Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 17 lutego 2000 r.
I PKN 535/99
1. Prokuratorowi, którego stosunek pracy wygasł z mocy art. 6 ust. 2
ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o zmianie ustawy o Prokuraturze Polskiej
Rzeczpospolitej Ludowej, Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia
oraz ustawy o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 20, poz. 121) nie przysługuje od-
prawa rentowa ani emerytalna przewidziana w art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16
września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214
ze zm.).
2. Roszczenie o odprawę rentową i roszczenie o odprawę emerytalną są
roszczeniami odrębnymi i w związku z tym terminy ich przedawnienia biegną
niezależnie od siebie.
Przewodniczący SSN Walerian Sanetra (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Katarzyna Gonera, Jerzy Kwaśniewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2000 r. sprawy z powództwa
Teodora S. przeciwko Prokuraturze Wojewódzkiej w W. o odprawę emerytalną, na
skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Warszawie z dnia 19 marca 1999 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Powód Teodor S. wniósł kasację od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 19 marca 1999 r. [...], którym Sąd ten
oddalił jego apelację od wyroku Sądu Rejonowego-Sąd Pracy dla Warszawy Pragi z
dnia 16 listopada 1998 r. [...].
Sąd Pracy oddalił powództwo Teodra S. przeciwko Prokuraturze Wojewódz-
kiej w W. o zasądzenie odprawy emerytalnej. Powód był zatrudniony w organach
prokuratury od 15 września 1955 r. do 30 września 1990 r. (bezpośrednio przed
2
zakończeniem stosunku pracy był zatrudniony jako Prokurator Prokuratury Rejono-
wej W.-W.). Stosunek pracy powoda wygasł na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia
22 marca 1990 r. o zmianie ustawy o Prokuraturze Polskiej Rzeczypospolitej Ludo-
wej, Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawy o Sądzie Naj-
wyższym (Dz.U. Nr 20, poz. 121) wobec niepowołania powoda przez Prokuratora
Generalnego ponownie na stanowisko prokuratora „po uznaniu, że powód w świetle
zmian polityczno-ustrojowych nie spełnia wymogów określonych w ustawie”.
Od 1 października 1990 r. do 31 marca 1991 r. powód pobierał wynagrodzenie
przewidziane w art. 13 ustawy z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów pańs-
twowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.), następnie zarejestrował się w Rejonowym
Urzędzie Pracy, od którego otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych do momentu przej-
ścia na rentę przyznaną mu decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w dniu 17
listopada 1992 r. Z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego (26 marca 1997 r.) powo-
dowi przyznano emeryturę. Powód zwrócił się do pozwanej Prokuratury Wojewódz-
kiej o wypłacenie odprawy emerytalnej. Wobec odmowy spełnienia jego żądania 19
maja 1997 r. złożył pozew do Sądu Pracy wnosząc o przyznanie mu odprawy eme-
rytalnej po jej zwaloryzowaniu. Z przepisu art. 118 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r.
o prokuraturze (jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 19, poz. 70 ze zm.) wynika, że do
odprawy emerytalnej przysługującej prokuratorom stosuje się art. 28 ustawy o pra-
cownikach urzędów państwowych. Zgodnie z tym przepisem urzędnikowi państwo-
wemu przechodzącemu na rentę inwalidzką lub emeryturę przysługuje jednorazowa
odprawa pieniężna, przy czym jej wysokość uzależniona jest od stażu pracy. W
ocenie Sądu Pracy „urzędnikiem państwowym przechodzącym na emeryturę” jest
osoba, której stosunek pracy zostaje rozwiązany w związku z przejściem na emerytu-
rę. Związek ten może być związkiem przyczynowym, czasowym lub funkcjonalnym.
Oznacza to, że powód tylko wtedy miałby prawo do odprawy, gdyby bezpośrednio po
zakończeniu stosunku pracy przeszedł na emeryturę (lub rentę), ewentualnie gdyby
jedno z tych zdarzeń było warunkiem drugiego, albo pomiędzy tymi zdarzeniami ist-
niałaby wzajemna zależność. „W konkretnym stanie faktycznym brak jest związku
przyczynowego mając na względzie przyczynę zakończenia stosunku pracy powoda
w Prokuraturze. Z uwagi na upływ ponad 6 lat od rozwiązania stosunku pracy do
uzyskania emerytury nie można także przyjąć istnienia związku czasowego. Nie
można również mówić o związku funkcjonalnym, zwłaszcza wobec przebywania
przez powoda na zasiłku dla bezrobotnych”.
