Sygn. akt IV CZ 122/06
POSTANOWIENIE
Dnia 30 stycznia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka
SSN Tadeusz Żyznowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku G. B. i B. T.
przy uczestnictwie S. P. i in. , o stwierdzenie nabycia spadku po M. S. i W. S.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 stycznia 2007 r.,
zażalenia uczestników postępowania J. S. i S. S.
na postanowienie Sądu Okręgowego w B.
z dnia 29 czerwca 2006 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z 29 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy odrzucił
apelację uczestników J. S. i S. S. z powodu nieopłacenia jej w należnej wysokości.
Sąd uznał, że zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), zaś
2
opłata stała od apelacji w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku wynosi 100 zł. Od
wniesionej apelacji uiszczono zaś opłatę w wysokości 50 zł.
W zażaleniu uczestnicy wnosili o uchylenie zaskarżonego postanowienia
w całości zarzucając, że odrzuceniu podlegać winno pismo wniesione przez
adwokata tylko wówczas, gdy w ogóle nie została uiszczona opłata. Ponadto
skarżący zarzucili błędne zastosowanie art. 149 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postanowienie Sądu Rejonowego w Ś. w przedmiocie stwierdzenia nabycia
spadku po M. S. oraz po W. S. wydane zostało w dniu 6 marca 2006 r.
Podstawową zasadą prawa międzyczasowego w dziedzinie procesu
cywilnego jest zasada bezpośredniego działania ustawy nowej. Zasada ta
wyrażona została w art. XV § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1994 r. - Przepisy
wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 297 ze zm.).
Należy uznać, że zasada ta ma znaczenie ogólne w dziedzinie w prawie
procesowym cywilnym (zob. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego
z 17 stycznia 2001 r. - zasada prawna, III CZP 49/00. OSNC 2001, nr 4, poz. 53,
wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 2003 r., IV CKN 310/01, niepubl.) i znajduje ona
również zastosowanie w odniesieniu do przepisów ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, mających charakter przepisów prawa
procesowego.
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
weszła w życie z dniem 2 marca 2006 r. Istotny wyjątek od zasady bezpośredniego
działania ustawy nowej przewidziany został w art. 149 ust. 1 powołanej ustawy.
Przepis ten stanowi, że w sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie
ustawy stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji,
dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych. W niniejszej sprawie wejście
w życie ustawy nastąpiło po zakończeniu postępowania przed sądem pierwszej
instancji. Nie ulega wątpliwości, że wniesienie apelacji miało natomiast miejsce
w czasie obowiązywania nowej ustawy o kosztach sądowych.
3
Wniesienie apelacji inicjuje postępowanie odwoławcze przed sądem drugiej
instancji - mimo że jest czynnością podejmowaną jeszcze przed sądem pierwszej
instancji - stanowi co do zasady pierwszą czynność postępowania apelacyjnego.
Skoro zatem uczestnicy wnieśli apelację w czasie obowiązywania nowej ustawy,
zastosowanie znajdują nowe przepisy o kosztach sądowych, zgodnie z zasadą
bezpośredniego działania ustawy nowej (por. postanowienie SN z 30 maja 2006 r.,
l CZ 23/06, niepubl., postanowienie SN z 11 lipca 2006 r., l CSK 146/06, niepubl.,
postanowienie SN z 19 lipca 2006 r., l CZ 34/06, niepubl).
W świetle przepisu art. 50 pkt 1 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
wniesiona apelacja podlegała opłacie stałej w wysokości 100 zł. Apelacja podlegała
odrzuceniu w związku z tym, że wymagana opłata nie została wniesiona
w należytej wysokości. Zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c. sąd odrzuca bez wezwania
o uiszczenie opłaty wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika
patentowego środki odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie,
skargę kasacyjną, skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na
orzeczenie referendarza sądowego) podlegające opłacie w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu
zaskarżenia. Przepis ten ma zastosowanie zarówno w przypadku nieuiszczenia
w ogóle wymaganej opłaty, jak również w razie uiszczenia jej w niewłaściwej
wysokości (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 31 maja 2006 r., IV CZ 39/06,
niepubl.). Wymagana opłata stosownie do art. 10 ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych winna być prawidłowo uiszczona już przy wnoszeniu
danego pisma do sądu.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako nieuzasadnione
(art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).
4
db