Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III UK 132/05
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 stycznia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Józef Iwulski
SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku W. W.
przeciwko Wojskowemu Biuru Emerytalnemu w S.
o wysokość emerytury.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 6 stycznia 2006 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 30 marca 2005 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i zmienia wyrok Sądu Okręgowego -
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. z dnia 24 lutego
2004 r. w ten sposób, że oddala odwołanie wnioskodawcy od
decyzji Wojskowego Biura Emerytalnego w S. z dnia 9 grudnia
2003 r.
2
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 30 marca 2005 r. oddalił apelację organu
rentowego – Wojskowego Biura Emerytalnego w S. od wyroku Sądu Okręgowego –
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. z dnia 24 lutego 2004 r.
zmieniającego decyzję organu rentowego z dnia 9 grudnia 2003 r. i
zobowiązującego ten organ do ponownego przeliczenia wysokości emerytury
wojskowej dla wnioskodawcy – W. W. przy uwzględnieniu jej podwyższenia o 1%
podstawy wymiaru za każdy rok służby wojskowej pełnionej w latach 1977-1978 w
składzie personelu latającego w samolotach odrzutowych dodźwiękowych, bowiem
w czasie nauki w wojskowej szkole lotniczej w 1977 r. wnioskodawca osiągnął nalot
83,42 godzin na samolotach odrzutowych dodźwiękowych, natomiast w 1978 r.
75,33 godzin nalotu na samolotach odrzutowych dodżwiękowych; w ocenie Sądu
Okręgowego, analiza obowiązujących przepisów art. 15 ust. 2 pkt 2 oraz art. 32
ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy
zawodowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 108 ze
zm.) wskazuje na to, że sformułowane w § 1 ust. 2 pkt 1 lit. a rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 27 lutego 1995 r. w sprawie szczegółowych warunków
podwyższania emerytur wojskowych (Dz. U. Nr 21, poz. 110 ze zm.) warunki –
ograniczające możliwość podwyższenia emerytury wojskowej w sytuacjach w tych
przepisach wymienionych tylko do okresów zawodowej służby wojskowej –
wykracza poza delegację wynikającą z art. 15 ust. 6 ustawy o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ponieważ art. 15 ust. 2 tej
ustawy zawierający uregulowania dotyczące podwyższenia emerytury za każdy rok
służby na samolotach naddźwiękowych o 2% podstawy wymiaru oraz za każdy rok
służby na pozostałych samolotach śmigłowcach o 1% - tego rodzaju ograniczenia
nie zawiera. Ten pogląd prawny Sądu Okręgowego podzielił Sąd Apelacyjny, który
w konsekwencji w uzasadnieniu wyroku stwierdził w szczególności, iż „w niniejszej
sprawie nie może mieć zastosowania sprzeczny z ustawą zapis § 1 ust. 2 pkt 1 lit. a
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lutego 1995 r. w sprawie szczegółowych
warunków podwyższania emerytur wojskowych ograniczających prawo do
podwyższania emerytury wojskowych wyłącznie do okresów pełnienia zawodowej
służby wojskowej.”
3
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 30
marca 2005 r. pełnomocnik organu rentowego zarzucił „błędną wykładnię przepisu
§ 1 ust. 2 pkt 1 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lutego 1995 r. w
sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur wojskowych (Dz. U. Nr
21, poz. 110 ze zm.) w związku z art. 15 ust. 2 i 6 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r.
