Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PZ 6/10
POSTANOWIENIE
Dnia 23 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący)
SSN Jerzy Kwaśniewski
SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J.J.
przeciwko Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Usługowo-Handlowemu D. Sp. z o.o.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 23 marca 2010 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 listopada 2009 r.,
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z 30 listopada 2009 r., na skutek wniosku
pełnomocnika J. J. o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, przyznał
adwokatowi J. P. od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego kwotę 146,40 zł za
sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia – postanowień Sądu
Apelacyjnego z dnia 23 kwietnia 2009 r. oraz z dnia 14 maja 2009 r.
2
Uwzględniając wniosek pełnomocnika, Sąd Apelacyjny wskazał jako
podstawę prawną postanowienia § 13 ust. 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 ze zm., dalej jako
rozporządzenie), zgodnie z którym stawki minimalne w postępowaniu sprawie
stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wynoszą za
sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi wynoszą 50% stawki
minimalnej, a jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od
którego prawomocnego orzeczenia skarga ma być wniesiona – 75% stawki
minimalnej, w oby wypadkach nie miej niż 120 zł.
Pełnomocnik J. J. zaskarżył powyższe postanowienie zażaleniem,
zarzucając naruszenie § 13 ust. 5 w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 w związku z § 6
rozporządzenia, poprzez błędne przyjęcie stawki minimalnej oraz niewłaściwą
ocenę nakłady pracy i wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu lub orzeczenie do co istoty i zmianę
zaskarżonego postanowienia poprzez przyznanie pełnomocnikowi powoda kwoty
1.647 zł za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Zdaniem
pełnomocnika J. J. Sąd Apelacyjny błędnie pominął § 12 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia, który powinien znaleźć zastosowanie w niniejszej sprawie, jako że
orzeczenia Sądu Apelacyjnego, których dotyczyła opinia o braku podstaw do
wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem zapadły w sprawie o
odszkodowanie. Na mocy § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w takich sprawach
stawka minimalna wynosi 75% stawki obliczonej na podstawie § 6 rozporządzenia.
Sąd Apelacyjny zasądził zaś na rzecz pełnomocnika J. J. stawkę na podstawie
przepisu, który nie znajdował zastosowania w sprawie.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zażalenie nie ma uzasadnionych podstaw.
Opinia pełnomocnika J. J. dotyczyła braku podstaw do wniesienia skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem dwóch postanowień Sądu Apelacyjnego
3
oddalających wnioski o ustanowienie pełnomocnika z urzędu i zwolnienie od
kosztów sądowych celem wniesienia przedmiotowej skargi.
Sąd Najwyższy w obecnym składzie stwierdza, że przepis § 13 ust. 5 w
związku z § 6 rozporządzenia znajduje zastosowanie, gdy opinia o braku podstaw
do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia dotyczy orzeczenia merytorycznego. Tylko wówczas można mówić o
istnieniu wartości przedmiotu sporu, od której zgodnie z § 4 ust. 1 zależy wysokość
stawki minimalnej. Przepis § 13 ust. 5 w związku z § 6 rozporządzenia nie stanowi
natomiast podstawy prawnej dla zasądzenia opłaty za czynności adwokata z tytułu
zastępstwa prawnego w przypadku sporządzenia opinii o braku podstaw do
wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia o charakterze
formalnym, rozstrzygającego kwestię wpadkową w danej sprawie. Sprawa, jaka
miałaby być zainicjowana wniesieniem skargi o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia, nie posiada swojej „wartości przedmiotu
sporu”. Akceptacja stanowiska pełnomocnika J. J., że wartością przedmiotu takiej
sprawy jest wartość przedmiotu sporu w sprawie zakończonej orzeczeniem
merytorycznym, którego nie dotyczy ewentualna skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, pociągałaby za sobą
niewspółmierne wydatki związane z opłatą za czynności adwokata (na znaczenie
takiej okoliczności przy wykładni przepisów rozporządzenia zwrócił uwagę Sąd
Najwyższy w postanowieniu z 17 grudnia 2009 r. (sygn. akt IV CZ 81/09, niepubl.)
stwierdzając, że za wartość przedmiotu zaskarżenia zażaleniem postanowienia o
kosztach procesu trzeba uznać wysokość kosztów, których dotyczy zażalenie, tj.
kosztów, których zasądzenie bądź niezasądzenie skarżący kwestionuje w
zażaleniu, a nie wartość roszczenia, jakiego skarżący dochodził w postępowaniu
głównym).
Przepisy rozporządzenia nie normują wysokości stawek minimalnych w
sprawach dotyczących skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczeń
dotyczących kwestii wpadkowych, nie związanych z rozpoznawaniem istoty sprawy.
Dostatecznych podstaw dla ustalenia wysokości stawki nie stanowi również § 5
rozporządzenia, zgodnie z którym wysokość stawek minimalnych w sprawach
4
nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w
sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju, ponieważ przepisy rozporządzenia nie
normują zdaniem Sądu Najwyższego w obecnym składzie wysokości stawki
minimalnej w sprawach, które byłyby zbliżone do sprawy niniejszej (skarga o
stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia oddalającego wniosek o
zwolnienie od kosztów i ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem wniesienia
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem innego orzeczenia). W tych
okolicznościach Sąd Apelacyjny prawidłowo wskazał § 13 ust. 5 rozporządzenia
jako podstawę prawną dla zasądzenia opłaty za czynności adwokata z tytułu
zastępstwa prawnego w niniejszej sprawie.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji
postanowienia.