Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2014r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Aleksander Ostrowski (spr.)

Sędziowie: SSO Małgorzata Szyszko

SSR del do SO Marta Minkisiewicz-Kasprzak

Protokolant: Jowita Sierańska

przy udziale Tomasza Fedyka Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2014r.

sprawy D. M.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Oleśnicy

z dnia14 kwietnia 2014r. sygn. akt II K 114/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w odniesieniu do pkt II jego części dyspozytywnej w ten sposób, że na mocy art. 82 kk w brzmieniu sprzed wejścia w życie Ustawy z dnia 16 września 2011r. ( DZ. U. 240 poz. 1431) w zw. z art. 4 § 1 kk i art. 577 kpk zaliczyć skazanemu D. M. na poczet kary łącznej orzeczonej w sprawie II K 114/14:

a)  okres odbywania kary pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Oleśnicy sygn. akt II K 152/09 w rozmiarze 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy,

b)  okres odbywania kary pozbawienia wolności w sprawie II K 3/13, a w szczególności kary łącznej 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności z wchodzącej w skład wyroku łącznego sprawy II K 1290/09 w okresie od 12 listopada 2012r. do dnia 12 marca 2014 r.,

uznając karę łączną orzeczoną w sprawie II K 114/14 za wykonaną w całości;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Oleśnicy) na rzecz adwokata M. M. kwotę 147,60 złotych (stu czterdziestu siedmiu i ⁶⁰ / 100 , w tym VAT), tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn.akt IV Ka 710/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Oleśnicy z dnia 14 kwietnia 2014r. sygn.akt II K.114/14 połączono kary pozbawienia wolności orzeczone wobec skazanego D. M. wyrokami Sądu Rejonowego w Oleśnicy:

1)z dnia 19 września 2008r. sygn.akt VI K.741/08

- za czyn z art.226§1 kk na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności ;

- za czyn z art.226§1 kk na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności;

- kara łączna w rozmiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres 4 lat,przy czym na mocy postanowienia z dnia 6 lutego 2014r. sygn.akt II Ko 2658/13 w oparciu o przepis art.50 ust.1 ustawy z dnia 27 września 2013r. o zmianie ustawy –Kodeks postępowania karnego(…) na podstawie art.15§1 kkw w zw. z art.45§3 kw umorzono postępowanie karne o czyn z art.178a§2 kk za który uprzednio wymierzono skazanemu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Jednocześnie utraciła moc powyższa kara łączna a także wyrok łączny Sądu Rejonowego w Oleśnicy w sprawie II K.3/13,a do wykonania skierowano kary jednostkowe.

2)z dnia 6 marca 2009r.sygn.akt II K.151/08 za czyn z art.157§1 kk w zw. z art.11§3 kk na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z zaliczeniem zatrzymania od 21 do 22.12.2007r.

3)z dnia 14 marca 2012r.sygn.akt II K.1290/09 za czyny z art.280§1 kk i art.157§2 kk na kary jednostkowe 2 lat oraz 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności

- kara łączna 2 lata pozbawienia wolności;

W oparciu o przepisy art.85 kk i art.86§1 kk oraz art.569§2 kpk orzeczono wobec skazanego D. M. karę łączną 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności z zaliczeniem na jej poczet zatrzymania w sprawie II K.151/08 oraz kary już wykonanej w uprzednio wydanym wyroku łącznym o sygnaturze II K.3/13.

Pozostałe orzeczenia zwarte w powyższych wyrokach i nie objęte niniejszym wyrokiem łącznym pozostawiono do odrębnego wykonania.

Wyrok został zaskarżony przez oskarżonego D. M. oraz jego obrońcę.

Oskarżony D. M. zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego a to art.82 kk,twierdząc,iż skoro pomyślnie przeszedł próbę po udzielonym mu warunkowym przedterminowym zwolnieniu,to Sąd Rejonowy w Oleśnicy uprawniony był wyłącznie do połączenia kar z wyroków o sygnaturach II K.151/08 oraz II K.1290/09 umarzając postępowanie w pozostałej części.

Stawiając powyższy zarzut skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie nowej kary łącznej w rozmiarze 2 lat i 3 miesięcy.

Obrońca oskarżonego D. M. zarzucił wyrokowi:

1.Obrazę przepisów prawa materialnego,a to art.4§1 kk w zw. z art.82 kk polegające na zastosowaniu przez Sąd Rejonowy ustawy nowej,po myśli art.82§2 ll i zaliczenie na poczet orzeczonej kary łącznej wyłącznie okresu faktycznie odbytej przez skazanego kary łącznej pozbawienia wolności wymierzonej w sprawie II K.3/13,mimo że w czasie popełnienia przestępstw przez skazanego obowiązywała ustawa względniejsza dla skazanego nakazująca zaliczyć na poczet kary łącznej całość kary łącznej z której odbycia skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony oraz okres odbytej kary łącznej pozbawienia wolności w sprawie II K.3/13;

