Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX Ca 709/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Bożena Charukiewicz (spr.)

Sędziowie:

SO Dorota Ciejek

SO Mirosław Wieczorkiewicz

Protokolant:

prac. sąd. Magdalena Kufel

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2014 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. B.

przeciwko (...) Company SE z siedzibą w R.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 16 lipca 2014 r., sygn. akt X C 2358/13,

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.583,60 zł (dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt trzy złote sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami: od kwoty 1.200 zł od dnia 23 marca 2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 492 zł od dnia 2 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 891,60 zł od dnia 2 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty i oddala powództwo w pozostałej części oraz ustala, że powód poniesie koszty procesu w wysokości 30,76 % zaś pozwany w wysokości 69,24 %, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu Sądu Rejonowego w Olsztynie,

II.  oddala apelację w pozostałej części,

III.  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt IX Ca 709/14

UZASADNIENIE

Powód K. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Company SE w R. kwoty 1.692 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 1.200 zł od dnia 23 marca 2013 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 492 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 19 lutego 2012 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do niego pojazd marki S.. Sprawca szkody był ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 1.88,91 zł. Powód zakwestionował wysokość przyznanego odszkodowania i zwrócił się do zakładu naprawczego o dokonanie wyceny naprawy przedmiotowego pojazdu. Zgodnie z wykonaną wyceną szkoda w pojeździe wyniosła 3.100 zł. Powód w związku z uszkodzeniem swojego pojazdu zmuszony był wynająć pojazd zastępczy, który był mu niezbędny do bieżących spraw życia codziennego. Poniósł z tego tytułu koszt w wysokości 492 zł. Powód pismem z dnia 12 kwietnia 2013 r. wezwał pozwanego do ponownej analizy zebranego w sprawie materiału i dopłaty kwoty 1.200 zł jednakże pozostało ono bez wpływu na stanowisko pozwanego.

Pismem procesowym z dnia 19 marca 2014 r. powód rozszerzył powództwo do kwoty 3.731,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 1.200 zł od dnia 23 marca 2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 492 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz od kwoty 2.039,35 zł od dnia 19 marca 2013 r. do dnia zapłaty.

Pozwany (...) SE w R. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż co do zasady uznał swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 19 lutego 2012 r. i po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznał i wypłacił powodowi kwotę 1.883,91 zł tytułem odszkodowania. Wskazał, iż pojazd powoda jest samochodem, który pochodzi z 1997 roku, a więc jest dość wyeksploatowany i posiada przebieg nie mniejszy niż 230.000 km, w związku z czym ekonomicznie uzasadnione jest uwzględnienie przy jego naprawie części zamiennych nowych, ale nie opatrzonych logo producenta. W ocenie pozwanego zastosowanie przy naprawie nowych części zamiennych z logo producenta spowoduje wzbogacenie powoda, stąd w takim wypadku konieczne jest zastosowanie stosownej amortyzacji. Nadto oszacowanie kosztów naprawy winno uwzględniać średnią stawkę rynkową za robociznę, co będzie odpowiadało uśrednionej wartości szkody.

Odnosząc się do żądania powoda wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego pozwany zakwestionował je co do zasady i wysokości. W jego ocenie powód nie wykazał aby pojazd zastępczy był mu niezbędny do codziennego funkcjonowania oraz, że jego brak utrudnił mu wykonywanie obowiązków. Nadto uszkodzenia jakich doznał pojazd powoda nie eliminowały go z możliwości codziennej eksploatacji.

Wyrokiem z dnia 16 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie zasądził od pozwanego (...) Company SE w R. na rzecz powoda K. B. kwotę 3.731,35 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 1.200 zł od dnia 23 marca 2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 492 zł od dnia 2 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.039,35 zł od dnia 2 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty. Zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.204 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Olsztynie kwotę 711,40 zł tytułem zwrotu wydatków wyłożonych tymczasowo.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 19 lutego 2012 r. doszło do zdarzenia drogowego w wyniku, którego uszkodzeniu uległ należący do powoda pojazd marki S. o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca szkody posiadał wykupione ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanego, zgodnie z polisą nr (...), obejmującą ochroną datę zdarzenia. Powód zgłosił pozwanemu szkodę w dniu 20 lutego 2012 r., który zarejestrował ją pod numerem (...).

Powód nabył przedmiotowy pojazd w dniu 28 grudnia 2012 r. za kwotę 5.000 zł. Ponieważ pojazd był zmatowiały powód oddał go do lakierowania. W dacie zdarzenia powód mieszkał z matką w O., a pracował w W. tj. ok. 30 km od domu matki. Powód pracował od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-17.00. Nie miał innego samochodu oprócz tego uczestniczącego w kolizji ani dogodnego połączenia komunikacji publicznej lub prywatnej, w konsekwencji na 4 dni wynajął pojazd zastępczy. W tym czasie jego pojazd był naprawiany. Poniósł z tego tytułu koszt w wysokości 492 zł.

