Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 16 stycznia 2006 r.
II PZ 60/05
Niedopuszczalne jest wezwanie pełnomocnika będącego adwokatem do
uzupełnienia sporządzonej przez niego apelacji przez oświadczenie, czy wyrok
jest zaskarżony w całości czy w części. Sąd pierwszej instancji jest obowiązany
odrzucić apelację niespełniającą tego wymagania (art. 3701
w związku z art. 368
§ 1 pkt 1 k.p.c.).
Przewodniczący SSN Barbara Wagner, Sędziowie SN: Roman Kuczyński,
Andrzej Wróbel (sprawozdawca)
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 stycznia
2006 r. sprawy z powództwa Urszuli C., Zenona C. przeciwko Hucie Szkła U. S o
sprostowanie protokołu powypadkowego, na skutek zażalenia powodów na posta-
nowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z
dnia 30 września 2005 r., [...]
o d d a l i ł zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Pełnomocnik powodów-adwokat wniósł apelację od wyroku Sądu Rejonowego
w Chodzieży ( błędnie oznaczonej w apelacji jako Trzcianka) z dnia 24 maja 2005 r.
[...].
Zarządzeniem z dnia 23 sierpnia 2005 r. Sądu Okręgowego-Sądu Pracy w
Poznaniu zwrócono akta sprawy do Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Chodzieży ce-
lem ustalenia, czy apelacja pełnomocnika powodów nie jest dotknięta brakami for-
malnymi oraz ewentualnego zastosowania art. 370 1
k.p.c ze względu na brak
oświadczenia, czy wyrok jest zaskarżony w całości czy w części. Zarządzeniem tego
Sądu Rejonowego z dnia 29 sierpnia 2005 r. wezwano powodów do uzupełnienia
braków formalnych apelacji w terminie 7 dni przez oświadczenie, czy wyrok z dnia 24
maja 2005 r. ( w zarządzeniu podano błędną datę 16 czerwca 2005 r.) jest zaskarżo-
2
ny w całości czy w części, pod rygorem odrzucenia apelacji. Pełnomocnik powodów
pismem z dnia 1 września 2005 r. poinformował Sąd, że wyrok z dnia 16 czerwca
2005 r. jest zaskarżony przez stronę powodową w całości.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy w Poznaniu postanowieniem z dnia 30 września
2005 r. [...] odrzucił apelację. Sąd zważył, że stosownie do brzmienia art. 368 § 1 pkt
1 k.p.c. apelacja powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma pro-
cesowego, a ponadto zawierać - między innymi - oznaczenie wyroku, od którego była
wniesiona, ze wskazaniem czy jest on zaskarżony w całości czy w części. Jest nie-
wątpliwe, że w niniejszej sprawie apelacja sporządzona przez pełnomocnika powo-
dów dotknięta była brakiem formalnym w postaci braku wskazania czy strona za-
skarża wyrok w całości czy w części. W ocenie Sądu, gdy apelacja jest sporządzona
przez fachowego pełnomocnika, jest to brakiem nieusuwalnym. Sąd Rejonowy zatem
błędnie wezwał pełnomocnika powodów, będącego adwokatem, do złożenia oświad-
czenia w przedmiocie zakresu zaskarżenia wyroku. Zgodnie z przepisem art. 370 1
k.p.c Sąd powinien był odrzucić apelację pełnomocnika powódki. Sąd Okręgowy na
podstawie art. 373 k.p.c. w związku z art. 370 1
k.p.c odrzucił apelację.
W zażaleniu na powyższe postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy w
Poznaniu pełnomocnik powodów domaga się uchylenia zaskarżonego postanowie-
nia. W ocenie powodów usunięcie braków formalnych apelacji w terminie wskazanym
przez Sąd pierwszej instancji powoduje, że apelacja spełnia wszystkie wymogi for-
malne i jako taka powinna być rozpoznana przez Sąd drugiej instancji. Ponadto za-
rzucił, że skoro Sąd drugiej instancji zwrócił akta sprawy Sądowi pierwszej instancji w
celu zbadania, czy apelacja nie ma wad formalnych i we własnym zakresie nie od-
rzucił tej apelacji, to późniejsze jej odrzucenie już po uzupełnieniu braków, „wydaje
się być bezzasadne”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
1. Przepis art. art. 370 1
k.p.c. został dodany ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o
zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 172 poz. 1804), która zgodnie z jej art. 13 weszła w życie z dniem 5 lutego
2005 r., a zatem przepis art. 370 1
k.p.c. ma zastosowanie w niniejszej sprawie.
Przepis ten stanowi, że apelację sporządzoną przez adwokata, radcę prawnego lub
rzecznika patentowego, niespełniającą wymagań określonych w art. 368 § 1 pkt 1-3 i
3
pkt 5, sąd pierwszej instancji odrzuca bez wzywania do usunięcia tych braków, za-
wiadamiając o tym właściwy organ samorządu zawodowego, do którego należy peł-
nomocnik.