2. Rażącą niewspółmierność kary łącznej orzeczonej zaskarżonym wyrokiem łącznym poprzez uznanie,żę skazany ,z uwagi na dotychczasowy tryb życia i prewencyjne oddziaływanie kary nie zasługuje na zastosowanie zasady pełnej absorpcji,co miało w konsekwencji wpływ na orzeczony wymiar kary,podczas gdy fakt,że nie zostało odwołane warunkowe przedterminowe zwolnienie udzielone skazanemu świadczy o tym,iż skazany zachowywał się poprawnie poza warunkami izolacji.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca wniósł o:

1)zmianę wyroku w zaskarżonej części przez wymierzenie skazanemu kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji oraz zaliczenie na poczet orzeczonej kary łącznej kary z której odbycia skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony oraz okres odbytej kary łącznej pozbawienia wolności wymierzonej w sprawie II K.3/13;

2)dopuszczenie dowodu z akt V Kow 4990/10/wz oraz VKow 971/12/owz.

3) przyznanie obrońcy wynagrodzenia za nieopłaconą obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Obie apelacje zasługują częściowo na uwzględnienie,a to w odniesieniu do interpretacji i zarazem zastosowania w niniejszym postępowaniu przepisu art.82 kk .Podkreślić bowiem należy,iż wobec zmiany treści art.82 kk zaistniała konieczność porównywania stanów prawnych przez pryzmat wyrażonych w art.4§1 kk reguł prawa intertemporalnego.

Przypomnieć zatem należy w tym miejscu jak kształtował się tenże przepis i jakie rodził skutki w przeszłości a także jakie to ma znaczenie dla skazanego D. M..

I tak, zgodnie z treścią art. 97 d.k.k. jeżeli w okresie próby i w ciągu dalszych 6 miesięcy nie odwołano warunkowego zwolnienia, karę uważało się za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia.

Dokładnie takie było brzmienie art. 82 Kodeksu karnego z 1997 r.

Zmiana tego przepisu nastąpiła dopiero na mocy ustawy z dnia 16 września 2011 r. (Dz.U. Nr 240, poz. 1431).

Przywołany artykuł uzyskał dwa paragrafy. Zgodnie z § 1 „Jeżeli w okresie próby i w ciągu dalszych 6 miesięcy od jej zakończenia nie odwołano warunkowego zwolnienia, karą uważa się za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia.", natomiast zgodnie z § 2 "W wypadku objęcia wyrokiem łącznym kary, z której odbywania skazany został warunkowo zwolniony, na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza się jedynie okres faktycznego odbywania kary.".

Przepis art. 82 k.k. w aktualnym brzmieniu, w ocenie Sądu Odwoławczego, pogorszył sytuację prawną skazanych w porównaniu z obowiązującym poprzednio stanem prawnym, poprzez wprowadzenie do jego treści § 2. W przekonaniu Sądu Okręgowego, w poprzednim stanie prawnym treść art. 82 k.k. należało interpretować w sposób przywoływany w utrwalonym w ostatnich latach orzecznictwie, zgodnie z którym "Kara pozbawienia wolności uznana za odbytą w rozumieniu art. 82 k.k. podlega zaliczeniu w całości - na podstawie art. 577 k.p.k. - na poczet kary tego rodzaju orzekanej w wyroku łącznym obejmującym skazanie na karę, z której wykonania skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony" (uchwała SN w składzie siedmiu sędziów z dnia 20 stycznia 2005 r., I KZP 30/04, OSNKW 2005/ 1/12; wyrok SN z dnia 8 marca 2006 r., IV KK 423/05, OSNwSK 2006/1/513; wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2010 r., IV KK 28/10, LEX nr 583901).

Wobec czego, a więc uwzględniając treść art. 4 § 1 k.k. dla rozstrzygnięcia kwestii zaliczenia kary pozbawienia wolności w niniejszej sprawie należało zastosować art. 82 k.k. w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. (Dz.U. Nr 240, poz. 1431).

W tej sytuacji, Sąd Odwoławczy, na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. orzekł o zmianie zaskarżonego wyroku w ten sposób, że na podstawie art. 577 k.p.k. w zw. z art. 82 k.k. w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. (Dz.U. Nr 240, poz. 1431) przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. zaliczył skazanemu na poczet kary łącznej orzeczonej w pkt. I cały okres odbywania kary pozbawienia wolności w sprawie wyroku łącznego o sygnaturze II K.152/09 mocą którego połączono kary pozbawienia wolności w sprawach VI K.741/08 oraz II K.151/08 orzekając karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Przechodząc do rozważań na temat związku tej kary dla rozstrzygnięcia w sprawie niniejszego wyroku łącznego przywołać należy dalsze orzeczenia jakie zapadły w sprawie II K.152/09.

