Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka

Sędziowie:SSA Jolanta Wolska (spr.)

SSA Lucyna Guderska

Protokolant: stażysta Paulina Działońska

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2012 r. w Łodzi

sprawy W. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi
w T.

o podjęcie wypłaty emerytury,

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 23 stycznia 2012 r., sygn. akt: V U 1061/11;

oddala apelację.

Sygn. akt: III AUa 478/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 października 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w T. z urzędu wstrzymał W. K. wypłatę emerytury od 1 października 2011 r., wobec faktu kontynuowania przez uprawnioną zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywała je bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury. Wstrzymując wypłatę emerytury, organ rentowy powołał się na przepis art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity: Dz. U z 2009 r. Nr 153, poz. 227 ze zm. ), powoływanej dalej jako “ ustawa o emeryturach i rentach z FUS ” oraz art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1726 ).

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła W. K., domagając się zmiany zaskarżonej decyzji, a co za tym idzie, podjęcia wypłaty zawieszonej emerytury. W uzasadnieniu odwołująca się podniosła w szczególności, że w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia konstytucyjnych zasad: ochrony praw nabytych, nieretroakcji prawa oraz równości wobec prawa.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w T. wnosił o oddalenie odawołania, stwierdzając jednocześnie, że decyzja została wydana zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2012 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim oddalił odwołanie W. K..

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia faktyczne oraz ich prawną ocenę:

W. K., urodzona (...), z mocy decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - Oddziału w T. z dnia 30 marca 2009 r., uzyskała od dnia 1 marca 2009 r. ( tj. od miesiąca wniosku ) prawo do emerytury na podstawie przepisów cytowanej uprzednio ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ubezpieczona pozostawała wówczas w zatrudnieniu w Wojskowej Komendzie Uzupełnień w T. na stanowisku inspektora, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, gdzie pracuje do chwili obecnej.

Zaskarżoną decyzją z dnia 4 października 2011 r. pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych wstrzymał wnioskodawczyni wypłatę emerytury od 1 października 2011 r., z uwagi na fakt kontynuowania przez uprawnioną zatrudnienia. Decyzja została oparta na nowej regulacji prawnej, a mianowicie obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. przepisie art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, dodanym przez art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1726 ). Przepis ten stanowi, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

W tak ustalonym stanie faktycznym oraz mając na uwadze wskazane wyżej przepisy, Sąd pierwszej instancji uznał odwołanie za całkowicie bezzasadne.

Sąd orzekający przyjął, iż zgodnie z cytowanym art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą na rzecz, którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Na mocy przepisu przejściowego, tj. art. 28 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, do emerytur przyznanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przepisy ustawy, o której mowa w art. 6 oraz ustawy, o której mowa w art. 18, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się, poczynając od dnia 1 października 2011 r. Mając na względzie powyższe przepisy, Sąd Okręgowy wywiódł, iż powołany przepis art.103a ustawy emerytalnej ma zastosowanie również do osób, które prawo do świadczenia nabyły przed dniem 1 stycznia 2011 r. Ustawodawca poprzez konstrukcję art. 28 odroczył jednak w czasie wynikający z przepisu art. 103a skutek w postaci zawieszenia prawa do emerytury aż do dnia 30 września 2011 r., gwarantując tym samym osobom uprawnionym do emerytury niejako czas na podjęcie decyzji, czy nadal chcą pracować, czy też chcą pobierać emeryturę. Tym samym Sąd przyjął, że jeżeli po upływie tego terminu ( 30 września 2011r. ) nie nastąpi rozwiązanie stosunku pracy, organ rentowy jest upoważniony do wstrzymania wypłaty świadczenia od dnia 1 października 2011 r. Wobec faktu, że wnioskodawczyni nabyła prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r. i nadal pozostaje w zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy z Wojskową Komendą Uzupełnień w T., nie rozwiązując do dnia 30 września 2011 r. umowy o pracę, zdaniem Sądu meriti organ rentowy zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami słusznie wstrzymał wnioskodawczyni wypłatę świadczenia, począwszy od dnia 1 października 2011 r. Odnosząc się do zarzutu podniesionego w odwołaniu, Sąd pierwszej instancji podniósł, iż w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z zasadą ochrony praw nabytych, bowiem zaskarżona decyzja organu rentowego nie pozbawia ubezpieczonej samego prawa do emerytury, a jedynie zawiesza wypłatę wynikających z tego prawa świadczeń. Nie ingeruje ona w samo prawo do świadczenia, lecz zawiesza jego realizację do momentu spełnienia przez skarżacą dodatkowej przesłanki, którą jest rozwiązanie stosunku pracy. Kształtowanie tych przesłanek należy natomiast do uprawnień ustawodawcy. Nie doszło również do naruszenia zasady nieretroakcji prawa, ani też zasady równości wobec prawa.

