Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 3 WRZEŚNIA 2004 R.
SDI 16/04
Przewodniczący: sędzia SN Józef Dołhy (sprawozdawca).
Sędziowie SN: Krzysztof Cesarz, Andrzej Siuchniński.
Sąd Najwyższy – Izba Karna z udziałem Zastępcy Głównego Rzecznika
Dyscyplinarnego Krajowej Izby Radców Prawnych oraz protokolanta w sprawie
radcy prawnego, obwinionej z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o
radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145 ze zm.) po rozpoznaniu na rozprawie
w dniu 3 września 2004 r. kasacji, wniesionej przez obwinioną od orzeczenia
Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Krajowej Izby Radców Prawnych z dnia 4
czerwca 2003 r., sygn. akt (...) utrzymującego w mocy orzeczenie Okręgowego
Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych z dnia 20 lipca 2001
r., sygn. akt (...)
o d d a l i ł k a s a c j ę;
zasądził od obwinionej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania
kasacyjnego w kwocie dwudziestu złotych.
U z a s a d n i e n i e
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych
orzeczeniem z dnia 20 lipca 2001 r. uznał obwinioną radcę prawnego za winną
tego, że wbrew ograniczeniom wynikającym z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca
1982 r. o radcach prawnych:
1) jako radca prawny przyjęła do prowadzenia sprawę z zakresu prawa
rodzinnego i opiekuńczego, dotyczącą rozwodu Jana W. i występowała
2
w niej przed Sądem Okręgowym w sprawie sygn. akt I RC 973/97 w
stroju urzędowym adwokata oraz nie zgłosiła przeszkód w pełnieniu
obowiązków adwokata mimo, iż orzeczeniem Sądu Dyscyplinarnego
Izby Adwokackiej z dnia 15 września 1995 r. sygn. (...) została
wydalona z adwokatury;
2) jako radca prawny przy czynnościach przesłuchania świadka w drodze
pomocy prawnej w dniu 19 października 1999 r. przed Sądem
Rejonowym w sprawie sygn. akt Cps 28/99 posłużyła się legitymacją
nr (...) wystawioną przez byłą Wojewódzką Radę Adwokacką w A., a
nadto oświadczyła nieprawdę, że jest w trakcie przenoszenia się jako
adwokat z A. do B.;
3) jako radca prawny przyjęła od Romualda F. i Wiesławy R. kwotę
1 010 zł w celu uiszczenia wpisu sądowego od apelacji i opłaty tej nie
uiściła, przywłaszczając ją sobie, a nadto występowała w sprawie jako
adwokat w stroju urzędowym adwokata mimo, iż orzeczeniem Sądu
Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej z dnia 15 września 1995 r. sygn.
(...) została wydalona z adwokatury;
4) będąc radcą prawnym przyjęła do prowadzenia od Karla E., obywatela
Niemiec sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o
obniżenie alimentów oraz o ustalenie kontaktów z dzieckiem, mimo iż
jako radca prawny nie miała uprawnień do prowadzenia tych spraw, a
nadto przyjęła na poczet honorarium kwotę 1 000 DM, jednak sprawy
nie prowadziła i nie przekazała jej innemu adwokatowi, a uiszczone
honorarium przywłaszczyła;
5) będąc radcą prawnym posługiwała się pieczątką adwokata kwitując
odbiór honorarium od Karla E. w dniach 7 kwietnia 1999 r. i 1 maja
1999 r., wprowadzając tym wyżej wymienionego w błąd, że jest
uprawniona do prowadzenia jego spraw jako adwokat
3
i za to, za każdy z czynów opisanych w pkt 1, 2, 3 i 4 na podstawie art. 65 ust. 1
pkt 4 ustawy o radcach prawnych wymierzył obwinionej karę pozbawienia
prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego, zaś za czyn opisany w pkt 5,
na podstawie art. 65 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, wymierzył obwinionej karę nagany
z ostrzeżeniem; jako karę łączną – na podstawie art. 65 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy –
wymierzył obwinionej karę pozbawienia prawa do wykonywania zawodu radcy
prawnego.
Od tego orzeczenia obwiniona wniosła odwołanie zarzucając: „naruszenie
prawa materialnego – art. 117 § 2 i 3 oraz art. 390 k.p.k. poprzez dokonanie
czynności procesowej, pomimo usprawiedliwionej nieobecności obwinionej na
rozprawie; naruszenie art. 175 § 2 i 167 k.p.k. – przez uniemożliwienie
obwinionej złożenia nowych dowodów oraz złożenia wyjaśnień co do
przeprowadzonych dowodów” i w konkluzji wniosła o uchylenie zaskarżonego
orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych orzeczeniem
z dnia 4 czerwca 2003 r. utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie.