3
Sąd drugiej instancji po rozpoznaniu apelacji powoda uznał, że jej zarzuty nie
są zasadne. W szczególności podzielił pogląd Sądu Pracy, że w sprawie niniejszej
brak jest przesłanek do zastosowania art. 28 ustawy o pracownikach urzędów pańs-
twowych. Pozostaje poza sporem, że zakończenie stosunku pracy powoda w proku-
raturze nie pozostawało w związku przyczynowym z przejściem na emeryturę. Nie
istnieje także związek czasowo-funkcjonalny pomiędzy tymi zdarzeniami. O takim
związku można by mówić jedynie wówczas gdyby po stronie powoda zaistniała prze-
szkoda uniemożliwiająca podjęcie nowego zatrudnienia „w postaci choroby, która
rozpoczęła się w okresie trwania stosunku pracy lub w okresie po jego zakończeniu
uprawniającym do otrzymania zasiłku chorobowego, a bezpośrednio po zakończeniu
okresu zasiłkowego powód uzyskałby świadczenie emerytalne”. Przepis art. 28
ustawy o pracownikach urzędów państwowych przyznaje prawo do odprawy urzędni-
kowi przechodzącemu na emeryturę lub rentę inwalidzką. „Taki zapis oznacza, że
odprawę pieniężną może otrzymać ten pracownik, któremu organ ubezpieczeniowy
przyznał jedno z tych świadczeń. Jeżeli były pracownik korzysta z prawa do renty
inwalidzkiej, to w tej dacie powstaje jego roszczenie o przyznanie odprawy z cytowa-
nego przepisu”. Bezsporne jest, że na wniosek powoda Zakład Ubezpieczeń Spo-
łecznych przyznał mu rentę inwalidzką od 17 listopada 1992 r. decyzją z dnia 23 lu-
tego 1993 r. W świetle art. 291 § 1 KP roszczenie powoda o odprawę uległo
przedawnieniu po 3 latach od tej daty. Pozew wpłynął do Sądu Pracy 19 maja 1997
r., a więc znacznie po upływie okresu przedawnienia. W świetle art. 292 KP roszcze-
nia przedawnionego nie można dochodzić, chyba że ten, przeciwko komu roszczenie
przysługuje, zrzeka się korzystania z przedawnienia. Za dorozumiane zrzeczenie się
przedawnienia można uznać spełnienie świadczenia przedawnionego, uznanie
roszczenia lub zawarcie ugody. Strona pozwana nie złożyła oświadczenia o zrzecze-
niu się korzystania z przedawnienia, nie dokonała również żadnej czynności, która
mogłaby być uznana za dorozumiane zrzeczenie się. Przeciwnie przed zawiśnięciem
sprawy w Sądzie Pracy odmówiła powodowi wypłaty odprawy, a przed Sądem tym
konsekwentnie wnosiła o oddalenie powództwa. Uwzględnienie okresu przedawnie-
nia nie pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego ani społeczno-
gospodarczym przeznaczeniem prawa. Powodowi znane były przepisy prawne doty-
czące odprawy emerytalno-rentowej dla prokuratorów, a w okresie po przyznaniu mu
renty inwalidzkiej nie zaistniały po jego stronie żadne przeszkody uniemożliwiające
wniesienie powództwa.
4
W skardze kasacyjnej zaskarżonemu nią wyrokowi zarzucono, że narusza art.
28 ust. 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych w związku z art. 118 ustawy
o prokuraturze w związku z art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopa-
trzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.) w
związku z art. 1 Konstytucji RP i w związku z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia
1984 r. „poprzez: a/ dowolne uznanie, że w rozumieniu art. 28 Ustawy z dnia
16.09.1982 r. Dz.U. 31 poz. 214 ze zm. urzędnikiem państwowym przechodzącym
na rentę lub emeryturę jest taki urzędnik państwowy z którym stosunek służbowy roz-
wiązano w związku z przejściem na rentę lub emeryturę i to bezpośrednio przed
uzyskaniem jednego z tych świadczeń, względnie tylko taki, który przed uzyskaniem
jednego z tych świadczeń korzystał z zasiłku chorobowego, podczas, gdy urzędni-
kiem państwowym w rozumieniu tego przepisu jest również urzędnik z którym stosu-
nek pracy rozwiązano, niedyscyplinarnie, bez intencji przejścia na rentę lub emerytu-
rę pod warunkiem, że dysponuje on dokumentacją schorzeń nabytych w czasie urzę-
dowania lub w okresie 18 miesięcy od rozwiązania stosunku służbowego oraz sta-
żem niezbędnym do uzyskania przynajmniej świadczenia rentowego a także taki
urzędnik państwowy, który po niedyscyplinarnym rozwiązaniu stosunku służbowego
korzystał z zasiłku dla bezrobotnych. b/ dowolne uznanie, że traci uprawnienie do
odprawy rentowej i emerytalnej taki urzędnik państwowy, który przed uzyskaniem
renty lub emerytury korzystał z zasiłku dla bezrobotnych, gdyż pobieranie tego
świadczenia przerywa zarówno związek czasowy jak i funkcjonalny, podczas gdy
czasokres pobierania zasiłku dla bezrobotnych przed uzyskaniem jednego ze świad-
czeń rentowo-emerytalnych wliczany jest, na zasadzie art. 8 KP, do czasokresu za-
trudnienia”. Kasacja zarzuca także naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z 22 marca 1990 r.
