Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 8 stycznia 2002 r.
I PKN 779/00
Niewykonanie przez dotychczasowego pracodawcę obowiązku udziele-
nia informacji i pouczenia z art. 231
§ 3 k.p. nie wpływa na skutek przejęcia za-
kładu pracy lub jego części z art. 231
§ 1 k.p., polegający na wejściu nowego
pracodawcy w prawa i obowiązki strony stosunku pracy.
Dotychczasowy pracodawca nie odpowiada za zobowiązania nowego praco-
dawcy powstałe po przejęciu zakładu pracy (art. 231
§ 2 k.p.).
Przewodniczący Prezes SN Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Katarzyna
Gonera, Józef Iwulski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2002 r. sprawy z powództwa
Bogdana M. przeciwko Firmie „A.” Sp. z o.o. w P. i Agencji Własności Rolnej Skarbu
Państwa Oddziałowi Terenowemu w B. o zapłatę, na skutek kasacji powoda od wyro-
ku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu z dnia 25
maja 2000 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Powód Bogdan M. wniósł pozew przeciwko „A.” Spółce z o.o. w P. o zasądze-
nie kwoty 1.427 zł tytułem różnicy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczyn-
kowy oraz kwoty 4.200 zł tytułem odprawy pieniężnej wraz z ustawowymi odsetkami
od 1 października 1996 r. Postanowieniem z dnia 2 września 1997 r. na wniosek po-
woda na podstawie art. 194 § 1 i 3 k.p.c. wezwano do udziału w sprawie w charakte-
rze pozwanej Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa - Oddział Terenowy w B.
Wyrokiem z dnia 29 grudnia 1999 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Wąbrzeź-
nie zasądził od pozwanej „A.” Spółki z o.o. w P. na rzecz powoda kwotę 1.427 zł ty-
tułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy z ustawowymi odset-
kami od 1 października 1996 r. do 29 października 1998 r. W pozostałej części Sąd
2
oddalił powództwo (co do zapłaty odprawy, a także w całości co do drugiej pozwa-
nej). Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód został zatrudniony w Państwowym Go-
spodarstwie Rolnym w P. w dniu 18 kwietnia 1995 r. na podstawie umowy o pracę na
czas nie określony na 3/4 etatu na stanowisku głównego księgowego. W 1996 r.
Agencja Własności Rolnej - Oddział Terenowy w B. podjęła negocjacje dotyczące
formy przejęcia Gospodarstwa Rolnego w P. przez Spółkę z o.o. „A.”. W wyniku ne-
gocjacji w dniu 30 lipca 1996 r. doszło do zawarcia umowy użyczenia między Agen-
cją Własności Rolnej, a spółką z o.o. „A.” w P. Przedmiotem użyczenia były nieru-
chomości rolne w obrębie wsi P., M.R. i M.P., leżące na terenie gminy W., K.P. i D.Ł.
położone w dawnym województwie t. Mienie to wchodziło w skład Gospodarstwa
Rolnego w P., w którym zatrudniony był powód. Na podstawie § 5 pkt 2a tej umowy,
biorąca gospodarstwo w użyczenie Spółka z o.o. „A.” zobowiązała się do zatrudnia-
nia 28 pracowników przez okres trwania użyczenia. Pozwana spółka oświadczyła, iż
znane są jej skutki prawne dotyczące praw i obowiązków wobec 28 pracowników
dotychczas zatrudnionych w Gospodarstwie Rolnym w P. W grupie pracowników,
którzy mieli zostać zatrudnieni w Spółce znalazł się powód. W okresie obejmującym
przekształcenia zakładu pracy powoda przebywał on na urlopie wypoczynkowym.
Nikt nie powiadomił go, iż w tym czasie nastąpiło przejęcie zakładu pracy w trybie art.
231
§ 1 k.p. W dniu 17 lub 18 sierpnia 1996 r. powód został odwołany z urlopu wypo-
czynkowego przez prezesa spółki „A.” i od tego czasu rozpoczął negocjacje co do
warunków zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia. W dniu 28 sierpnia 1996 r. poz-
wana spółka wypowiedziała powodowi dotychczasowe warunki płacy i pracy, propo-
nując zatrudnienie na dotychczasowym stanowisku za wynagrodzeniem zmniejszo-
nym o połowę. Na pisemne żądanie wyjaśnienia stanu prawnego, w dniu 3 września
1996 r. powód został oficjalnie powiadomiony przez pozwaną spółkę, iż jego zakład
pracy został przez nią przejęty. W tym czasie powód pobrał również wynagrodzenie
za sierpień 1995 r. w pełnej wysokości, tj. w kwocie 1.400 zł. We wrześniu 1996 r.
powód złożył oświadczenie, iż wypowiada stosunek pracy w trybie art. 231
§ 4 k.p.
