Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 16 WRZEŚNIA 2004 R.
SNO 30/04
Stan naruszenia powagi stanowiska powstaje z chwilą zaistnienia
faktów, które w opinii środowiska znacząco redukują lub w ogóle
pozbawiają sędziego wiarygodności, a sędzia ten nadal pełni swój urząd.
Przewodniczący: sędzia SN Jerzy Steckiewicz.
Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk, Roman Kuczyński
(sprawozdawca).
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny w Warszawie na posiedzeniu z
udziałem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego sędziego Sądu Apelacyjnego
oraz protokolanta w sprawie sędziego Sądu Rejonowego po rozpoznaniu w dniu
16 września 2004 r. w związku z zażaleniem sędziego Sądu Rejonowego na
uchwałę Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 22 marca 2004 r.,
sygn. akt (...) w przedmiocie przeniesienia sędziego Sądu Rejonowego na inne
miejsce służbowe
u c h w a l i ł:
1) u t r z y m a ć w m o c y zaskarżoną u c h w a ł ę,
2) kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.
U z a s a d n i e n i e
Postanowieniem z dnia 19 listopada 2003 r. Sąd Dyscyplinarny w
Warszawie umorzył postępowanie w sprawie sędziego Sądu Rejonowego na
podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w związku z art. 81 § 1 ustawy z dnia 20
2
czerwca 1985 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (jednolity tekst: Dz. U.
z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.), w związku z art. 204 § 1 ustawy z dnia 27 lipca
2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze
zm.).
Kolegium Sądu Okręgowego uchwałą z dnia 5 grudnia 2003 r. wystąpiło
na podstawie art. 75 § 2 pkt 3 Prawa o ustroju sądów powszechnych z 2001 r. –
do Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z wnioskiem o przeniesienie
sędziego Sądu Rejonowego na inne miejsce służbowe ze względu na powagę
stanowiska.
Uchwałą z dnia 22 marca 2004 r., sygn. akt (...) Sąd Dyscyplinarny – Sąd
Apelacyjny przeniósł sędziego Sądu Rejonowego na inne miejsce służbowe.
Powyższą uchwałę sędzia ten zaskarżył zażaleniem, w którym stwierdził,
że się z nią nie zgadza. Z uwagi na powołanie się przez tę uchwałę w
uzasadnieniu na uchwałę Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 4
grudnia 2003 r., sygn. akt SNO 77/03 skarżący stwierdził, że ta ostatnia uchwała
nie jest mu znana, ponieważ okazała się dla niego niedostępna, wobec czego
zarzuty i ich uzasadnienie zawrze w uzupełnieniu zażalenia. Uzupełnienie takie
nie zostało przez skarżącego złożone.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym
uczestniczący w posiedzeniu Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego
wniósł o utrzymanie zaskarżonej uchwały w mocy.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione. Przede wszystkim należy zauważyć, że
skarżący – co wynikało z jego wypowiedzi na posiedzeniu Sądu Najwyższego –
Sądu Dyscyplinarnego utożsamia przyczyny przeniesienia go na inne miejsce
służbowe w trybie art. 75 § 2 pkt 3 Prawa o u.s.p. z przyczynami wszczęcia
przeciwko niemu postępowania dyscyplinarnego, następnie umorzonego
wskutek upływu przedawnienia przewinienia służbowego. Przyczyny
3
uzasadniające przeniesienie sędziego na inne miejsce służbowe bez jego zgody
określone zostały w art. 75 § 2 pkt 1 – 4 Prawa o u.s.p. Jeżeli przyczyna
określona w pkt 4 jest jedną z kar dyscyplinarnych, przewidzianą także w
katalogu kar (art. 109 § 1 pkt 4 Prawa o u.s.p.) to jest oczywistym, iż
przeniesienie na inne miejsce służbowe, gdy wymaga tego wzgląd na powagę
stanowiska nie może mieć zastosowania do przewinień służbowych i uchybień
godności urzędu, choćby miały one bezpośredni negatywny wpływ na powagę
stanowiska sędziego. W przedmiotowej sprawie przyczyną przeniesienia
skarżącego na inne miejsce służbowe nie były też okoliczności faktyczne
wskazane przez Rzecznika Dyscyplinarnego we wniosku o wszczęcie
postępowania dyscyplinarnego, zakończonego umorzeniem postępowania.