Pozwany uznał, co do zasady swoją odpowiedzialność za zdarzenie i w dniu 18 marca 2013 r. wypłacił powodowi kwotę 1.883,91 zł tytułem odszkodowania za zaistniałą szkodę.

Jak ustalił Sąd Rejonowy w celu przywrócenia pojazdu powoda do stanu sprzed szkody należy użyć części oryginalnych nowych, ponieważ takie części w pojeździe zostały uszkodzone. Wyniki grubości powłoki lakierowej wskazują, że pojazd powoda był wcześniej poddawany naprawom blacharsko –lakierniczym na błotniku tylnym lewym, a więc poza strefą uszkodzeń powstałych na skutek kolizji z dnia 12 lutego 2012r. Koszt przywrócenia pojazdu powoda do stanu sprzed szkody z dnia 19 lutego 2012r., według aktualnych cen rynkowych brutto, przeprowadzonej zgodnie z technologią naprawy producenta i z uwzględnieniem części producenta nowych oryginalnych wynosi 5.123,36 zł. Koszt przywrócenia pojazdu powoda do stanu sprzed szkody, według aktualnych cen rynkowych brutto, przy użyciu części nowych o porównywalnej jakości wynosi 3.975,51 zł. Czasochłonność naprawy pojazdu powoda ustalona przy przyjęciu pracochłonności czynności naprawczych ustalonych przez producenta pojazdu w systemie Audatex, w którym technologiczny czas operacji naprawczych wynosi 127 IC za prace blacharsko - mechaniczne i 92 JC za prace lakiernicze, wynosi łącznie 219 JC. Po uwzględnieniu czasu niezbędnego na przyjęcie pojazdu, przygotowanie do naprawy, ustawienie na stanowisku naprawczym, transport na stanowisko lakiernicze, schnięcie lakieru itp. oraz czasu niezbędnego na dostawę części zamiennych, technologiczny czas naprawy pojazdu powoda wynosi 7 dni roboczych, przy czym po uwzględnieniu, że w jego zakres wchodzi 1 dzień wolny od pracy (niedziela), czas niezbędny na przywrócenie pojazdu powoda do stanu, jak sprzed szkody wynosi 8 dni. Średnia stawka za 1 dobę najmu pojazdu zastępczego o klasie takiej samej, jak uszkodzony pojazd powoda w miejscu jego zamieszkania wynosi 181 zł brutto.

Z dalszych ustaleń Sądu I instancji wynika, że wartość pojazdu powoda przed szkodą wynosiła 9.700 zł. Wartość pojazdu powoda po szkodzie z dnia 19 lutego 2012r., z uwzględnieniem użycia przy jego naprawie części zamiennych oryginalnych nowych wynosi 9.700 zł, zatem zastosowanie części nowych nie ma wpływu na wartość rynkową pojazdu, ponieważ uszkodzone na skutek zdarzenia części nie są dodatkowym wyposażeniem pojazdu, a jego niezbędnymi składnikami zapewniającymi estetyczny wgląd, ochronę przeciwwilgociową, akustyczną i antykorozyjną oraz wpływającymi na bezpieczeństwo.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie. Zdaniem Sądu zasadne było roszczenia powoda w zakresie żądania zwrotu kosztów najmu pojazdu. Z dowodu z przesłuchania powoda wynikało bowiem, iż koszt ten jest zasadny i celowy. Sąd stanął na stanowisku, iż istnieje normalny związek przyczynowy między uszkodzeniem pojazdu powoda a wynajęciem pojazdu zastępczego. Samochód zastępczy był potrzebny powodowi do codziennego funkcjonowania w życiu zawodowym i rodzinnym. Wysokość kosztów najmu powód wykazał dołączoną do pozwu fakturą. Sąd Rejonowy uznał także, iż uzasadniony jest zwrot kosztów naprawy pojazdu przy użyciu części nowych oryginalnych, gdyż ich zastosowanie w pełni przywraca stan poprzedni pojazdu powoda, co wynika z dowodu opinii biegłego. Sąd przyjął ustalenia biegłego za własne uznając, iż naprawa pojazdu powoda przy użyciu oryginalnych części zamiennych nie będzie miała wpływu na wzrost jego wartości rynkowej. Biorąc zaś pod uwagę stan pojazdu powoda koniecznym jest dokonanie naprawy tego pojazdu zgodnie z technologią producenta, tj. przy użyciu części oryginalnych. Jako podstawę prawną orzeczenia Sąd wskazał art. 19 ust. 1 i art. 34 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) w zw. z art. 436 § 1, 435 § 1, 361 i 363 k.c. O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zaś o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Powyższy wyrok w części zaskarżył pozwany, tj. w punkcie 1 w zakresie w jakim Sąd I instancji uwzględnił powództwo ponad kwotę 2.091,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz w punkcie 2 w całości. Pozwany zarzucił w apelacji naruszenie prawa procesowego i materialnego, tj.:

1.art. 223 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę dowodu z zeznań powoda, uznanie tego dowodu jako rzetelnego, wiarygodnego i wyczerpującego w sprawie, mimo że nie były one poparte żadnym innymi dowodami, a nadto zawierały wiele nieścisłości i sprzecznych ze sobą oraz doświadczeniem życiowym m.in.:

- powód podał, że naprawił pojazd we własnym zakresie (jest mechanikiem samochodowym, lecz stwierdza również, że pojazd naprawił znajomy z warsztatu,

- powód stwierdził, że „po tej kolizji były tylko listwy wymieniane, zamawiałem części z Internetu, części oryginalne, ale używane do tego pojazdu”. Dalej podaje „pojazd został cały polakierowany”,

- powód podniósł, że pojazd zastępczy był mu niezbędny z uwagi na niemożność korzystania z uszkodzonego pojazdu, podczas gdy zeznał, że „Po szkodzie jeszcze dłuższy czas jeździłem jak naprawiłem go do momentu kolizji na przejściu granicznym”, co dyskwalifikuje je jako wiarygodny dowód w sprawie.

2. art. 299 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przesądzenie wyniku postępowania w oparciu jedynie o dowód z przesłuchania strony, podczas gdy przeprowadzenie tego dowodu ma jedynie charakter posiłkowy i pomocniczy, a jego przeprowadzenie nie może zastępować możliwych do przeprowadzenia innych dowodów, które niewątpliwie Sąd I instancji mógł przeprowadzić, gdyby taka była inicjatywa dowodowa powoda w tym m.in. na okoliczność wysokości poniesionej szkody np. dowód z przesłuchania osoby, które dokonała naprawy pojazdu, natomiast na okoliczność zasadności najmu pojazdu np. dowód z przesłuchania matki powoda lub pracodawcy, zaświadczenia z pracy lub umowy o pracę, zlecenie.

3. art. 361 § 1 i art. 824 1 § 1 k.c. poprzez przyznanie na rzecz powoda odszkodowania w wysokości 3.239,35 zł tytułem odszkodowania za szkodę w pojeździe powoda, odpowiadającemu naprawie pojazdu po stawkach serwisowych ASO oraz najwyższych cen części zamiennych oryginalnych, podczas gdy powód sam przyznał, że dokonał naprawy we własnym zakresie i przy użyciu części zamiennych używanych, przywracając stan techniczny pojazdu sprzed szkody. Odszkodowanie należne powodowi ma zrekompensować stratę, a więc powinno ściśle odpowiadać kosztom naprawy poniesionym w procesie naprawy, zaś w takim stanie rzeczy dochodzi do nieuzasadnionego wzbogacenia powoda.

4. art. 361 § 1 w zw. z art. 6 k.c. poprzez przyznanie na rzecz powoda odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, podczas gdy powód dostatecznie nie wykazał potrzeby korzystania z samochodu zastępczego w czasie naprawy uszkodzonego pojazdu, przy czym ciężar dowodu spoczywał na powodzie.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę wyroku w pkt. I i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.091,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 1.200 zł od dnia 23 marca 2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 891,60 zł od dnia 2 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty;

oraz w punkcie II wyroku przez stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu proporcjonalnie do wyniku sprawy. Wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za instancję odwoławczą.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie wskazując w uzasadnieniu na prawidłowość orzeczenia Sądu Rejonowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest w części zasadna.

Na wstępie należy zauważyć, iż trafnie Sąd Rejonowy przyjął, że zasadne jest roszczenie powoda dotyczące zwrotu celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego.

