Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 1 lipca 1999 r.
I PKN 137/99
Nie stanowi naruszenia art. 217 § 2 KPC pominięcie wniosków dowodo-
wych zmierzających do podważenia ustaleń faktycznych przyjętych za podsta-
wę prawomocnego wyroku oddalającego powództwo o przywrócenie do pracy
między tymi samymi stronami.
Przewodniczący: SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka (spra-
wozdawca), Walerian Sanetra.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 1999 r. sprawy z powództwa
Daniela K. przeciwko Urzędowi Miejskiemu w O. o wynagrodzenie, odprawę emery-
talną i odszkodowanie, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego we
Wrocławiu z dnia 18 listopada 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1000 zł
tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyro-
kiem z dnia 18 listopada 1998 r. oddalił apelację powoda Daniela K. od wyroku Sądu
Wojewódzkiego-Sądu Pracy we Wrocławiu z dnia 20 kwietnia 1998 r. [...], oddalają-
cego jego powództwo o zasądzenie łącznie kwoty 45.500 zł z tytułu utraconych za-
robków, odprawy emerytalnej i nagród z zakładowego funduszu nagród.
W sprawie tej ustalono, że pozwany Urząd Miejski w O. zatrudniał powoda od
11 lutego 1992 r. do 30 czerwca 1994 r., kiedy rozwiązał z nim stosunek pracy w try-
bie art. 52 § 1 pkt 1 KP. Roszczenia powoda związane z tym rozwiązaniem zostały
oddalone w prawomocnie zakończonym postępowaniu. W obecnie rozpoznawanej
sprawie, powód na podstawie art. 120 KP oraz art. 415 i 471 KC, formułował swoje
żądania materialne za okres po zakończeniu stosunku pracy, utrzymując, że rozwią-
zanie z nim stosunku pracy zostało oparte na fałszywych oświadczeniach jego bez-
2
pośrednich przełożonych, będących pracownikami pozwanego, przez co ten naraził
go na utratę dochodzonych świadczeń.
Na tle takich ustaleń, Sąd Apelacyjny wskazał, że przyczyny rozwiązania z po-
wodem umowy o pracę bez wypowiedzenia zostały poddane sądowej kontroli w pra-
womocnie zakończonym postępowaniu, w którym oddalono powództwo o przywróce-
nie do pracy. Taka sytuacja powodowała oczywistą bezzasadność stanowiska powo-
da, że pracownicy pozwanego, którzy doprowadzili do legalnego rozwiązania z nim
stosunku pracy, wyrządzili mu szkodę, która powinna być naprawiona na podstawie
art. 120 KP lub art. 471 KC, bądź z tytułu odpowiedzialności z czynów niedozwolo-
nych w rozumieniu prawa cywilnego. Sąd ten uznał, że bezzasadne wnioski dowo-
dowe powoda zmierzały do przewlekłości postępowania.
W kasacji powód, korzystający ze statusu radcy prawnego, podniósł następu-
jące zarzuty: 1) naruszenie art. 378 § 2 KPC - przez pozbawienie go możności
obrony swoich praw wskutek odrzucenia przez Sąd pierwszej instancji jego wszelkich
wniosków dowodowych; 2) naruszenie prawa materialnego - art. 120 KP w związku z
art. 415 KC spowodowane brakiem merytorycznej oceny jego roszczeń przez Sądy
obu instancji, a w szczególności przez przyjęcie, że pozwany nie wyrządził powodowi
szkody; 3) naruszenie art. 378 § 1 KPC - przez nierozpoznanie apelacji w granicach
jej wniosków, w tym nieustosunkowanie się do „zarzutu wymienionego w punkcie 2.
c) apelacji i błędne orzeczenie o zasądzonych od powoda kosztach postępowania na
podstawie przepisów, które nie miały do niego zastosowania; art. 217 KPC przez
przyjęcie, że wnioski dowodowe powoda zmierzały do przewlekłości postępowania;
art. 366 KPC przez przyjęcie, że wnioski dowodowe zmierzały do podważenia pra-
womocnego oddalenia powództwa o przywrócenie do pracy; art. 328 § 2 KPC - przez
przyjęcie, że uzasadnienie Sądu pierwszej instancji spełniało wymagania określone
w tym przepisie”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest bezzasadna, albowiem powód w nowym procesie dochodził
świadczeń odszkodowawczych z rozwiązanego z nim stosunku pracy w trybie art. 52
§ 1 pkt 1 KP. Prawidłowość zastosowania przez pozwanego pracodawcę tego trybu
rozwiązania z nim umowy o pracę została potwierdzona w prawomocnie zakończo-
nym postępowaniu sądowym, w którym powód kwestionował zgodność z prawem
3
niezwłocznego rozwiązania z nim umowy o pracę. Wprawdzie wyrok prawomocny
ma podstawę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu
stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia (art. 366 KPC), natomiast w rozpoznawanej
sprawie powód zgłosił roszczenia oparte na art. 120 KP oraz art. 415 i 471 KC, to
Sądy meriti prawidłowo skonstatowały, że w rozpoznawanej sprawie powód bezpoś-
rednio zmierzał do podważenia ustaleń faktycznych, które doprowadziły do wydania
prawomocnego wyroku oddalającego jego powództwo o przywrócenie do pracy.
