone w całości, stanowi zaspokojenie zawartego w odwołaniu żądania ubezpieczonej.

Mając powyższe względy na uwadze i na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w postanowieniu.