Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 2 marca 2005 r.
I PK 271/04
Częściowa likwidacja szkoły, zmiany organizacyjne i zmiany planu nau-
czania uzasadniają rozwiązanie stosunku pracy na podstawie art. 20 ust. 1 pkt
2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z
2003 r. Nr 118, poz. 1112 ze zm.) tylko wówczas, gdy zadania szkoły wykony-
wane przez nauczyciela nie podlegają przekazaniu innej placówce oświatowej.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Zbigniew Hajn, Herbert Szurgacz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lutego 2005 r. sprawy
z powództwa Marii S. przeciwko Gimnazjum [...] w O.W. o przywrócenie do pracy i
zapłatę, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu z dnia 9 lutego 2004 r. [...]
1. u c h y l i ł zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację oraz poprze-
dzający go wyrok Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim z dnia 27 listopada
2003 r. [...] i przekazał sprawę temu Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpozna-
nia i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego;
2. o d r z u c i ł kasację w pozostałym zakresie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 27 listopada 2003
r. oddalił powództwo Marii S. przeciwko Szkole Podstawowej [...] w O.W. o przywró-
cenie do pracy i zapłatę. Sąd ten ustalił, że powódka była zatrudniona w pozwanej
Szkole od 1 września 1990 r. Otrzymała z mocy prawa „stopień nauczyciela miano-
wanego”. Ukończyła filologię polską i od początku zatrudnienia uczyła języka pol-
skiego. W roku szkolnym 2001/2002 uczyła tygodniowo 16 godzin języka polskiego,
2 godziny historii i prowadziła 1 godzinę wychowawczą. W roku szkolnym 2002/2003
w Szkole pozostały wyłącznie klasy V i VI. Powódce przydzielono 5 godzin języka
2
polskiego, 9 godzin historii, 3 godziny wyrównawcze z języka polskiego, 1 godzinę
wychowawczą i 2 godziny kółka przedmiotowego. W planie organizacji Szkoły na rok
2003/2004 dla powódki przeznaczono 5 godzin języka polskiego, 6 godzin historii i 1
godzinę zajęć wyrównawczych. W tym roku w Szkole pozostały 3 klasy VI, a dyrektor
Szkoły miała uczyć języka polskiego w 2 klasach po 5 godzin tygodniowo. Powódce
przydzielono wszystkie godziny nauczania historii. W związku z tymi planami wrę-
czono powódce 22 maja 2003 r. pismo, w którym podano, że „na podstawie art. 22
ust. 2 Karty Nauczyciela wypowiada się powódce warunki płacy i pracy z dniem
31.08.2003 r. za uprzednim 3 miesięcznym wypowiedzeniem i proponuje warunki
pracy i płacy na stanowisku nauczyciela języka polskiego i historii w wymiarze 12/18
z wynagrodzeniem proporcjonalnym do tego zatrudnienia”. Podano też, że „w przy-
padku braku zgody na wyżej wymienione warunki zastosowane zostaną przepisy art.
20 Karty Nauczyciela.” Powódka nie wyraziła zgody na zatrudnienie w niepełnym
wymiarze godzin ani na przeniesienie w stan nieczynny. Następnie, 29 czerwca 2003
r. doręczono powódce oświadczenie, w którym stwierdzono, że „w związku z niewy-
rażeniem zgody na zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy w roku szkol-
nym 2003/2004 na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 rozwiązuje się z powódką stosunek
pracy z dniem 31.08.2003 r.”
Powódka już na konferencji pedagogicznej w czerwcu 2002 r. uzyskała infor-
mację, że nie może liczyć na dalsze zatrudnienie. Szkoła przeznaczona została do
likwidacji i nie prowadzono do niej naboru uczniów. Początkowo wszystkie godziny
nauczania języka polskiego miała objąć dyrektorka Szkoły, a po obniżeniu jej przez
organ prowadzący szkołę tygodniowego wymiaru zajęć powstała możliwość zatrud-
nienia powódki w zmniejszonym wymiarze. Po wniesieniu przez powódkę odwołania
do Sądu, w toku pertraktacji ugodowych, Naczelnik Wydziału Oświaty Urzędu Miej-
skiego w O.W. pisemnie poinformował powódkę o wakatach w zakresie 12 godzin w
Szkole Podstawowej Nr 10 i 10 godzin w Szkole Podstawowej Nr 9 i zaproponował
powódce, aby skontaktowała się z dyrektorami tych Szkół, czego powódka nie uczy-
niła. Od 1 września 2003 r. trzech innych nauczycieli zostało zatrudnionych w zakre-
sie proponowanych powódce 12 godzin nauczania.