Oświadczenie tej treści dotarło do pozwanej spółki i stosunek pracy uległ rozwiązaniu
w dniu 30 września 1996 r. Do dnia rozwiązania stosunku pracy powód miał niewyko-
rzystany urlop wypoczynkowy za lata 1996/1997.
Kwestią sporną w sprawie było ustalenie, czy między powodem a pozwaną
spółką doszło do nawiązania stosunku pracy w związku z niezawiadomieniem pra-
cowników Gospodarstwa Rolnego w P. przez dotychczasowego pracodawcę, tj.
3
Agencję Własności Rolnej, o przejęciu zakładu pracy w trybie art. 231
§ 1 k.p. Sąd
Rejonowy ustalił, że dotychczasowy pracodawca powoda Agencja Własności Rolnej
nie dopełniła obowiązku jaki nakłada na nią art. 231
§ 3 k.p. Pracownicy Gospodar-
stwa Rolnego w P. nie zostali w jakikolwiek sposób poinformowani o przejęciu ich
zakładu pracy przez spółkę. Powód o przejęciu zakładu pracy przez pozwaną spółkę
dowiedział się nieformalnie dopiero 17 bądź 18 sierpnia 1996 r., a więc po odwołaniu
go z urlopu wypoczynkowego, z którego wówczas korzystał. Podlegała ocenie oko-
liczność, jakie skutki prawne wywiera niedopełnienie obowiązków wynikających z art.
231
§ 3 k.p. przez dotychczasowego pracodawcę. Zdaniem Sądu pierwszej instancji,
art. 231
§ 3 k.p. nakłada na pracodawcę obowiązek niezwłocznego powiadomienia
pracowników na piśmie, w terminie poprzedzającym przejście zakładu pracy w cało-
ści lub w części na innego pracodawcę, o fakcie dokonania tych zmian i wynikają-
cych z nich skutkach dla ich stosunków pracy. Sposób zredagowania art. 231
§ 3 k.p.
wskazuje, że obowiązek ten ciąży na dotychczasowym pracodawcy. Jednak jeśli
uwzględnić kontekst tego przepisu oraz jego cel, to należy stanąć na stanowisku, iż
wskazany obowiązek adresowany jest też do nowego pracodawcy. Tylko on „bowiem
może w pełni poinformować” pracownika o skutkach wynikających z przejęcia zakła-
du pracy w zakresie jego stosunku pracy. Takich wiążących informacji nie może bo-
wiem udzielać dotychczasowy pracodawca. Można więc zdaniem Sądu Rejonowego
stwierdzić, że obowiązek powiadomienia pracowników ciąży na dotychczasowym
pracodawcy przejmowanego zakładu pracy, ale wymaga też współdziałania z nowym
podmiotem zatrudniającym pracowników. Niedopełnienie tego obowiązku nie powo-
duje jednak żadnych sankcji wynikających z Kodeksu pracy. Według Sądu Rejono-
wego, jeśli obowiązek poinformowania zostaje zrealizowany przez nowy podmiot za-
trudniający, to wywiera on takie same skutki prawne, jakie powstają, gdyby pracowni-
cy poinformowani zostali przez dotychczasowego pracodawcę. Jeśli więc przyjąć, że
formalnie powód został poinformowany o przejęciu Gospodarstwa Rolnego w P.
przez spółkę „A.” dopiero w dniu 3 września 1996 r., to czynność ta była skuteczna.
Powód od 1 sierpnia 1996 r. stał się pracownikiem spółki „A.”. Pobranie przez powo-
da wynagrodzenia w wysokości określonej w dotychczasowej umowie o pracę, mimo
iż nie zostały wobec niego dopełnione obowiązki wynikające z art. 231
§ 3 k.p., wska-
zuje, że strony nie zerwały dotychczasowego stosunku prawnego. Nie wykluczało to
możliwości wypowiedzenia warunków pracy i płacy dokonanego przez spółkę „A.” ani
rozwiązania stosunku pracy przez powoda w trybie art. 231
§ 4 k.p. Powód nie prze-
4
kroczył jednomiesięcznego terminu wynikającego z tego przepisu, mimo iż rozwiąza-
nie stosunku pracy nastąpiło w dniu 30 września 1996 r. na skutek złożonego
„oświadczenia powoda o wypowiedzeniu stosunku pracy”. Powód został bowiem po-
informowany o skutkach przejęcia zakładu pracy dopiero w dniu 3 września 1996 r.
