Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w XVII Wydziale Karnym-Odwoławczym
w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Kawula

Sędziowie: SO Dorota Maciejewska-Papież

SO Agata Adamczewska (spr.)

Protokolant: st. prot. sąd. Karolina Tomiak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Danuty Mazur

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2014 r.

sprawy J. L. oskarżonego o przestępstwo z art. 226 § 1 k.k. i inne

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lesznie XII Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w R. z dnia 4 lipca 2014 roku, sygn. akt. XII K 356/13

oraz

zażalenia obrońcy oskarżonego na zawarte w punkcie 4 w/w wyroku postanowienie w przedmiocie zwrotu wydatków poniesionych przez oskarżyciela posiłkowego

1.  zmienia zaskarżone rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 4 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądza od oskarżonego J. L. na rzecz pokrzywdzonego Ł. R. kwotę 2.520 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika,

2.  w pozostałym zakresie utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy uznając apelację za oczywiście bezzasadną,

3.  zasądza od oskarżyciela posiłkowego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu w postępowaniu odwoławczym w wysokości 50 złotych i wymierza mu opłatę w kwocie 60 złotych za II instancję.

Agata Adamczewska Dariusz Kawula Dorota Maciejewska -Papież

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 4 lipca 2014r. Sąd Rejonowy w Lesznie w XII Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w R. uznał oskarżonego J. L. za winnego tego, że w dniu 29 marca 2013r. w R., woj. (...), znieważył słowami wulgarnymi asesora komorniczego przy Sądzie Rejonowym w Lesznie z/s w R. – Ł. R., podczas i w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych polegających na prowadzeniu postępowania egzekucyjnego mającego na celu zajęcie samochodu dłużnika, a nadto w celu zmuszenia go do zaniechania prawnej czynności służbowej polegającej na zajęciu samochodu, w toku tego postępowania egzekucyjnego stosował wobec niego przemoc polegającą na kilkukrotnym uderzaniu ręką w jego dłoń wyniku czego spowodował u niego obrażenia ciała w postaci stłuczenia śródręcza lewego, co naruszyło czynności narządów jego ciała na czas poniżej 7 dni oraz groził mu pozbawieniem życia, przy czym groźba ta wzbudziła w nim uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, tj. przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 224 § 2 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., za które wymierzył oskarżonemu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby.

Na podstawie art. 71 § 1 k.k. Sąd Rejonowy wymierzył J. L. karę 40 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych.

W punkcie 3 zaskarżonego wyroku orzeczono wobec oskarżonego, na podstawie art. 46 § 2 k.k., na rzecz pokrzywdzonego Ł. R. nawiązkę w wysokości 1.000 złotych.

Sąd Rejonowy zasądził też od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego Ł. R. kwotę 3.099,60 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika, a także zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Obrońca oskarżonego J. L. zaskarżył, zawarte w punkcie 4 rzeczonego wyroku, postanowienie o zasądzeniu zwrotu wydatków na rzecz oskarżyciela posiłkowego w części przekraczającej kwotę 720 złotych. Postanowieniu temu zarzucił zasądzenie wydatków nieodpowiednio do rodzaju prowadzonego postępowania, a także nierozważnie stopnia zawiłości i niezbędnego nakładu pracy pełnomocnika.

Podnosząc ten zarzut obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt 4 wyroku i zasądzenie na rzecz pokrzywdzonego Ł. R. kwoty 720 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika.

W granicach wniesionego przez obrońcę oskarżonego zażalenia, Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie okazało się w części uzasadnione.

U podstaw obciążenia J. L. kwotą 3.099,60 złotych z tytułu kosztów zastępstwa adwokackiego, legła umowa zlecenia zawarta między Ł. R. a jego pełnomocnikiem – adw. M. B. w dniu 3.06.2013r. Zgodnie z treścią § 3.1 rzeczonej umowy oskarżyciel posiłkowy dokonał zapłaty na rzecz swojego pełnomocnika kwoty 2.520 złotych plus 23 % VAT (łącznie 3.099,60 złotych) tytułem wynagrodzenia za świadczoną pomoc prawną.

Wysokość podlegających zwrotowi wydatków z tytułu ustanowienia pełnomocnika (art. 627 k.p.k.) ustalana jest w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013r. poz. 461), przy czym nie może być wyższa niż wysokość rzeczywiście poniesionych kosztów oraz sześciokrotności stawki minimalnej (vide: SN I KZP 1/11, OSNKW 2011, nr 5, poz. 38). Art. 627 k.p.k. stanowi wyraźnie, że od skazanego zasądza się na rzecz oskarżyciela posiłkowego poniesione przez niego w postępowaniu wydatki. Zatem jeżeli wykazane zostanie, że oskarżyciel posiłkowy poniósł określone koszty związane z ustanowieniem pełnomocnika, należy mu się ich zwrot, pod warunkiem, że mieszczą się one w sześciokrotności stawki minimalnej określonej wskazanym wyżej rozporządzeniem.

