Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 76/05
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krystyna Bednarczyk (przewodniczący)
SSN Zbigniew Hajn
SSA Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku K. O.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o ubezpieczenie społeczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 18 stycznia 2006 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 29 sierpnia 2005 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
wnioskodawcy K. O. jako wniesioną po terminie.
W sprawie organ rentowy odmówił ubezpieczenia społecznego
zainteresowanej D. K. z tej przyczyny, że zawarła z K. O. umowę o pracę dla
pozoru celem uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Sąd Okręgowy
w S. wyrokiem z dnia 29.09.2003r. oddalił odwołanie K. O. od tej decyzji. Po
ogłoszeniu wyroku złożył on wniosek o doręczenie uzasadnienia wyroku. Sąd
Okręgowy wysłał je wnioskodawcy przesyłką pocztową na adres podany przezeń w
odwołaniu „D. 10, 76-211 O.” i po dwukrotnym awizowaniu przesyłka pozostawiona
2
została w aktach ze skutkiem doręczenia w dniu 19.02.2004r. Wnioskodawca w
dniu 20.04.2004r. stawił się do Sądu Okręgowego i uzyskał odpis wyrok z
uzasadnieniem. Apelację wniósł w dniu 4.05.2004r.
Sąd Apelacyjny zaskarżonym postanowieniem odrzucił apelację na podstawie
art. 373 k.p.c. jako wniesioną po terminie. Stwierdził, że wyrok z uzasadnieniem
został doręczony wnioskodawcy po dwukrotnym awizowaniu przez pocztę (w
dniach 4. i 12.02.2004r.) w dniu 19.02.2004r. w trybie art. 139 § 1 k.p.c. i przepisów
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17.06.1999r. w sprawie
szczegółowego trybu doręczania pism sądowych przez pocztę w postępowaniu
cywilnym. Termin do wniesienia apelacji upłynął zatem 4.03.2004r. Natomiast
doręczenie wnioskodawcy wyroku z uzasadnieniem w dniu 20.04.2004r. należało
traktować jedynie jako kolejne doręczenie nie mogące skutkować ponownym
otwarciem terminu do zaskarżenia wyroku.
W zażaleniu wnioskodawca zarzucił niewłaściwe stosowanie przepisów
postępowania z tego względu, że odpis wyroku z uzasadnieniem został mu
skutecznie doręczony dopiero 20.04.2004r. Wcześniejsze doręczenie nie było
skuteczne, gdyż podał inny adres tymczasowy „C. 69-108 ul. S.a 22” i w Sądzie
Okręgowym „po przeprowadzeniu ustaleń w zakresie prawidłowości podanego
adresu ustalono, że faktycznie z winy pracownika Sądu nie odnotowano nowego
adresu w aktach sprawy, natomiast pracownik Sądu przyznał, że faktycznie
ubezpieczony taki adres podawał. Mając to na uwadze Sąd zmienił zarządzenie” o
doręczeniu zastępczym. Skoro więc Sąd uchylił swoje wcześniejsze zarządzenie i
pouczył wnioskodawcę, że termin do apelacji liczony jest od dnia 21.04.2004r. to
została wniesiona w terminie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie uzasadnia uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Wobec jego zarzutów chodzi o następstwo zdarzeń, które wynika z akt
sprawy i do którego bezpośrednio nawiązuje skarżący oraz o ich prawną ocenę,
które to zostały pominięte w argumentacji przyczyn odrzucenia apelacji.
Przede wszystkim należy wyjść od stwierdzenia, że powołane przez Sąd
Apelacyjny przepisy o zastępczym doręczeniu przesyłki sądowej mogą być
stosowane tylko wtedy gdy nie jest możliwe doręczenie jej w zwykły sposób.
3
Inaczej mówiąc przepisy art. 133 § 1, art. 135 i art. 136 § 1 i § 2 k.p.c. wyprzedzają
stosowanie przepisu art. 139 § 1 k.p.c.
Dla takiej wyjściowej oceny znaczenie mają okoliczności, które
wnioskodawca podaje w zażaleniu. Przede wszystkim jego twierdzenie, że podał
Sądowi Okręgowemu inny adres do doręczeń i że tylko z winy pracownika Sądu
jego nowego adresu nie odnotowano w aktach sprawy.
Twierdzenia tego nie można było pominąć lub zakładać, że jest nieistotne,
skoro Sędzia w Sądzie Okręgowym w swoim zarządzeniu z dnia 20.04.2004r.
wyraźnie napisał, że uchyla zarządzenie o doręczeniu zastępczym albowiem „K. O.
wskazał inny adres do doręczeń” (karta 76 akt sprawy).
Brak zapisu w aktach o innym adresie wnioskodawcy wcale nie oznacza, że
nie podał innego adresu do doręczeń. Prócz zarządzenia Sędziego pośrednio
wskazywałaby na to treść notatki pracownika Sądu (karta 78).
Ustalanie daty prawidłowego doręczenia wnioskodawcy odpisu wyroku z
uzasadnieniem na tle takich zarzutów i okoliczności sprawy staje się więc w
pierwszej kolejności sferą faktu. Każdorazowo jednak prawidłowe ustalenia w tym
przedmiocie obciążają Sąd, który musi wykazać, że właściwe i w określonym
terminie doręczył stronie pismo sądowe. Ciężar dowodu zasadniczo nie spoczywa
tu na stronie. Jeżeli więc w sprawie zachodzą znaczne wątpliwości to w jej
obecnym stanie stwierdzenie, że apelacja została wniesiona po terminie było co
najmniej przedwczesne, jeśli w ogóle uzasadnione.
Sprawa wymaga więc wyjaśnienia z uwzględnieniem zarzutów i okoliczności
przedstawianych przez wnioskodawcę oraz ustaleń wynikających z wiedzy
Sędziego który uchylił zarządzenie o doręczeniu zastępczym lub innego
pracownika Sądu, w kwestii czy i kiedy prawidłowo doręczono wnioskodawcy odpis
wyroku z uzasadnieniem.
Z tych motywów Sąd Najwyższy zdecydował o uchyleniu postanowienia o
odrzuceniu apelacji na podstawie art. 39313
§ 1 w zw. z art. 39318
§ 2 i § 3 k.p.c.