Swoje nowe roszczenia powód oparł na stanowisku, że pracodawca nielegalnie roz-
wiązał z nim stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, ponieważ uczynił to na
podstawie fałszywych oświadczeń i dowodów jego bezpośrednich przełożonych,
przez co wyrządził mu szkodę polegającą na „utracie” prawa do zarobków i nagród
oraz pozbawił go pracowniczej odprawy emerytalnej z bezprawnie rozwiązanego sto-
sunku pracy.
W ujawnionych okolicznościach sprawy Sądy meriti prawidłowo pomijały wnio-
ski dowodowe powoda na podstawie art. 217 KPC, które zmierzały do nieuprawnio-
nych prób podważenia ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wydania prawo-
mocnego wyroku oddalającego powództwo o przywrócenie do pracy między tymi
samymi stronami. Res iudicata prawomocnego wyroku obejmuje również tzw. preklu-
zję faktów w procesie. O tym, czy w aktualnie rozpoznawanej sprawie chodzi o tę
samą czy też inną podstawę faktyczną sporu, przesądza stan faktyczny, jaki istniał w
chwili zamknięcia rozprawy w poprzednim procesie między tymi samymi stronami,
jaki został zakończony prawomocnym wyrokiem oddalającym powództwo o przywró-
cenie do pracy, który przesądził zgodność z prawem rozwiązania z powodem sto-
sunku pracy w trybie art. 52 § 1 pkt 1 KP. Za niedopuszczalne należy uznać kwestio-
nowanie przez powoda w nowym procesie między tymi samymi stronami ustaleń
faktycznych, które były podstawą wydania prawomocnego wyroku. Wnioski dowodo-
we zmierzające do niedopuszczalnego podważenia identycznej podstawy faktycznej
nowego powództwa - jako powoływane jedynie dla zwłoki - podlegają pominięciu (art.
217 § 2 KPC).
Identyczna podstawa faktyczna, z której wynikał legalny sposób niezwłoczne-
go rozwiązania stosunku pracy z powodem, przesądziła o całkowitej bezpodstawno-
ści nowych żądań powoda, które zostały oparte na art. 120 KP i art. 415 i 471 KC.
Stwierdzona w prawomocnie zakończonym postępowaniu legalność niezwłocznego
rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy dyskwalifikuje stanowisko o zawinio-
4
nym wyrządzeniu pracownikowi szkody w ujęciu wskazanych przepisów Kodeksu
cywilnego. Ponadto wyczerpujące unormowanie w prawie pracy pracowniczych rosz-
czeń wynikających z bezprawnego rozwiązania stosunku pracy nie dopuszcza uzu-
pełniającego dochodzenia z tego tytułu roszczeń na podstawie przepisów Kodeksu
cywilnego (art. 300 KP - a contrario). Natomiast unormowanie zawarte w art. 120 KP
nie stanowi samoistnej podstawy odpowiedzialności pracodawcy, który jest wyłącznie
zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przy wykonywaniu obowiązków
pracowniczych przez jego pracowników - pod warunkiem, że obarcza ich cywilna od-
powiedzialność za wyrządzoną szkodę. Sądownie potwierdzona legalność rozwiąza-
nia z powodem stosunku pracy wyklucza taki zarzut, którego zresztą pod adresem
bezpośrednich przełożonych powód nie sformułował, skoro nie wskazał jakichkolwiek
cywilnych podstaw ich ewentualnej odpowiedzialności.
Sąd Najwyższy nie podzielił również zarzutu błędnego zasądzenia w zawyżo-
nej wysokości kosztów postępowania apelacyjnego z uwagi na wniesienie pozwu
przed dniem wejścia w życie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z
dnia 12 grudnia 1997 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za
czynności radców prawnych (Dz.U. Nr 154, poz. 1013). Z mocy § 24 ust. 1 tego aktu
normatywnego dotychczasowe przepisy o kosztach należało stosować tylko do za-
kończenia sprawy w danej instancji, przeto regulacja ta nie odnosiła się do postępo-
wania apelacyjnego, które toczyło się w rozpoznawanej sprawie już po wejściu w
życie przepisów tego rozporządzenia.
Mając powyższe na uwadze kasacja podlegała oddaleniu na podstawie art.
39312
KPC.
========================================