Sąd Rejonowy ocenił pismo dyrektora Szkoły z 20 maja 2003 r. jako wniosek o
wyrażenie przez powódkę zgody na ograniczenie wymiaru zatrudnienia, mimo że
miało ono formę oświadczenia o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy z zastoso-
waniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Za taką oceną, zdaniem Sądu,
3
przemawia oczekiwanie na ustosunkowanie się przez powódkę do propozycji oraz
zajęcie przez powódkę stanowiska przez napisanie na tym piśmie, że nie wyraża
zgody. Sąd uznał za zbędne ocenianie tego oświadczenia pracodawcy, skoro na-
stępnie doszło do „definitywnego wypowiedzenia stosunku pracy”. Pracodawca do-
konując tego wypowiedzenia nie naruszył „przepisów dotyczących rozwiązywania
umów o pracę w tym trybie”, gdyż nie było możliwości zatrudnienia powódki w peł-
nym wymiarze zajęć, co wiązało się z trwającym od kilku lat procesem likwidacji po-
zwanej Szkoły. Nastąpiło zmniejszenie liczby oddziałów, pozostał tylko jeden rocznik,
nie można więc było zapewnić powódce nauczania języka polskiego i historii w peł-
nym wymiarze zajęć, przy uwzględnieniu przydzielenia odpowiedniej liczby godzin
dyrektorce. Sąd ocenił dokonane wypowiedzenie na podstawie art. 45 § 1 k.p. w
związku z art. 91c Karty Nauczyciela. Konsekwencją oddalenia powództwa o przy-
wrócenie do pracy było oddalenie powództwa o wynagrodzenie za wrzesień, paź-
dziernik i listopad 2003 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 9 lutego 2004 r. oddalił apelację
powódki od omówionego wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim i od-
rzucił apelację skierowaną przeciwko Wydziałowi Edukacji Urzędu Miejskiego w O.W.
Sąd Okręgowy podzielił ustalenia dokonane przez Sąd pierwszej instancji oraz
wyprowadzone przezeń wnioski. Za nietrafny uznał zarzut powódki twierdzącej, że
nie można było rozwiązać z nią umowy o pracę, gdyż powinna być wcześniej prze-
niesiona do Gimnazjum [...]. Zdaniem Sądu drugiej instancji przepisy Karty Nauczy-
ciela ani żadne inne przepisy nie przewidują obowiązku przeniesienia nauczyciela do
innej szkoły przed rozwiązaniem z nim umowy o pracę. W tym kontekście Sąd przy-
wołał art. 18 i 22 Karty Nauczyciela. „Skuteczność rozwiązania umowy o pracę nie
jest uzależniona od obowiązku przeniesienia do innej szkoły w trybie tych przepi-
sów”. Jest w nich mowa o „możliwości” przeniesienia a nie o obowiązku. Decyzje w
tych sprawach podejmuje nie pracodawca lecz dyrektor szkoły, do której nauczyciel
ma być przeniesiony (art. 18 ust. 4) lub organ prowadzący szkołę (art. 22). Zdaniem
Sądu Okręgowego żadne przepisy nie przewidują obowiązku zatrudnienia w nowo
powstałych gimnazjach nauczycieli, którzy w związku z przekształceniami organiza-
cyjnymi nie będą mogli być zatrudnieni w dotychczasowych szkołach. Obowiązek taki
nie wynika z przepisów ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ani z
ustawy z dnia 8 stycznia 1999 r. - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolne-
go, jak również wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Naro-
4
dowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie sposobu i terminów dostosowania działal-
ności dotychczasowych szkół podstawowych do wymogów nowego systemu szkol-
nego oraz tworzenia gimnazjów. Sąd nie zgodził się też z twierdzeniem powódki o
przekształceniu Szkoły Podstawowej [...] w Gimnazjum [...], a tym samym przejęciu w
trybie art. 231
k.p. Gimnazjum zostało utworzone „od podstaw” jako całkowicie nowa
jednostka organizacyjna, całkowicie niezależna organizacyjnie od Szkoły Podstawo-
wej, realizuje ono zupełnie inny zakres zadań, co wynika z ustawy o systemie
oświaty. To, że niektórzy nauczyciele mogli zostać w nim zatrudnieni na zasadzie
przeniesienia wynika jedynie ze skorzystania z możliwości jaką daje Karta Nauczy-
ciela w sytuacji, gdy dyrektor Gimnazjum dobierając kadrę nauczycielską według
swego uznania wystąpił z taką propozycją. Nie wynika jednak stąd przejęcie nauczy-
cieli Szkoły Podstawowej [...] w trybie art. 231
k.p. Gdyby art. 231
k.p. mógł mieć w tej
sprawie zastosowanie „niepotrzebne byłoby przejmowanie czy też zawieranie z nau-
czycielami umów o pracę, gdyż z mocy prawa stawaliby się oni pracownikami Gim-
nazjum.”
