Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 30 CZERWCA 2005 R.
SNO 35/05
Zgodnie z treścią art. 127 u.s.p. rozstrzygnięcia zapadające w toku
postępowania dyscyplinarnego wymagają z urzędu uzasadnienia na piśmie.
Do rozstrzygnięć, o których mowa w wymienionym wyżej przepisie należy
zaliczyć także uchwały sądu dyscyplinarnego zapadające w trybie art. 129 –
131 u.s.p. Wprawdzie żaden przepis u.s.p. nie określa warunków jakim
powinno odpowiadać uzasadnienie uchwały sądu dyscyplinarnego, to
jednak nie oznacza to, że wymóg sporządzenia uzasadnienia na piśmie jest
tylko formalnym obowiązkiem spoczywającym na tym organie. Dlatego
uzasadnienie uchwały, podejmowanej w trybie art. 130 § 2 u.s.p., powinno
wskazywać jakimi przesłankami kierował się sąd dyscyplinarny
podejmując uchwałę.
Przewodniczący: sędzia SN Wiesław Błuś (sprawozdawca).
Sędziowie: SN Helena Ciepła, Mirosław Bączyk.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny na posiedzeniu bez udziału Zastępcy
Rzecznika Dyscyplinarnego, z udziałem protokolanta w sprawie sędziego Sądu
Okręgowego po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2005 r., w związku z
zażaleniem sędziego na uchwałę Sądu Apelacyjnego  Sądu Dyscyplinarnego z
dnia 13 maja 2005 r., sygn. akt (...) w przedmiocie zawieszenia sędziego w
czynnościach służbowych
uchwalił:
zaskarżoną u c h w a ł ę uchylić i sprawę p r z e k a z a ć Sądowi
Apelacyjnemu – Sądowi Dyscyplinarnemu d o p o n o w n e g o
r o z p o z n a n i a .
U z a s a d n i e n i e
Prezes Sądu Okręgowego w B., działając na podstawie art. 130 § 1 ustawy
z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98,
poz. 1070 ze zm.) zarządził w dniu 5 kwietnia 2005 r. natychmiastową przerwę
w czynnościach służbowych sędziego Sądu Okręgowego, z uwagi na istotne
interesy służbowe.
Sądem dyscyplinarnym właściwym do zbadania zasadności tego
zarządzenia, decyzją Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, został
wyznaczony Sąd Apelacyjny w A.
2
Uchwałą z dnia 13 maja 2005 r., sygn. akt (...), Sąd Apelacyjny – Sąd
Dyscyplinarny w A., na podstawie art. 130 § 2 cyt. wyżej ustawy postanowił
zawiesić sędziego Sądu Okręgowego w czynnościach służbowych.
W dniu 20 maja 2005 r. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wszczął
postępowanie dyscyplinarne i przedstawił sędziemu Sądu Okręgowego zarzuty
polegające na tym, że:
„w okresie od września 2003 r. do stycznia 2005 r. w B. uchybiła godności
zawodu sędziowskiego w ten sposób, że
 pomimo swoich i męża bliskich kontaktów z Prezesem Spółdzielni
Mieszkaniowej „P.(...)” w B. złożyła oświadczenie, iż nie łączą ją z Prezesem
tejże Spółdzielni żadne stosunki osobiste, które mogłyby wywołać uzasadnioną
wątpliwość co do jej bezstronności w sprawach toczących się przed Sądem
Okręgowym w B., w których stroną była Spółdzielnia Mieszkaniowa „P.(...)” w
B.,
 udzielała porad prawnych Prezesowi tejże Spółdzielni oraz
interweniowała o przyśpieszenie rozpoznania wniosku Spółdzielni
Mieszkaniowej „P.(...)” o rejestrację statutu w Wydziale Rejestrowym Sądu
Rejonowego w B.”
