Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2012 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku E. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy E. W.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie

z dnia 19 marca 2012 r. sygn. akt III U 595/11

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19 marca 2012r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie oddalił odwołanie E. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., którą odmówiono wnioskodawcy prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

SĄD OKRĘGOWY USTALIŁ NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:

E. W. urodził się (...)

W dniu 22.11.2010r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Do wniosku dołączył świadectwo pracy wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 24.03.1999r. wystawione przez Centrale (...) S.A. Oddział w P. potwierdzające zatrudnienie od 29.03.1979r. do 31.12. 1996r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako sprzedawca na stacji paliw na podstawie umowy agencyjnej. Ponadto, przedstawił zaświadczenie o zatrudnieniu na podstawie umowy agencyjnej od 1.04.1979r. do 31.12.1996r. z którego wynika, że przez cały czas był objęty ubezpieczeniem i otrzymywał wynagrodzenie prowizyjne uzależnione od obrotu.

Zaskarżoną decyzją pozwany odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, uzasadniając swoje stanowisko stwierdzeniem, że okres pracy agencyjnej nie może być zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, gdyż nie jest umową o pracę.

W toku procesu wnioskodawca wywodził, że w spornym okresie świadczył pracę na warunkach umowy o pracę.

Oddalając odwołanie, Sąd Okręgowy podzielił stanowisko pozwanego, że okres pracy na podstawie umowy agencyjnej nie uprawnia do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym albowiem umowa taka pozostaje poza stosunkiem pracy regulowanym przepisami kodeksu pracy.

Apelację od powyższego wyroku wniósł ubezpieczony.

Apelujący zaskarża wyrok w całości i wnosi o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, względnie o zmianę wyroku i przyznanie prawa do emerytury.

Ponadto wnosi o przeprowadzenie dowodu z akt osobowych z (...) od 1979r. o które to akta Sąd Okręgowy nie wystąpił oraz o przeprowadzenie dowodu z pisma złożonego na rozprawie do którego Sąd Okręgowy się nie odniósł.

Apelujący zarzuca:

- błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że sporny okres pracy nie był stosunkiem pracy;

- błędne ustalenie, że praca w (...) nie uprawniała do zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych;

- nie ustosunkowanie się Sądu do przepisów obowiązujących w dniu podjęcia pracy a uprawniających również pracujących na umowę agencyjną do skorzystania z przywileju wcześniejszego przejścia na emeryturę w związku z pracą w warunkach szczególnych - nie uwzględnienie przez Sąd wcześniej obowiązujących przepisów, które na dzień dzisiejszy zostały uchylone, to jest przepisów obowiązujących na dzień pracy apelującego jako praw nabytych,

- nie przeprowadzenie dowodu z akt osobowych i pominięcie argumentów złożonych w piśmie procesowym

SĄD APELACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Należy bowiem stwierdzić, że Sąd I instancji nie popełnił błędu w ustaleniach faktycznych co do charakteru stosunku prawnego jaki łączył ubezpieczonego z Centralą(...). Ubezpieczony nie zaprzecza bowiem, że świadczył pracę w ramach umowy agencyjnej. Wywodzi jednak, że w zakresie uprawnień emerytalnych winien być traktowany tak jak pracownik, gdyż pracował w szczególnych warunkach.

Ponadto powołuje szereg faktów świadczących o traktowaniu go tak jak pracownika: jak korzystanie z urlopu, z funduszu socjalnego, z ubrania roboczego, z dodatku za pracę w warunkach szkodliwych.

Apelujący powołuje również okoliczności właściwe dla umowy o pracę co do sposobu świadczenia pracy, odwołując się jednocześnie do aktów prawnych regulujących materię z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, które były stosowane w okresie jego pracy.

Powołane w apelacji argumenty, nie mogą jednak stanowić przesłanki dla jej uwzględnienia.