Ponieważ powódka skierowała apelację również przeciwko Wydziałowi Edu-
kacji w Urzędzie Miasta O.W., który to podmiot nie był stroną w postępowaniu przed
Sądem pierwszej instancji i nie dotyczył go zaskarżony wyrok, Sąd Okręgowy odrzu-
cił apelację w tym zakresie.
Powódka wniosła kasację od tego wyroku, zaskarżając go w całości. Podnio-
sła zarzuty naruszenia art. 231
k.p. przez przyjęcie, że Gimnazjum [...] zostało utwo-
rzone „od podstaw” jako całkowicie nowa jednostka organizacyjna, całkowicie nieza-
leżna organizacyjnie od Szkoły Podstawowej [...], która realizuje zupełnie inny zakres
zadań, art. 20 Karty Nauczyciela przez przyjęcie, że nastąpiła częściowa likwidacja
szkoły, zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole
lub zmiany planu nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powódki w pełnym
wymiarze czasu zajęć, art. 18 Karty Nauczyciela przez przyjęcie, że ten przepis daje
możliwość swobodnego doboru kadry nauczycielskiej według swojego uznania bez
zastosowania jakichkolwiek kryteriów, a także przez przyjęcie, że przeniesienie nau-
czyciela w trybie tego przepisu powoduje nawiązanie nowego stosunku pracy oraz
art. 233 § 1 i art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 k.p.c. przez przekroczenie granic
swobodnej oceny dowodów i bezkrytyczne zaakceptowanie dokonanej przez Sąd
pierwszej instancji pobieżnej i wadliwej oceny (niewszechstronnej, nielogicznej,
sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego) zebranego w sprawie materiału,
5
pomimo iż powódka na wadliwość tej oceny wskazywała już w apelacji oraz niewyja-
śnienie w sposób dostateczny podstawy prawnej rozstrzygnięcia w uzasadnieniu wy-
roku. Powódka podniosła też zarzut naruszenia art. 24 i 32 Konstytucji Rzeczypo-
spolitej Polskiej. Wniosła o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie spawy
do ponownego rozpoznania Sądowi, który je wydał ewentualnie o uchylenie także
orzeczenia Sądu pierwszej instancji „i przekazanie sprawy do ponownego rozpozna-
nia temu samemu Sądowi”, a ponadto o zasądzenie kosztów postępowania.
W uzasadnieniu kasacji podniesiono, że Gimnazjum [...] zostało utworzone z
wykorzystaniem warunków materialnych i kadrowych Szkoły Podstawowej [...] w
O.W. Gimnazjum przejęło zadania w zakresie kształcenia i wychowania byłych klas
siódmych i ósmych. Klasy szóste przechodziły automatycznie wraz z nauczycielami
do Gimnazjum. Gimnazjum zajmuje cały dotychczasowy budynek Szkoły Podstawo-
wej [...] (pozostały tylko trzy klasy szóste). Cały majątek ruchomy w postaci pomocy
naukowych i sprzętu stał się własnością Gimnazjum. Wszyscy nauczyciele Szkoły
Podstawowej [...] byli sukcesywnie przenoszeni do Gimnazjum [...]. Przejęcie
wszystkich nauczycieli oprócz powódki ma charakter „wysoce dowolny i dyskryminu-
jący”. Powódka miała najwyższe kwalifikacje i najwięcej osiągnięć zawodowych
(uczniów wyróżniających się w olimpiadach i konkursach) oraz drugi po nauczycielce
Lidii S. staż pracy w tej placówce oświatowej. Sąd nie dysponował żadnym dowodem
potwierdzającym, że nastąpiła likwidacja Szkoły.
