Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 20 czerwca 2001 r.
I PKN 475/00
Ustaleniom w ramach zgodnych oświadczeń woli (art. 60 w związku z art.
66 i 72 KC) podlega rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron
na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 KP. Nie jest nimi objęte istnienie przyczyn doty-
czących zakładu pracy, o jakich mowa w art. 1 ust. 1 i 2 w związku z art. 10 ust.
1 i art. 11 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązy-
wania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy
oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.).
Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Józef Iwulski, Andrzej Wasilewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2001 r. sprawy z po-
wództwa Wiesławy D. przeciwko Zakładowi Narzędziowemu „M+R“ Spółce z o.o. w
G. o ustalenie sposobu rozwiązania umowy o pracę, na skutek kasacji strony pozwa-
nej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krako-
wie z dnia 14 marca 2000 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Gorlicach wyrokiem z 23 listopada 1999 r. ustalił,
że umowa o pracę łącząca powódkę Wiesławę D. i stronę pozwaną Zakład Narzę-
dziowy „M+R“ Spółkę z o.o. w G. została rozwiązana z dniem 31 sierpnia 1999 r. na
mocy porozumienia stron z przyczyn dotyczących zakładu pracy w związku z art. 10
ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.).
Sąd Rejonowy ustalił, że powódka, zatrudniona u strony pozwanej na stano-
wisku specjalisty do spraw płac, złożyła pisemną prośbę o rozwiązanie z nią umowy
o pracę na zasadzie porozumienia stron z dniem 24 sierpnia 1999 r. Prezes zarządu
pozwanej Spółki Henryk M. wyraził zgodę na rozwiązanie stosunku pracy, ale z
2
dniem 31 sierpnia 1999 r. Tego dnia dyrektor Władysław R. wręczył powódce pismo
o rozwiązaniu z nią umowy o pracę z dniem 31 sierpnia 1999 r. na zasadzie porozu-
mienia stron z przyczyn dotyczących zakładu pracy - wskazując jako podstawę
prawną art. 30 § 1 pkt 1 KP w związku z art. 11 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. -
oraz świadectwo pracy podające taką właśnie przyczynę ustania stosunku pracy.
Powódka zapoznała się z treścią obu tych pism. W dniu 3 września 1999 r. odebrała
przesłane jej pocztą pismo strony pozwanej o anulowaniu „w związku z zaistniałą
pomyłką“ treści pisma z 31 sierpnia 1999 r. oraz nowe świadectwo pracy. Zgodnie z
tymi nowymi dokumentami umowa o pracę została rozwiązana - według pracodawcy
- na zasadzie porozumienia stron na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 KP, ale już nie z
przyczyn dotyczących pracodawcy. Dyrektor Władysław R., który podpisał pisma
wręczone powódce 31 sierpnia 1999 r., był upoważniony do składania oświadczeń
woli w imieniu pracodawcy w ramach czynności z zakresu prawa pracy, w tym do
nawiązywania i rozwiązywania stosunków pracy. Sąd Rejonowy uznał, że powódka
ma interes prawny w domaganiu się ustalenia trybu rozwiązania umowy o pracę. Je-
żeli umowa została rozwiązana z przyczyn ekonomicznych dotyczących pracodawcy,
to powódka nabyła uprawnienie do zasiłku przedemerytalnego natychmiast, bez wy-
czekiwania przez trzy miesiące. Na podstawie art. 300 KP Sąd Rejonowy zastosował
odpowiednio art. 61 KC, zgodnie z którym oświadczenie woli, które ma być złożone
innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapo-
znać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło
jednocześnie z tym oświadczeniem. Powódka zapoznała się z treścią pisma z 31
sierpnia 1999 r. zawierającego oświadczenie osoby uprawnionej do składania
oświadczeń w imieniu pracodawcy, dlatego późniejsze odwołanie złożonego oświad-
czenia woli nie może odnieść skutku prawnego.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem z
14 marca 2000 r. oddalił apelację strony pozwanej. W apelacji skarżąca zarzuciła
naruszenie art. 60 KC przez jego niezastosowanie, art. 61 KC przez jego bezpods-
tawne zastosowanie oraz art. 30 § 1 pkt 1 KP przez jego niezastowanie.
