Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 16 grudnia 2005 r.
II PZ 45/05
1. Strona, która z żądaniem doręczenia wyroku sądu drugiej instancji z
uzasadnieniem wystąpiła przed jego ogłoszeniem, nie jest uprawniona do wnie-
sienia skargi kasacyjnej (art. 3985
§ 1 w związku z art. 387 § 3 k.p.c.).
2. Przepis art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. nie odnosi się do udziału sędziego w wy-
daniu orzeczenia w postępowaniu dotyczącym badania dopuszczalności skargi
kasacyjnej.
Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Andrzej Wasilewski,
Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 grudnia
2005 r. sprawy z powództwa Marka M. przeciwko Firmie „S.-L.” Janina W. w W. o
ustalenie stosunku pracy, na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy z dnia 21 czerwca
2005 r. [...]
o d d a l i ł zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2005 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Świdnicy odrzucił skargę kasacyjną Marka M. od wyroku
tego Sądu z dnia 28 kwietnia 2005 r., którym oddalono apelację powoda w sprawie o
ustalenie istnienia stosunku pracy.
Sąd Okręgowy wskazał, iż postanowieniem z dnia 6 maja 2005 r. odrzucono -
jako przedwczesny - wniosek powoda z dnia 25 kwietnia 2005 r. o doręczenie wyro-
ku Sądu drugiej instancji wraz z uzasadnieniem. Zażalenie powoda na powyższe
postanowienie zostało - jako niedopuszczalne - odrzucone postanowieniem z dnia 18
maja 2005 r. Powód w dniu 30 maja 2005 r. wniósł skargę kasacyjną. W tej sytuacji,
skoro warunkiem skutecznego wniesienia skargi kasacyjnej jest uprzednie otrzyma-
2
nie przez stronę odpisu wyroku sądu drugiej instancji z uzasadnieniem (art. 3985
§ 1
k.p.c.), przeto strona, która zaniechała wystąpienia z powyższym żądaniem, nie jest
uprawniona do wniesienia skargi. Jeżeli bowiem nie doręczono odpisu wyroku z uza-
sadnieniem, dwumiesięczny termin do wniesienia skargi nie może rozpocząć biegu,
a tym samym niemożliwe jest jej wniesienie.
Zażalenie na powyższe postanowienie (nazwane „skargą”) wniósł powód, za-
rzucając naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. w
związku z art. 48 § 3 k.p.c., poprzez „dopuszczenie do orzekania sędziów, którzy w
przedmiotowej sprawie orzekali”. Powód wskazał, iż o odrzuceniu skargi kasacyjnej
orzekali między innymi sędziowie biorący udział w wydaniu wskazanych wyżej po-
stanowień z dnia 6 maja i 18 maja 2005 r. W zażaleniu wyrażony został również po-
gląd, że wniosek „o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem w przypadku nieko-
rzystnego rozstrzygnięcia dla strony”, zgłoszony do protokołu rozprawy przed zapad-
nięciem orzeczenia, uznać należy za skutecznie złożone żądanie doręczenia wyroku
wraz z uzasadnieniem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia zaskarżonym postanowieniem art. 48 §
1 pkt 5 i § 3 k.p.c. Zgodnie z art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. wyłączeniu z mocy ustawy podle-
ga sędzia, który w niższej instancji brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia.
Przepis ten dotyczy więc sytuacji, gdy w składzie rozpoznającym skargę kasacyjną w
Sądzie Najwyższym znalazłby się sędzia, który brał udział w wydaniu zaskarżonego
wyroku w instancji niższej. Taka sytuacja w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi.
Odrzucenie skargi kasacyjnej ze względu na jej niedopuszczalność na podstawie art.