Strona pozwana wniosła o oddalenie kasacji. Podniosła, że nieprawdą jest, że
w Gimnazjum [...] znaleźli zatrudnienie wszyscy pracownicy Szkoły Podstawowej [...],
część nauczycieli pracuje w innych szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach
średnich. Dyrektor Gimnazjum stosował właściwe kryteria doboru pracowników, co
wykazała kontrola Urzędu Miejskiego. Twierdzenie powódki o jej osiągnięciach za-
wodowych jest - zdaniem strony pozwanej - „mocno naciągnięte”. Powódka miała
wiele kłopotów w pracy wychowawczej z uczniami. Gimnazjum [...] nie przejęło
Szkoły Podstawowej [...], a budynek nie jest własnością szkoły lecz Gminy i Miasta
O.W.
W toku postępowania kasacyjnego z dniem 31 sierpnia 2004 r. - pozwana
Szkoła Podstawowa [...] została zlikwidowana, co wynika z uchwały Rady Miejskiej
O.W. [...] z dnia 11 marca 1999 r. W związku z powyższym postępowanie kasacyjne
zostało zawieszone a następnie podjęte z udziałem Gimnazjum [...], które zostało
wskazane przez powódkę jako następca prawny zlikwidowanej strony pozwanej.
6
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Kasacja zasługuje na uwzględnienie, gdyż jej podstawy w zakresie naruszenia
art. 20 Karty Nauczyciela i art. 231
k.p. okazały się usprawiedliwione.
Przedmiotem rozpoznania jest żądanie przywrócenia do pracy oparte na za-
rzucie niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy z mianowania. Sądy
orzekające w tej sprawie bez dostatecznej precyzji określały podstawę zatrudnienia
powódki. Powódka, co było bezsporne była nauczycielem zatrudnionym na podsta-
wie mianowania (legitymuje się też stopniem awansu zawodowego nauczyciela mia-
nowanego). Roszczenie o przywrócenie do pracy mogłoby okazać się usprawiedli-
wione wówczas, gdyby nie zachodziły przesłanki z art. 20 Karty Nauczyciela, ko-
nieczne do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem mianowanym. Na tle stanu
faktycznego rozpoznawanej sprawy kilka kwestii prawnych wymaga rozważenia.
Dotyczy to przede wszystkim rozumienia pojęć użytych w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty
Nauczyciela: częściowej likwidacji szkoły, zmian organizacyjnych powodujących
zmniejszenie liczby oddziałów w szkole, zmian planu nauczania uniemożliwiających
dalsze zatrudnianie nauczyciele w szkole, a także relacji zachodzących między tym
przepisem a art. 231
k.p. Kwestie te ujawniły się w związku z wprowadzeniem zasad-
niczej reformy systemu szkolnego oraz nowelizacją art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczy-
ciela dokonaną ustawą z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczy-
ciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 239 ze zm.), pole-
gającą na wprowadzeniu możliwości rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem w
okolicznościach w nim opisanych, podczas gdy poprzednio można było w razie ich
zaistnienia przenieść nauczyciela w stan nieczynny, a rozwiązanie stosunku pracy z
nauczycielem następowało tylko na jego wniosek.
W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd co do tego, że przejście zakładu
pracy na innego pracodawcę - w rozumieniu art. 231
k.p. - następuje również w sytu-
acji przekazania innemu podmiotowi zadań wykonywanych przez dotychczasowego
pracodawcę. Ma to istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku pracodawców realizu-
jących zadania o charakterze niematerialnym. Przekazanie zadań innemu podmio-
towi może następować w rozmaitych okolicznościach i na podstawie różnorodnych
zdarzeń prawnych. Może ono mieć miejsce na podstawie czynności prawnej, ale
także na podstawie aktu prawnego, w tym również ustawy. Dzieje się tak zwłaszcza
7
w razie przekazania zadań o charakterze publicznym, do których należy zaliczyć za-
dania polegające na kształceniu i wychowywaniu dzieci i młodzieży. W takim przy-
padku ustawodawca, przekazując wykonywanie zadań o charakterze publicznym in-
nemu podmiotowi niż wykonujący je dotychczas, może uregulować następstwa tej
zmiany w sferze stosunków pracy. Taka sytuacja miała na przykład miejsce w
związku z reformą administracji publicznej. Przepisy wprowadzające tę reformę
(ustawa z dnia 13 października 1998 r. - Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.) zawierały
postanowienia dotyczące stosunków pracy pracowników zatrudnionych w likwidowa-
nych i przekształcanych urzędach i instytucjach. Nie stało się tak jednakże w przy-
padku reformy systemu szkolnego. Ustawa z dnia 8 stycznia 1999 r. - Przepisy
wprowadzające reformę ustroju szkolnego (Dz.U. Nr 12, poz. 96 ze zm.) zawiera je-
dynie regulację kilku aspektów dotyczących stosunków pracy nauczycieli dotychcza-
sowych publicznych szkół ponadpodstawowych, stanowiąc w art. 10c, że dyrektorzy
dotychczasowych publicznych szkół ponadpodstawowych przekształcanych w szkoły
ponadgimnazjalne są obowiązani, między innymi, sporządzić wykazy nauczycieli,
którzy w związku z przekształceniem nie będą mogli być zatrudnieni w pełnym wy-
miarze w szkole ponadgimnazjalnej, natomiast nauczyciele nieumieszczeni w tym
wykazie stają się pracownikami szkoły ponadgimnazjalnej z dniem przekształcenia.