Od tej daty, zdaniem Sądu Rejonowego, biegł termin jednomiesięczny wynikający z
art. 231
§ 4 k.p. Rozwiązanie stosunku pracy przez powoda w trybie art. 231
§ 4 k.p.
było więc skuteczne. Zdaniem Sądu pierwszej instancji w takim przypadku powodowi
nie przysługuje odprawa określona w ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczegól-
nych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczą-
cych zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze
zm.) i w tej części oddalił powództwo. Sąd uwzględnił natomiast w stosunku do poz-
wanej spółki w całości żądanie dotyczące różnicy w ekwiwalencie za niewykorzysta-
ny urlop wypoczynkowy. Sąd oddalił powództwo w całości wobec pozwanej Agencji
Własności Rolnej, uznając zarzut jej braku legitymacji biernej za uzasadniony. Spółka
„A.” z dniem 1 sierpnia 1996 r. przejęła Gospodarstwo Rolne w P., stając się tym sa-
mym pracodawcą powoda. Z mocy prawa wstąpiła więc w dotychczasowe stosunki
pracy. W konsekwencji w ramach istniejącego stosunku prawnego nastąpiła zmiana
dłużnika powoda, zarówno w zakresie zobowiązań, które powstały przed przejęciem
zakładu pracy, jak i powstałych w trakcie przejęcia i po przejęciu. Powód nie ma więc
prawa dochodzić swych roszczeń od pozwanej Agencji Własności Rolnej, ponieważ
po przejęciu zakładu przestała ona być stroną stosunku pracy.
Wyrokiem z dnia 25 maja 2000 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Toruniu w częściowym uwzględnieniu apelacji powoda, zmienił wyrok
Sądu Rejonowego w ten sposób, że zasądził na rzecz powoda od pozwanej spółki
„A.” kwotę 4 200 zł tytułem odprawy. W dalszej części (w stosunku do pozwanej
Agencji) Sąd apelację powoda oddalił. Sąd drugiej instancji ustalił dodatkowo, że po
rozwiązaniu stosunku pracy powoda, nikt nie został zatrudniony na zwalniane stano-
wisko. Obsługę księgowości pozwanej spółki prowadzono na zasadzie umowy cywil-
noprawnej. Zdaniem Sądu drugiej instancji w stanie faktycznym sprawy niewątpliwie
doszło do przejęcia przez pozwaną spółkę zakładu pracy, w którym powód był za-
trudniony. Nawet, jeżeli dotychczasowy pracodawca nie dopełnił obowiązku wynika-
jącego z art 231
§ 3 k.p., to nie oznacza to, iż nie doszło do przejęcia. Niezasadny
jest więc zarzut powoda, że w ogóle nie doszło do jego przejęcia jako pracownika.
Zdaniem Sądu drugiej instancji, nie może budzić także wątpliwości, iż ostatecznie z
5
końcem września 1996 r. umowa o pracę z powodem uległa rozwiązaniu. Zarówno
odprawa, jak i ekwiwalent, są wymagalne w dacie rozwiązania umowy o pracę. Zobo-
wiązania te powstały więc już po przejściu zakładu na innego pracodawcę, wobec
czego odpowiadać może za nie tylko nowy pracodawca (art. 231
§ 2 k.p. a contrario).
Zarzut powoda, że w takim przypadku powinno nastąpić przekazanie zobowiązania
jest nieuzasadniony. Także dalsze przejęcie zakładu pracy nie miał już znaczenia,
wobec tego, iż z końcem września 1996 r. umowa uległa rozwiązaniu. Dla oceny za-
sadności żądań powoda w stosunku do Agencji nie ma znaczenia, czy ostatecznie
spółka „A.” ulegnie likwidacji. Z tych względów apelację powoda w części dotyczącej
zasądzenia ekwiwalentu za urlop i odprawy w stosunku do Agencji należało oddalić
jako nieuzasadnioną.