„poprzez dowolne uznanie Sądu Rejonowego, nie odrzucone przez Sąd Okręgowy,
że urzędnikowi państwowemu zwolnionemu w trybie tego przepisu nie przysługuje
żadna odprawa w tym również rentowa i emerytalna, podczas, gdy ten tryb jest nie-
dyscyplinarny i nie ma żadnego wpływu na uprawnienia do stosownych odpraw,
albowiem odprawy uzależnione są od tego czy pracownik państwowy uzyskał
stosowne świadczenie rentowe względnie emerytalne, względnie po kolei każde z
nich, co wynika z faktu nieobecności w tej ustawie przepisu przewidującego
możliwość takiej dyskryminacji”. Kolejny zarzut kasacji dotyczy „obrazy art. 291 § 1
KP w zw. z art. 8 KP w zw. z art. 1 Konstytucji RP i z przepisami wymienionymi przy
zarzutach niniejszej kasacji w punkcie 1 dotyczącym zarzutu I, której Sąd Okręgowy
5
w Warszawie XII Wydział Pracy (wychodząc poza motywacje strony pozwanej i Sądu
Rejonowego w Warszawie VII Wydział Pracy) dopuścił się poprzez uznanie, że traci
uprawnienie do odprawy emerytalnej urzędnik państwowy, który w związku z
udokumentowanymi schorzeniami nabytymi podczas pracy służbowej oraz
długotrwałym 35 letnim stażem pracy uzyskał dwie podstawy prawne do odprawy z
art. 28 ustawy z dnia 16.09.1982 r. Dz.U. 31 poz. 214 ze zm. – a mianowicie
podstawę rentową i emerytalną, jeżeli nie skorzystał z pierwszej z tych podstaw,
podczas gdy nie ma przepisu pozbawiającego urzędnika państwowego możliwości
wyboru podstawy prawnej do uzyskania odprawy ani przepisu mówiącego, że
przedawnienie z art. 291 § 1 KK związane jest z art. 28 cyt. ustawy z 16.09.1982 r. a
nie z podstawą prawną do odprawy emerytalnej czy rentowej, co oznacza, że
jednorazowość związana jest z daną podstawą konkretnego świadczenia a nie z
przepisem zobowiązującym Pracodawcę do zrealizowania świadczenia wynikającego
z danej podstawy prawnej”. Ponadto powód zarzucił obrazę przepisów prawa
procesowego poprzez: „1. zaniechanie przedstawienia akt tej sprawy Sądowi
Najwyższemu z celu rozstrzygnięcia tych zagadnień prawnych, których Sąd
Okręgowy nie był w stanie rozstrzygnąć. 2. Obrazę art. 328 § 2 w zw. z art. 387 § 1
KPC poprzez nie ustosunkowanie się do tej części apelacji, która dotyczyła mojego
stanowiska zajętego w przedmiocie powołania się przez Sąd Rejonowy na art. 6 ust.
2 Ustawy z dnia 22.03.1990 r. Dz.U. 20 poz. 121, 3. obrazę art. 380 KPC poprzez nie
rozpatrzenie mojego wniosku o wyłączenie ze sprawy moich akt personalnych, jako
zbędnych ze względu na to, że strona pozwana nie kwestionowała stanu faktycznego
opisanego w pozwie”.