Sytuacja nauczycieli przekształcanych i stopniowo likwidowanych szkół podstawo-
wych nie została uregulowana. Jedynie obowiązek sporządzenia wykazów nauczy-
cieli, którzy w związku z przekształceniami organizacyjnymi nie będą mogli być za-
trudnieni lub zatrudnieni w pełnym wymiarze zajęć został nałożony na dyrektorów
publicznych szkół podstawowych w § 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie sposobu i terminów dostosowania działalności
dotychczasowych szkół podstawowych do wymogów systemu szkolnego oraz two-
rzenia gimnazjów (Dz.U. Nr 14, poz. 124). Rozporządzenie to zostało wydane na
podstawie delegacji z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1999 r., wyżej wy-
mienionej. Delegacja ta nie obejmowała kwestii pracowniczych. Skoro tak się stało,
odpowiedzi na pytanie o wpływ reformy na stosunki pracy nauczycieli tych szkół na-
leży poszukiwać w przepisach Karty Nauczyciela i - przez odesłanie z jej art. 91c -
Kodeksu pracy. W rozpoznawanej sprawie stosunek pracy z mianowania został roz-
wiązany na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty w sytuacji, gdy w szkole pozostał
tylko jeden rocznik dzieci i zmniejszyła się - w porównaniu z poprzednim rokiem
szkolnym - liczba godzin nauczania. Wydawać mogłoby się, że taki stan faktyczny
8
odpowiada hipotezie normy art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty. Trzeba jednakże poczynić
istotne zastrzeżenia i rozróżnienia. Częściowa likwidacja szkoły, zmiany organizacyj-
ne i zmiany planu nauczania uzasadniają rozwiązanie stosunku pracy na podstawie
tego przepisu - zdaniem Sądu Najwyższego - tylko wówczas, gdy zadania w zakresie
kształcenia i wychowania dzieci na tym poziomie nie podlegają przekazaniu innej
placówce oświatowej. Miałoby to miejsce na przykład wtedy, gdy zmniejsza się liczba
dzieci zamieszkujących dany rejon szkolny albo gdy nastąpiło zaniechanie kształce-
nia w określonym kierunku lub na określonym poziomie. Takie zmiany mogłyby być
rozumiane jako wypełniające hipotezę normy art. 20 ust. 1 pkt 2. Jeżeli natomiast za-
danie polegające na kształceniu i wychowaniu dzieci zamieszkujących na danym
terenie przekazywane jest do innej placówki, mamy do czynienia z przejściem zakła-
du pracy na innego pracodawcę. W tym przypadku przekazanie materialnej bazy
kształcenia nie ma przesądzającego znaczenia, nie jest jednakże go pozbawione (a
w okolicznościach rozpoznawanej sprawy wymaga wzięcia pod rozwagę). Poglądy
takie były wypowiadane w orzecznictwie już na tle przekazania wychowania przed-
szkolnego w tak zwanych klasach zerowych ze szkół do przedszkoli. Tytułem przy-
kładu można wymienić orzeczenia z dnia 29 kwietnia 1993 r., I PZP 9/93 PS 1994 nr
2, s. 58, z dnia 18 lutego 1994 r., I PRN 2/94 (OSNAPiUS 1994 nr 1, poz. 6) i z dnia
1 października 1997 r., I PKN 301/97 (OSNAPiUS 1998 nr 14, poz. 425). Również
doktryna dopuszcza stosowanie konstrukcji przejścia zakładu pracy na innego praco-
dawcę w odniesieniu do przekazywania zadań publicznych polegających na kształ-
ceniu i wychowaniu dzieci i młodzieży. (por. np. A. Tomanek: Przejście zakładu pracy
na innego pracodawcę, Wrocław 2002) . W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości
Wspólnot Europejskich wydanym na tle dyrektywy 77/187, zastąpionej przez dyrek-
tywę 2001/23 prezentowany jest analogiczny pogląd (por. np. orzeczenie z 19 maja
1992 r., C - 29/91 w sprawie S.R.Stichting). Trzeba bowiem mieć na uwadze, że
przepisy regulujące kwestię transferu zakładu pracy mają charakter gwarancyjny, ich
celem jest ochrona pracowników przed niekorzystnymi dla nich skutkami różnorod-
nych przekształceń zakładów pracy. Z tego względu należy przyjąć, że przejście za-
kładu pracy na innego pracodawcę nie może stanowić uzasadnienia rozwiązania
stosunku pracy. Taka norma znalazła się w Kodeksie pracy w wyniku jego noweliza-
cji dokonanej ustawą z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy
oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 213, poz. 2081) ale pogląd taki ma
zastosowanie również do stanów faktycznych sprzed wejścia w życie tego przepisu.
