Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 14 maja 1999 r.
I PKN 83/99
O dopuszczalności kasacji decyduje istota sprawy, a nie błędna kwalifi-
kacja żądania pozwu przez sądy obu instancji. Jeżeli pracownik żąda sprosto-
wania świadectwa pracy, to wniosek sądów obu instancji, iż chodzi mu o usta-
lenie okresów zatrudnienia dla celów emerytalnych, w czym brak jest interesu
prawnego (art. 189 KPC), nie oznacza, że kasacja jest dopuszczalna (art. 393
pkt 6 KPC).
Przewodniczący: SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Józef
Iwulski, Roman Kuczyński (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 maja
1999 r. sprawy z powództwa Huberta W. przeciwko [...] Spółce Węglowej S.A. Ko-
palni Węgla Kamiennego „R.” w B. o sprostowanie świadectwa pracy, na skutek ka-
sacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych w Katowicach z dnia 17 listopada 1998 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
o d r z u c i ć kasację.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 26 sierpnia 1998 r. Sąd Rejonowy w Bytomiu-Sąd Pracy od-
dalił powództwo Huberta W. przeciwko [...] Spółce Węglowej S.A. – KWK „R.” w B. o
ustalenie wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach. Sąd Rejonowy
uznał, iż z oświadczenia i żądania powoda wynika, iż powództwo zmierza do ustale-
nia istnienia określonego prawa, koniecznego powodowi do celów ubezpieczenia
społecznego – a mianowicie uwzględnienia okresu zatrudnienia dla uzyskania świad-
czenia emerytalnego, o które zamierza ubiegać się w przyszłości, a zatem w docho-
dzeniu sprostowania świadectwa pracy z dnia 18 maja 1998 r. nie ma on interesu
2
prawnego w rozumieniu art. 189 KPC.
Wyrokiem z dnia 17 listopada 1998 r. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Katowicach oddalił apelację powoda podzielając stanowisko
Sądu pierwszej instancji. Po ogłoszeniu wyroku Sądu drugiej instancji powód został
pouczony o możliwości wniesienia kasacji, po czym skierował do tego Sądu pismo
informujące, że w ramach przedmiotowej sprawy kasacja nie przysługuje i żądające
wyjaśnienia, czy kasacja przysługuje, na co otrzymał odpowiedź twierdzącą.
Od wyroku Sądu drugiej instancji powód wywiódł więc kasację, w której zarzu-
cał naruszenie przepisów postępowania – art. 233 KPC polegające na błędnej ocenie
zeznań powoda przez uznanie, że chodziło mu o sprostowanie świadectwa pracy dla
celów emerytalnych.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Kasacja okazała się niedopuszczalna i podlega odrzuceniu. Przede wszystkim
należy zauważyć, że w pozwie z dnia 3 czerwca 1998 r. powód domaga się zmiany
świadectwa pracy w części dotyczącej okresów pracy w warunkach szczególnych.
Wprawdzie przed Sądem pierwszej instancji powód oświadczył, iż chodzi mu o usta-
lenie okresu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na to, że za 3 lata osiągnie
wiek emerytalny, jednakże kasacja w sposób jednoznaczny, stawiając zarzut naru-
szenia przepisów postępowania (art. 233 KPC) wywodzi, że powodowi chodziło o
sprostowanie świadectwa pracy w kierunku odpowiadającym treści art. 97 § 2 KP,
przy czym nie stawia zarzutu naruszenie prawa materialnego. Sąd Najwyższy stwier-
dza zatem, że kasacja została wniesiona w sprawie dotyczącej świadectw pracy. O
charakterze sprawy decyduje bowiem żądanie pozwu, a nie pogląd sądów obu ins-
tancji. W pozwie powód żądał zmiany (czytaj: sprostowania) świadectwa pracy.
Wprawdzie nie można negować prawa Sądu pierwszej instancji do dociekania, ja-
kiemu celowi żądanie takiej zmiany świadectwa pracy służy, jednakże wobec istnie-
nia odrębnego roszczenia o sprostowanie świadectwa pracy (art. 97 § 21
KP) i o
ustalenie (art. 189 KPC), stwierdzenie przez Sąd pierwszej instancji, iż powód nie ma
interesu prawnego w ustaleniu, że pracował w warunkach szczególnych, bowiem
ustalenie to może się ewentualnie zaktualizować dopiero za 3 lata, kiedy osiągnie
wiek emerytalny i nadto otrzyma decyzje organu rentowego odmawiającą uznania
spornego okresu za pracę w szczególnych warunkach – wykraczało poza żądanie
3
pozwu. Sąd ten po ustaleniu, że powód nie pracował w szczególnych warunkach był
upoważniony do orzeczenia o oddaleniu powództwa. Natomiast zbędnie w sentencji
wyroku Sądu Rejonowego jako przedmiot powództwa zamieszczono „ustalenie wy-
konywania zatrudnienia w szczególnych warunkach”, co powielił Sąd drugiej instancji
dokonując wskutek tego błędnego pouczenia powoda o dopuszczalności kasacji.
Orzeczenie, że powód nie miał na 3 lata przed ukończeniem wieku emerytal-
nego interesu prawnego w ustaleniu, iż pracował w szczególnych warunkach nie
zmienia istoty sprawy, która dotyczy sprostowania świadectwa pracy. W takiej sytua-
cji zaś kasacja, zgodnie z treścią przepisu art. 393 KPC pkt 6, nie przysługuje, wobec
czego należało, zgodnie z art. 3938
KPC, postanowić jak w sentencji.
========================================