Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek

Protokolant Justyna Chojecka

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2014 r. w Gliwicach na rozprawie sprawy

z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko M. R.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 20 listopada 2013 r., sygn. akt I C 1325/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 526,61 zł (pięćset dwadzieścia sześć złoty i sześćdziesiąt jeden groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 27 maja 2013r. do dnia zapłaty,

b)  nie obciąża pozwanego kosztami procesu,

2.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania odwoławczego.

SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 243/14

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. żądał zasądzenia na jej rzecz od pozwanego M. R. kwoty 526,61zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że w drodze cesji nabyła od (...) w Ł. przynależną jej wobec pozwanego wierzytelność o zapłatę nieuregulowanego przez niego w maju 2008r. czesnego za studia

i na dochodzoną należność składa czesne w wysokości 206,61zł oraz skapitalizowane odsetki od tej kwoty za okres od jej wymagalności do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie sporządził w dniu 17 06 2013r. nakaz zapłaty, w którym polecił pozwanemu zapłacić powódce dochodzone należności oraz koszty procesu.

Pozwany M. R. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wnosił o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu. Przyznał, że był studentem powódki i podpisał regulamin studiów oraz zobowiązał się do przestrzegania przepisów obowiązujących na Uczelni. Zarzucał, że wywiązał się ze wszelkich zobowiązań finansowych istniejących pomiędzy stronami oraz że powódka nie wykazała, iż nabyła w drodze cesji dochodzone należności oraz ich wysokości.

W toku postępowania pozwany podniósł zarzut przedawnienia dochodzonych roszczeń. Twierdził, że rozpoczynając studia zawarł równocześnie dwie umowy z powódką oraz Instytutem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.. W jego ocenie oba podmioty „to ta sama szkoła”, które żądały od niego zapłaty czesnego za ten sam okres nauki i powódka dochodzi od niego należności wyegzekwowanych już przez komornik na rzecz Instytutem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością

w Ł..

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w wyroku z dnia 20 1 2013r. oddalił powództwo.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia wskazał, że w sprawie jest bezspornym, iż pozwanego łączyła z Akademią (...) w Ł. umowa, z której wynikał jego obowiązek uiszczania czesnego. Zakwalifikował tę umowę jako umowę o świadczenie usług, do której z mocy regulacji art. 750 k.c. stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Stwierdził, że pozwany nie udowodnił, że zapłacił dochodzone czesne oraz uznał jego zarzut braku po stronie powodowej legitymacji biernej za nieuzasadniony (uznał, że powódka wykazała w toku postępowania, że w drodze cesji nabyła od wskazanej powyżej Uczelni dochodzone należności). Następnie stwierdził, że Akademia (...) w Ł. przynależy do podmiotów o objętych regulacją

art. 751 k.c. i uznał, że w jej świetle dochodzone roszczenia uległy przedawnieniu

i uznał powództwo za bezzasadne.

Orzeczenie zaskarżyła powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. , która wnosił o jego zmianę przez uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postępowania w wysokości czterokrotności stawki minimalnej.

Zarzucała, że przy ferowaniu wyroku naruszono regulacje: art. 750 k.c., 751 § 1 k.c. oraz art. 751 § 2 k.c. w związku § 10 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 06 2002r. w sprawie zasad techniki prawodawczej, w sposób wskazany w apelacji.

Pozwany L. L. domagał się oddalenia apelacji podnosząc,

że dochodzona należność została wyegzekwowana przez komornika.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Sąd pierwszej instancji prawidłowo rozpoznał sprawę, a następnie orzekając skonstruował prawidłową podstawę faktyczną orzeczenia.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia

nie były kwestionowane w apelacji i mają podstawę w informacjach zawartych

w przywołanych w uzasadnieniu wyroku wiarygodnych źródłach dowodowych.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego jest prawidłowa tylko w zakresie dotyczącym posiadania przez powódkę legitymacji biernej i w tej części Sąd odwoławczy ją podziela oraz przyjmuje

za własną. (orzecz. SN z dn. 26 04 1935r. C III 473/34, Zb. U.z 1935r. poz. 496).

Apelacja słusznie zarzuca, iż przy ferowaniu zaskarżonego orzeczenia błędnie zakwalifikowano stosunek prawny łączący pozwanego z Akademią (...) w Ł., a w konsekwencji tego zastosowano wadliwy reżim prawny przy ocenie skutków prawnych bezspornego pomiędzy stronami faktu nie nieuiszczenia przez pozwanego czesnego w maju 2008r.

