Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2014 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku Ł. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o emeryturę

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 17 września 2013 r. sygn. akt VII U 2073/13

1.  umarza postępowanie apelacyjne w zakresie wypłaty emerytury za okres od 1 października 2011 r. do 30 czerwca 2012 r. oraz ustawowych odsetek należnych do dnia 19 lutego 2014 r.;

2.  w pozostałym zakresie apelację oddala.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 maja 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., na podstawie art. 151 §1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 roku poz. 267) odmówił Ł. S. uchylenia decyzji z dnia 27 września 2011 roku w części, w jakiej decyzja ta zawiesza, na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 roku Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227 ze zm.), prawo do emerytury za okres od 1 października 2011 roku do 30 czerwca 2012 roku wraz z odsetkami.

Od powyższej decyzji Ł. S. wniosła w dniu 7 czerwca 2013 roku odwołanie, z zachowaniem wymaganego trybu i przepisanego terminu, domagając się ponownego rozpatrzenia wniosku i wydania pozytywnej decyzji o wypłacie wstrzymanego świadczenia emerytalnego.

W uzasadnieniu pisma odwołująca podtrzymała swe stanowisko zawarte w piśmie z dnia 10 grudnia 2012 roku i równocześnie podała, że nie rozumie dlaczego organ rentowy odmawia jej spłaty zawieszonej emerytury, skoro orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego dało jej możliwość wypłaty świadczenia za okres od 1 października 2011 roku do 30 czerwca 2012 roku.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i prezentowaną argumentację w całej rozciągłości, domagając się oddalenia odwołania. Nadto organ rentowy podniósł, że niekonstytucyjność przepisów wskazanych w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 roku, stwierdzona została w zakresie, w jakim znajdują zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 roku bez konieczności rozwiązywania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą. Oznacza to, że obowiązek rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą - jako warunek realizacji nabytego prawa do emerytury - nie będzie miał zastosowania do osób, które nabyły to prawo w okresie od 8 stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku. W ocenie pozwanego organu rentowego utrata mocy obowiązującej przepisu uznanego za niezgodny z Konstytucją następuje jednak z chwilą wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, które ma charakter konstytutywny. Utrata mocy obowiązującej nie oznacza unieważnienia istniejącego wcześniej stanu prawnego, albowiem w przeciwnym razie prowadziłoby to do konieczności działania z urzędu i wyeliminowania z obrotu prawnego wszystkich wcześniejszych orzeczeń.

Sąd Okręgowy Wydział Ubezpieczeń Społecznych w P. wyrokiem z 17 września 2013 roku w sprawie VII U 2073/13, zmienił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję z dnia 27 września 2011 roku i stwierdził brak podstaw do zawieszenia prawa do emerytury Ł. S. i wstrzymania jej wypłaty od 1 października 2011 roku do 30 czerwca 2012 roku, przyznał odwołującej prawo do ustawowych odsetek od 11 lutego 2013 roku do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 26 czerwca 2001 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przyznał odwołującej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy okresowo od 30 maja 2001 roku do 30 czerwca 2004 roku.

W dniu 6 grudnia 2010 roku odwołująca złożyła wniosek o emeryturę.

W chwili składania wniosku odwołująca pozostawała w stosunku pracy. Była zatrudniona na Uniwersytecie im. A. M. w P. na stanowisku bibliotekarza.

Decyzją z dnia 3 stycznia 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. przyznał odwołującej prawo do emerytury od 1 grudnia 2010 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, ZUS ustalił stały termin płatności świadczenia na 10 dzień każdego miesiąca. Wysokość świadczenia była zmniejszona o kwotę maksymalnego zmniejszenia z powodu osiągania przez odwołującą przychodu powyżej 70% przeciętnego wynagrodzenia.

Mocą decyzji z dnia 27 września 2011 roku organ rentowy, na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) z urzędu wstrzymał odwołującej od 1 października 2011 roku wypłatę emerytury z powodu kontynuowania zatrudnienia.

W dniu 5 lipca 2012 roku Ł. S. wystąpiła do ZUS z wnioskiem o podjęcie wypłaty emerytury. Do wniosku dołączyła świadectwo pracy wystawione przez Uniwersytet im. A. M. w P. w dniu 1 lipca 2012 roku, w którym potwierdzono, że stosunek pracy ustał w dniu 30 czerwca 2012 roku za porozumieniem stron.

W dniu 10 grudnia 2012 roku odwołująca złożyła wniosek o wypłatę zawieszonej emerytury za okres od 1 października 2011 roku do 30 czerwca 2012 roku wraz z odsetkami zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 roku o sygnaturze K2/12.

W dniu 13 maja 2013 roku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał, że Ł. S., która nabyła prawo do emerytury od 1 grudnia 2010 roku, z uwagi na uchylenie od 8 stycznia 2009 roku art. 103 a ust. 21 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mogła od 1 października 2011 roku, kontynuując zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy, pobierać emeryturę. Wobec skarżącej nie obowiązywał wymóg rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą.