Sąd Okręgowy stwierdził, że rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem
stron na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 KP jest dwustronną czynnością prawną, która
dochodzi do skutku wówczas, gdy obie strony - pracownik i pracodawca - złożą
zgodne oświadczenia woli co do rozwiązania umowy o pracę w ten właśnie sposób
(por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 września 1976 r., I PR 156/76, OSNCP 1977 nr
3
7, poz. 116). Nie mogłoby nastąpić rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie, gdyby
tylko jedna ze stron złożyła oświadczenie tej treści. Z bezspornego stanu faktyczne-
go wynika, że powódka prowadziła z pozwanym pracodawcą rozmowy dotyczące
trybu rozwiązania stosunku pracy. Ostatecznie strony uzgodniły, że rozwiązanie
umowy o pracę nastąpi na mocy porozumienia stron z przyczyn dotyczących praco-
dawcy - w związku z treścią art. 10 i art. 11 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o
szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
dotyczących zakładu pracy (Dz.U. z 1990 r., Nr 4, poz. 19 ze zm.). Wskazuje na to
pisemne oświadczenie powódki z 25 sierpnia 1999 r., z którego jednoznacznie wyni-
ka, że strony postanowiły rozwiązać umowę o pracę na mocy porozumienia stron z
dniem 31 sierpnia 1999 r. z przyczyn dotyczących zakładu pracy. W piśmie tym
mowa jest również o trzymiesięcznej odprawie dla powódki, jaka należy się pracow-
nikowi w razie rozwiązania stosunku pracy w tym trybie. Strona pozwana nie udo-
wodniła, aby strony zawarły porozumienie o innej treści dotyczące rozwiązania sto-
sunku pracy. Bezzasadny jest zatem zarzut apelacji niezastosowania art. 60 KC, po-
nieważ Sąd pierwszej instancji uznał, iż strony doszły do porozumienia co do sposo-
bu rozwiązania łączącego je stosunku pracy, czego wyrazem było wręczenie po-
wódce 31 sierpnia 1999 r. pisma potwierdzającego rozwiązanie umowy o pracę w
trybie w tym piśmie określonym oraz świadectwa pracy. Zmiana sposobu rozwiąza-
nia łączącego strony stosunku pracy mogła nastąpić jedynie w drodze ponownego
porozumienia stron, zmieniającego wcześniejsze ustalenia. Nie można uznać za
skuteczną zmianę warunków rozwiązania umowy o pracę późniejszego odwołania
(anulowania) przez stronę pozwaną jej wcześniejszego oświadczenia woli i zastąpie-
nia go nowym. Byłoby to możliwe tylko wówczas, gdyby powódka zaakceptowała
nowe warunki, co jednak nie miało miejsca. Wobec tego w mocy pozostało wcze-
śniejsze rozwiązanie umowy o pracę w drodze porozumienia stron z przyczyn eko-
nomicznych dotyczących zakładu pracy, uzgodnione w rozmowie powódki z preze-
sem zarządu i potwierdzone na piśmie. Sąd Okręgowy uznał za słuszny zarzut ape-
lacji dotyczący bezpodstawnego zastosowania przez Sąd Rejonowy art. 61 KC.
Zdaniem Sądu Okręgowego przepis ten znajduje zastosowanie w przypadkach
składania jednostronnych oświadczeń woli, podczas gdy rozwiązanie umowy o pracę
na mocy porozumienia stron jest czynnością prawną opartą na obustronnych zgod-
nych oświadczeniach woli. Naruszenie art. 61 KC nie wpływa jednak na prawidło-
4
wość rozstrzygnięcia, a wyrok Sądu Rejonowego, mimo częściowo błędnego uza-
sadnienia, odpowiada prawu.