3986
§ 2 k.p.c. nie ma nic wspólnego z rozpatrywaniem jej zasadności, a stanowi je-
dynie skutek formalnego badania dopuszczalności skargi kasacyjnej, między innymi
co do tego, czy został zachowany termin do jej wniesienia. Ocena dopuszczalności
skargi kasacyjnej - stosownie do art. 3986
§ 2 k.p.c. - w pierwszej kolejności należy
do sądu drugiej instancji, a więc tej samej, w której zostało wydane orzeczenie za-
skarżone kasacją. Przepis art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. nie odnosi się natomiast w jakim-
kolwiek zakresie do udziału sędziego w wydaniu orzeczenia w postępowaniu mię-
dzyinstancyjnym. Zarzut naruszenia przez Sąd drugiej instancji art. 48 § 3 k.p.c. jest
niezrozumiały. Zgodnie z powołanym unormowaniem sędzia, który brał udział w
3
wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie, nie może orzekać co do tej
skargi. Przedmiotu rozpoznania w niniejszej sprawie nie stanowi skarga o wznowie-
nie postępowania, a tym samym powołany przepis nie znajduje zastosowania.
Błędny jest również pogląd skarżącego, iż wniosek o doręczenie orzeczenia z
uzasadnieniem złożony przed ogłoszeniem sentencji orzeczenia wywołuje skutki pro-
cesowe. Zgodnie z art. 3985
§ 1 k.p.c. skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wy-
dał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzecze-
nia z uzasadnieniem stronie skarżącej. Oznacza to, że warunkiem formalnym, doty-
czącym zachowania terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, jest wcześniejsze wy-
stąpienie przez stronę skarżącą z wnioskiem o doręczenie jej odpisu orzeczenia z
uzasadnieniem stosownie do art. 387 § 3 k.p.c. Wniosek o doręczenie orzeczenia z
uzasadnieniem (tzw. zapowiedź skargi kasacyjnej) należy zgłosić w terminie tygo-
dniowym od ogłoszenia sentencji orzeczenia. Termin tygodniowy na zgłoszenie
wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem rozpoczyna bieg od chwili ogło-
szenia sentencji orzeczenia. A zatem wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem
może być skutecznie złożony dopiero po ogłoszeniu sentencji wyroku, zaś wniosek
złożony przed ogłoszeniem sentencji orzeczenia jest przedwczesny i nie wywołuje
skutków procesowych, w tym zwłaszcza skutku w postaci otwarcia terminu do wnie-
sienia skargi kasacyjnej.
Strona, która zaniechała wystąpienia z żądaniem doręczenia orzeczenia z
uzasadnieniem w terminie tygodniowym, licząc od chwili ogłoszenia sentencji orze-
czenia, nie jest uprawniona do wniesienia skargi kasacyjnej. Regulację zawartą w
art. 3985
§ 2 k.p.c. należy rozumieć w ten sposób, że termin dwumiesięczny liczony
jest od doręczenia orzeczenia dokonanego w sposób prawidłowy, tj. zgodnie z wy-
maganiami przewidzianymi w art. 387 § 3 k.p.c. To zaś oznacza, że tylko wtedy, gdy
strona zażądała w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji doręczenia jej
orzeczenia z uzasadnieniem, można mówić, iż spełnione zostało wstępne wymaga-
nie dla powstania możliwości wniesienia skargi kasacyjnej. W razie gdy z takim żą-
daniem nie wystąpiła w ogóle bądź też wystąpiła z nim przed ogłoszeniem sentencji
orzeczenia lub występując z nim przekroczyła siedmiodniowy termin do zgłoszenia
żądania doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem, termin dwóch miesięcy przewidzia-
ny w art. 3985
§ 1 k.p.c. w ogóle nie może rozpocząć swojego biegu, a tym samym
niemożliwe jest wniesienie skargi kasacyjnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 15 września 2000 r., I PKN 406/00, OSNAPiUS 2002 nr 8, poz. 190).
4
W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, iż powód wniosek o doręcze-
nie odpisu wyroku z uzasadnieniem złożył w dniu 25 kwietnia 2005 r., a więc w dacie
poprzedzającej ogłoszenie sentencji wyroku, które nastąpiło w dniu 28 kwietnia 2005
r.
W tych warunkach zażalenie powoda podlega oddaleniu na podstawie art.
39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
========================================