Otóż postanowieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział Penitencjarny z dnia 5 kwietnia 2010r. sygn.akt V Kow 4990/10/wz warunkowo przedterminowo zwolniono skazanego D. M. z odbycia reszty kary pozbawienia wolności ze sprawy II K.152/09,której koniec przypadł na dzień 10.03.2012r.

Jednocześnie postanowieniem tegoż Sądu z dnia 15 stycznia 2014r.sygn.akt V2 Kow 971/13/owz umorzono postępowanie wykonawcze w przedmiocie odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia – wobec upływu okresu próby.

W świetle powyższych rozważań na temat przepisu art.82 kk w zw.z art.4§1 kk bezsporne jest,iż zaliczeniu na poczet obecnego wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Oleśnicy w sprawie II K.114/ 14 podlegała cała kara w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności wynikająca z połączenia kar ze spraw VI K.741/08 i II K.151/08 i wykonania tejże kary łącznej w całości w ramach wyroku łącznego II K.152/09.

W tej sytuacji do ewentualnego zaliczenia kary pozbawienia wolności pozostawał wyrok w sprawie trzeciej,która weszła w skład obecnego wyroku łącznego,a mianowicie kary jednostkowe w wymiarze 2 lat oraz 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (kara łączna 2 lata pozbawienia wolności) z wyroku Sądu Rejonowego w Oleśnicy w sprawie II K.1290/09.

Te właśnie cytowane wyżej trzy wyroki o sygnaturach VI K.741/08,

II K.151/08 oraz II K.1290/09 Sąd Rejonowy trafnie połączył w ramach kolejnego wyroku łącznego pod sygnaturą II K.114/14 i zasadnie też orzekł wobec skazanego D. M. karę łączną w rozmiarze 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Ustosunkowując się zatem do zarzutu rażącej niewspółmierności tej kary,Sąd Okręgowy uznał,iż w żadnym razie nie sposób uznać aby zarzut ten był uzasadniony pozytywnymi danymi osobopoznawczymi skazanego.

Skazany D. M. jest bowiem osobą wyjątkowo niepoprawną w naruszaniu porządku prawnego o czym dobitnie świadczą dane jego karalności,zaś pomyślny okres próby w sprawie II K.152/09 na który powołali się obaj skarżący ma li tylko wymiar formalny.Z akt penitencjarnych tego skazanego wynika bowiem,iż nie odwołano przedterminowego warunkowego zwolnienia tylko dlatego ,że nastąpił upływ próby,natomiast faktem bezspornym jest,iż kurator sądowy zdążył jeszcze złożyć wniosek o odwołanie tegoż zwolnienia ze względu na wyjątkowo naganne zachowanie D. M. w czasie próby (vide akta penit.).

Uwzględniając zatem kary jednostkowe wchodzące w skład wyroku łącznego i sylwetkę skazanego należy przyjąć zdaniem Sądu Okręgowego,iż kara łączna 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności w żądnym razie nie może być uznana za rażąco surową i w tej części zaskarżony wyrok podlegał utrzymaniu w mocy.

Przechodząc do wprowadzonych przez Sąd Odwoławczy zmian należy powtórzyć,iż w pierwszej kolejności zaliczeniu w niniejszej sprawie podlegała kara w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku łącznego w sprawie II K.152/09 łącząca uprzednio kary ze spraw IV K.741/08 oraz II K.151/08.

Z akt niniejszego wyroku łącznego wynika także,iż karę 2 lat pozbawienia wolności ze sprawy trzeciej a to II K.1290/09 skazany miał odbywać w okresie od 12.11.2012r. do 12.11.2014r. (vide opinia o skazanym wraz z danymi o karze k.28).

Początkiem zatem odbywania nowej kary łącznej powinien być dzień 12 listopada 2012r. jako początek kary w cytowanej wyżej sprawie i od tego też dnia liczyć należy okresy podlegające zaliczeniu w wyroku łącznym na poczet wymierzonej kary 2lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności ( tj.karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności – uznaną wcześniej za wykonaną w całości).

Faktycznie zatem do odbycia pozostała kara 1 roku i 4 miesięcy poczynając od dnia 12 listopada 2012r.

Oznacza to,iż całą karę orzeczoną wyrokiem łącznym skazany odbył już do dnia 12 marca 2014r. i tym samym karę tą należało uznać za wykonaną w całości,co skutkowało zwolnieniem skazanego z Zakładu Karnego.

Utrzymując w mocy pozostałe orzeczenia zawarte w zaskarżonym wyroku Sąd Okręgowy zwolnił skazanego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy stosowne wynagrodzenie za nieopłaconą obronę z urzędu przed Sądem II Instancji.

Na marginesie jedynie Sąd Okręgowy zauważa,iż kwestia grzywny,której wyjaśnienie podniósł obrońca w kolejnym piśmie procesowym,nie była przedmiotem zaskarżenia i zagadnienie to pozostawiono do ewentualnego wyjaśnienia przez Sąd Rejonowy.