Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2014 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2014 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z wniosku K. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

o emeryturę

na skutek apelacji K. T.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu

z dnia 24 października 2013 r. sygn. akt IX U 153/13

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 października 2013 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił odwołanie K. T. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia 3 grudnia 2012 r. odmawiającej wnioskodawczyni prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją organ rentowy, w rozpoznaniu wniosku z dnia 26 listopada 2012r. odmówił K. T. przyznania emerytury argumentując, że na dzień 1 stycznia 1999 r. to jest dzień wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS wnioskodawczyni nie udowodniła żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych, nie spełniła zatem warunków do przyznania świadczenia, o których mowa w art. 184 ustawy. Wnioskodawczyni w odwołaniu od powyższej decyzji podnosiła, że jako okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych winien zostać zaliczony również okres zatrudnienia w (...) Spółdzielni Pracy w W. od 13 września 1974 r. do 30 września 1991 r. na stanowisku nakładacza przewodów na formowaniu.

Strona pozwana wnosiła o oddalenie odwołania wywodząc, że wnioskodawczyni nie spełniła warunków do przyznania emerytury wymienionych w art. 184 w zw. z art. 32 ustawy emerytalnej i przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione zostało przez zakład archiwalny, który – jako przechowawca dokumentacji osobowo-płacowej nie jest upoważniony do jego wystawienia. Natomiast świadectwo pracy wystawione 30 września 1991 r. nie precyzuje okresów, w których K. T. pracowała na stanowiskach nakładacza przewodów i przy kontroli międzyoperacyjnej.

Rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na podstawie następującego stanu faktycznego ustalonego na podstawie dokumentacji z akt rentowych, akt kapitału początkowego, zeznań świadków B. M. i Z. P., które uznał za wiarygodne, zeznań wnioskodawczyni i dokumentacji z akt emerytalnych świadków.

Wnioskodawczyni K. T. ur. (...), na dzień 1 stycznia 1999 r. posiada udowodniony okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 24 lata, 2 miesiące i 16 dni. W okresach od dnia 13.09.1974 r. do 18.09.1984 r. oraz od 15.04.1985 r. do 30.09.1991 r. była zatrudniona w (...) Spółdzielni Pracy w W. na stanowisku nakładacza przewodów kablowych oraz brygadzistki. Jako nakładacz przewodów przenosiła i nawijała przewody, układała kable na deskach- szablonach i zszywała je. Przy kontroli międzyoperacyjnej sprawdzała czy kable i wiązki są prawidłowo nawinięte, przyuczała do pracy nowych pracowników. Pracownicy na tych stanowiskach nie otrzymywali dodatków za pracę w szczególnych warunkach.

Wobec tak ustalonego stanu faktycznego, Sąd I instancji orzekł, iż odwołanie wnioskodawczyni było bezzasadne. Jako podstawę rozstrzygnięcia wskazał przepisy art. 184 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS a także przepisy § 1, § 2 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8 poz. 43 z późn. zm.). Zdaniem Sądu Okręgowego, czynności wykonywane przez wnioskodawczynię w spornych okresach nie odpowiadają pracom wymienionym w Dziale III pkt 88 Wykazu A stanowiącego załącznik do wymienionego rozporządzenia, bowiem wnioskodawczyni nie udowodniła, aby w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace przy produkcji kabli. Pracująca razem z wnioskodawczynią jako nakładacz przewodów Z. P. nabyła prawo do emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Apelację od wyżej opisanego wyroku wywiodła wnioskodawczyni, zaskarżając wyrok w całości, wnosząc o jego zmianę poprzez przyznanie prawa do emerytury oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Apelująca zarzucała zaskarżonemu wyrokowi naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS a także przepisów § 1 - 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i uchwały Nr 80 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z 30 czerwca 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości pracy oraz sprzeczność istotnych ustaleń sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

W uzasadnieniu swojego stanowiska apelująca podkreśliła, że w toku zatrudnienia na obu stanowiskach wnioskodawczyni faktycznie produkowała wiązki kablowe, miała cały czas styczność z miedzią, przez co cały czas była narażona na warunki szkodliwe dla zdrowia. W innych sprawach toczących się przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu pracownice (...) Spółdzielni Pracy kwalifikowane były jako wykonujące stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie w warunkach szczególnych.

