Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

przy udziale Andrzeja Mazurkiewicza Prokuratora Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu dnia 9 września 2014 roku

sprawy M. K.

syna M. i Z. z domu M. ur. (...) w W.

oskarżonego z art. 271 § 1 kk i art. 272 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 272kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu

z dnia 2 kwietnia 2014 roku, sygnatura akt II K 292/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok ten sposób, że oskarżonego M. K. uniewinnia od przypisanego mu czynu;

II.  stwierdza, że koszty procesu w sprawie ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 497/14

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Wałbrzychu oskarżył M. K. o to, że w dniu 18 czerwca 2009 r. w W. w woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, będąc członkiem zarządu fabryki (...) S.A. w W., uprawnionym do wystawienia dokumentów jako członek zarządu, poświadczył nieprawdę w oświadczeniu członków zarządu co do wniesienia wkładu pieniężnego w kwocie 840.272, 50 złotych na pokrycie akcji, a następnie wyłudził od D. Z. i J. G., będących członkami zarządu Fabryki (...) S.A. w W., uprawnionymi do wystawiania dokumentów jako członkowie zarządu, poświadczenie nieprawdy poprzez uzyskanie od nich podpisów pod tym samym oświadczeniem członków zarządu w przedmiocie wniesienia wkładu pieniężnego w kwocie 840.272, 50 złotych na pokrycie akcji oraz usiłował wyłudzić od J. B. będącego Prezesem zarządu Fabryki (...) S.A. w W., uprawnionym do wystawienia dokumentów jako członek zarządu, poświadczenie nieprawdy poprzez uzyskanie od niego podpisu pod tym samym oświadczeniem członków zarządu w przedmiocie wniesienia wkładu pieniężnego w kwocie 840.272, 50 zlotach na pokrycie akcji,

to jest czyn z art. 271 § 1 kk i art. 272 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 272 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk.

Sąd Rejonowy w Wałbrzychu wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2014r. sygn. akt II K 292 /13 :

I.  oskarżonego M. K. uznał za winnego popełnienia tego, że w dniu 18 czerwca 2009 roku w W. jako osoba uprawniona do wystawienia dokumentu – członek zarządu Fabryki (...) S.A. działając w zamiarze poświadczenia nieprawdy w dokumencie – oświadczenia członków zarządu Fabryki (...) S.A. co do okoliczności mającej znaczenie prawne – wniesienia wkładów pieniężnych na pokrycie akcji w jednej czwartej ich wartości, tj. kwoty 840. 272, 50 złotych, złożył swój podpis na tymże oświadczeniu, uzyskał podpisy dwóch członków zarządu, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę złożenia podpisu przez Prezesa Zarządu (...) S.A. i przekazani przez niego przedmiotowego oświadczenia organom ścigania, tj. popełnienia występku z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 271 § 1 kk i za to na podstawie art. 14 § 1 kk w zw. z art. 271 § 1 kk wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby 2 (dwóch) lat;

III.  na podstawie art. 44 § 1 kk orzekł przepadek przez pozostawienie w aktach sprawy dowodu rzeczonego w postaci Oświadczenia członków zarządu Fabryki (...) S.A. z dnia 18.06.2009 r., zarejestrowanego w wykazie dowodów rzeczowych Prokuratury rejonowego w Wałbrzychu pod poz. Drz. (...), przechowywanego w aktach sprawy na karcie 7;

IV.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki poniesione w sprawie w kwocie 70 złotych i wymierzył mu opłatę w wysokości 180 złotych.

Z wyrokiem tym w całości nie pogodził się oskarżony, wnosząc apelację za pośrednictwem obrońcy.

Apelujący zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego i bezzasadne uznanie, że oświadczenie z 18.06.2009 r. podpisane przez oskarżonego i dwóch innych członków zarządu stanowiło dokument w rozumieniu art. 271 § 1 kk, w sytuacji gdy stanowiło ono jedynie projekt dokumentu, który po złożeniu ostatniego podpsiu i wraz z załącznikiem w postaci dowodu wpłaty kwoty 840.272, 50 złotych stanowiącym integralną część dokumentu, tylko łącznie z nim może być traktowany za dokument wewnętrzny, jednak nie w rozumieniu art. 271 § 1 kk,

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na jego treść poprzez ustalenie, że:

- oskarżony podpisując oświadczenie z 18.06.2009 r. poświadczył nieprawdę, w sytuacji gdy zamieszczony przez niego dopisek o treści „w załączeniu…” wskazuje wyraźnie, że intencją M. K. było przekazanie projektu dokumentu do weryfikacji prezesowi zarządu J. B. ,który dopiero po dostarczeniu potwierdzenia opłaty miał przesłać kompletne oświadczenie wraz z załącznikiem do sądu rejestrowego;

- oskarżony działając w zamiarze poświadczenia nieprawdy wiedząc, że akcje nie zostały pokryte w wymaganej wysokości, sporządził dokument – oświadczenie członków zarządu z data 18.06.2009 r. – w którym wskazano, że pokrycie akcji w całości nastąpi poprzez wniesienie wkładów pieniężnych na podwyższony kapitał zakładowy spółki przewidziany uchwałą Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy oraz zawarto zapis, że wkłady pieniężne do chwili obecnej zostały wniesione w ¼ ich wartości nominalnej;

- oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa opisanego w art. 271 § 1 kk działając w sposób umyślny, w sytuacji gdy materiał dowodowy zebrany w sprawie nie uzasadnił takiego założenia.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od stawianych mu zarzutów.

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja okazała się zasadna przez co skutkuje zmianą wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu czynu.