Sąd Okręgowy podziela w tym zakresie stanowisko przyjęte przez Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r., (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), już wcześniej przyjmowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego, według którego poniesione przez posiadacza uszkodzonego pojazdu mechanicznego celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego stanowią szkodę majątkową, przewidzianą w art. 361 § 2 k.c. Niemożność korzystania z pojazdu mechanicznego jako składnika majątkowego niewątpliwie stanowi źródło szkody o charakterze niemajątkowym, polegającej na dyskomforcie spowodowanym niedogodnościami posiadacza pojazdu wynikającymi z niemożliwości korzystania z tego składnika majątkowego. Ponadto niemożność korzystania z pojazdu może być źródłem szkody o charakterze majątkowym wtedy, gdy spowoduje wydatki posiadacza uszkodzonego lub zniszczonego pojazdu na najem pojazdu zastępczego, stratę bowiem w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. stanowią wydatki, które służą ograniczeniu negatywnych następstw doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia bądź zniszczenia rzeczy.

Z ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego wynika, iż powód wykorzystywał samochód do dojazdów do pracy. Po uszkodzeniu pojazdu nie dysponował innym samochodem nadającym się do użytku. Konieczność korzystania z pojazdu miała również charakter stały, bowiem powód wykorzystywał samochód do codziennych dojazdów do pracy. Powód nie miał także dogodnego połączenia środkami komunikacji publicznej lub prywatnej. Wszystkie te okoliczność przemawiają za zasadnością zawarcia przez powoda umowy najmu pojazdu zastępczego.

Wbrew zarzutom pozwanego ustalenia dotyczące zasadności najmu pojazdu zastępczego Sąd Rejonowy mógł poczynić na podstawie dowodu z przesłuchania stron, ograniczonego do przesłuchania powoda. Przesłanki dopuszczenia tego dowodu zostały określone w art. 299 k.p.c. który wskazuje, iż dowód z przesłuchania stron może być dopuszczony jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Jedynym wnioskiem dowodowym na okoliczność zasadności najmu pojazdu zastępczego był wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron, ograniczony do przesłuchania powoda. Inne dowody nie zostały przez powoda przedstawione, a zatem zaistniała sytuacja braku innych środków dowodowych dla wyjaśnienia tej istotnej dla sprawy okoliczności. W tej sytuacji Sąd Rejonowy zobowiązany był dopuścić ten dowód. Art. 299 k.p.c. nie rozróżnia przyczyny braku środków dowodowych. Może ona wynikać zarówno z przyczyn zależnych od strony np. nie zgłoszenie stosownych wniosków przez stronę, pomimo faktycznego istnienia i możliwości wykazania danej okoliczności innymi środkami dowodowymi lub z innych, niezależnych od strony przyczyn np. nieistnieniu innych środków dowodowych. Nie można podzielić zarzutów skarżącego, co do wiarygodności dowodu z przesłuchania stron ograniczonego do przesłuchania powoda. Pozwany zarzuca, iż Sąd Rejonowy w sposób sprzeczny z art. 233 § 1 k.p.c. ocenił ten dowód.

Zgodnie z tym przepisem Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W orzecznictwie przyjmuje się konsekwentnie, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (zob. uzasadnienie wyroku SN z dnia 20 marca 1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980, nr 10, poz. 200; uzasadnienie wyroku SN z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000, nr 17, poz. 655 ). Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania powoda jest wiarygodny i mógł stanowić podstawę ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Pewne stwierdzenia powoda, przytoczone przez pozwanego w treści apelacji nie muszą wskazywać na wewnętrzne sprzeczności. Fakt, iż powód dokonał naprawy pojazdu we własnym zakresie, nie musi bowiem oznaczać, iż naprawa została dokonana przez niego samego, nawet jeśli jest on mechanikiem samochodowym. Mogła bowiem być zlecona innej osobie. W tych twierdzeniach powoda nie ma sprzeczności. Są one logiczne z zgodne z doświadczeniem życiowym. Również twierdzenia powoda co do wymiany niektórych tylko elementów pojazdu i jego polakierowanie nie stoją ze sobą w sprzeczności. Taka sprzeczność nie występuje także w twierdzeniu powoda, iż korzystał z pojazdu do momentu naprawy. Fakt, że pojazd mógł być, nawet po uszkodzeniu, dalej używany, nie oznacza, iż można było z niego korzystać w trakcie naprawy, kiedy znajdował się już w warsztacie. Zwrócić uwagę należy bowiem, iż powód dochodzi odszkodowania za najem pojazdu zastępczego jedynie za okres naprawy, kiedy nie mógł z uszkodzonego pojazdu korzystać, a nie za cały okres kiedy pojazd był uszkodzony.