Sąd uznał natomiast zasadność apelacji powoda w części dotyczącej zasą-
dzenia odprawy od pozwanej spółki. Zdaniem Sądu, powód skutecznie rozwiązał
umowę o pracę w trybie art. 231
§ 4 k.p. z nowym pracodawcą. Spółka „A.” jako nowy
pracodawca powoda była związana postanowieniami łączącej strony umowy o pracę.
Złożona przez nią „propozycja nowej pracy była wypowiedzeniem zmieniającym ze
wszystkimi jego konsekwencjami”. Brak woli kontynuacji zatrudnienia za płacę o po-
łowę niższą nie przekreśla prawa powoda do odprawy. W sierpniu 1996 r. powód
otrzymał wypowiedzenie zmieniające z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.
Pracodawca, dokonując wypowiedzenia zmierzał bowiem do ograniczenia zatrudnie-
nia w dziale księgowości, na który to dział miały być przeznaczone mniejsze środki.
Na skutek wypowiedzenia nastąpiło ograniczenie zatrudnienia, bowiem na miejsce
powoda nikt nie został zatrudniony. Jeśli wyłączną przyczyną wypowiedzenia zmie-
niającego warunki pracy lub płacy były okoliczności wymienione w art. 1 ustawy o
zwolnieniach grupowych, to w razie nieprzyjęcia przez pracownika zaproponowanych
mu nowych warunków pracy lub płacy, stosunek pracy ulega rozwiązaniu z przyczyn
przewidzianych w tej ustawie i spełnione są przesłanki do odprawy. Powód rozwiązał
jednakże umowę o pracę wcześniej w trybie art. 231
§ 4 k.p. Rozwiązanie stosunku
pracy w tym trybie powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa wiążą z
rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem. Zdaniem
Sądu Okręgowego, nie można wykluczyć, że rozwiązanie umowy o pracę na pod-
stawie art. 231
§ 4 k.p. spowoduje skutek w postaci obowiązku wypłaty odprawy, jeśli
pracownik podejmuje taką decyzję u nowego pracodawcy, gdy wie, że i tak zostanie
zwolniony, a swoim zachowaniem uprzedza niejako działania zakładu pracy.
6
Kasację od tego wyroku wniósł powód. Zarzucił naruszenie art. 231
k.p. przez
błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż pozwana Agencja nie ma legitymacji
biernej w sprawie w związku z rozwiązaniem stosunku pracy przez powoda w trybie
art. 231
§ 4 k.p., a nadto przyjęcie wbrew ustaleniom, że powód był pracownikiem
pozwanej spółki, mimo że nie przyjął propozycji nowych warunków pracy, a także
nieuwzględnieniu uchybienia pozwanej Agencji polegającego na niezawiadomieniu
powoda o przekazaniu gospodarstwa, co pozbawiło powoda możliwości obrony jego
praw i uniemożliwiło mu rozwiązanie umowy o pracę z Agencją. Powód zarzucił też
naruszenie art. 369 k.c. w związku z art. 526 k.c. przez nieuwzględnienie w stosun-
kach między stronami odpowiedzialności solidarnej w wyniku zmiany dłużnika. W
uzasadnieniu kasacji powód wywiódł w szczególności, że błędem Sądów obu instan-
cji jest wyeliminowanie odpowiedzialności pozwanej Agencji i nieprzyjęcie odpowie-
dzialności solidarnej obu pozwanych podmiotów. Uchybienie pozwanej Agencji pole-
gające na niepowiadomieniu powoda o przekazaniu gospodarstwa uniemożliwiło mu
podjęcie działań „w kierunku obrony jego interesów z dotychczasowym pracodawcą”.
Zmusiło to powoda do rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 231
§ 4 k.p. Zdaniem
powoda przy zmianie dłużnika w zakresie zobowiązań, które powstały przed przeję-
ciem zakładu pracy w trybie art. 231
§ 1 k.p., jak i też, które powstały w trakcie prze-
jęcia i po przejęciu, istnieje odpowiedzialność solidarna nabywcy i zbywcy gospodar-
stwa rolnego, wynikająca z art. 369 k.c. w związku z art. 526 k.c. Szansa wyegze-
kwowania zasądzonej kwoty od pozwanej spółki „w zasadzie równa jest zeru”. Nie
prowadzi ona działalności gospodarczej, a umowa użyczenia gospodarstwa w P. wy-
gasła.
Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2000 r. kasacja powoda względem pozwa-
nej spółki została prawomocnie odrzucona.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest rozpoznawana w jej granicach, wynikających przede wszystkim z
zakresu zaskarżenia (także podmiotowego) oraz wskazanych podstaw polegających
na zarzucie naruszenia konkretnych przepisów prawa (art. 39311
k.p.c.). Kasację zło-
żył tylko powód (nie złożyła jej pozwana spółka „A.”) i podlega ona rozpoznaniu wy-
łącznie w części dotyczącej oddalenia powództwa w stosunku do pozwanej Agencji.
Sąd Najwyższy nie może więc w zasadzie rozważać prawidłowości zasądzenia od-
7
prawy od pozwanej Spółki, a przecież u podstawy tego rozstrzygnięcia leży przede
wszystkim ocena prawna, że w stanie faktycznym sprawy doszło do przejęcia powo-
da jako pracownika przez tę Spółkę na podstawie art. 231
§ 1 k.p. Gdyby wywody
prawne powoda rozumieć jako zmierzające do wykazania, że w ogóle nie doszło do
takiego przejęcia, to powód nadal byłby pracownikiem pozwanej Agencji, gdyż ta w
żaden sposób nie rozwiązała z nim stosunku pracy, a wszystkie czynności powoda
lub pozwanej spółki byłyby w tym zakresie nieskuteczne (nie rozwiązywałyby stosun-
ku pracy, skoro powód dalej był pracownikiem Agencji). Gdyby więc przyjąć, że w
ogóle nie doszło do przejęcia powoda w trybie art. 231
§ 1 k.p., to roszczenie o od-
prawę nie przysługiwałoby mu od żadnej ze stron pozwanych. Taka ocena jest jednak
niemożliwa i słusznie została przez Sądy obu instancji odrzucona. Nie można bo-
wiem przyjąć, aby niewykonanie przez pracodawcę obowiązku zawiadomienia pra-
cowników o przejściu zakładu pracy na innego pracodawcę, oznaczało, że w ogóle
nie dochodzi do takiego przejęcia. Obowiązek poinformowania - z art. 231
§ 3 k.p. -
obciąża jednoznacznie dotychczasowego pracodawcę (a nie nowego pracodawcę,
jak wywiódł Sąd pierwszej instancji). Jego niewykonanie nie unicestwia jednak skutku
następującego z mocy prawa i polegającego na zmianie podmiotu zatrudniającego
względem pracowników zatrudnionych w przejętym zakładzie pracy (jego części).
Słusznie więc Sądy obu instancji przyjęły, że z dniem przejęcia przez pozwaną
Spółkę zakładu pracy, w którym powód był zatrudniony, stał się on pracownikiem tej
Spółki, a przestał być pracownikiem pozwanej Agencji.
Zakres rozpoznania kasacji wyklucza też w zasadzie ocenę, czy powód sku-
tecznie rozwiązał umowę o pracę na podstawie art. 231
§ 4 k.p. (zachował określony
w nim termin, co wiąże się ściśle z oceną kiedy i wskutek jakich zdarzeń zaczął on
biec, a więc czy skuteczne dla jego biegu było zawiadomienie z art. 231
§ 3 k.p. do-
konane przez nowego pracodawcę). W tym zakresie można tylko stwierdzić, że
gdyby przyjąć, że rozwiązanie umowy o pracę przez powoda w trybie art. 231
§ 4 k.p.
uznać za nieskuteczne, to do rozwiązania tej umowy z pozwaną Spółką doszłoby
wskutek odmowy przyjęcia przez powoda oferty nowych warunków płacy z wypowie-
dzenia zmieniającego. W okolicznościach faktycznych sprawy oznaczałoby to speł-
nienie przez niego przesłanek do odprawy pieniężnej (por. np. wyrok z dnia 9 listopa-
da 1990 r., I PR 335/90, OSP 1991 r. z. 9, poz. 212; można też wskazać, że w niepu-
blikowanym dotychczas wyroku w sprawie I PKN 228/00 Sąd Najwyższy uznał, że
rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 231
§ 4 k.p. nie wy-
8
klucza możliwości zastosowania ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r., jeżeli spełnione są
pozostałe jej przesłanki, a więc w szczególności, gdy wyłączną przyczyną złożenia
przez pracownika oświadczenia woli były zmiany określone w art. 1 tej ustawy, a
równocześnie następowało zmniejszenie zatrudnienia, które motywowało pracownika
do złożenia oświadczenia woli).