Sąd Najwyższy zaważył, co następuje:
Kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw i skutkiem tego nie została
uwzględniona. Powód dochodził odprawy przewidzianej w art. 28 ustawy o pracowni-
kach urzędów państwowych. Przepis ten został prawidłowo zastosowany przez Sąd
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, co oznacza, że postawiony w skardze kasacyjnej
zarzut jego obrazy jest bezpodstawny. W myśl tego przepisu odprawa przysługuje
jedynie urzędnikowi przechodzącemu na rentę lub emeryturę. Oznacza to, że odpra-
wa ta przysługuje tylko w szczególnej sytuacji, nie zaś w każdym przypadku ustania
stosunku pracy. Przewidziane w tym przepisie wymaganie przejścia na rentę lub
6
emeryturę oznacza, że idzie jedynie o takie przypadki, w których dochodzi do zmiany
statusu prawnego danego pracownika, który z pracownika (przestał być pracowni-
kiem) staje się rencistą lub emerytem, a więc którego stosunek pracy ustaje, a jedno-
cześnie ustanie tego stosunku jest związane (motywowane) ze zmianą tego statusu.
W pewnych przypadkach w grę może wchodzić związek funkcjonalny między usta-
niem stosunku pracy a nabyciem statusu rencisty lub emeryta (gdy bezpośrednim
motywem rozwiązania stosunku pracy nie jest okoliczność nabycia prawa do renty,
ale funkcjonalnie łączy się ono także z uzyskaniem statusu rencisty, gdyż w jakimś
stopniu powinien on być brany pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o rozwiązaniu
stosunku pracy z danym pracownikiem, w szczególności jako konsekwencja jego
długotrwałej choroby), ale to nie oznacza, iż o związku tego rodzaju można mówić w
każdym przypadku, w którym dochodzi do ustania stosunku pracy z danym pracow-
nikiem, a następnie uzyskuje on prawo do renty lub emerytury. Dominujące znacze-
nie ma tu bowiem motyw leżący u podłoża rozwiązania stosunku pracy. Powód jako
pracownik nie „przeszedł” na rentę ani na emeryturę bo jego stosunek pracy wygasł z
mocy prawa (art. 6 ust. 2 ustawy z 22 marca 1990 r.). Taki sposób uregulowania w
tym przepisie ustania stosunku pracy przekreśla możliwość uznania istnienia związku
(zarówno przyczynowego jak i funkcjonalnego) tego ustania z nabyciem przez pra-
cownika uprawnień rentowych i emerytalnych i tym samym stwierdzenia, że należy
on do kategorii pracowników, którzy „przeszli” na rentę lub emeryturę w rozumieniu
art. 28 ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Uwzględniając ponadto to, że
prawo do renty inwalidzkiej nabył on po dłuższej przerwie (po okresie pobierania wy-
nagrodzenia po ustaniu stosunku pracy oraz po okresie pobierania zasiłku dla bezro-
botnych), a po jeszcze dłuższym okresie uzyskał status emeryta, należy stwierdzić,
że w jego przypadku nie ma podstaw nie tylko do uznania istnienia związku przyczy-
nowego między wygaśnięciem jego stosunku pracy a nabyciem prawa do renty i do
emerytury ale także i do dopatrywania się związku czasowo-funkcjonalnego między
tymi zdarzeniami.
Powód zarzut dotyczący naruszenia art. 28 ust. 1 ustawy o pracownikach
urzędów państwowych łączy między innymi z art. 1 Konstytucji RP, zarzuca jego na-
ruszenie (w związku z tym przepisem), co należy - jak można sądzić - rozumieć w ten
sposób, iż jego zdaniem przepis Konstytucji nie został naruszony, ale powinien być
brany pod uwagę przy wykładni art. 28 ust. 1 ustawy o pracownikach urzędów pańs-
twowych. Bliżej jednakże stanowiska tego nie wyjaśnia. Nie jest przy tym ono trafne.
7
Należy bowiem zwrócić uwagę, że powód otrzymał wynagrodzenie na podstawie art.