9
Wypływa on z właściwego rozumienia dostatecznego uzasadnienia wypowiedzenia
jako warunku jego skutecznego dokonania (por. art. 45 § 1 k.p.).
Przedstawione rozważania prowadzą do niemożliwości zaakceptowania sta-
nowiska przedstawionego w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 2003 r., I
PK 523/02 (OSNP 2005 nr 1, poz. 3), zgodnie z którym reforma ustroju szkolnego,
będąca procesem dogłębnych zmian ustrojowych szkolnictwa, polegających między
innymi na utworzeniu - zamiast dotychczasowych szkół podstawowych - sześciolet-
nich publicznych szkół podstawowych i gimnazjów, nie może być traktowana jako
zwykłe przejęcie (w znaczeniu przedmiotowym) zakładu pracy lub jego części w ro-
zumieniu art. 231
k.p. przez nowo utworzone jednostki organizacyjne ani też jako
przejęcie zadań ze skutkami płynącymi z tego przepisu. Jest to, w każdym razie po-
gląd zbyt generalny. Może on być - w ocenie Sądu Najwyższego w składzie rozpo-
znającym niniejszą sprawę - uznany za trafny w pewnych sytuacjach faktycznych, w
których, jak wyżej wspomniano, nie następuje przejęcie zadań przez inny podmiot.
Skoro jednak ustawodawca reformujący ustrój szkolny nie uregulował wpływu doko-
nywanych zmian na stosunki pracy nauczycieli, należy wobec nich stosować ogólne
zasady, przy uwzględnieniu specyfiki zatrudnienia na podstawie mianowania (por.
art. 231
§ 5 k.p.).
W praktyce - co również dotyczy rozpoznawanej sprawy - może powstać trud-
ność z ustaleniem placówki, która przejęła zadania likwidowanej stopniowo (w sensie
prawnym) szkoły. Dla rozwikłania tej kwestii należy najpierw ustalić, z jaką częścią
szkoły związana była w przeważającym zakresie praca nauczyciela. Jeśli chodzi o
szkołę podstawową trzeba byłoby ustalić, czy powódka uczyła w klasach młodszych,
które to zadanie zostało przekazane do innej szkoły podstawowej, czy też w klasach
VII - VIII, czyli w zakresie kształcenia przekazanym do gimnazjum. Ta okoliczność
nie została dotąd wyjaśniona. Roszczenie powódki, skierowane obecnie przeciwko
Gimnazjum [...], podlegać będzie zatem ocenie pod kątem tego, czy gimnazjum to
przejęło zadania zlikwidowanej Szkoły Podstawowej [...] w zakresie w jakim powódka
je wykonywała przed rozwiązaniem z nią stosunku pracy. Gdyby tak było, nie można
byłoby uznać, że dostateczną podstawę rozwiązania stosunku pracy stanowił art. 20
ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela.
Z tych wszystkich względów zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok
Sądu Rejonowego podlegały uchyleniu na podstawie art. 39313
§ 1 k.p.c., a sprawa
przekazaniu do ponownego rozpoznania. Kasacja w zakresie zaskarżenia postano-
10
wienia o odrzuceniu apelacji zawartego w zaskarżonym wyroku podlegała natomiast
odrzuceniu jako niedopuszczalna (art. 3937
§ 2 k.p.c. w związku z art. 3935
k.p.c.); od
takiego rozstrzygnięcia służy bowiem zażalenie (art. 39318
§ 2 k.p.c.).
========================================