W rozpoznawanej sprawie istotne jest bowiem, że ubezpieczony świadczył pracę na podstawie umowy agencyjnej, która nie daje prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Świadczenie będące przedmiotem sporu jest świadczeniem szczególnym, odmiennym od emerytury przyznawanej na ogólnych zasadach a prawo do niej zostało uregulowane w art.184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) w związku z przepisem art.32 ustawy.

Powołane przepisy nie budzą wątpliwości, że prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym powstaje tylko wówczas, jeżeli praca w warunkach szczególnych była świadczona na podstawie umowy o pracę.

Fakt podlegania ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu, w tym przypadku umowy agencyjnej, nie uprawnia do tego świadczenia. Taki pogląd wynika również z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2004r. ( II UK 246/03 publ. OSNP 2004/20/358), gdzie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku stwierdził, że ,,okres wykonywania czynności na podstawie umowy agencyjnej mimo, że objęty ubezpieczeniem, nie jest wliczany do okresu pracy w szczególnych warunkach, od osiągnięcia którego uzależnione jest uprawnienie do wcześniejszej emerytury”.

Dlatego też wszystkie argumenty apelującego zmierzające do wykazania, że pracował na warunkach wynikających z umowy o pracę pozostają bez znaczenia dla rozpoznania istoty sprawy.

Apelujący nie zawarł bowiem umowy o pracę a więc nie miał statusu pracownika w rozumieniu przepisu art.32 ustawy FUS. Wiązała go z (...) umowa agencyjna, która nie rodzi prawa do spornej emerytury.

Nie zmieniają tego poglądu argumenty apelującego o ochronie praw nabytych.

Sytuację prawną osób świadczących pracę na podstawie umów agencyjnych w zakresie ubezpieczeń społecznych regulowała ustawa z dnia 19 grudnia 1975r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz.U. 1975/45/232 ze zm.). Z przepisu art. 6 ust.1 pkt 4 ustawy wynikało, dla osób objętych ubezpieczeniem, prawo do emerytury, renty inwalidzkiej i renty rodzinnej.

Jednocześnie w przepisie art.15 ustawy zostały określone warunki jakie musi spełnić ubezpieczony, aby uzyskać prawo do emerytury. Jednakże wbrew temu co twierdzi apelujący, powołana ustawa nie regulowała prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Tak więc problem utraty praw nabytych nie występuje w rozpoznawanej sprawie.

Z dniem 1 stycznia 1999r. znowelizowano powołaną ustawę poprzez skreślenie między innymi przepisów art.6 i 15, jak również pozostałych przepisów regulujących prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Ta nowelizacja była związana z wejściem w życie nowej ustawy emerytalno- rentowej – z dnia 17 grudnia 1998r. którą ujednolicono system emerytalno – rentowy pracowników podlegających ubezpieczeniu społecznemu z tytułu umowy agencyjnej i umowy zlecenia.

Dlatego też należy stwierdzić, że prawo do emerytury dla osób ubezpieczonych z tytułu umowy agencyjnej, podlega przepisom ustawy FUS. Oznacza to, że apelujący nie może powoływać się na uchylone przepisy, które nie wywierają obecnie skutków prawnych.

W tej sytuacji odwoływanie się przez apelującego do akt osobowych pozostaje bez znaczenia, gdyż okoliczność zawarcia umowy agencyjnej jest bezsporna. Również informacje zawarte w piśmie apelującego z dnia 16.03.2012r. zmierzające do wykazania, że świadczył pracę na warunkach umowy o pracę, nie mogą prowadzić do uwzględnienia apelacji a to wobec faktu , że apelujący zawarł umowę agencyjną. Należy bowiem podkreślić, że wskazywanie przez apelującego na te elementy, nie zmienia charakteru prawnego umowy agencyjnej jak również nie ma wpływu na skutki prawne w sferze prawa do emerytury o obniżonym wieku emerytalnym.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie przepisu art.385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonego.

del. SSO Sylwia Dembska SSA Dorota Goss-Kokot SSA Marta Sawińska