Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 12 WRZEŚNIA 2000 R.
( WKN 25/2000 )
Art. 126 § 1 k.p.k. nie może mieć zastosowania do prokuratora, który
z własnej winy lub z winy personelu prokuratury nie złoży we właściwym
terminie środka odwoławczego tak, jak z tego powodu uprzednio nie mógł mieć
zastosowania do prokuratora art. 111 § 1 k.p.k. z 1969 r. ( por. uchwałę SN
z dnia 19 grudnia 1973 r., VI KZP 44/73 – OSNKW 1974 r., z. 4, poz. 59 ).
Przewodniczący : Sędzia SN ppłk J. Dołhy
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej : ppłk Jan Żak
Sąd Najwyższy w sprawie :
1) Dariusza Z., skazanego prawomocnym wyrokiem Wojskowego Sądu
Garnizonowego w B. z dnia 8 lutego 2000 r., zmienionego wyrokiem
Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 maja 2000 r., za popełnienie
przestępstw określonych w art. 267 d.k.k. oraz art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 275
§ 1 k.k. w zb. z art. 272 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
2) Jarosława Cz., skazanego wyrokiem jak wyżej, za popełnienie przestępstwa
określonego w art. 272 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k.
w zw. z art. 12 k.k.,
po rozpoznaniu w dniu 12 września 2000 r. z urzędu kwestii zasadności
przyjęcia kasacji wniesionej przez prokuratora Wojskowej Prokuratury
Okręgowej w P. od wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 maja
2000 r., -
na podstawie art. 531 § 1 k.p.k. p o z o s t a w i ł b e z r o z p o z n a n i a
przyjętą kasację.
2
U z a s a d n i e n i e
Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej w P. w dniu 17 maja
2000 r. złożył wniosek o doręczenie orzeczenia sądu odwoławczego wraz
z uzasadnieniem. Wyrok Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 maja
2000 r. wraz z uzasadnieniem doręczony został prokuratorowi w dniu 21
czerwca 2000 r.
W dniu 26 lipca 2000 r. do Wojskowego Sądu Okręgowego w P.
wpłynęła kasacja prokuratora Wojskowej Prokuratury Okręgowej w P.
Zarządzeniem z dnia 4 sierpnia 2000 r. Prezes Wojskowego Sądu
Okręgowego w P. odmówił przyjęcia kasacji prokuratora, jako wniesionej po
terminie określonym w art. 524 § 1 k.p.k.
W dniu 8 sierpnia 2000 r. prokurator złożył wniosek o przywrócenie
terminu do złożenia kasacji. W motywach wniosku podniósł, iż niedotrzymanie
terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od prokuratora, gdyż było wynikiem
błędu pracownicy sekretariatu – mimo, iż przyjęła ona orzeczenie z
uzasadnieniem w dniu 21 czerwca 2000 r., zarejestrowała wpłynięcie pisma
sądu z datą 26 czerwca 2000 r.
Postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2000 r. Wojskowy Sąd Okręgowy
w P. przywrócił prokuratorowi termin do złożenia kasacji, uznając, że
niedotrzymanie terminu wynikło z przyczyn od prokuratora niezależnych.
Zarządzeniem z dnia 30 sierpnia 2000 r. Prezes Wojskowego Sądu
Okręgowego w P. przyjął kasacje prokuratora.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje :
Z treści przepisu art. 531 § 1 k.p.k. wynika, że Sąd Najwyższy jest
obowiązany ( „ pozostawia bez rozpoznania ” ) do pozostawienia bez
rozpoznania kasacji przyjętej przez prezesa sądu odwoławczego, jeżeli kasacja
nie odpowiada przepisom wymienionym w art. 530 § 2 k.p.k. lub gdy uzna, że
przyjęcie tego środka nastąpiło na skutek niezasadnego przywrócenia terminu.
3
W świetle tego unormowania Sąd Najwyższy ma obowiązek rozważenia i oceny
zasadności przywrócenia terminu do wniesienia kasacji, a w wypadku uznania
niezasadności przywrócenia terminu – pozostawia bez rozpoznania przyjętą
kasację.
W myśl art. 126 § 1 k.p.k. warunkiem przywrócenia stronie terminu
zawitego jest wykazanie, że niedotrzymanie tego terminu nastąpiło z przyczyn
od strony niezależnych. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zachodzi.
Uchybienie terminu do wniesienia kasacji nastąpiło dlatego, że uprawniony do
odbioru korespondencji pracownik sekretariatu prokuratury świadomie błędnie
odnotował datę wpływu pisma sądowego i następnie nie wyjaśnił właściwemu
prokuratorowi rzeczywistej daty wpływu owego pisma.
Zgodnie z przyjętym powszechnie w doktrynie poglądem prokurator jest
przedstawicielem państwa jako strony procesowej, tym samym więc czynności
dokonane przez niego muszą być uważane tak, jak gdyby wykonała je sama
strona. Z tego względu zaniedbania ze strony prokuratora lub podwładnego mu
personelu są traktowane pod kątem widzenia zaniedbań dokonanych przez samą
stronę procesową. Prokurator jako strona w procesie karnym działa w ramach
właściwej dla niego jednostki organizacyjnej prokuratury. Ustrój i działanie
prokuratury oparte są m.in. na zasadach jednolitości i hierarchicznego
podporządkowania kierownictwu. Prokurator odpowiada za właściwą
organizację pracy w sekretariacie podległej mu prokuratury, zatem ewentualne
uchybienie, zaniedbanie pracownika techniczno – biurowego, nie mogą
stanowić okoliczności usprawiedliwiającej niewykonanie czynności prawnej.
Bez względu zatem na to, który z pracowników dopuścił się zaniedbania,
prokuratura działająca jako jednolity urząd nie może żądać przywrócenia
terminu z powołaniem się na uchybienie spowodowane przyczyną niezależną od
strony.
Warunkiem restytucji uchybionego terminu jest ustalenie, że przeszkoda,
o której mówi art. 126 § 1 k.p.k., nastąpiła z winy pomocnika procesowego, a
4
nie samej strony. W świetle tego powszechnie przyjętego w orzecznictwie
stanowiska stwierdzić należy, że art. 126 § 1 k.p.k. nie będzie miał zastosowania
do prokuratora, który z własnej winy lub z winy personelu prokuratury zaniedba
złożenia we właściwym czasie środka odwoławczego ( por. uchwałę z dnia
19 grudnia 1973 r. VI KZP 44/73 – OSNKW 1974 r., z. 4, poz. 59 ).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy uznał, że przywrócenie
prokuratorowi terminu do wniesienia kasacji było niedopuszczalne. Uchybienie
terminowi nastąpiło dlatego, że upoważniony do odbioru korespondencji
pracownik sekretariatu błędnie odnotował datę wpływu wyroku wraz z
uzasadnieniem, zaś skutki tego zaniedbania obciążają prokuratora, co w
konsekwencji nie uzasadnia wniosku prokuratora o przywrócenie terminu.
Z tych względów należało na podstawie art. 531 § 1 k.p.k. pozostawić bez
rozpoznania przyjętą kasację.