Od powyższego orzeczenia obwiniona wniosła kasację, zarzucając:
1) naruszenie prawa materialnego – art. 67 ust. 1 ustawy o radcach
prawnych przez nie rozpatrzenie wniosków obwinionej o zawieszenie
postępowania w przedmiotowej sprawie do czasu zakończenia
postępowania karnego, toczącego się przed Sądem Rejonowym do
sygn. akt II K – 825/02,
2) naruszenie prawa materialnego – art. 8 ustawy o radcach prawnych
przez jego niewłaściwe zastosowanie, gdyż obwiniona zgłoszenia
wykonywania zawodu w indywidualnej kancelarii dokonała w maju
1997 r., a nie we wrześniu 1998 r.,
3) naruszenie prawa procesowego – art. 376 § 2 k.p.c. przez błędne jego
zastosowanie, gdyż Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w B. jest sądem
pierwszej instancji, a nie sądem odwoławczym,
4
4) naruszenie prawa procesowego – art. 214 k.p.c. przez nie
uwzględnienie usprawiedliwionej nieobecności obwinionej na
rozprawie w dniu 20 lipca 2001 r.,
5) naruszenie prawa procesowego – art. 217 k.p.c. przez uniemożliwienie
obwinionej złożenia wniosków dowodowych i ustosunkowania się do
zeznań świadków,
6) naruszenie prawa procesowego – art. 265 k.p.c. przez przesłuchanie
Karla E. – obywatela Niemiec, nie władającego językiem polskim –
bez biegłego tłumacza z języka niemieckiego.
W konkluzji skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonych orzeczeń i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd pierwszej instancji.
Na rozprawie kasacyjnej Zastępca Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego
Krajowej Izby Radców Prawnych wniósł o oddalenie kasacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie jest zasadna.
Nadzwyczajny środek zaskarżenia, jakim jest kasacja, wnoszony jest od
wyroku sądu odwoławczego. Tymczasem porównanie zarzutów kasacyjnych z
treścią odwołania prowadzi do wniosku, że kasacja w bardzo dużym stopniu
stanowi powielenie odwołania. Zarzuty podniesione w kasacji pod adresem
orzeczenia Sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji podlegają rozważeniu
przez Sąd kasacyjny tylko w takim zakresie, w jakim, jest to nieodzowne dla
należytego rozpoznania zarzutów stawianych orzeczeniu odwoławczego Sądu
dyscyplinarnego. Nie jest bowiem funkcją kontroli kasacyjnej ponowne
rozpoznawanie zarzutów stawianych przez skarżącego orzeczeniu sądu
pierwszej instancji.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny spełnił wymogi, jakim powinno odpowiadać
uzasadnienie sądu odwoławczego, określone w art. 457 § 3 k.p.k., który to
przepis ma zastosowanie w postępowaniu dyscyplinarnym radców prawnych.
5
Sąd odwoławczy wskazał, czym kierował się wydając orzeczenie utrzymujące w
mocy orzeczenie sądu pierwszej instancji, umotywował swój stosunek do
zarzutów i wniosków odwołania, nie pomijając żadnego z zarzutów
podniesionych przez obwinioną.
Odnosząc się do zarzutów, podniesionych w skardze kasacyjnej, stwierdzić
należy, że:
1) postępowanie dyscyplinarne toczy się niezależnie od postępowania
karnego i tylko szczególne względy, które w przedmiotowej sprawie
nie występowały, mogą uzasadniać zawieszenie postępowania
dyscyplinarnego do czasu zakończenia postępowania karnego;
2) zarzuty opisane w pkt 2 i 3 kasacji zmierzają wprost do
zakwestionowania ustaleń faktycznych – co w postępowaniu
kasacyjnym jest niedopuszczalne;
3) do kwestii nieobecności obwinionej na rozprawie w dniu 20 lipca 2001
r. odniósł się sąd odwoławczy, trafnie wykazując, że przyczyny tej
nieobecności w żadnym wypadku nie mogą być uznane za „należyte
usprawiedliwienie” w rozumieniu art. 117 § 2 k.p.k.;
4) przesłuchanie świadka Karla E. przed sądem pierwszej instancji
istotnie nastąpiło z naruszeniem zasad określonych w art. 204 § 1 pkt 2
k.p.k., jednakże uchybienie to nie miało wpływu na treść
merytorycznego rozstrzygnięcia, bowiem za podstawę ustaleń
faktycznych w tym zakresie sąd pierwszej instancji przyjął przede
wszystkim zeznania świadka Jana S.
Z powyższych względów, uznając zarzuty kasacji obwinionej za
niezasadne, Sąd Najwyższy oddalił kasację.