Apelację od powyższego wyroku złożyła wnioskodawczyni W. K., wnosząc o jego zmianę, a co za tytm idzie, o podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury. W uzasadnieniu apelacji skarżąca podniosła, iż wstrzymanie jej od dnia 1 października 2011 r. wypłaty emerytury narusza konstytucyjną zasadę praw nabytych, a przepisy ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych ustaw są niezgodne z Konstytucją RP i jako takie nie powinny mieć zastosowania w jej przypadku. Zdaniem apelującej, powinna ona nadal otrzymywać świadczenie emerytalne, mimo kontynuowania zatrudnienia. Wyrok pozostaje w sprzeczności z konstytucyjną zasadą niedziałania prawa wstecz ( nieretroakcji ) oraz zasadą równości wobec prawa.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w T. nie złożył odpowiedzi na apelację, nie ustosunkował się do podniesionych w niej zarzutów oraz zgłoszonych wniosków.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym sprawy oraz w treści obowiązującego prawa.

Sporną kwestią w przedmiotowej sprawie było to, czy organ rentowy zasadnie zawiesił wypłatę świadczenia emerytalnego wnioskodawczyni, z uwagi na kontynuację zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że wnioskodawczyni uzyskała prawo do emerytury od dnia 1 marca 2009 r. Przed nabyciem prawa do świadczenia emerytalnego, do chwili obecnej, odwołująca się pozostaje w stosunku pracy z Wojskową Komendą Uzupełnień w T..

Wejście w życie nowego przepisu, tj. art. 103a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS w związku z art. 6 ust. 2 i art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1726 ), zgodnie z którym począwszy od dnia 1 października 2011 r. prawo do emerytury przyznanej przed dniem 1 stycznia 2011 r. ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego, stanowi podstawę prawną do zawieszenia prawa do świadczenia emerytalnego. W związku z kontynuacją przez wnioskodawczynię zatrudnienia, zaskarżoną decyzją z dnia 4 października 2011 r. organ rentowy wstrzymał wnioskodawczyni wypłatę emerytury. Stwierdzić należy, że zawieszenie wypłaty świadczenia nastąpiło zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutów apelacji.

Sąd Apelacyjny odnosząc się do dalszych zarzutów apelacji, wskazuje, że zmiana powołanych uprzednio przepisów, a w szczególności przepisu art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu nadanym przez art. 6 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, nie jest zmianą niekonstytucyjną. Trybunał Konstytucyjny bowiem wielokrotnie wyjaśniał, że dyrektywa rozwoju ubezpieczeń społecznych nie wyklucza zmian regulacji prawnych przewidzianych we wcześniejszych ustawach, pod warunkiem zachowania istoty tych uprawnień, przy czym nie zawsze te zmiany muszą iść w kierunku korzystnym dla adresatów (orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 listopada 1995 r. w sprawie K 23/95 oraz z dnia 17 lipca 1996r. w sprawie K 8/96 ). W wyroku z dnia 11 grudnia 2006 r., w sprawie o sygn. SK 15/06, Trybunał Konstytucyjny wyraził również pogląd, że istotą prawa do zabezpieczenia, o którym mowa w art. 67 ust. 1 Konstytucji, nie jest objęta realizacja świadczeń emerytalnych dla tych osób, które w związku z indywidualnymi predyspozycjami i możliwościami postanowiły nie przerywać działalności zawodowej i dysponują odpowiednimi źródłami z tego tytułu. Podkreślono tam, że emerytura jest w założeniu świadczeniem, które zastępuje, a nie uzupełnia wynagrodzenie ze stosunku pracy. Istota konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego polega zatem na zagwarantowaniu minimalnego poziomu świadczeń dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny i zaprzestały w związku z osiągnięciem tego wieku aktywności zawodowej. Stanowisko to Trybunał Konstytucyjny podtrzymał w wyroku z dnia 27 stycznia 2010 r., w sprawie o sygn. SK 41/07, w którym stwierdził, iż Konstytucja nie nakłada na prawodawcę obowiązku zapewnienia jednostce świadczeń emerytalnych wypłacanych pomimo kontynuowania przez nią aktywności zawodowej.

Konstytucyjnie chronione prawo wnioskodawczyni do emerytury, nabyte od dnia 1 marca 2009 r., nie zostało naruszone w wyniku zmiany przepisów. Wnioskodawczyni ma nadal prawo do pobierania emerytury w przypadku rozwiązania stosunku pracy z obecnym pracodawcą. Tym samym stwierdzić należy, że zaskarżona decyzja o wstrzymaniu wypłaty emerytury od dnia 1 października 2011 r. jest prawidłowa. Nie ma wątpliwości, iż w niniejszej sprawie zaszły przesłanki, które uprawniają organ rentowy do zawieszenia wypłaty emerytury odwołującej się. Tym samym zarówno zaskarżona decyzja, jak również orzeczenie Sądu Okręgowego, należy uznać za prawidłowe i odpowiadające obowiązującemu prawu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, nie doszło w rozpatrywanej sprawie do naruszenia innych konstytucyjnych zasad, tj. nieretroakcji prawa oraz równości wobec prawa. Sąd Apelacyjny podziela w pełni bardzo szerokie uzasadnienie stanowiska w tej kwestii, wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonym wyroku, przyjmując je za własne.

Reasumując, Sąd Apelacyjny nie znalazł żadnych podstaw do podważenia prawidłowości i zasadności zaskarżonego orzeczenia, z tego też względu w oparciu o art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu apelacji wnioskodawczyni, jako całkowicie bezzasadnej.