Wprowadzone w ustawie z dnia 27 07 2005r. – Prawo o szkolnictwie wyższym „umowy o warunkach odpłatności za studia” budziły i w dalszym ciągu budzą kontrowersje, związane z ich zakwalifikowaniem a w następstwie tego ustaleniem reżimu prawnego jaki ma zastosowanie przy ocenie ich skutków prawnych (czy należy je zakwalifikować – tak jak to uczynił Sąd Rejonowy – do „umów o świadczenie usług” w rozumieniu art. 750 k.c., czy też jak tego domaga się apelacja mamy w ich przypadku do czynienia z nowym rodzajem „umowy nazwanej”).

W minionych latach z podobnym zagadnieniem judykatura zetknęła się w przypadku „umów o świadczenie usług telefonicznych”, zawartych na podstawie ustawy z dnia 16 07 2004r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. nr 171, poz. 1800, z późniejszymi zmianami), które w orzecznictwie Sądu Najwyższego zostały uznane za odrębny typ umowy, do którego nie mają zastosowania przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 05 2009r. – III CZP 20/09).

Podobnie jak ma to miejsce w przypadku tych umów, zawarta w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym regulacja dotycząca „umów o warunkach odpłatności za studia” nie jest pełna i w chwili zawarcia przedmiotowej umowy ograniczała się do : określenia w art. 160 ust. 3 treści umowy i wymaganej prawem formy jej zawarcia („ Warunki odpłatności za studia określa umowa zawarta między uczelnia a studentem w formie pisemnej”), a także uregulowania powiązanych z tym zagadnień: sposobu ustalania wysokości opłat za studia, ich upublicznienia, zasad ich pobierania (art. 99 ust. 2, 3 i ustawy), sposobu regulowania obowiązków i uprawnień stron umowy oraz sposobu ich ewentualnej zmiany (kształtuje je „Regulamin studiów” - art. 160 ust. 1 i art. 161 ustawy).

Jakkolwiek uregulowania tego nie można porównać ze sposobem regulacji poszczególnych typów umów w Kodeksie cywilnym (nie ma ono bowiem kompleksowego charakteru), to na poziomie ogólnym możliwe jest zrekonstruowanie istotnych uprawnień i obowiązków stron, co prowadzi do wniosku, że elementy istotnej tych umów zostały wystarczająco uregulowane przez inne przepisy w rozumieniu art. 750 k.c.

Dlatego pomimo, że omawiane umowy są niewątpliwie umowami

o świadczenie usług to nie mają do nich zastosowania przepisy o zleceniu

(art. 750 k.c.).

W szczególności – wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji –

nie ma do nich zastosowania odesłanie do regulacji art. 751 k.c., przez co termin przedawnienia dochodzonych roszczeń określa regulacja art. 118 k.c., przewidująca 10-letni termin ich przedawnienia (podobnie w przywołanych w uzasadnieniu apelacji orzeczeniach sądów okręgowych).

Do czasu wniesieniem przez powódkę pozwu termin ten nie upłynął, w konsekwencji czego powódce przysługują skuteczne względem pozwanego roszczenia o zapłatę dochodzonych należności (jej źródłem są roszczenia odrębna od roszczeń wynikających z umowy zawartej z Instytutem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., które jak trafnie ocenił Sąd Rejonowy pozwany nie zostały dotychczas zaspokojone przez pozwanego).

Czyni to apelacje uzasadnioną i skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia przez uwzględnienie powództwa.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o regulację art. 102 k.p.c., biorąc pod uwagę, iż sprawa miała charakter wątpliwy oraz uwzględniając znaczące rozbieżności w sytuacji materialnej stron, co łącznie stanowi o występowaniu w sprawie przewidzianego w tej regulacji szczególnie uzasadnionego wypadku uzasadniającego odstąpienie od obciążania pozwanego kosztami procesu.

Reasumując zaskarżony wyrok jest wadliwy i dlatego apelację powódki jako uzasadnioną uwzględniono, orzekając jak w sentencji w oparciu

o regulację art. 386 § 1 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację art. 102 k.p.c. z tym samych względów, które legły u podstaw orzeczenia

o kosztach procesu za pierwszą instancję.

SSO Leszek Dąbek