Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 18 stycznia 2006 r., III CNP 22/05
Wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia, która została odrzucona, nie stoi na przeszkodzie ponownemu
wniesieniu skargi od tego orzeczenia przez tę samą stronę (art. 4243
k.p.c.).
Sędzia SN Jacek Gudowski
Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku wierzyciela Ubezpieczeniowego
Funduszu Gwarancyjnego w W. przy uczestnictwie dłużników Jana G. i Pawła G.
oraz małżonki dłużnika Ewy G. o nadanie klauzuli wykonalności na posiedzeniu
niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 stycznia 2006 r. na skutek skargi Ewy G. o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Sądu
Okręgowego w Siedlcach z dnia 8 marca 2005 r.
odrzucił skargę.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 10 listopada 2004 roku Sąd Rejonowy w Siedlcach
nadał klauzulę wykonalności wyrokowi tego Sądu z dnia 25 kwietnia 2002 r. i
wyrokowi Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 25 listopada 2002 r., wydanemu
przeciwko małżonkowi dłużnika Jana G. – Ewie G., ograniczając jej
odpowiedzialności do majątku objętego majątkową wspólnością małżeńską.
Zażalenie małżonki dłużnika Ewy G. od tego postanowienia zostało orzeczeniem
Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 8 marca 2005 r. oddalone.
Postanowienie Sądu Okręgowego oddalające zażalenie Ewa G. zaskarżyła
skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, lecz Sąd
Najwyższy – postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05 (OSNC 2006,
nr 1, poz. 16) – tę skargę odrzucił. W uzasadnieniu podkreślił, że od postanowienia
w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu skarga o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie przysługuje
(art. 4241
§ 1 k.p.c.). Na uboczu Sąd Najwyższy zauważył, że skarga małżonki
dłużnika dotknięta była także nieusuwalnym brakiem formalnym polegającym na
zaniechaniu uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody.
W dniu 19 października 2005 r. Ewa G. ponownie złożyła skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia z dnia 8 marca
2005 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zważywszy, że zgodnie z art. 4243
k.p.c., od tego samego orzeczenia strona
może wnieść tylko jedną skargą, rozważenia wymaga kwestia, czy skarga
dłużniczki podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna już tylko z tego powodu, że
jest kolejną (drugą) jej skargą od postanowienia Sądu Okręgowego w Siedlcach z
dnia 8 marca 2004 r.
Podejmując tę kwestię trzeba podkreślić, że skarga przewidziana w art. 4241
k.p.c. jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, służącym osiągnięciu przez
stronę określonego celu, jakim jest stwierdzenie niezgodności z prawem
zaskarżonego orzeczenia, stwarzające podstawę do dochodzenia odszkodowania
od państwa na podstawie art. 4171
§ 1 k.c. Nadzwyczajność tego środka i ściśle
określony cel skłoniły ustawodawcę do ograniczenia wielokrotności składania skargi
od tego samego orzeczenia, gdyż brak tego ograniczenia umożliwiałby – ze szkodą
dla porządku prawnego – wielokrotne wnoszenie skargi, zaskarżanie orzeczenia
częściami, mnożenie zarzutów i argumentów, opieranie jej na zmienianych
podstawach itd. Ustawodawca założył więc, że strona, która poniosła szkodę na
skutek wydania prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, powinna tak
kierować swymi działaniami procesowymi, aby w jednej skardze precyzyjnie
określić to orzeczenie, przytoczyć wszystkie zachodzące podstawy, sformułować
wszelkie zarzuty oraz wskazać wszystkie przypisy, z którymi zaskarżane orzeczenie
jest niezgodne. Założenie to – uwzględniające obowiązywanie przed Sądem
Najwyższym przymusu adwokacko-radcowskiego – służy także sprawności
postępowania oraz minimalizuje zagrożenia dla pewności obrotu prawnego.
Należy jednak podkreślić, że możliwość wniesienia przez stronę – lub na jej
rzecz przez podmioty uprawnione (art. 4242
k.p.c.) – tylko jednej skargi dotyczyć
może jedynie skargi wniesionej skutecznie, tj. dopuszczalnej oraz nadającej się
najpierw do poddania jej tzw. przedsądowi (art. 4249
w związku z art. 3989
i art.
42412
k.p.c.), a następnie – w wypadku przyjęcia do rozpoznania – do
merytorycznego rozstrzygnięcia. Mówiąc inaczej, od tego samego orzeczenia
strona może wnieść skutecznie tylko jedną skargę. Z tego stwierdzenia wynika
więc, że wniesienie przez tę samą stronę od tego samego orzeczenia skargi, która
została z jakiegokolwiek powodu odrzucona, nie stoi na przeszkodzie ponownemu
wniesieniu skargi od tego orzeczenia, jeżeli, oczywiście, zachowany zostanie termin
przewidziany w art. 4246
§ 1 k.p.c. Poczynione stwierdzenie upoważnia do wniosku,
że choć skarga Ewy G. jest jej kolejną skargą od tego samego orzeczenia, to –
zważywszy, że poprzednia skarga została odrzucona – nie można jej z tej tylko
przyczyny odrzucić jako niedopuszczalnej.
Przyczyny niedopuszczalności tkwią jednak gdzie indziej, jak bowiem wyjaśnił
Sąd Najwyższy w cytowanym na wstępie, wydanym w tej samej sprawie,
orzeczeniu z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, od postanowienia w
przedmiocie nadania klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu – które nie
może być uznane za postanowienie kończące postępowanie w rozumieniu art. 4241
§ 1 k.p.c. – skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia nie przysługuje (por. także np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
14 listopada 1996 r., I CKN 7/96, OSNC 1997, nr 3, poz. 31, z dnia 22 stycznia
1997 r., I CKN 48/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 107 lub z dnia 8 kwietnia 1997 r., I CZ
22/97, OSNC 1997, nr 10, poz. 147).
Ponadto skarga dłużniczki nie spełnia wymagań przewidzianych w art. 4245
§
1 pkt 3, 4 i 5.
Z tych względów skargę należało odrzucić (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13