Kasację od wyroku Sądu Okręgowego wniosła strona pozwana, opierając ją
na podstawie naruszenia prawa materialnego przez niezastosowanie art. 66 § 1 KC
oraz niewłaściwe zastosowanie art. 60 KC. Skarżąca wniosła o uchylenie w całości
zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Rejonowego i przeka-
zanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu kasacji
skarżąca podniosła, że pismo powódki z 23 sierpnia 1999 r., które zmierzało do roz-
wiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, w swojej treści nie zawierało ni-
czego, co by wskazywało na rozwiązanie umowy z przyczyn ekonomicznych leżą-
cych po stronie pozwanej, a zatem z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Zdaniem
skarżącej z zebranego materiału dowodowego wynika, że te przyczyny w ogóle nie
istniały, a jedyną przyczyną rozwiązania umowy o pracę był przyznany przez powód-
kę i przez nią zawiniony niedobór kasowy. Treść pisma powódki z 23 sierpnia 1999 r.
należy ocenić jako ofertę w rozumieniu art. 66 § 1 KC. Wyrażając zgodę na rozwią-
zanie umowy o pracę za porozumieniem stron, strona pozwana przyjęła pisemną
ofertę powódki i to porozumienie należy uznać za wiążące. Zebrany materiał dowo-
dowy nie dostarczył dowodów wskazujących na zmianę przez strony treści porozu-
mienia z 24 sierpnia 1999 r. - tego dnia prezes zarządu pozwanej, po przeprowadze-
niu z powódką rozmowy, wyraził zgodę na rozwiązanie umowy za porozumieniem
stron. Treść pisma powódki zawierającego prośbę o udzielenie do dnia 15 paździer-
nika 1999 r. terminu na spłatę zaciągniętej pożyczki remontowej, dowodzi, że zamia-
rem powódki nie było doprowadzenie do rozwiązania umowy o pracę z przyczyn
ekonomicznych dotyczących strony pozwanej. Bez wpływu na treść porozumienia z
24 sierpnia 1999 r. pozostaje pismo powódki z 25 sierpnia 1999 r., na które powołał
się Sąd Okręgowy, ponieważ pismo to zostało doręczone stronie pozwanej już po
zawarciu porozumienia, a ponadto treść tego pisma została odwołana przez powód-
kę 31 sierpnia 1999 r. Do chwili odwołania można było pismo z 25 sierpnia 1999 r.
potraktować jedynie jako propozycję zmiany porozumienia z 24 sierpnia 1999 r. w
zakresie przyjęcia przyczyn ekonomicznych leżących po stronie pracodawcy. Bez-
podstawne potraktowanie przez Sąd pisemnych (powódki) i ustnych (prezesa zarzą-
du pozwanej) oświadczeń stron z 23 i 24 sierpnia 1999 r. jako prowadzenia rokowań
co do sposobu rozwiązania umowy o pracę narusza art. 66 § 1 KC o ofercie. Przyję-
cie przez Sąd, że bierne zapoznanie się powódki z treścią pisma z 31 sierpnia 1999
5
r. stanowi zawarcie porozumienia co do rozwiązania umowy z przyczyn leżących po
stronie pozwanej narusza art. 60 KC. Treść tego pisma stanowić bowiem mogła je-
dynie ofertę w rozumieniu art. 66 § 1 KC, dotyczącą zmiany treści porozumienia w
kwestii sposobu rozwiązania umowy o pracę i byłoby ono skuteczne, gdyby powódka
w sposób wyraźny wyraziła na nie zgodę.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw. Oparto ją jedynie na zarzutach
naruszenia prawa materialnego - art. 60 KC i art. 66 § 1 KC - co oznacza, że w po-
stępowaniu kasacyjnym wiążący jest ustalony przez Sąd drugiej instancji stan fak-
tyczny, który stanowił podstawę wydania zaskarżonego wyroku (art. 39315
KPC).
Uzasadnienie naruszenia prawa materialnego obejmuje prawie wyłącznie ar-
gumenty odnoszące się do stanu faktycznego. Skarżąca prezentuje przy tym w uza-
sadnieniu odmienną wersję wydarzeń od ustalonej przez Sąd Okręgowy, która sta-
nowiła podstawę faktyczną rozstrzygnięcia. W istocie skarżąca uzasadnia zarzut
niewłaściwego zastosowania prawa materialnego w ten sposób, że jej zdaniem rze-
czywisty przebieg wydarzeń był inny od ustalonego (wadliwie) przez Sąd. Oznacza
to, że sposób uzasadnienia zarzutów naruszenia prawa materialnego jest nieade-
kwatny do ich istoty. Nie można kwestionować ustaleń faktycznych, jeżeli jednocze-
śnie nie kieruje się pod adresem zaskarżonego wyroku zarzutów naruszenia przepi-
sów postępowania.