Słusznie apelujący podnosi zarzut obrazy prawa materialnego art. 271 § 1 kk przez jego zastosowanie w ustalonym stanie faktycznym i w konsekwencji błędne skazanie oskarżonego za ten występek w formie usiłowania.

Po pierwsze, przedmiotowe pismo, jako oświadczenie członków zarządu spółki (...)” S.A. w W., zostało przygotowane przez oskarżonego, który w tamtej dacie był nie tylko udziałowcem, ale także członkiem zarządu, pełniącym obowiązki dyrektora finansowego. Zatem oskarżony sporządził je w ramach swoich kompetencji, ale nie były to kompetencje tożsame do kompetencji funkcjonariusza publicznego lub innej osoby uprawnionej do wystawienia dokumentu w rozumieniu art. 271 §1 kk. (...) miała przecież status spółki akcyjnej, która nie jest instytucją publiczną lecz dobrowolnym zrzeszeniem osób w celu gospodarczym, z majątkiem stanowiącym własność akcjonariuszy.

Po drugie, pismo zostało sporządzone dla potrzeb postępowania sądowego rejestrowego przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia- Fabrycznej Wydział X Gospodarczy, przed którym Spółka ubiegała się o dokonanie zmiany wpisu w rejestrze przedsiębiorców, dotyczącej podwyższenia jej kapitału akcyjnego. Ponieważ wniosek Spółki nie zawierał wymaganego przepisem art. 441 § 1 ksh oświadczenia wszystkich członków jej zarządu o opłaceniu akcji wkładami pieniężnymi, Spółka została wezwana przez sąd rejestrowy do usunięcia tego braku pod rygorem oddalenia wniosku - k. 127 akt. Przedmiotowe pismo zatem jako oświadczenie uczestnika postępowania sądowego nie miało cechy dokumentu wystawianego na użytek publiczny, tj. dokumentu korzystającego z domniemania prawdziwości, poświadczenia obdarzonego zaufaniem publicznym w myśl art.271 § 1 kk. Ta wykładnia nie może wzbudzać wątpliwości, także zważywszy na ugruntowane orzecznictwo sądowe, np. Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który w wyroku z dnia 30 stycznia 2003 r. sygn.akt AKa 416/02 stwierdził cyt. „ Wystąpienie z wnioskiem do sądu rejonowego przez zarząd spółki o jej zarejestrowanie, ani złożenie oświadczenia o zgromadzeniu założycielskiego kapitału akcyjnego, nie stanowią dokumentów w rozumieniu art. 271 § 1 k.k.” KZS 2003/7-8/73, Prok.i Pr.-wkł. 2004/2/19, baza danych Lex 82847. Taką wykładnię wspiera także inny wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 lutego 2013 r. sygn. akt II AKa 14/13 cyt. " Poświadczeniem" z art. 271 § 1 k.k. są tylko dokumenty "wystawione" na użytek publiczny, przeznaczone do dowodzenia okoliczności w nich poświadczonych bez potrzeby potwierdzenia ich innymi dowodami, korzystające z domniemania prawdziwości, obdarzone zaufaniem publicznym. Nie należą do tego zakresu dokumenty sporządzone przez funkcjonariuszy publicznych dla celów wewnętrznych urzędu, ani dokumenty regulujące zobowiązania między osobami fizycznymi lub prawnymi (umowy, oświadczenia itp.).baza danych LEX nr 1281120.

Nie sposób jednak pominąć tu jeszcze jednej kwestii, a mianowicie odpowiedzialności karnej członków zarządu spółki za składanie sądowi nierzetelnych oświadczeń, np. w przedmiocie pokrycia wkładu kapitałowego, potrzebnego do rejestracji, czy – jak w tym przypadku - do wniosku o zmianę wpisu w przedmiocie podwyższenia kapitału akcyjnego. Otóż przepis art. 587 § 1 ksh penalizuje tego rodzaju przedstawianie danych nieprawdziwych władzom państwowym, w tym przypadku sądowi rejestrowemu. Warunkiem odpowiedzialności jest jednak „przedstawienie danych” sądowi, co w badanej sprawie wszak nie zaistniało. Jak wynika z niekwestionowanych ustaleń wyroku, po podpisaniu projektu oświadczenia przez oskarżonego i dwóch innych członków zarządu pismo to zostało przedstawione do podpisu czwartemu członkowi zarządu tj. prezesowi spółki J. B., który mając wiedzę o braku wniesienia wymaganych wkładów pieniężnych tego pisma nie podpisał ( zatem nie doszło do skutecznego sporządzenia oświadczenia wszystkich członków zarządu spółki), nie przedstawił sądowi rejestrowemu, ale przekazał je wyłącznie organom ścigania. Skutkiem braku przedstawienia przedmiotowego oświadczenia sąd rejestrowy wniosek Spółki o zmianę wpisu w przedmiocie podwyższenia kapitału akcyjnego oddalił. Takie ustalenia wykluczają zatem odpowiedzialność karną oskarżonego także w ramach art. 587 § 1 ksh. Co najwyżej można jeszcze prowadzić rozważania, czy ustalone przez Sąd Rejonowy działanie oskarżonego może być uznane za przygotowanie do tegoż przestępstwa, ale w tym przypadku zachodzić może tylko niekaralne przygotowanie, bo przecież przepis art. 16 § 2 kk przewiduje karalność przygotowania tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi, zaś regulacja art. 587 ksh tego nie przewiduje.

Z przytoczonych względów zaskarżony wyrok należało radykalnie zreformować przez uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu występku. W konsekwencji tej treści orzeczenia koszty procesu w sprawie ponosi Skarb Państwa ( art. 632 pkt. 2 kpk).