13 ustawy o pracownikach urzędów państwowych z związku z regulacją art. 6 ust. 2
zdanie drugie ustawy z dnia 22 marca 1990 r. Z ustawy o pracownikach urzędów
państwowych wynika zaś, że ustawodawca, z jednej strony, zakłada, że w zależności
od przyczyn ustania stosunku pracy (w celu złagodzenia jego skutków i umożliwienia
pracownikowi dostosowania się do nowej sytuacji życiowej) pracownik powinien ko-
rzystać z dodatkowych świadczeń ze strony pracodawcy ale, z drugiej strony, zakła-
da, że świadczenia te nie powinny być kumulowane w tym znaczeniu, że jeżeli roz-
wiązanie stosunku pracy następuje z powodu likwidacji lub reorganizacji urzędu, to
pracownikowi przysługuje wynagrodzenie (świadczenie pieniężne ze środków bu-
dżetu państwa) przez okres do sześciu miesięcy, przy czym nie przysługuje ono pra-
cownikowi, który nabył prawo do emerytury (art. 131
ustawy o pracownikach urzędów
państwowych), natomiast gdy przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest przejście
na rentę lub emeryturę, to pracownikowi służy odprawa z art. 28 ustawy o pracowni-
kach urzędów państwowych. Ustawodawca wygaśnięcie stosunku pracy potraktował
w art. 6 ust. 2 ustawy z 22 marca 1990 r. na równi z rozwiązaniem stosunku pracy z
powodu likwidacji lub reorganizacji urzędu, przyznając prokuratorom prawo do sześ-
ciomiesięcznego wynagrodzenia po wygaśnięciu stosunku pracy, a wobec tego wyłą-
czenie ich prawa do odprawy rentowej i emerytalnej ma pełne uzasadnienie społecz-
no-gospodarcze, jeżeli uznaje się sensowność rozwiązania, że w związku z ustaniem
stosunku pracy pracownikowi należy się albo sześciomiesięczne wynagrodzenie albo
odprawa, a nie oba świadczenia łącznie. Ustanie stosunku pracy następuje bowiem
albo z powodu likwidacji lub reorganizacji urzędu (wygaśnięcia stosunku pracy) albo
z powodu przejścia na rentę lub emeryturę, a nie z obu tych przyczyn łącznie, a w
każdym razie przypadek taki nie zachodzi w sprawie powoda. Trudno więc przyjąć,
że rozumienie przepisu art. 28 ustawy o pracownikach urzędów państwowych, które
stało się postawą rozstrzygnięcia zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku, koliduje z
zasadą, że Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Inną
kwestią jest ocena konstytucyjności reguły przyjętej w ustawie z 22 marca 1990 r., że
stosunki pracy prokuratorów wygasają z mocy samego prawa, ale jest to zagadnie-
nie, które nie wchodzi w zakres rozstrzygania w niniejszej sprawie.
W uzasadnieniu zarzutu naruszenia art. 28 ustawy o pracownikach urzędów
państwowych znalazło się twierdzenie, że do „czasokresu zatrudnienia wlicza się, na
zasadzie art. 8 KP, czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych”. Jest to twierdzenie
8
błędne, gdyż art. 8 KP tej kwestii nie reguluje, a wprowadza jedynie tzw. konstrukcję
nadużycia prawa, która nie ma związku (jeżeli pominąć ogólną tezę o wszechzwiąz-
ku rzeczy i zdarzeń) z zasadami liczenia okresów zatrudnienia. Bezpodstawny jest
także zarzut naruszenia art. 6 ust. 2 ustawy z 22 marca 1990 r., gdyż przepis ten nie
reguluje sprawy odpraw rentowej oraz emerytalnej i wobec tego nie mógł zostać
naruszony w sytuacji, w której powództwo dotyczy właśnie tej odprawy. Na
uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia art. 291 § 1 KP (przepis ten w
kasacji pomyłkowo wskazywany jest także jako art. 291 § 1 KK). W świetle ustalone-
go przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych stanu faktycznego należy bowiem
przyjąć – a tak w gruncie rzeczy uczyniły to Sądy pierwszej i drugiej instancji – że
powód nie nabył zarówno prawa do odprawy rentowej (z tytułu prawa do renty), jak i
do odprawy emerytalnej (z tytułu nabycia prawa do emerytury). Skoro zaś prawa do
odprawy w ogóle nie nabył, to tym samym nie mogło ono ulec przedawnieniu i stąd
rozważania Sądu drugiej instancji zawarte w uzasadnieniu wyroku w tej kwestii
(skądinąd błędne, gdyż nie przyjmujące zasady, że przedawnienie uwzględniane
może być obecnie tylko na zarzut strony stosunku pracy, czego jednakże skarga ka-
sacyjna nie dostrzega i nie kwestionuje) są bezprzedmiotowe. Na marginesie tej