Z ustaleń Sądu Rejonowego - podzielonych w tej części przez Sąd Okręgowy
- wynika, że powódka zwróciła się do pozwanego pracodawcy pismem z 23 sierpnia
1999 r. o zwolnienie jej z pracy za porozumieniem stron z dniem 24 sierpnia 1999 r.
Prezes zarządu pozwanej Spółki wyraził zgodę na rozwiązanie umowy w tym trybie -
na mocy porozumienia stron - ale nie z datą 24 sierpnia, lecz z datą 31 sierpnia 1999
r. Oznacza to, że między stronami w dniu 24 sierpnia 1999 r. nie doszło do ostatecz-
nego porozumienia w kwestii rozwiązania umowy o pracę, albowiem w odpowiedzi
na ofertę powódki (z 23 sierpnia 1999 r.) prezes zarządu pozwanej Spółki złożył w
imieniu pracodawcy nową ofertę (z 24 sierpnia 1999 r.). Nie ma zatem racji skarżąca
w kasacji, że już 24 sierpnia 1999 r. doszło między stronami do uzgodnienia wszel-
kich warunków rozwiązania stosunku pracy. Oferta powódki z 23 sierpnia 1999 r. nie
została przyjęta, a zatem argumentacja kasacji odnosząca się w dużej części do wią-
6
żącego strony porozumienia z 24 sierpnia 1999 r. i braku podstaw prawnych do póź-
niejszej zmiany owego porozumienia nie ma oparcia w ustalonym stanie faktycznym.
Dopiero w piśmie z 25 sierpnia 1999 r. powódka przyjęła ofertę prezesa zarządu po-
zwanej Spółki co do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron z dniem 31
sierpnia 1999 r., a zatem dopiero z tą chwilą doszło do wiążącego porozumienia. W
piśmie tym jest mowa również o ustnych uzgodnieniach stron co do tego, że rozwią-
zanie stosunku pracy nastąpi z przyczyn dotyczących zakładu pracy, przy czym w
związku z sytuacją ekonomiczno-finansową Spółki powódka postanowiła „darować
Spółce na jej bieżące potrzeby“ należną jej trzymiesięczną odprawę w związku z
rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. W piśmie z 31
sierpnia 1999 r. powódka odwołała swoje oświadczenie woli z 25 sierpnia 1999 r.
jako złożone pod wpływem groźby, ale z treści jej pisma wynika, że odwołanie to do-
tyczy jedynie rezygnacji z odprawy pieniężnej (ponieważ powódka wyraźnie domaga
się wypłacenia jej tej odprawy), nie zaś trybu rozwiązania umowy o pracę. Sąd Okrę-
gowy ostatecznie ustalił, że strony uzgodniły - w wyniku ustnego oświadczenia pre-
zesa zarządu z 24 sierpnia 1999 r., zrelacjonowanego przez powódkę, oraz jej pi-
semnego oświadczenia z 25 sierpnia 1999 r. - że rozwiązanie umowy o pracę nastą-
pi w trybie porozumienia stron z przyczyn dotyczących zakładu pracy, a pismo praco-
dawcy z 31 sierpnia 1999 r. stanowiło jedynie potwierdzenie uzgodnionych wcześniej
warunków rozwiązania stosunku pracy - co do sposobu, daty (terminu) i przyczyn. Z
tego względu brak jest podstaw do traktowania pisma z 31 sierpnia 1999 r. - jak to
czyni skarżąca w kasacji - jako nowej oferty w myśl przepisu art. 66 § 1 KC co do
zmiany treści porozumienia dotyczącego sposobu rozwiązania umowy o pracę.
Istotne rozbieżności między stanem faktycznym ustalonym przez Sąd Okrę-
gowy a relacją dotyczącą wydarzeń przedstawioną przez skarżącą w kasacji, czynią
kasację nieuzasadnioną.