Sąd pierwszej instancji uznał także prawo odwołującej do wypłaty świadczenia emerytalnego z ustawowymi odsetkami, ustalając, że odsetki należne są od 11 lutego 2013 r.

Apelację od wyroku wniósł organ rentowy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaskarżył wyrok w całości, zarzucając naruszenie prawa materialnego, tj. art. 103 a ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012 roku, w sprawie K. 2/12, i przyznanie prawa do wypłaty emerytury za okres od 1 października 2011 roku.

Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

Organ rentowy pismem z 10 kwietnia 2014 roku ( data wpływu do sądu w dn. 16.04.2014r.), cofnął apelację w części dotyczącej należności głównej, zaś pismem procesowym z dnia 21.05.2014 r. organ rentowy cofnął apelację w części dotyczącej prawa do odsetek do dnia 19.02.2014 r. i w tym zakresie wniósł o umorzenie postępowania apelacyjnego.

Zakład podtrzymał apelację w pozostałym zakresie i wniósł o zmianę wyroku Sądu I instancji w pozostałej części.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

W związku z częściowym cofnięciem apelacji, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 391 § 2 k.p.c. w punkcie 1 wyroku umorzył postępowanie apelacyjne w zakresie wypłaty zawieszonej emerytury za okres od 1 października 2011 roku do 30 czerwca 2012 roku oraz ustawowych odsetek należnych do dnia 19 lutego 2014 r.

Apelacja organu rentowego w pozostałym zakresie nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie zaznaczyć należało, że skarżący nie zawarł w apelacji jakiejkolwiek argumentacji na rzecz prezentowanego stanowiska zgodnie z którym, odsetki po 19 lutego 2014 roku zasądzone zostały jako nienależne.

Zdaniem ZUS odsetki należne są odwołującej za okres od 11 lutego 2013 roku do 19 lutego 2014 roku, w związku z wejściem w życie ustawy z 13 grudnia o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku.

Kwestia odsetek od zawieszonego świadczenia emerytalnego została w w/w ustawie uregulowana w art. 8 ust. 1, zgodnie z którym emeryci, w przypadku których wypłata zawieszonej emerytury została ustalona na podstawie prawomocnego wyroku sądu, w którym sąd nie orzekł o odsetkach albo roszczenie o odsetki zostało oddalone, mogą złożyć wniosek o wypłatę odsetek od zasądzonej kwoty:

1)do dnia wypłaty - w przypadku gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła przed dniem wejścia ustawy w życie;

2)do dnia wejścia ustawy w życie - w przypadku gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła po dniu wejścia ustawy w życie.

Nawet pobieżna analiza treści cyt. przepisu pozwala na stwierdzenie, że nie znajduje on zastosowania w niniejszej sprawie.

Przede wszystkim, przepis ten wskazuje na uprawnienie podmiotowe grupy emerytów do wystąpienia z określonym wnioskiem i to do organu rentowego, w ściśle określonych przypadkach.

I tak, pierwszym z warunków realizacji przysługującego emerytom uprawnienia jest prawomocność orzeczenia. Truizmem będzie stwierdzenie, że Sąd Apelacyjny rozpoznając apelację organu rentowego w zakresie odsetek, dokonywał oceny nieprawomocnego w tej części orzeczenia Sądu I instancji. Innymi słowy, już sama ta okoliczność wyłącza możliwość zastosowania art. 8 ustawy w niniejszej sprawie.

Ponadto apelujący zdaje się nie dostrzegać, że zwrot, którym posłużył się ustawodawca w art. 8 ust. 1 tak w punkcie 1 jak i w punkcie 2 „w przypadku gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła”, dotyczy świadczenia spornego, tj. będącego przedmiotem postępowania sądowego i którego wypłata nastąpiła w oparciu o prawomocny wyrok sądu. Zwrot ten, a przez to przedmiotowa regulacja, nie dotyczą natomiast wypłaty świadczeń podjętych przez organ z urzędu w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012 roku, w sprawie K 2/12.

W niniejszej sprawie wypłata „zawieszonej emerytury” na rzecz Ł. S. dopiero nastąpi.

Reasumując, rozstrzygając o odsetkach należnych odwołującej Sąd I instancji prawidłowo zastosował przepisy art. 118 ustawy z 18 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, art. 85 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych a także rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 lutego 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu, lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń. Uregulowania te mają zastosowanie bezpośrednio, i nie ma podstaw aby stosować je jedynie odpowiednio, poprzez odesłanie z ustawy z 13 grudnia 2013 roku o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku, z ograniczeniami wynikającymi z jej art. 8 ust. 1. Ustawa ta w ogóle nie znajdowała zastosowania w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.