Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII Kz 681/14

POSTANOWIENIE

Dnia 27 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie – VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Jarosz

Sędziowie SO Agnieszka Gałkowska

SO Adam Synakiewicz (spr.)

Protokolant Joanna Stefańczyk

po rozpoznaniu w sprawie W. L.

oskarżonego o czyn z art. 216 § 1 k.k.

zażalenia wniesionego przez oskarżyciela prywatnego M. B.

na zarządzenie przewodniczącej II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Myszkowie

z dnia 17 października 2014 roku wydane w sprawie II K 528/14

w przedmiocie odmowy przyjęcia zażalenia

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w związku z art. 438 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 466 § 1 i 2 k.p.k.

postanawia

uchylić zaskarżone zarządzenie i przekazać sprawę przewodniczącemu II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Myszkowie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2014 roku oskarżyciel prywatny M. B. wniósł zażalenie na zarządzenie zawarte w postanowieniu Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 3 października 2014 roku, dotyczące wyznaczenia mu pełnomocnika z urzędu.

Zaskarżonym zarządzeniem z dnia 17 października 2014 roku przewodnicząca II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Myszkowie, na mocy art. 429 § 1 k.k., odmówiła przyjęcia zażalenia oskarżyciela prywatnego podnosząc, że zażalenie to jest niedopuszczalnym środkiem odwoławczym.

Z orzeczeniem tym nie zgodził się oskarżyciel prywatny, kwestionując jego poprawność.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

W związku z tym, iż u podstaw wydania zaskarżonego zarządzenia legło uznanie przez przewodniczącą Wydziału, iż decyzja o odmowie wyznaczenia pełnomocnika z urzędu nie jest zaskarżalna, Sąd Okręgowy pragnie wskazać, iż faktycznie wprost z żadnego przepisu ustawy Kodeks postępowania karnego nie wynika, aby omawiane orzeczenie było zaskarżalne.

Dostrzec przy tym należy, iż wprost z żadnego przepisu ustawy Kodeks postępowania karnego nie wynika również, aby zaskarżalne było rodzajowo tożsame orzeczenie o odmowie wyznaczenia obrońcy z wyboru. W tym jednak przedmiocie wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny, który po rozpoznaniu sprawy oznaczonej sygnaturą K 30/11, wyrokiem z dnia 8 października 2013 roku orzekł, iż art. 81 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) w zakresie, w jakim nie przewiduje sądowej kontroli zarządzenia prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu dla oskarżonego, który złożył wniosek w trybie art. 78 § 1 ustawy - Kodeks postępowania karnego, jest niezgodny z art. 42 ust. 2 w związku z art. 45 ust. 1 i z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (OTK-A 2013/7/98, Dz.U.2013/1262, LEX 1380782).

Orzeczenie to znalazło już swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie, w tym w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2014 roku, IV KZ 13/14, gdzie wskazano, iż stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 października 2013 r., K 30/11, niekonstytucyjności braku w art. 81 k.p.k. możliwości zażalenia się na odmowę ustanowienia oskarżonemu obrońcy z urzędu oznacza, że sam fakt, iż w świetle art. 459 § 2 in fine w zw. z art. 466 § 1 k.p.k., nie jest to zarządzenie zaskarżalne, nie ma tu aktualnie znaczenia, gdyż rozwiązanie to jest niezgodne z Konstytucją RP, a Sądy, dopóki nie dojdzie do odpowiedniej zmiany przepisów, w razie zdecydowania o takiej odmowie powinny wprost stosować przepisy ustawy zasadniczej dotyczące prawa oskarżonego do obrony, jak i możliwości zaskarżania pierwszoinstancyjnie wydanych decyzji procesowych wskazanych w tym orzeczeniu Trybunału (OSNKW 2014/7/58, LEX nr 1444613).

Kontynuując, co prawda zarówno cytowany wyrok Trybunału Konstytucyjnego, jak i przywołane w powyższym akapicie postanowienie Sądu Najwyższego, dotyczą kwestii odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu, jednak w ocenie Sądu Okręgowego w składzie sprawę rozpoznającym zaprezentowane poglądy winny mieć zastosowania także do decyzji skutkujących odmową wyznaczenia pełnomocnika z urzędu, zarówno dla oskarżyciela posiłkowego, jak i dla oskarżyciela prywatnego. Tą też drogą podążył Sąd Apelacyjny w Katowicach, który w pełni podzielanym przez Sąd ad quem postanowieniu z dnia 11 grudnia 2013 roku, II AKz 714/13, wskazał, iż brak jest szczególnych okoliczności uzasadniających ustanowienie wyjątku od zasady wyrażonej w art. 78 Konstytucji RP także w odniesieniu do zaskarżenia odmowy wyznaczenia zarządzeniem prezesa sądu (postanowieniem sądu) pełnomocnika wnioskodawcy z urzędu w postępowaniu o odszkodowanie i zadośćuczynienie w trybie o jakim mowa w przepisie art. 78 § 1 k.p.k. w zw. z art. 88 k.p.k. Tym samym, także i w tym wypadku stronie przysługuje zażalenie do sądu nadrzędnego na podstawie wprost stosowanych przepisów Konstytucji (art. 78 w zw. z art. 8 ust. 2) (LEX nr 1422298, KZS 2014/2/87, Biul.SA Ka 2013/4/16).

Sumując, Sąd Okręgowy reprezentuje stanowisko, iż skoro wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu jest rozpoznawany w takim samym trybie, jak wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu, to w tożsamy sposób powinien być również dekodowany wprost z ustawy zasadniczej tryb zaskarżenia zarządzenia w przypadku negatywnego rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku strony postępowania innej niż oskarżony o ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika. Jak trafnie podkreślił Sąd Apelacyjny w Katowicach w powołanym judykacie, przyjęcie odmiennego poglądu doprowadziłoby do trudnej do zaakceptowania sytuacji, w której wnioskodawca, oskarżyciel subsydiarny, powód cywilny (a także oskarżyciel prywatny) zostaliby pozbawieni możliwości zweryfikowania w drodze kontroli instancyjnej decyzji odmawiającej przyznania im pełnomocnika z urzędu, co stawiałoby oskarżonego w toku postępowania karnego w uprzywilejowanej pozycji w stosunku do wymienionych podmiotów. Dlatego też Sąd odwoławczy uważa, iż brak jest szczególnych okoliczności uzasadniających ustanowienie wyjątku od zasady wyrażonej w art. 78 Konstytucji RP także w odniesieniu do zaskarżenia odmowy wyznaczenia zarządzeniem prezesa sądu (postanowieniem sądu) pełnomocnika oskarżyciela prywatnego z urzędu, w trybie o jakim mowa w przepisie art. 78 § 1 k.p.k. w związku z art. 88 k.p.k.

Z przytoczonych wyżej powodów zażalenie oskarżyciela prywatnego zasługiwało na uwzględnienie a tym samym należało orzec jak w części dyspozytywnej.

Na oryginale właściwy(e) podpis(y)

Za zgodność

Sekretarz:

POUCZENIE : na powyższe postanowienie zażalenie nie przysługuje.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13