Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2014r. w O.

sprawy z odwołania H. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania H. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 07.07.2014r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje H. P. prawo do emerytury począwszy od dnia 02.07.2014r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

W dniu 10.06.2014r. H. P. złożył w Oddziale ZUS w P. Inspektorat w O., wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Po rozpoznaniu tego wniosku decyzją z dnia 07.07.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił H. P. prawa do tego świadczenia uznając, iż nie on udowodnił wymaganego 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

H. P. decyzję powyższą zaskarżył, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że cały czas pracował u jednego pracodawcy, który zmieniał jedynie nazwę firmy. Podkreślił, że cały czas wykonywał pracę w szczególnych warunkach, pracując jako monter konstrukcji metalowych i żelbetowych na wysokościach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że H. P. nie spełnia warunków do przyznania wcześniejszej emerytury, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż pomimo osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego 60 lat i legitymowania się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy, nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Odnośnie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w O. ZUS wskazał, że w nadesłanym świadectwie pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.09.2003r. stanowisko pracy odwołującego określono jako monter konstrukcji metalowych i żelbetowych na wysokości, a w ogólnym świadectwie pracy podano stanowisko monter – spawacz konstrukcji żelbetowych, w związku z czym zachodzą wątpliwości czy odwołujący rzeczywiście wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Podobnie odnośnie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) S.A. w O. ZUS wskazał, że w nadesłanym świadectwie pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.09.2003r. stanowisko pracy odwołującego określono jako monter konstrukcji metalowych i żelbetowych na wysokości, a w ogólnym świadectwie pracy z 30.09.2003r. podano stanowisko monter konstrukcji żelbetowych – spawacz, w związku z czym zachodzą wątpliwości czy odwołujący rzeczywiście wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie H. P. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującego o prawo do emerytury jest art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż urodził się on (...)roku. Zgodnie z tymi przepisami, prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu 01.01.1999r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zasadniczo okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § l ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy (tak: § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.). Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwe jest wykazywanie okoliczności, od których zależy nabycie uprawnień, w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń wszelkimi dowodami (wyrok SN z dnia 06.09.1995r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77, wyrok SN z dnia 02.02.1996r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239).

Na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w O., a następnie w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) S.A. w O., odwołujący złożył dwa świadectwa pracy z dnia 30.09.2003r., z których wynika, że w okresach od 25.06.1979r. do 07.04.1987r., od 15.04.1988r. do 31.03.1991r. i od 01.04.1991r. do 30.09.1996r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy montażu konstrukcji metalowych i żelbetowych na wysokości na stanowisku montera konstrukcji metalowych i żelbetowych na wysokości.

Wobec zakwestionowania przez ZUS przedłożonych przez odwołującego świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach, zasadniczą kwestią wymagająca przesądzenia w przedmiotowej sprawie było więc rozstrzygnięcie, czy odwołujący zgromadził 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W celu ustalenia rzeczywistego charakteru pracy odwołującego w spornych okresach Sąd przesłuchał świadków oraz odwołującego w charakterze strony, przeprowadził też dowód z dokumentów z akt osobowych.

Z zeznań świadków J. G. i C. P., którzy pracowali z odwołującym w spornych okresach wynika, że H. P. zaczął pracę w (...) w O. w 1979r., kiedy zaczęto stawiać budynki z tzw. wielkiej płyty. Pracował na wysokościach jako montażysta. Zajmował się ustawianiem płyt żelbetowych na budynkach. Były to głównie bloki, przynajmniej 4 piętrowe.

Zeznania świadków w pełni korespondują z zeznaniami odwołującego, który zeznał, że w całym okresie zatrudnienia w (...), pracował wyłącznie jako montażysta płyt żelbetowych na wysokościach. Zajmował się ustawianiem i montażem płyt na dużych budynkach. Była to praca zawsze na wysokości i w pełnym wymiarze czasu pracy. Odwołujący zeznał, że charakter jego zatrudnienia przez te wszystkie lata nie zmieniał się. H. P. przyznał też, że w latach 1987 – 1988r., które nie są ujęte w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, przebywał na budowie eksportowej w byłym ZSRR.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Świadkowie są osobami obcymi dla odwołującego. Nie mają żadnego interesu w składaniu fałszywych zeznań. Ich zeznania wzajemnie się uzupełniają, tworząc logiczną całość. Świadkowie pracowali razem z odwołującym, zatem posiadali wiedzę w przedmiocie charakteru jego pracy w spornym okresie.