Zażalenie na uchwałę Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego wniosła
sędzia Sądu Okręgowego i zarzuciła tej uchwale „naruszenie norm prawa
krajowego (art. 237 § 7 i art. 238 § 3 k.p.k.) o ile materiały Prokuratury
Okręgowej w C. pochodziły z kontroli rozmów telefonicznych zarządzonej w
trybie procesowym bądź art. 19 ust. 15 i 17 ustawy o Policji i o ile była to
kontrola w trybie pozaprocesowym), a także art. 8 Konwencji o Ochronie Praw
Człowieka i Podstawowych Wolności poprzez oparcie zaskarżonej uchwały na
materiałach z kontroli rozmów telefonicznych, które to materiały w ogóle nie
mogły być wykorzystane w postępowaniu służbowym i z którymi Sąd
Dyscyplinarny nie miał prawa zapoznawać się. Nadto powyższe materiały nie
zostały w żadnej mierze zweryfikowane, co do ich prawdziwości i
wiarygodności oraz co do tego czy zostały uzyskane w sposób przewidziany
prawem i odpowiadają wymogom procesowym”. Skarżąca podniosła także
niemożność odniesienia się do motywów jakimi kierował się sąd pierwszej
instancji, a to z uwagi na „bardzo skąpe uzasadnienie zaskarżonej uchwały”. Z
tych powodów sędzia Sądu Okręgowego wniosła o zmianę zaskarżonej uchwały
poprzez uchylenie orzeczenia o zawieszeniu w czynnościach służbowych oraz
stwierdzenie naruszenia art. 8 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i
Podstawowych Wolności w niniejszej sprawie oraz wskazanie sposobu
naprawienia naruszenia.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Apelacyjnego w D. w piśmie
adresowanym do Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego wniosła o
nieuwzględnienie zażalenia i utrzymanie w mocy zaskarżonej uchwały, zaś
sędzia Sądu Okręgowego oraz jej obrońca wnieśli, w toku posiedzenia
3
odwoławczego, o uwzględnienie zażalenia i uchylenie uchwały sądu pierwszej
instancji.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Podniesiony w uzasadnieniu zażalenia oraz podtrzymany w toku
posiedzenia odwoławczego zarzut braku możliwości odniesienia się do
motywów jakimi kierował się sąd pierwszej instancji wydając zaskarżoną
uchwałę, zważywszy na lakoniczność uzasadnienia, jest w pełni zasadny i tak
istotny, że Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny, na podstawie art. 436 k.p.k. w
zw. z art. 128 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, zwanej dalej
u.s.p., ograniczył rozpoznanie środka odwoławczego do tego właśnie zarzutu ,
bowiem okazało się to wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie w
tej sytuacji pozostałych zarzutów byłoby przedwczesne.
Zgodnie z treścią art. 127 u.s.p. rozstrzygnięcia zapadające w toku
postępowania dyscyplinarnego wymagają z urzędu uzasadnienia na piśmie. Do
rozstrzygnięć, o których mowa w wymienionym wyżej przepisie należy zaliczyć
także uchwały sądu dyscyplinarnego zapadające w trybie art. 129  131 u.s.p.
Wprawdzie żaden przepis u.s.p. nie określa warunków jakim powinno
odpowiadać uzasadnienie uchwały sądu dyscyplinarnego, to jednak nie oznacza
to, że wymóg sporządzenia uzasadnienia na piśmie jest tylko formalnym
obowiązkiem spoczywającym na tym organie. Nie ulega przecież najmniejszej
wątpliwości, że zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych jest decyzją
procesową o niezwykłej doniosłości i to zarówno z uwagi na szeroko rozumiany
interes wymiaru sprawiedliwości jak i jej znaczenia dla samego sędziego, wobec
którego taka decyzja zapada. Dlatego też uzasadnienie uchwały, podejmowanej
w trybie art. 130 § 2 u.s.p., powinno wskazywać jakimi przesłankami kierował
się sąd dyscyplinarny podejmując stosowną uchwałę. Powołany wyżej przepis
określa, że przyczyną zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych może
być schwytanie go na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa, albo jeżeli ze
względu na rodzaj czynu dokonanego przez sędziego powaga sądu lub istotne
interesy służbowe wymagają natychmiastowego odsunięcia sędziego od
wykonywania obowiązków służbowych. Podjęcie decyzji o zastosowaniu tego
środka wobec sędziego wymaga wielkiej ostrożności i rozwagi oraz powinno
być uznane za czynność nadzwyczajną, za dokonaniem której przemawia
wzgląd na dużą szkodliwość czynu i stopień zawinienia albo wzgląd na
wyjątkowo negatywny odbiór społeczny zachowania sędziego (por.
T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski: Komentarz do prawa o ustroju sądów
powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, Warszawa 2002, s.
388). Uzasadnienie zaskarżonej uchwały sądu pierwszej instancji nie zawiera
żadnych rozważań w tej materii, ograniczając się jedynie do stwierdzenia, że jej
podjęcie jest „celowe”. Doszło zatem do rażącej obrazy przepisów
postępowania, a mianowicie art. 127 u.s.p., co mogło mieć wpływ na treść
zapadłej uchwały. W tej sytuacji sąd odwoławczy nie mając możliwości
4
poznania wyczerpujących motywów decyzji o zawieszeniu sędziego w
czynnościach służbowych nie mógł dokonać skutecznej kontroli instancyjnej
zaskarżonej uchwały.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w A. po ponownym rozpoznaniu
sprawy powinien, bez względu na to jaką ostatecznie decyzję podejmie, tak
uzasadnić podjętą uchwałę, aby było możliwe poznanie przesłanek, którymi
kierował się wydając rozstrzygnięcie w sprawie.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł
jak na wstępie.