Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 2 kwietnia 1998 r.
II UZ 26/98
Na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające wniosek o ustano-
wienie adwokata z urzędu dla wniesienia kasacji zażalenie nie przysługuje.
Przewodniczący SSN: Stefania Szymańska, Sędziowie SN: Maria Tyszel
(sprawozdawca), Barbara Wagner.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 kwietnia 1998 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z wniosku Kazimierza K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Spo-
łecznych-Oddziałowi w B.B. o przywrócenie prawa do renty inwalidzkiej, na skutek
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 12 stycznia 1998 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
1) o d d a l i ć zażalenie w przedmiocie odrzucenia kasacji,
2) odrzucić zażalenie w części dotyczącej ustanowienia adwokata z urzędu.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach posta-
nowieniem z dnia 12 stycznia 1998 r. [...] odrzucił kasację wniesioną osobiście przez
Kazimierza K. od wyroku tegoż Sądu z dnia 22 października 1997 r., jako niedo-
puszczalną oraz oddalił jego wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu celem
wniesienia kasacji.
W zażaleniu na to postanowienie Kazimierz K. zarzucił, że jest ono niezgodne
z prawem i KPC, ponieważ zostało wydane przez ten sam skład sędziowski, który
wydał kwestionowany przez niego wyrok. Podniósł również, że nie stać go „na ad-
wokata”, nie należy do żadnego związku ani organizacji emerytów lub rencistów,
więc nie mógł ustanowić pełnomocnikiem radcy prawnego.
2
Rozpoznając zażalenie Sąd Najwyższy wziął pod uwagę, co następuje:
Wprowadzając ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowa-
nia cywilnego... (Dz. U. Nr 43, poz. 189), w miejsce przepisów o rewizji nadzwyczaj-
nej instytucję kasacji, uprawniającą stronę do zaskarżenia do Sądu Najwyższego
wyroku (postanowienia) wydanego przez sąd drugiej instancji i kończących postę-
powanie w sprawie, ustawodawca nie określił Sądu Najwyższego jako sądu pow-
szechnego trzeciej instancji. Oznacza to, że nie w każdej sprawie zakończonej w
sposób wskazany w art. 392 § 1 KPC przysługuje środek odwoławczy, jakim jest ka-
sacja. Ograniczenia możliwości jej wnoszenia zawarte są nie tylko w art. 393 KPC
zawierającym wyłączenia przedmiotowe, lecz również w przepisach dotyczących
wymogów formalnych. Takim przepisem jest art. 393
2
KPC wprowadzający tzw.
przymus adwokacko-radcowski. Stosownie do niego kasacja powinna być wniesiona
przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym, a w sprawach z zak-
resu ubezpieczeń społecznych, radcą prawnym organizacji zrzeszającej emerytów
lub rencistów (art. 465 § 1 zdanie drugie KPC). Jedyny wyjątek od tej zasady przewi-
dziany został w art. 393
2
§ 2 KPC, tj. wówczas, gdy stroną jest adwokat, sędzia, pro-
kurator, radca prawny lub notariusz oraz profesor lub doktor habilitowany nauk
prawnych polskich szkół wyższych, jednakże wnioskodawca nie należy do kręgu
osób w nim wymienionych. W świetle powołanego przepisu kasacja wniesiona przez
stronę nie będącą osobą, o której mowa w jego § 2 jest niedopuszczalna, a zażalenie
na postanowienie o odrzuceniu kasacji z tej przyczyny, jako bezzasadne podlega
oddaleniu niezależnie od przyczyn, dla których strona zrezygnowała z ustanowienia
pełnomocnika dla wniesienia kasacji.
Konieczność wniesienia kasacji jedynie przez osoby wskazane w powołanym
przepisie nie wynika z decyzji sądu, lecz z woli ustawodawcy, a o wymogu tym
wnioskodawca został pouczony przy doręczeniu mu wyroku z uzasadnieniem.
Bezzasadny jest zarzut żalącego się, że skład Sądu, który wydał zaskarżone
postanowienie, był niezgodny z art. 48 § 3 KPC. Przepis ten wyłącza od orzekania
sędziego, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie pos-
tępowania, nie dotyczy natomiast postępowania kasacyjnego. W myśl art. 393
5
KPC
Sąd drugiej instancji, a więc w rozpatrywanej sprawie Sąd Apelacyjny, jest upraw-
3
niony do odrzucenia kasacji między innymi wówczas, gdy jest ona niedopuszczalna;
przepis ten nie zawiera żadnej dyspozycji co do składu orzekającego.
Zgodnie z art. 393
18
KPC zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje tylko
na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające kasację, dlatego też zażalenie
na postanowienie Sądu Apelacyjnego oddalające wniosek Kazimierza K. o ustano-
wienie adwokata z urzędu celem wniesienia kasacji, jako niedopuszczalne w tym
zakresie, podlega odrzuceniu.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie powołanych wyżej
przepisów orzekł jak w sentencji postanowienia.
========================================