2. Przepis art. 370 1
k.p.c. jest przepisem pragmatycznie jasnym, który po-
nadto zobowiązuje sąd pierwszej instancji do odrzucenia z urzędu, bez wzywania do
usunięcia braków, apelacji sporządzonej przez adwokata, radcę prawnego lub rzecz-
nika patentowego w wypadku stwierdzenia przez ten sąd, że apelacja nie spełnia
wymagań określonych w art. 368 § 1 pkt 1-3 i pkt 5 k.p.c. Sąd pierwszej instancji od-
rzucając na tej podstawie apelację jest ponadto obowiązany zawiadomić o tym wła-
ściwy organ samorządu zawodowego, do którego należy pełnomocnik.
3. W rozpoznawanej sprawie jest niesporne, że apelacja sporządzona przez
pełnomocnika powodów nie spełniała wymagania określonego w art. 368 § 1 pkt 1
k.p.c., ponieważ nie zawierała wskazania, czy wyrok Sądu pierwszej instancji jest
zaskarżony w całości lub w części. Sąd pierwszej instancji był zatem prawnie zobo-
wiązany do odrzucenia apelacji na podstawie art. 370 1
k.p.c. bez wzywania adwo-
kata będącego pełnomocnikiem powodów do uzupełnienia tego braku w terminie
siedmiu dni, czego jednak nie uczynił wbrew wyraźnemu i niebudzącemu wątpliwości
brzmieniu powołanego przepisu. Należy przyjąć, mając na uwadze cel i funkcję prze-
pisu art. 370 1
k.p.c., jaką jest zapewnienie wysokiego poziomu apelacji jako środka
zaskarżenia, a przez to zwiększenie szans na jej uwzględnienie przez Sąd drugiej
instancji, a w konsekwencji wzmożenie ochrony prawnej powodów, że w sytuacji
określonej w art. 370 1
k.p.c., niedopuszczalne jest wezwanie - przez sąd pierwszej
instancji - adwokata do uzupełnienia braków sporządzonej przez niego apelacji po-
przez oświadczenie, czy wyrok Sądu pierwszej instancji jest zaskarżony w całości lub
w części. Tymczasem w rozpoznawanej sprawie, Sąd pierwszej instancji nie tylko nie
dostrzegł wskazanego braku apelacji, ale po zwróceniu przez Sąd drugiej instancji
akt sprawy celem ustalenia, czy apelacja pełnomocnika powodów nie jest dotknięta
brakami formalnymi oraz ewentualnego zastosowania art. 370 1
k.p.c ze względu na
brak oświadczenia, czy wyrok jest zaskarżony w całości lub w części - stwierdził ten
brak, lecz wbrew temu przepisowi i wyraźnej sugestii Sądu drugiej instancji nie od-
rzucił apelacji powodów.
4. Sąd drugiej instancji, który odrzucił apelację z przyczyny określonej w art.
3701
k.p.c., nie zawiadomił o tym właściwego organu samorządu adwokackiego, do
którego należy pełnomocnik powodów, mimo że taki obowiązek wynika wprost z tre-
4
ści przepisu, który stanowił podstawę prawną zaskarżonego postanowienia. Biorąc
jednakże pod rozwagę szczególne okoliczności niniejszej sprawy, uchylanie tylko z
tego powodu zaskarżonego postanowienia byłoby nieproporcjonalne w stosunku do
celu, jakiemu służy instytucja prawna zawiadamiania właściwych organów samorzą-
du adwokackiego o sporządzeniu przez adwokata apelacji niespełniającej wymagań
określonych w art. 368 § 1 pkt 1-3 i pkt 5 k.p.c.
5. Należy mimo to podkreślić, że niesumienność i niestaranność pełnomocnika
w rozpoznawanej sprawie polega nie tylko na tym, że nie oznaczył w sporządzonej
przez siebie apelacji czy wyrok jest zaskarżony w całości lub w części, lecz także na
tym, że błędnie oznaczył w tej apelacji Sąd pierwszej instancji jako Sąd Rejonowy w
Trzciance. Ponadto, pełnomocnik próbuje w niniejszym zażaleniu skutki własnego
zaniedbania przerzucić na Sąd drugiej instancji, który rzeczywiście popełnił oczywi-
stą, wskazaną w zażaleniu, omyłkę w sentencji i uzasadnieniu zaskarżonego posta-
nowienia, stwierdzając, że apelacja powodów została wniesiona od wyroku Sądu
Rejonowego w Trzciance, gdy tymczasem apelacja powodów była wniesiona od wy-
roku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Chodzieży w sprawie [...]. Błąd Sądu drugiej
instancji nie ma jednak wpływu na tok niniejszego postępowania i zapadłe w nim roz-
strzygnięcie.
Biorąc powyższe pod rozwagę, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================