Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 3 WRZEŚNIA 2004 R.
SDI 1/04
Przewodniczący: sędzia SN Józef Dołhy (sprawozdawca).
Sędziowie SN: Krzysztof Cesarz, Andrzej Siuchniński.
Sąd Najwyższy – Izba Karna z udziałem Zastępcy Głównego Rzecznika
Dyscyplinarnego Krajowej Izby Radców Prawnych oraz protokolanta w sprawie
radcy prawnego w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania
wyjaśniającego po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 września 2004 r. kasacji,
wniesionej przez pokrzywdzoną Alicję K., od orzeczenia Wyższego Sądu
Dyscyplinarnego Krajowej Izby Radców Prawnych z dnia 10 września 2003 r.,
sygn. akt (...) utrzymującego w mocy postanowienie Okręgowego Sądu
Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych z dnia 9 października 2002
r., sygn. akt (...)
u c h y l i ł zaskarżone o r z e c z e n i e oraz utrzymane nim w mocy
postanowienie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców
Prawnych i sprawę przekazał temu sądowi do ponownego rozpoznania
odwołania pokrzywdzonych od postanowienia Rzecznika Dyscyplinarnego z
dnia 17 kwietnia 2002 r.;
kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego w kwocie 20 zł obciążył
Krajową Radę Radców Prawnych.
U z a s a d n i e n i e
Alicja K., Maria P. i Feliksa P. w skargach skierowanych do Okręgowej
Izby Radców Prawnych zarzuciły radcy prawnemu niewłaściwe
2
reprezentowanie ich interesów jako mocodawców w sprawie o odzyskanie
nieruchomości w A., będącej obecnie we władaniu KZF „P.(...)” S.A.
Rzecznik Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych
postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2002 r. odmówił wszczęcia postępowania
wyjaśniającego. Z motywów orzeczenia wynika, że Rzecznik „po
przeanalizowaniu zarzutów i obszernych załączników do korespondencji oraz
złożonych – na żądanie Rzecznika – przez radcę prawnego wraz z załączoną
obszerną dokumentacją, wyjaśnień, uznał, że sprawa dotyczy wykonywania
zawartej między stronami umowy”. Zdaniem Rzecznika w tej kwestii właściwa
jest dla rozstrzygnięcia racji stron droga postępowania sądowego, nie zaś
postępowania dyscyplinarnego. Od tego postanowienia odwołanie wniosły
Maria P. i Alicja K., kwestionując odmowę wszczęcia postępowania
wyjaśniającego.
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych
postanowieniem z dnia 17 listopada 2002 r. zaskarżone postanowienie utrzymał
w mocy.
Orzeczenie to zostało zaskarżone zażaleniem przez Alicję K., Marię P. i
Feliksę P.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych orzeczeniem
z dnia 10 września 2003 r. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.
Kasację od powyższego orzeczenia wywiodła Alicja K., która zaskarżając
w całości orzeczenie Wyższego Sądu Dyscyplinarnego, podniosła w kasacji
zarzut błędnego zastosowania art. 64 ustawy o radcach prawnych, a tym samym
błędnej oceny postępowania radcy prawnego. W konkluzji skarżąca wniosła o
„uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do
ponownego jej rozpoznania w celu prawidłowego rozstrzygnięcia o
odpowiedzialności dyscyplinarnej obwinionego”.
Rozpoznając niniejszą kasację Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Uwzględniając argumenty zawarte w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, istotę
stawianego zarzutu sprowadzić należy do zakwestionowania przez skarżącą
sposobu ustosunkowania się przez Sąd odwoławczy do argumentów zawartych
w odwołaniu wniesionym od orzeczenia Sądu pierwszej instancji. W
postępowaniu dyscyplinarnym radców prawnych w odniesieniu do orzeczeń
Sądu odwoławczego ma odpowiednie zastosowanie przepis art. 457 § 3 k.p.k.
Przepis ten określając obowiązki sądu rozpoznającego apelacje obliguje do
przedstawienia argumentów, jakimi kierowano się przy wydaniu wyroku oraz
wskazania dlaczego wnioski apelacji zostały uznane za zasadne albo niezasadne.
Prawidłowe wypełnienie tych zadań ma zasadnicze znaczenie nie tylko z punktu
widzenia realizacji uprawnień strony wnoszącej środek zaskarżenia, lecz także
warunkuje możliwość przeprowadzenia kontroli kasacyjnej. Oczywiste jest
bowiem, że rażące braki uzasadnienia Sądu odwoławczego uniemożliwiają
poprawne przeprowadzenie kontroli kasacyjnej, co – w przypadku postawienia
takiego zarzutu – nie pozwala na jego skuteczne odparcie.
Na gruncie przedmiotowej sprawy doszło do naruszenia dyspozycji art. 457
§ 3 k.p.k. i to w takim stopniu o jakim mowa w art. 523 § 1 k.p.k. Pisemne
stanowisko Sądu odwoławczego ogranicza się w istocie rzeczy do
zaaprobowania ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd dyscyplinarny
pierwszej instancji, który z kolei w sposób wręcz ogólnikowy odniósł się do
odwołania stron kwestionujących zasadność odmowy wszczęcia postępowania
dyscyplinarnego.
W motywach pisemnych orzeczeń Sądów obu instancji brak jest
ustosunkowania się do podniesionych przez skarżących zarzutów, wspartych
konkretnymi argumentami.
Powyższe naruszenie przepisów prawa procesowego miały istotny wpływ
na treść orzeczenia zarówno Sądu odwoławczego, jak i Sądu pierwszej instancji,
co uzasadnia uchylenie obu orzeczeń i przekazanie sprawy Sądowi
Dyscyplinarnemu Okręgowej Izby Radców Prawnych do ponownego
4
rozpoznania odwołania pokrzywdzonych od postanowienia Rzecznika
Dyscyplinarnego z dnia 17 kwietnia 2002 r.