Zeznania świadków korespondują też z dokumentami z akt osobowych. Ich analiza wskazuje, że odwołujący rzeczywiście wykonywał pracę montera konstrukcji żelbetowych. Z zaświadczenia lekarskiego z dnia 15.06.1979r. wynika, że odwołujący przeszedł pozytywnie badania i może być zatrudniony na stanowisku „montażysta”. Z umowy o pracę z dnia 27.03.1991r. wynika, że odwołujący został z dniem 01.04.1991r. zatrudniony jako monter konstrukcji żelbetowych – spawacz. Wszystkie kolejne angaże jako stanowisko pracy odwołującego wskazują „montażysta”, „monter konstrukcji żelbetowych”, bądź „monter konstrukcji żelbetowych – spawacz”. Z akt osobowych wynika, że dopiero od 01.10.1996r. odwołującemu powierzono obowiązki „ślusarza – spawacza” ( vide angaż k.27).

Podkreślić w tym miejscu należy, że zgodnie z ugruntowanym w tym zakresie orzecznictwem i doktryną, to nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj powierzonej pracy, ma najistotniejsze znaczenie dla oceny czy pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach bądź szczególnym charakterze. Z przeprowadzonych dowodów osobowych wynika bezsprzecznie, że w okresach wskazanych w świadectwach wykonywania pracy w szczególnych warunkach odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w istocie wykonywał pracę montera konstrukcji żelbetowych na wysokości. Podkreślić w tym miejscu należy, że nawet gdyby przyjąć, że H. P. obok pracy montażysty konstrukcji żelbetowych na wysokości wykonywał czasem dodatkowo czynności polegające na spawaniu elektrycznym i gazowym, to prace te też należą do prac wykonywanych w szczególnych warunkach – vide wykaz A dział XIV poz. 12. Wskazać też należy, że odwołujący utrzymywał wprawdzie, że do końca zatrudnienia w (...) S.A. w O. wykonywał wyłącznie pracę montażysty, jednakże z akt osobowych wynikało, że począwszy od dnia 01.10.1996r. odwołującemu powierzono obowiązki „ślusarza – spawacza”. Okres ten nie został też zaliczony przez pracodawcę do pracy w szczególnych warunkach. Stąd Sąd uznał za zasadne przyjęcie, że w szczególnych warunkach odwołujący pracował do 30.09.1996r. – tak jak to wynika ze świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 30.09.2003r.

Reasumując powyższe Sąd doszedł do przekonania, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że jako pracę wykonywaną w szczególnych warunkach należy zaliczyć H. P., okres od dnia 25.06.1979r. do 07.04.1987r. w wyłączeniem 01.11.1979r. kiedy to odwołujący przebywał na urlopie bezpłatnym i okres od 15.04.1988r. do 31.03.1991r. i od 01.04.1991r. do 30.09.1996r. (tj. łącznie 16 lat, 2 miesiące i 27 dni), w których to okresach H. P. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wyszczególnione w wykazie A dziale V poz. 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze tj. prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości. Wskazać też należy, że stanowiska montera konstrukcji i urządzeń metalowych na wysokości oraz montera konstrukcji żelbetowych na wysokości są wyszczególnione w Wykazie A dziale V poz. 5 pkt. 1 i 2 załącznika do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01.08.1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę.

H. P.spełnił też wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Na dzień 01.01.1999 r. udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat tj. łącznie zgromadził 26 lat, 1 miesiąc i 12 dni, osiągnął wiek 60 lat w dniu(...) oraz złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochodu budżetu państwa ( vide: dokumenty z akt emerytalnych).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 07.07.2014r. i przyznał H. P.prawo do emerytury począwszy od dnia (...) roku tj. od dnia, w którym odwołujący ukończył 60 lat, gdyż dopiero na tę datę odwołujący spełnił wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie mu prawa do tego świadczenia.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie wszystkich okoliczności niezbędnych do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. Wobec rozbieżności w nazewnictwie stanowiska pracy zajmowanego przez odwołującego w przedłożonych przez niego dokumentach, ZUS mógł mieć wątpliwości czy H. P. w istocie wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Dopiero na etapie postępowania sądowego po przeprowadzeniu stosownego postępowania dowodowego odwołujący w sposób niewątpliwy wykazał, że zgromadził wymagany ustawą 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.