Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 30 lipca 1997 r.
II UKN 111/97
Likwidator Krajowego Związku Spółdzielni Meblarskich wyznaczony na
podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji
i działalności spółdzielczości (Dz.U. Nr 6, poz. 37) przez dyrektora izby skarbowej,
działającego z upoważnienia Ministra Finansów, w sytuacji gdy doszło także do
zawarcia umowy o pracę między izbą skarbową a likwidatorem jest pracownikiem
tej izby, a nie likwidowanego związku.
Przewodniczący SSN: Maria Mańkowska (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Roman Kuczyński, Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 1997 r. sprawy z wniosku
Zdzisława S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w W. o wy-
sokość emerytury, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 11 grudnia 1996 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Kasacja Zdzisława S. od wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Warszawie z dnia 11 grudnia 1996 r. zarzuca naruszenie prawa
materialnego: ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywa-
nia z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o
zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19) i rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur
dla pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy (Dz. U.
Nr 4, poz. 27) oraz przepisów postępowania, które również nie zostały wskazane w
kasacji. Z uzasadnienia kasacji wynika, że skarga dotyczy postępowania sądowego,
którego podłożem była decyzja Oddziału ZUS w W. z dnia 29 czerwca 1995 r.,
odmawiająca Zdzisławowi S. prawa do wcześniejszej emerytury, mimo uprzedniego
przyznania mu takich uprawnień w decyzji z dnia 17 czerwca 1991 r.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyrokiem
z dnia 9 października 1996 r. oddalił odwołanie ubezpieczonego i ustalił, że był on do
dnia 15 marca 1990 r. pracownikiem Ministerstwa Finansów w W., a w dniu 16 marca
1990 r. przeniesiony został do Izby Skarbowej w W. W dniu 15 marca 1990 r. dyrektor
Izby Skarbowej w W. wyznaczył Zdzisława S. na likwidatora Krajowego Związku
Spółdzielni Meblarskich w W. i zawarł z nim umowę o pracę na czas likwidacji tego
Związku. Sąd Wojewódzki ustalił, że umowa o pracę łączyła wnioskodawcę z Izbą
Skarbową w W., a nie likwidowanym Związkiem Spółdzielni.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyrokiem z
dnia 11 grudnia 1996 r. oddalił apelację ubezpieczonego i podzielił stanowisko Sądu I
instancji, że wnioskodawca nie spełnia warunków do uzyskania wcześniejszej
emerytury przewidzianych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26
stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwalnianych z
pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 27). Nie był bowiem
pracownikiem likwidowanej jednostki, ale pracownikiem Izby Skarbowej w W. i
podstawą jego powołania na likwidatora Związku Spółdzielni był przepis art. 2 ust. 1
ustawy z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdziel-
czości (Dz. U. Nr 6, poz. 37). Sąd Apelacyjny uznał na podstawie znajdujących się w
sprawie dokumentów, że umowa o pracę między wnioskodawcą i Izbą Skarbową nie
uległa rozwiązaniu w dniu 28 lutego 1991 r., a po tej dacie wnioskodawca nadal wy-
konywał czynności likwidatora. W piśmie następcy prawnego likwidowanego Związku
stwierdzono, że wnioskodawca po zakończeniu zwolnień grupowych i rozdysponowaniu
majątku Związku Spółdzielni zajmował się kontynuacją procesów sądowych, [...] i
innych roszczeń. Zarobki wnioskodawcy pobierane w latach 1992 i 1993 r. z Krajowego
Związku Spółdzielni Meblarskich wskazują, że zgodnie z umową o pracę zawartą z Izbą
Skarbową, wynagrodzenie wnioskodawcy obciążało nadal koszty prowadzenia
likwidacji. Decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 października 1991 r.
została oparta na zapisie w świadectwie pracy wydanym przez Krajowy Związek
Spółdzielni Meblarskich w W. i stwierdzającym rozwiązanie z wnioskodawcą stosunku
pracy na warunkach określonych w powołanym rozporządzeniu, co nie odpowiadało
stanowi faktycznemu. Wnioskodawca uzyskiwał świadczenia, mimo że nie spełniał
warunków uzyskania do nich prawa. Warunki do uzyskania prawa do emerytury
wnioskodawca spełnił dopiero w momencie osiągnięcia wieku 60 lat, to jest 17 marca
1993 r.