sprawy podnieść jedynie należy, że powód dochodził odprawy emerytalnej, a nie od-
prawy rentowej, w konsekwencji rozstrzygnięcie Sądów obu instancji dotyczy tylko tej
pierwszej odprawy, przy czym powód tego w kasacji nie kwestionuje (w szcze-
gólności nie powołuje się na art. 4771
§ 1 KPC, na którym zresztą i tak kasacji nie
mógłby skutecznie oprzeć i to zarówno z uwagi na istotę tego unormowania prawne-
go, zakładającego możliwość uzupełnienia wyroku, jak i rodzaj i zakres faktów przez
niego przytoczonych). Wprawdzie odprawa przysługuje w razie przejścia na rentę lub
na emeryturę, ale wbrew sugestiom zawartym w kasacji nie oznacza to, iż roszczenie
o odprawę jest jednym roszczeniem o odprawę rentowo-emerytalną. Inne są bowiem
przesłanki nabycia prawa do odprawy rentowej (przejście na rentę), a inne do
odprawy emerytalnej (przejście na emeryturę), a to oznacza, iż są to odrębne rosz-
czenia, przy czym pracownikowi przysługuje albo odprawa z tytułu przejścia na rentę
albo z tytułu przejścia na emeryturę, a nie obie odprawy jednocześnie (w następstwie
ustania danego stosunku pracy), choć w skrajnych wypadkach można by rozważać
kwestię zbiegu podstaw roszczenia o odprawę rentową i o odprawę emerytalną. W
każdym jednakże razie roszczenia te mają charakter odrębny i wobec tego odrębnie
(dla każdego z nich) muszą być ustalane ich terminy przedawnienia. Roszczenie o
9
odprawę rentową – gdyby przyjąć, że powód nabył do niej prawo – stałoby się wy-
magalne z chwilą uzyskania prawa do renty i od tej chwili biegłby w jego przypadku
termin przedawnienia, natomiast roszczenie o odprawę emerytalną – gdyby je uznać
- stałoby się wymagalne od momentu nabycia prawa do emerytury (z tym momentem
powód „przeszedł” na emeryturę), co nie ma znaczenia dla przedawnienia roszczenia
o odprawę rentową, gdyż pracownik nie ma prawa do odprawy rentowo-emerytalnej,
lecz do odprawy rentowej albo odprawy emerytalnej. Wskazać w końcu należy, że
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych powołał się na art. 292 KP i ogólnie na art.
291 § 1 KP. Powód zaś zarzuca naruszenie art. 291 § 1 KP (ustanawiającego zasa-
dę, że roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się z upływem lat trzech), który w
żadnej mierze nie mógł zostać naruszony w niniejszej sprawie. Ponadto w uzasad-
nieniu kasacji wskazuje na art. 292 § 2 KP, mimo że przepis ten skreślony został z
Kodeksu pracy przez nowelę z 2 lutego 1996 r. (ustawa o zmianie ustawy – Kodeks
pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze zm.), a wobec tego
nie mógł zostać naruszony.
Bezpodstawne są również kasacyjne zarzuty natury procesowej. Pierwszemu
z nich (zaniechanie przedstawienia przez Sąd drugiej instancji Sądowi Najwyższemu
zagadnienia prawnego) nie towarzyszy wskazanie przepisu prawa procesowego, z
którego powinność taka miałaby wynikać i wobec tego już tylko z tego powodu nie
mógł on zostać wzięty pod uwagę w postępowaniu kasacyjnym. Sąd Najwyższy roz-
poznaje bowiem sprawę w granicach kasacji (art. 39311
KPC), a te wyznaczone są
głównie przez sposób ujęcia podstaw kasacyjnych (przez które pojmuje się konkret-
ne przepisy, naruszenie których kasacja zarzuca) oraz ich uzasadnienia (art. 3933
KPC). Ponadto w myśl art. 390 KPC Sąd drugiej instancji może skierować do Sądu
Najwyższego pytanie prawne tylko w sprawie, w której kasacja nie przysługuje, a
taką nie jest sprawa niniejsza. Nie jest trafny zarzut naruszenia art. 328 § 2 KPC,
gdyż z przepisu tego nie wynika powinność ustosunkowania się w uzasadnieniu wy-
roku do zarzutów apelacji, a ponadto powód nie wykazał, że przypisane przez niego
zaskarżonemu wyrokowi uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. To
samo dotyczy zarzutu naruszenia art. 380 KPC. W uzasadnieniu kasacji wskazanych
zostało kilka wyroków Sądu Najwyższego, jednakże wbrew innemu przeświadczeniu
powoda dotyczą one spraw, które nie są porównywalne ze sprawą stanowiącą
przedmiot niniejszego rozstrzygnięcia.
Kierując się powyżej wskazanymi motywami Sąd Najwyższy, stosownie do art.
10
39312
KPC, orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================