Strona pozwana nie złożyła odpowiedzi na apelację.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

K. T. domagała się przyznania emerytury będąc urodzoną po dniu 31 grudnia 1948 r. Nie osiągnęła zatem wieku emerytalnego przewidzianego w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (w dacie wniosku Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) i nie spełniła warunków do uzyskania emerytury na warunkach określonych w art. 46 ust. 1 ustawy do dnia 31 grudnia 2008 r. Uprawnienie swoje wywodzi wnioskodawczyni z art. 184 ust. 1 ustawy. Przepis ten uprawnia do emerytury ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy – to jest 1 stycznia 1999 r. spełnili łącznie następujące warunki:

1)  osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet;

2)  mają okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 – zatem wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet,

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do OFE albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem – w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2012 r.

Pojęcie przepisy dotychczasowe odnosi się do art. 32 cytowanej ustawy, zgodnie, z którym ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub szczególnych charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Zgodnie z § 4 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Posiadanie przez wnioskodawczynię wymaganego tzw. ogólnego stażu pracy jest w sprawie bezsporne. Wnioskodawczyni, będąc członkiem OFE, wniosła o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku na dochody budżetu państwa, w dacie wniosku pozostawała w stosunku pracy.

Sporne pozostawało, czy legitymuje się wymaganym okresem pracy w szczególnych warunkach, to jest, czy przez wymagany ustawą okres, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał prace wymienione w Wykazie A stanowiącym załącznik do cytowanego rozporządzenia.

Świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione przez zakład archiwalny wymienia stanowisko nakładacza przewodów na formowaniu, kwalifikując je jako wymienione w Wykazie A, dział III, poz. 88, to jest pracę przy produkcji kabli.

Trafnie wskazał Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku, że w toku postępowania sądowego możliwe jest dowodzenie zatrudnienia w szczególnych warunkach za pomocą innych środków dowodowych niż świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, które ma walor dokumentu prywatnego. Prawidłowo jednak Sąd Okręgowy przyjął, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że charakter zatrudnienia ubezpieczonej w spornym okresie, rodzaj i faktycznie wykonywane przez nią czynności, w kontekście zakwalifikowania pracy do jednego ze stanowisk wymienionych w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. nie pozwalają na przyjęcie, że była to wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, praca w szczególnych warunkach. Ustalenia Sądu I instancji Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne, bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego, która nie narusza granic art. 233 kpc. Przypomnieć bowiem trzeba, że świadek Z. P. zeznała (9min. 40s nagrania rozprawy z 28 marca 2013 r.), że poza oddziałem, na którym zatrudnione były świadek i wnioskodawczyni, w (...) Spółdzielni Pracy były jeszcze inne oddziały, między innymi oddział, na którym praca polegała na lutowaniu wiązek przewodów. Niezasadne są zatem argumenty, że inne pracownice Spółdzielni uzyskały świadczenia z tytułu pracy w warunkach szczególnych, skoro ich praca mogła być kwalifikowana jako praca wymieniona w Wykazie A, Dział III, poz. 83 to jest lutowanie płyt, blach i przewodów ołowianych.

Ugruntowany jest pogląd, że w świetle art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej oraz § 1 ust. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43), pracami w szczególnych warunkach nie są wszelkie prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia pracownika czynnikami lub prace charakteryzujące się znacznym wysiłkiem fizycznym, lecz jedynie takie, które zostały wymienione w § 4 – 15 tego rozporządzenia i wykazach stanowiących załącznik do niego ( tak np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt II UK 395/13). Wnioskodawczyni pracy takiej nie wykonywała w okresie zatrudnienia w (...) Spółdzielni Pracy w W..

Brak zatem dowodów że wnioskodawczyni pracowała przez wymagany ustawą okres w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a tym samym, że spełniła warunki do przyznania emerytury w wieku obniżonym.

Apelację należało więc oddalić z mocy art. 385 kpc.

R.S.