Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 19 lutego 2002 r.
II UKN 115/01
Sąd Najwyższy SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Beata Gudowska, Maria Tyszel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 lutego 2002 r. sprawy
z wniosku Urszuli W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w
Z. o rentę z tytułu niezdolności do pracy, na skutek kasacji wnioskodawczyni od wy-
roku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 czerwca 2000 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 16 marca 1999 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w
Z. odmówił przyznania wnioskodawczyni Urszuli W. prawa do renty z tytułu niezdol-
ności do pracy wobec zachowania zdolności do wykonywania dotychczasowego za-
trudnienia.
Odwołanie wnioskodawczyni od tej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 23 grud-
nia 1999 r. [...]. Na podstawie dwóch kolejnych zgodnych ze sobą opinii biegłych le-
karzy okulistów Sąd ustalił, że u wnioskodawczyni występuje od dzieciństwa wada
wzroku oka prawego powodująca praktyczną jednooczność. W okresie zatrudnienia
stan narządu wzroku nie uległ istotnym zmianom. Stan narządu wzroku ogranicza
zdolność do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej, natomiast wnioskodawczyni może
wykonywać lekką pracę nie wymagającą dobrego wzroku. W świetle opinii biegłych
Sąd uznał, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków określonych w art. 57 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz-
nych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.).
Po rozpoznaniu apelacji wnioskodawczyni od tego wyroku Sąd Apelacyjny-
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyrokiem z dnia 21 czerwca
2001 r. [...] oddalił apelację. Sąd Apelacyjny uznał za prawidłowe ustalenia Sądu
2
pierwszej instancji, z których wynika, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna
do pracy jednak niezdolność ta powstała przed podjęciem zatrudnienia. W czasie
zatrudnienia nie wystąpiło pogorszenie stanu zdrowia wnioskodawczyni w takim
stopniu, aby nie mogła wykonywać dotychczasowej pracy. Wynika to ze zgodnych
opinii biegłych stwierdzających, że obecny stan narządu wzroku nie jest przeszkodą
do wykonywania pracy sprzątaczki. Dołączona do apelacji opinia biegłego okulisty
nie podważa trafności ustaleń, bowiem biegły ten wypowiedział się jedynie co do po-
gorszenia stanu oka prawego natomiast nie stwierdził niezdolności do wykonywania
dotychczasowej pracy fizycznej. Określony w art. 57 ustawy o emeryturach i rentach
warunek powstania niezdolności do pracy w okresie zatrudnienia nie został w przy-
padku wnioskodawczyni spełniony.
Wyrok ten zaskarżyła kasacją wnioskodawczyni i wskazując jako podstawę
kasacji naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 57 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i prze-
kazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach do ponownego rozpoznania,
ewentualnie o zmianę tego wyroku, poprzedzającego go wyroku Sądu pierwszej in-
stancji oraz decyzji organu rentowego przez przyznanie wnioskodawczyni prawa do
renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu kasacji podniosła, że Sąd Ape-
lacyjny nie uwzględnił oczywistego faktu, jakim jest pogorszenie w czasie zatrudnie-
nia stanu oka prawego, a pogorszenie to oznacza, że wnioskodawczyni utraciła
zdolność do pracy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 39311
KPC Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach ka-
sacji wyznaczonych przez przytoczone w niej podstawy. Jeżeli kasacja oparta jest na
podstawie naruszenia prawa materialnego kontroli kasacyjnej podlega prawidłowość
wykładni i zastosowania prawa w odniesieniu do stanu faktycznego ustalonego w za-
skarżonym wyroku. Z ustaleń tych wynika, że wnioskodawczyni rozpoczynając za-
trudnienie była częściowo niezdolna do pracy, gdyż ze względu na zmiany chorobo-
we oka prawego uniemożliwiające widzenie występowała u niej praktyczna jedno-
oczność. Zdolność wnioskodawczyni do wykonywania zatrudnienia ograniczała się
do możliwości wykonywania niezbyt ciężkiej pracy fizycznej nie wymagającej dobre-
3
go wzroku. Pogłębienie się zmian chorobowych w obrębie oka prawego nie zmieniło
faktu praktycznej jednooczności wnioskodawczyni istniejącej przed podjęciem za-
trudnienia.
Oceniając ten stan faktyczny pod kątem spełnienia warunków określonych w
art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubez-
pieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), od których uzależnione jest
prawo do renty, Sąd Apelacyjny słusznie uznał, że wnioskodawczyni spełnia warunek
niezdolności do pracy określony w punkcie 1) tego przepisu, nie spełnia natomiast
warunku powstania tej niezdolności w okresach wymienionych w punkcie 3) - w
przypadku wnioskodawczyni w okresie zatrudnienia. Wykładnia tego przepisu jest
prawidłowa, gdyż została dokonana w kontekście definicji częściowej niezdolności do
pracy zawartej w art. 12 powołanej ustawy. Stanowi on, że częściowo niezdolną do
pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z po-
ziomem posiadanych kwalifikacji. Dla spełnienia warunku określonego w art. 57 pkt 3
przez osobę częściowo niezdolną do pracy przed podjęciem zatrudnienia i wykonu-
jącą pracę odpowiednią do jej możliwości zdrowotnych wymagane jest pogorszenie
stanu zdrowia w stopniu uniemożliwiającym wykonywanie pracy w dotychczasowym
ograniczonym zakresie. Jeżeli nie nastąpiła istotna zmiana w stosunku do stanu ist-
niejącego przed podjęciem zatrudnienia omawiany warunek nie jest spełniony. Nie
spełnia więc tego warunku wnioskodawczyni, która przed podjęciem zatrudnienia wi-
działa tylko na jedno oko i stan ten nie uległ zmianie.
Zarzut naruszenia prawa materialnego okazał się nieuzasadniony i z tych
przyczyn Sąd Najwyższy w oparciu o przepis art. 39312
KPC oddalił kasację jako po-
zbawioną usprawiedliwionych podstaw.
========================================