W niniejszej sprawie umowa z dnia 3.06.2013r. wskazuje, że Ł. R.poniósł konkretne koszty zastępstwa adwokackiego, przy czym ani oskarżony ani jego obrońca nie kwestionowali zapisów wskazanego dokumentu. Tym samym jedyna ingerencja Sądu dotyczyć mogła w omawianej kwestii tego, czy wydane przez Ł. R.tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pieniądze mieściły się w granicach wskazanych w rzeczonym rozporządzeniu. Postępowanie w przedmiotowej sprawie, mimo, iż wszczęte w trybie uproszczonym, zakończyło się w trybie zwyczajnym. W tych okolicznościach uznać należało, że stawkę minimalną w sprawie wyznacza art. 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie (…), a zatem wynosi ona 420 złotych. Sześciokrotność tej stawki stanowi kwota 2.520 złotych. Jeśli na podstawie umowy, łączącej oskarżyciela posiłkowego i pełnomocnika, będącego adwokatem, strona (oskarżyciel posiłkowy) zobowiązała się do uiszczenia wynagrodzenia wraz ze stawką podatku od towarów i usług, to w sytuacji, gdy łączna wysokość tak ukształtowanego zobowiązania nie przekracza maksymalnej dopuszczalnej wielkości wynagrodzenia jednego adwokata (sześciokrotności stawki minimalnej), brak jest podstaw by odmówić oskarżycielowi posiłkowemu prawa do ubiegania się od skazanego zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w pełnej wysokości (vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27.03.2008r. II AKz 147/08). W niniejszej sprawie wysokość podatku od towaru i usług, który uiścił oskarżyciel posiłkowy nie mieści się w maksymalnej dopuszczalnej wielkości wynagrodzenia adwokata (kwocie 2520 zł). W tych okolicznościach wysokość zasądzonej od oskarżonego J. L.na rzecz Ł. R., na podstawie art. 627 k.p.k. w punkcie 4 zaskarżonego wyroku, kwoty należało obniżyć właśnie do 2.520 złotych.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 4 lipca 2014r. wywiódł pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.

Zaskarżył on powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia o środkach karnych – na niekorzyść oskarżonego.

Apelujący zarzucił rozstrzygnięciu rażącą niewspółmierność orzeczonej kary – środka karnego – poprzez orzeczenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego nawiązki w kwocie opiewającej tylko na 1.000 złotych.

Podnosząc powyższy zarzut pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego nawiązki w kwocie 10.000 złotych, zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika przed Sądem II instancji według norm przepisanych.

W granicach wniesionej apelacji Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja okazała się oczywiście bezzasadna.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jest kompletny. W tej mierze nie można Sądowi I instancji poczynić żadnych zarzutów, albowiem przeprowadzając postępowanie dowodowe dążył on ze wszech miar do wykorzystania wszystkich źródeł dowodowych mogących rzutować na odpowiedzialność karną oskarżonego J. L.. Sąd Rejonowy w sposób staranny rozważył dowody i okoliczności ujawnione w toku przewodu sądowego, na ich podstawie dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, a do przypisanego oskarżonemu czynu zastosował prawidłową kwalifikację prawną. Należycie też wykazał winę oskarżonego, a swoje stanowisko w sposób szczegółowy i przekonywujący umotywował w pisemnym uzasadnieniu. Kara wymierzona J. L. spełnia wszelkie kryteria kary sprawiedliwej. Tym samym, nie stwierdzając uchybień określonych w art. 439 k.p.k., a ponadto uznając, iż nie zachodzi przesłanka z art. 440 k.p.k., Sąd Okręgowy nie znalazł powodów, by ingerować w treść zapadłego przed Sądem Rejonowym wyroku w oderwaniu od granic zaskarżenia i podniesionych w apelacji zarzutów.

Odnosząc się in concreto do zarzutu zawartego w środku odwoławczym pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego należy stwierdzić, że nie zasługiwał on na uwzględnienie.

Obowiązek określony w art. 46 § 1 k.k. (a tym samym i w art. 46 § 2 k.k.) jest środkiem karnym i w przypadku jego orzekania stosuje się te same reguły, co przy wymiarze kary (art. 56 k.k.). Mając zatem na uwadze wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku okoliczności, które legły u podstaw orzeczenia wobec oskarżonego J. L. kary w wymiarze określonym w punkcie 1 zaskarżonego wyroku, Sąd II instancji uznał kwotę przyznanego pokrzywdzonemu zadośćuczynienia za obliczoną prawidłowo. Truizmem jest twierdzenie, że krzywdę niematerialną, doznaną na skutek przestępstwa, można przeliczyć na pieniądze. Wysokość nawiązki jest zatem kwestią umowną, podlegającą swego rodzaju umownemu miarkowaniu. Zgodzić należy się z Sądem I instancji, iż pokrzywdzony doznał krzywdy związanej ze stłuczeniem śródręcza lewego, co spowodowało 2% trwały uszczerbek na zdrowiu, jednak zważywszy na umiejscowienie tego obrażenia uznać należy, że nie było ono szczególnie poważne. Obowiązków zawodowych w terenie pokrzywdzony nie mógł około tygodnia czasu (vide: zeznania świadka E. L.), jednak nie pozbawiło go to całkowicie możliwości świadczenia pracy (urzędował w kancelarii). Z materiału dowodowego zebranego w sprawie, ale również z wywodów apelacji nie wynika, jakiego to sportu nie może pokrzywdzony obecnie uprawiać. W tych okolicznościach kwotę 1.000 złotych zasądzoną od oskarżonego na jego rzecz tytułem zadośćuczynienia uznać należy za zasadną. W sytuacji, gdyby oskarżyciel posiłkowy uważał, że kwota ta pozostaje za niska, nic nie stoi na przeszkodzie, by swoich roszczeń ponad zasądzoną kwotę, dochodził w postępowaniu cywilnym.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, nie podzielając zarzutów apelacji, na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze w wysokości 50 zł, na które składają się: ryczałt za doręczenia w kwocie 20 złotych i uzyskanie informacji o karalności oskarżonego – 50 złotych. Na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U. z 1983r. poz. 223 ze zm.) wymierzono Ł. R. opłatę karną w kwocie 60 złotych za II instancję.

Agata Adamczewska Dariusz Kawula Dorota Maciejewska -Papież