O bezzasadności kasacji przesądziły także inne względy. Uzgodnieniom stron
- rokowaniom (art. 72 KC), złożeniu i przyjęciu oferty (art. 66 § 1 KP) oraz ostatecz-
nemu zawarciu porozumienia przez złożenie w dowolny sposób zgodnych oświad-
czeń stron (art. 60 KC) mogło podlegać jedynie samo rozwiązanie umowy o pracę na
mocy porozumienia stron na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 KP, nie mogło być natomiast
objęte owym porozumieniem istnienie przyczyn dotyczących zakładu pracy, o jakich
mowa w art. 1 ust. 1 i 2 w związku z art. 10 ust. 1 i art. 11 ustawy z dnia 28 grudnia
1989 r. Przyczyny te istnieją bowiem obiektywnie i wywołują skutki prawne - na
7
przykład te uregulowane w ustawie z 28 grudnia 1989 r. - niezależnie od woli i
zamiaru stron czynności prawnej. Oznacza to, że przyczyny te nie mogą być objęte
oświadczeniem woli stron, bo są elementem obiektywnie istniejącej rzeczywistości,
nie podlegającej kształtowaniu wolą stron. Wskazanie przez strony przyczyny roz-
wiązania umowy o pracę na mocy ich porozumienia nie stanowi elementu oświad-
czenia woli, którego treścią jest jedynie wywołanie skutku prawnego w postaci usta-
nia stosunku pracy (por. podobny pogląd w odniesieniu do przyczyny wypowiedzenia
umowy o pracę wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2000 r., I
PKN 99/00, dotychczas nie publikowanym).
Sądy obu instancji nie zajmowały się ustalaniem rzeczywistego istnienia przy-
czyn rozwiązania stosunku pracy wskazanych w piśmie pracodawcy z 31 sierpnia
1999 r. oraz w wydanym powódce tego dnia (pierwszym) świadectwie pracy, a uję-
tych w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r., w szczególności nie ustalały
w ogóle faktycznego istnienia przyczyn ekonomicznych. Sprawę istnienia owych
przyczyn potraktowały czysto formalnie, uznając, że skoro pracodawca w taki wła-
śnie sposób uzasadnił rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron, to
znaczy, że przyczyny te musiały istnieć. Kasacja nie zawiera jednak zarzutów na-
ruszenia przepisów postępowania, w ramach których skarżąca mogłaby skutecznie
kwestionować ustalenie dotyczące tego, że rozwiązanie z powódką umowy o pracę
nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Z tego względu podniesiony w uza-
sadnieniu kasacji argument, iż „z zebranego materiału dowodowego niezbicie wyni-
ka, że te ostatnie przyczyny w ogóle nie istniały oraz że jedyną przyczyną był ustalo-
ny i przyznany zawiniony przez powódkę niedobór kasowy“, jest pozbawiony donio-
słości prawnej. Kwestia istnienia przyczyn ekonomicznych rozwiązania stosunku
pracy z powódką podlegała oczywiście badaniu w procesie, strona pozwana mogła
kwestionować istnienie tych przyczyn, Sąd powinien był ustalić, czy przyczyny te
faktycznie istniały. Była to jednak sfera ustaleń faktycznych, a te nie zostały skutecz-
nie zakwestionowane w kasacji wobec braku postawienia w niej zarzutów naruszenia
prawa procesowego. Kasacja nie zawiera również zarzutów naruszenia przepisów
ustawy z 28 grudnia 1989 r., w szczególności mających w rozpoznawanej sprawie
zastosowanie art. 11 oraz art. 1 ust. 1 i 2 tej ustawy, a zatem również z tej przyczyny
nie jest możliwe w postępowaniu kasacyjnym rozważanie, jaka była rzeczywista
przyczyna rozwiązania z powódką stosunku pracy, zwłaszcza przyjęcie, że nie była
to przyczyna dotycząca pracodawcy.