W ocenie Sądu powód udowodnił również wysokość roszczenia związanego z najmem pojazdu zastępczego. Wprawdzie dowód na tę okoliczność w postaci faktury nie wskazuje na dokładny okres najmu pojazdu lecz wystarczające jest wskazanie, iż najem trwał 4 doby, a kwota najmu nie jest wygórowana, na co również wskazuje dowód z opinii biegłego. Okres najmu był także krótszy niż technologiczny czas naprawy pojazdu. Nie można przy tym, jak chce tego pozwany, wymagać od powoda przedstawienia dowodu z dokumentu w postaci umowy najmu, gdyż nie istniał w niniejszej sytuacji obowiązek zawarcia umowy najmu w formie pisemnej. Taki obowiązek istnieje wyłącznie w odniesieniu do umów najmu nieruchomości lub pomieszczeń na czas dłuższy nić rok (art. 660 k.c.). Koszt najmu został przez powoda rzeczywiście poniesiony, co wynika, z oświadczenia wystawcy A. R., a czego pozwany nie kwestionował.

Zasadne natomiast były zarzuty pozwanego dotyczące wysokości odszkodowania zasądzonego przez Sąd Rejonowy z tytułu przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu poprzedniego.

Z zasady pełnego odszkodowania ustalonej w art. 361 § 2 k.c. wynika, iż w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Z kolei stosownie do art. 363 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Wybór sposobu naprawy szkody może być ograniczony umową stron albo przepisami szczególnymi (np. art. 788, 805 § 2, art. 822, 849 k.c.).

Wysokość odszkodowania przypadająca poszkodowanemu powinna stosownie do zasad wyrażonych w art. 363 § 2 w związku z art. 361 § 2 k.c. odpowiadać kosztom przywrócenia do stanu poprzedniego.

W wyroku z dnia 19 lutego 2003 r. (V CKN 1690/00, LEX nr 83828) Sąd Najwyższy stwierdził, iż w rezultacie przywrócenia do stanu poprzedniego rzecz winna odzyskać takie same walory użytkowe i estetyczne, jakie miała przed wyrządzeniem szkody. Z kolei z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 1971 r. (III CRN 450/70, OSNCP 1971, nr 11, poz. 205) wynika, iż o przywróceniu stanu poprzedniego można mówić jedynie wówczas, gdy stan samochodu po naprawie pod każdym istotnym względem (stan techniczny, zdolność użytkowa, części składowe, trwałość, wygląd estetyczny itp.) odpowiada stanowi tego samochodu sprzed wypadku. Jeżeli natomiast mimo dokonania naprawy nie przywrócono uszkodzonego samochodu w pełni do stanu poprzedniego, to wówczas poszkodowanemu należy się jeszcze świadczenie w pieniądzu.

Wysokość przyznanego powodowi przez Sąd Rejonowy odszkodowania została zawyżona. Zwrócić należy uwagę, iż powód jeszcze przed wniesieniem pozwu przywrócił pojazd do stanu poprzedniego bez zastosowania części nowych oryginalnych. W chwili wnoszenia pozwu miał zatem świadomość kosztów naprawy, które określił w pozwie. W toku sprawy nie podnosił, iż po naprawie pojazd nie odzyskał wszystkich cech jakie posiadał przed naprawą. Z dowodu z opinii biegłego wynika, iż również zastosowanie części nowych o porównywalnej jakości przywróci stan poprzedni pojazdu. Nie będzie on zatem odbiegał od stanu technicznego, wyglądu estetycznego lub zdolności użytkowej od pojazdu sprzed szkody. W tej sytuacji należało uznać, iż przyjęcie większego rozmiaru odszkodowania opartego na przywróceniu pojazdu do stanu poprzedniego przy zastosowaniu części nowych oryginalnych, będzie przewyższało rozmiar szkody, a tym samym stanowiło o bezpodstawnym wzbogaceniu powoda. W tej sytuacji Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.583,60 zł, która uwzględnia wskazany przez biegłego koszt przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, według aktualnych cen rynkowych brutto, wyliczony zgodnie z uwzględnieniem części nowych porównywalnej jakości (3.975,51 zł) pomniejszonych o wypłacone z tego tytułu odszkodowanie przez pozwanego w wysokości 1.883,91 zł i powiększając o koszt najmu pojazdu w wysokości 492 zł.

Stosownie do zmiany wyroku w zakresie roszczenia głównego, zmieniono orzeczenie o kosztach procesu za pierwszą instancję orzekając o nich zgodnie z art. 100 k.p.c. według zasady stosunkowego rozdzielania kosztów zgodnie ze stosunkiem w jakim każda ze stron wygrała i przegrała sprawę. Zgodnie z tą zasadą powód powinien ponieść koszty procesu w wysokości 30,76 %, zaś pozwany w wysokości 69,24%. Szczegółowe wyliczenie kosztów pozostawiono referendarzowi zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł, jak w wyroku.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na postawie art. 100 k.p.c. mając na uwadze fakt, iż apelacja została uwzględniona tylko w części.