o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004
r. Nr 8, poz. 66 ze zm.), skutkującą uznaniem, iż wymieniony przepis
rozporządzenia Rady Ministrów jest sprzeczny z powołaną wojskową ustawą
emerytalną i w sposób niedopuszczalny zmienia przepisy tej ustawy. Zdaniem
organu pozwanego, prawidłowe zastosowanie wskazanych przepisów ma na celu
podwyższanie emerytur za okres zawodowej służby wojskowej, pełnionej w
szczególnych warunkach. Nie zmienia to zasad przewidzianych przepisami
wojskowej ustawy emerytalnej, ponieważ ustawa ta wyraźnie określa zakres
podmiotowy świadczeniobiorców. Należy zatem przyjąć, iż wymieniony przepis
rozporządzenia Rady Ministrów ustala podwyższanie emerytur, uwzględniając
okresy zawodowej służby wojskowej. Ustawowe określenie ‘szczegółowe warunki’
pozostawia Radzie Ministrów ustalenie warunków pełnienia zawodowej służby
wojskowej – art. 15 ust. 6, za które nie sposób uznać warunków sprzed okresów
zawodowej służby wojskowej” ( w tym kontekście, w uzasadnieniu kasacji skarżący
wskazał również na treść uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca
1998 r., sygn. akt III ZP 17/98 – OSNAPiUS z 1999 r. nr 1 poz. 20). W
konsekwencji, w kasacji sformułowany został wniosek o zmianę zaskarżonego
wyroku w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepisy ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1994 r. Nr 10, poz. 36 ze zm. –
obecnie jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 ze zm. – powoływanej nadal
jako: ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin)
określają zasady zaopatrzenia emerytalnego z tytułu „zawodowej służby wojskowej”
w rozumieniu art. 12 i art. 13 tej ustawy. Dotyczy to również do przepisów art. 15
4
ust. 2 i ust. 3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich
rodzin, które określają zasady podwyższania emerytury żołnierza zawodowego,
oraz art. 15 ust. 6 tej ustawy, na podstawie którego Rada Ministrów zobowiązana
została do określenia w drodze rozporządzenia „szczegółowych warunków
podwyższania emerytury, o których mowa w ust. 2 i 3”. Oznacza to w konsekwencji,
że – wydane na podstawie upoważnienia wynikającego z art. 15 ust. 6 ustawy o
zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin – przepisy
rozporządzenia Rady z dnia 27 lutego 1995 r. w sprawie szczegółowych warunków
podwyższania emerytur wojskowych (Dz. U. Nr 21, poz. 110 ze zm.) w żadnym
razie nie mogły obejmować innych rodzajów służby poza ‘zawodową służbą
wojskową’, o której mowa jest w art. 12 i art. 13 tej ustawy, co też wyraźnie i
zgodnie z upoważnieniem ustawowym wynika między innymi także z literalnego
brzmienia dyspozycji § 1 ust. 2 pkt 1 lit. a) tego rozporządzenia: „Emeryturę
wojskową podwyższa się o 1% podstawy wymiaru za każdy pełny rok zawodowej
służby wojskowej pełnionej bezpośrednio w składzie personelu latającego na
samolotach odrzutowych, jeżeli żołnierz wykonał nie mniej niż 30 godzin lotów w
ciągu roku.” Natomiast oczywiście błędny okazał się pogląd prawny wyrażony w
uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 24 lutego 2004 r., podzielony następnie w pełni również przez Sąd
Apelacyjny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku z dnia 30 marca 2005 r., wedle
którego w rozpoznawanej sprawie „nie może mieć zastosowania sprzeczny z
ustawą zapis § 1 ust. 2 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lutego
1995 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur wojskowych
ograniczających prawo do podwyższania emerytury wyłącznie do okresów
pełnienia zawodowej służby wojskowej.” W konsekwencji, nietrafne okazały się
również podjęte w rozpoznawanej sprawie rozstrzygnięcia prawne Sądów obu
instancji, które podjęte zostały w nawiązaniu do przyjętej przez te Sądy błędnej
interpretacji obowiązujących w tym względzie przepisów prawnych.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. art. 39816
k.p.c. orzekł jak w sentencji.
5
Teza:
§ 1 ust. 2 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Rady z dnia 27 lutego 1995 r. w
sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur wojskowych (Dz. U. Nr
21, poz. 110 ze zm.), wydanego na podstawie upoważnienia ustawowego
6
zawartego w art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1994 r. Nr 10, poz. 36
ze zm.), jest zgodne z przepisami tej ustawy i dotyczy wyłącznie ‘zawodowej służby
wojskowej’ (art. 12 i art. 13 tej ustawy).