8
Odwołanie (anulowanie) oświadczenia woli złożonego w piśmie dyrektora
Władysława R. do powódki jest niemożliwe do uwzględnienia na etapie postępowa-
nia kasacyjnego. Ani przed Sądem Rejonowym , ani w apelacji, ani przed Sądem
Okręgowym, ani w kasacji strona pozwana nie powołuje się na to, że złożyła oświad-
czenie woli pod wpływem błędu (art. 84 KC) i w związku z tym istnieją podstawy do
uchylenia się przez nią od skutków prawnych owego oświadczenia. W związku z tym
kwestia anulowania treści pisma z 31 sierpnia 1999 r. nie może być badana i rozwa-
żana w kategoriach wad oświadczeń woli. Z tego wynika, że oświadczenie woli
strony pozwanej z 31 sierpnia 1999 r. jest wiążące, a wskazana w tym piśmie przy-
czyna rozwiązania stosunku pracy - nie mieszcząc się w kategoriach treści oświad-
czenia woli - nie mogłaby nawet podlegać kwestionowaniu w trybie uchylenia się od
skutków prawnych oświadczenia woli. Gdyby traktować wskazanie w piśmie strony
pozwanej oraz w świadectwie pracy, doręczonych powódce 31 sierpnia 1999 r.,
przyczyny ekonomicznej rozwiązania stosunku pracy jako „pomyłki“ sekretariatu,
wówczas kwestia rzeczywistego zamiaru i woli stron co do wywołania określonych
skutków prawnych oraz celu czynności prawnej mogłaby być rozważana w aspekcie
wykładni oświadczeń woli stron, jednak w kasacji nie podnosi się zarzutu naruszenia
art. 65 KC.
Ostatecznie istotne znaczenie miały uzgodnienia stron z 24 sierpnia 1999 r.
(ustne oświadczenie prezesa zarządu pozwanej) oraz z 25 sierpnia 1999 r. (pisemne
oświadczenie powódki), potwierdzone w piśmie strony pozwanej z 31 sierpnia 1999
r., podpisanym przez dyrektora Władysława R., skierowanym do powódki, które to
uzgodnienia powódka przyjęła i na które - przez swoje zachowanie ujawniające w
wystarczający sposób jej wolę (art. 60 KC) - wyraziła zgodę. W piśmie z 31 sierpnia
1999 r. pozwany pracodawca oświadczał, że z dniem tym następuje rozwiązanie
umowy o pracę na zasadzie porozumienia stron z przyczyn dotyczących zakładu
pracy - art. 30 § 1 pkt 1 KP w związku z art. 11 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Do-
datkowo przyczyna rozwiązania umowy o pracę została potwierdzona przez pozwa-
nego pracodawcę w świadectwie pracy wydanym powódce 31 sierpnia 1999 r., w
którym stwierdzono, że stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę z
przyczyn dotyczących zakładu pracy w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28
grudnia 1989 r. W tych okolicznościach Sąd Okręgowy miał podstawy faktyczne i
prawne do przyjęcia, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z przyczyn dotyczą-
cych pracodawcy.
9
Na zakończenie, już poza zarzutami kasacji, stwierdzić należy, że Sąd Rejo-
nowy prawidłowo zastosował do wzajemnych oświadczeń stron art. 61 KC. Zgodnie z
treścią tego przepisu oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest zło-
żone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego tre-
ścią; odwołanie tego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym
oświadczeniem lub wcześniej. Sąd Okręgowy błędnie przyjął, że jest to przepis doty-
czący wyłącznie „jednostronnych oświadczeń woli“, co - jak należy rozumieć - zostało
utożsamione z jednostronnymi czynnościami prawnymi, czyli czynnościami, które
dochodzą do skutku przez złożenie oświadczenia woli jednej strony, w odróżnieniu
od umów, które dochodzą do skutku przez zgodne oświadczenie woli dwóch (lub
więcej) stron. Uzgodnienie przez pracownika i pracodawcę, że rozwiązanie umowy o
pracę nastąpi „na mocy porozumienia stron“ (art. 30 § 1 pkt 1 KP) jest dwustronną
czynnością prawną o charakterze umowy (umownego zakończenia stosunku zobo-
wiązaniowego), na którą składają się zgodne oświadczenia woli dwóch stron - pra-
cownika i pracodawcy. Brak jest przesłanek do odmowy zastosowania art. 61 KC do
tego rodzaju oświadczeń woli stron. Przepis ten dotyczy bowiem każdego oświad-
czenia woli, zarówno składanego w ramach jednostronnej czynności prawnej, jak i
takiego, które wspólnie z oświadczeniem woli drugiej strony tworzy dwustronną
czynność prawną (na przykład umowę), której elementami konstrukcyjnymi są
zgodne oświadczenia woli obu stron.
Biorąc powyższe pod rozwagę, Sąd Najwyższy oddalił kasację na podstawie
art. 39312
KPC.
========================================