Przeniesienie sędziego na inne stanowisko służbowe ze względu na powagę
stanowiska zależy przede wszystkim od ustalenia, że dalsze wykonywanie przez
niego czynności w danym sądzie naruszałoby lub zagrażałoby powadze
orzekania, to jest czynności stanowiącej istotę tego stanowiska. Możliwość
pełnienia tego stanowiska z powagą, o jakiej mowa w art. 75 § 2 pkt 3 Prawa o
u.s.p. zależy od posiadania zdolności pełnienia go z wiarygodnością, której
poziom i zakres pozwalają akceptować wykonywanie czynności sędziego przez
określoną osobę. Podstawą takiej wiarygodności jest nie tylko przekonanie, że
sędzia działa wyłącznie na podstawie prawa, lecz także świadomość nieistnienia
jakichkolwiek innych przyczyn, które niweczyłyby obraz sędziego jako osoby
wiarygodnej.
Stan naruszenia powagi stanowiska powstaje z chwilą zaistnienia faktów,
które w opinii środowiska znacząco redukują lub w ogóle pozbawiają sędziego
wiarygodności, a sędzia ten nadal pełni swój urząd. W przedmiotowej sprawie
takimi faktami są znajdujące się w aktach sprawy publikacje zamieszczone w
środkach masowego przekazu, z których wynika negatywny wizerunek
skarżącego tak w lokalnej społeczności, jak i w środowisku sędziów
miejscowego sądu.
4
Niestawiennictwo skarżącego na dwunastu z trzynastu wyznaczonych na
przestrzeni dwóch lat i dziesięciu miesięcy terminach rozpraw dyscyplinarnych,
a stawiennictwo jedynie na ostatniej rozprawie, na której postępowanie musiało
być umorzone z powodu przedawnienia zarzucanych czynów i to wówczas, gdy
zwolnienia lekarskie udzielane były skarżącemu już po otrzymaniu przez niego
wezwania na rozprawę oraz gdy w okresie tych zwolnień brał udział w
posiedzeniach klubu sportowego – zostało przez miejscową opinię publiczną, a
także przez środowisko sędziowskie ocenione wybitnie negatywnie, jako
uchylanie się od odpowiedzialności przy wykorzystaniu pozycji zawodowej.
Uchybiające powadze stanowiska sędziego były też jego – przytaczane przez
prasę – wypowiedzi o tak szczególnym umiłowaniu tenisa, że mimo
doznawanych kontuzji powodujących niezdolność do pracy nie może on sobie
odmówić przyjemności powracania na korty. Nie bez znaczenia dla oceny, czy
powaga stanowiska sędziego doznała uszczerbku jest też zainteresowanie
organów ścigania prawidłowością i zasadnością udzielania skarżącemu licznych
zwolnień lekarskich, gdyby zaś nawet okazało się, że w tej kwestii nie doszło do
naruszenia prawa to należy zgodzić się ze stanowiskiem zaskarżonej uchwały,
że wiarygodność skarżącego została poderwana także przez to, iż lecząc się
ortopedycznie i neurologicznie, cierpiąc na dolegliwości układu ruchu,
świadomie narażał się on na nawroty choroby i urazy, którymi następnie
usprawiedliwiał niestawiennictwo przed Sądem Dyscyplinarnym. Możliwość
zatem przeniesienia sędziego na inne miejsce służbowe bez jego zgody ze
względu na powagę stanowiska (art. 75 § 2 pkt 3 Prawa o u.s.p.) nie zależy od
uprzedniego prowadzenia i sposobu zakończenia postępowania karnego lub
dyscyplinarnego, ani od charakteru i zawinienia przez sędziego okoliczności,
które są przyczyną istniejącego obiektywnie, wymagającego zlikwidowania
stanu naruszenia powagi stanowiska. „Uzasadniona nie dającymi się
kwestionować okolicznościami opinia miejscowej społeczności, czyniąca
powszechnie znanym obraz sędziego jako osoby niegodnej sprawowania swego
5
urzędu z powodów moralno-etycznych jest wystarczającą przyczyną ustalenia,
że naruszenie powagi stanowiska wymaga przeniesienia sędziego na inne
miejsce służbowe bez jego zgody” (uchwała Sądu Najwyższego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 4 grudnia 2003 r., sygn. akt SNO 77/03, Orzecznictwo
Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego, II Półrocze 2003 r., poz. 70,
Warszawa 2004).
W końcu należy także stwierdzić, że zażalenie, poza brakiem akceptacji dla
zaskarżonej uchwały, pozbawione jest jakichkolwiek argumentów
korespondujących z uzasadnieniem zaskarżonej uchwały.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł jak na wstępie.