Sąd Najwyższy rozpoznając kasację ubezpieczonego od powyższego wyroku
zważył, co następuje:
Powołane w kasacji przepisy ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących
zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.)
oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r. w
sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn
dotyczących zakładów pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 27) nie mają zastosowania w sprawie,
ponieważ Zdzisław S. nie był pracownikiem Krajowego Związku Spółdzielni Meblarskich
w W., a łącząca go umowa o pracę z Izbą Skarbową w W. nie została rozwiązana z
przyczyn dotyczących zakładu pracy. Słusznie powołał Sąd Apelacyjny uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1994 r., II UZP 19/94 (OSNAPiUS 1994 nr 10 poz.
166), że likwidator przedsiębiorstwa państwowego ustanowiony przez organ
założycielski na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r. w
sprawie wykonania ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. Nr 31, poz. 170
ze zm.), z którym zawarto umowę, jest pracownikiem tego organu. Analogiczna sytuacja
prawna występuje w rozpoznawanej sprawie, gdyż działający na podstawie
upoważnienia Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w W., wyznaczył Zdzisława
S. na likwidatora Krajowego Związku Spółdzielni Meblarskich w W. (art. 2 ust. 1 ustawy
z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości, Dz.
U. Nr 6, poz. 37) i równocześnie zawarł z nim umowę o pracę od 15 marca 1990 r. na
czas likwidacji. Postanowienie § 6 tej umowy ustalało, że wynagrodzenie likwidatora
obciąża koszty prowadzenia likwidacji.Oznacza to, że Zdzisław S. był pracownikiem
Izby Skarbowej w W., a nie likwidowanego Związku Spółdzielni, nie zaszły zatem
przesłanki do przyznania jemu wcześniejszej emerytury, skoro umowa o pracę, łącząca
go z Izbą Skarbową w W., nie została rozwiązana z przyczyn, o których mowa w art. 1
ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Przedłożone przez skarżącego wyciągi protokołów
zjazdu przedstawicieli Spółdzielni Krajowego Związku Spółdzielni Meblarskich i
zawiadomienie o podjętych uchwałach z dnia 23 kwietnia i 18 września 1990 r. o
zatrudnieniu inż. Zdzisława S. w Krajowym Związku Spółdzielni Meblarskich w
charakterze likwidatora nie zmieniają prawidłowo ustalonego stanu faktycznego przez
Sądy obu instancji, ponieważ są sprzeczne z art. 2 ust. 1 powołanej wyżej ustawy z
dnia 20 stycznia 1990 r. Przepis ten wyraźnie stanowi, że likwidatora związków
spółdzielni wyznacza Dyrektor Izby Skarbowej. Jak wykazano wyżej, zgodne z prawem
było także zawarcie przez upoważniony organ - Dyrektora Izby Skarbowej z osobą,
którą wyznaczył na likwidatora umowy o pracę na czas wykonywania czynności
likwidacyjnych. Likwidator Krajowego Związku Spółdzielni Meblarskich wyznaczony na
podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i
działalności spółdzielczości przez dyrektora Izby Skarbowej działającego z
upoważnienia Ministra Finansów, w sytuacji, gdy doszło także do zawarcia umowy o
pracę, jest pracownikiem Izby Skarbowej, a nie likwidowanego Związku.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy uznał, że kasacja nie jest
uzasadniona i na podstawie art. 393
12
KPC orzekł jak w sentencji.
========================================