Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 11 września 1998 r.
II UKN 197/98
Przy ustalaniu wysokości zasiłku chorobowego uwzględnia się przysłu-
gujący pracownikowi dodatek za wysługę lat.
Przewodniczący SSN: Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), Sędziowie SN: Roman
Kuczyński, Barbara Wagner.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 11 września 1998 r. sprawy z wniosku
Wojewódzkiej Kolumny Transportu Sanitarnego w K. przeciwko Zakładowi Ubezpie-
czeń Społecznych-Oddziałowi w O.W. o podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, na
skutek kasacji organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 7 stycznia 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 14 kwietnia 1997 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział
w O.W. odmówił Wojewódzkiej Kolumnie Transportu Sanitarnego w K. prawa do wli-
czenia dodatków stażowych do podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczenia spo-
łecznego w razie choroby i macierzyństwa poczynając od miesiąca marca 1995 r. Za
podstawę prawną swojej decyzji organ rentowy przyjął przepisy: art. 12 ust. 1 ustawy
z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143 ze
zm.), § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 lutego
1995 r. sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru i obliczania
zasiłków z ubezpieczenia społecznego (Dz.U. Nr 19, poz. 95), oraz § 1 ust. 1, § 4 ust.
1 i ust. 6 zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 czerwca 1990 r. w
sprawie zasad wynagradzania pracowników transportu samochodowego i lotniczego
resortu zdrowia i opieki społecznej (M.P. Nr 20, poz. 227). Organ rentowy stwierdził,
2
że skoro pracownicy Wojewódzkiej Kolumny Transportu Sanitarnego w K. w okresie
pobierania zasiłku chorobowego zachowują, w myśl obowiązujących przepisów o
wynagrodzeniu, prawo do wypłaty dodatków stażowych, to dodatki te nie mogą być
uwzględnione przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
W wyniku odwołania wnioskodawcy Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Kaliszu, wyrokiem z dnia 18 lipca 1997 r., zmienił zaskarżoną
decyzję i przyznał Wojewódzkiej Kolumnie Transportu Sanitarnego w K. prawo do
wliczenia dodatku stażowego do podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa od marca 1995 r. Zdaniem Sądu, spo-
sób ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego został określony w art. 12
ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. oraz w rozporządzeniu MPiPS z dnia 14 lutego
1995 r., a kwestią sporną jest to, czy w czasie pobierania przez pracowników zasiłku
chorobowego zachowują oni prawo do dodatków stażowych.
W ocenie Sądu pierwszej instancji, pracownicy Kolumny Transportu Sanitar-
nego nie otrzymują dodatków stażowych w czasie niezdolności do pracy i pobierania
zasiłku chorobowego i nie narusza to przepisów zarządzenia z dnia 26 czerwca 1990
r. W takiej sytuacji dodatki tego winny być wliczane do podstawy wymiaru należnego
im zasiłku chorobowego.
Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację organu rentowego (wyrok z dnia 7
stycznia 1998 r. [...]), wskazując, że pracownicy WKTS w K. zachowaliby w czasie
choroby prawo do dodatków stażowych tylko wtedy, gdyby tak wyraźnie stanowiły
przepisy powołanego zarządzenia. Ponieważ tak nie jest - wbrew zarzutom organu
rentowego - zachowują oni prawo do wliczenia do podstawy wymiaru zasiłku choro-
bowego dodatku za wysługę lat.
Powyższy wyrok zaskarżył kasacją organ rentowy i zarzucając naruszenie
prawa materialnego przez błędną wykładnię § 4 ust. 6 zarządzenia MPiPS, § 10 roz-
porządzenia MPPiPS z dnia 14 lutego 1995 r. zawierającego odstępstwo od reguły
zawartej w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r., wniósł o jego zmianę i
oddalenie odwołania Kolumny Transportu Sanitarnego. W ocenie skarżącego, § 4
ust. 6 zarządzenia zawiera taksatywne wyliczenie przypadków, w których pracownicy
tracą prawo do dodatku stażowego. Nie wymieniając wśród nich korzystania z zasił-
ku chorobowego, stanowi on tym samym, że w czasie niezdolności do pracy pra-
cownicy winni otrzymywać dodatek stażowy.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stan faktyczny sprawy jest niewątpliwy w świetle dokonanych ustaleń i w ka-
sacji nie został zakwestionowany. Jedyną bowiem podstawą kasacji jest naruszenie
prawa materialnego, a przede wszystkim, zarządzenia „płacowego” Ministra Pracy i
Polityki Socjalnej z dnia 26 czerwca 1990 r. w sprawie zasad wynagradzania pra-
cowników transportu samochodowego i lotniczego resortu zdrowia i opieki społecznej
- § 4 ust. 6 - w kontekście obowiązującego od dnia 1 marca 1995 r. rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 lutego 1995 r. w sprawie szczegółowych
zasad ustalania podstawy wymiaru i obliczania zasiłków z ubezpieczenia spo-
łecznego - § 10 ust. 1. Według zasady wynikającej z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17
grudnia 1974 r. podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne mie-
sięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 6 miesięcy kalendarzo-
wych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Zasiłek
chorobowy, jako świadczenie pieniężne przysługujące pracownikowi w razie niez-
dolności do pracy, jest bowiem substytutem wynagrodzenia za pracę. Przy jego
ustalaniu uwzględnia się składniki wynagrodzenia z tytułu wykonywania zatrudnienia,
a jednym z tych składników jest tzw. dodatek stażowy (dodatek za wysługę lat).
Przepis § 4 ust. 6 powołanego wyżej zarządzenia stanowi, iż dodatek za wy-
sługę lat nie przysługuje za miesiąc, w którym pracownik porzucił pracę lub zakład
pracy rozwiązał z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Z tego
sformułowania - wbrew stanowisku organu rentowego zajętego w kasacji - nie można
wyprowadzać wniosku, że w innych sytuacjach, nie wymienionych w przepisie, pra-
cownicy zachowują prawo do tego dodatku niezależnie od świadczenia, w sensie
wykonywania w danym okresie pracy, w szczególności w trakcie niezdolności do
pracy. Prawo do takiego wynagrodzenia dodatkowego w czasie choroby pracownicy
zachowaliby, gdyby pozytywny przepis prawa to przewidywał, jak przykładowo prze-
pisy dotyczące nauczycieli i mianowanych urzędników państwowych. Przepisy pła-
cowe obowiązujące pracowników wnioskodawcy nie regulują uprawnień pracowni-
czych w czasie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie cho-
roby, dotycząc uprawnień pracowników faktycznie wykonujących pracę. W tych wa-
runkach pracownicy ci zachowują prawo do wliczenia do podstawy wymiaru zasiłku
chorobowego dodatku za wysługę lat. Dodatek ten bowiem, nie jest wypłacany przez
4
pracodawcę w okresie pobierania zasiłku chorobowego, a więc w czasie niezdolności
do pracy w razie choroby.
Gdy więc kasacja nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, należało oddalić ją
po myśli art. 393
12
KPC.
========================================