Rozpoznanie podniesionego w kasacji zarzutu naruszenia art. 369 k.c. w
związku z art. 526 k.c. należy odnieść do stanu faktycznego i prawnego sprawy, we-
dług którego doszło do przejęcia pracownika na podstawie art. 231
§ 1 k.p., przy
czym dotychczasowy pracodawca nie wykonał obowiązku z art. 231
§ 3 k.p., a na-
stępnie do rozwiązania umowy o pracę z nowym pracodawcą w warunkach spełnia-
jących przesłanki nabycia przez pracownika prawa do odprawy pieniężnej z art. 8
ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Rozważania należy nadto ograniczyć do
przedmiotu rozpoznania sprawy, a więc do żądania zasądzenia od pozwanej Agencji
odprawy pieniężnej (a nie innych roszczeń, które mogą być wywiedzione z narusze-
nia obowiązku z art. 231
§ 3 k.p.), a przede wszystkim jego podstawy faktycznej,
sprowadzającej się do twierdzenia, że dotychczasowy pracodawca na podstawie art.
526 k.c. odpowiada solidarnie z nowym pracodawcą za dług powstały po przejęciu
zakładu pracy. W tym zakresie rozstrzygające znaczenie ma wykładnia art. 231
§ 2
k.p. Zgodnie z tym przepisem za zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, po-
wstałe przed przejściem części zakładu pracy (a także całego zakładu pracy - por.
uzasadnienie uchwały z dnia 7 lipca 2000 r., III ZP 16/00, OSNAPiUS 2000 r. nr 23,
poz. 847; OSP 2001 r. z. 7-8, poz. 100 z glosą A. Lachman) na innego pracodawcę,
dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadają solidarnie. Jest to przepis wyjątko-
wy i gdyby go nie było to za zobowiązania powstałe przed przejęciem zakładu pracy
odpowiadałby tylko dotychczasowy pracodawca, a za zobowiązania powstałe po
przejęciu - tylko nowy (w ogóle nie ma zobowiązań powstałych „w trakcie przejęcia”).
Ten wyjątkowy przepis wprowadza jednak tylko dodatkową odpowiedzialność nowe-
go pracodawcy (solidarnie z dotychczasowym), co jest uzasadnione przejęciem za-
kładu pracy w znaczeniu przedmiotowym (mienia, z którym związane są zobowiąza-
nia), za zobowiązania powstałe przed przejściem zakładu pracy. Nie tylko więc nie
wprowadza, ale wręcz wyklucza, odpowiedzialność dotychczasowego pracodawcy za
zobowiązania powstałe po przejściu zakładu pracy. Z treści tego przepisu i jego cha-
rakteru, a zwłaszcza wyjątkowości regulacji w nim wprowadzonej (pozwalającej, jak
słusznie przyjął Sąd drugiej instancji na wnioskowanie a contrario) wynika więc, że za
9
zobowiązania powstałe po przejściu zakładu pracy odpowiada wyłącznie nowy pra-
codawca (dotychczasowy nie odpowiada za nie). Oznacza to też, że pełna regulacja
odpowiedzialności pracodawców w przypadku przejęcia zakładu pracy jest dokonana
w tym przepisie, a więc brak podstaw do sięgania do przepisów Kodeksu cywilnego
(art. 300 k.p.). Dodatkowo tylko można więc wskazać, że odpowiedzialności dotych-
czasowego pracodawcy nie uzasadniałby też art. 526 k.c. (art. 369 k.c. wskazuje
tylko, że zobowiązanie jest solidarne, gdy wynika to z ustawy lub z czynności praw-
nej). Zgodnie z art. 526 k.c. nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest
odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadze-
niem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa (pod dalszymi warunkami). Przepis ten (po-
dobnie jak art. 231
§ 2 k.p.) wprowadza tylko możliwość odpowiedzialności nabywcy
za zobowiązania zbywcy, a nie odwrotnie. Także więc art. 526 k.c. nie wprowadza
odpowiedzialności zbywcy za zobowiązania nabywcy przedsiębiorstwa (gospodar-
stwa rolnego). Ostatecznie należy więc stwierdzić, że z art. 231
§ 2 k.p. (a także ze
wskazanego jako podstawa kasacji art. 526 k.c.) nie wynika odpowiedzialność do-
tychczasowego pracodawcy za zobowiązania nowego pracodawcy powstałe po
przejęciu zakładu pracy.
Z tych względów kasacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 39312
k.p.c.
========================================