Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 19/07
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
w sprawie ze skargi pozwanego J. P.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 10 września 2003 r.,
wydanym w sprawie z powództwa B. B. Spółki Akcyjnej przeciwko M.
P., A. M., J. P. i A. M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 marca 2007 r.,
zażalenia skarżącego - pozwanego J. P.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 27 grudnia 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 27 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
pozwanego J. P. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
wyrokiem tegoż Sądu z dnia 10 września 2003 r. w sprawie z powództwa B. B.
Spółka Akcyjna. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny wywiódł, że zgodnie z art. 407 § 1
k.p.c., termin trzymiesięczny do złożenia skargi liczy się od daty dowiedzenia się
przez stronę o podstawie wznowienia. Wnosząc w dniu 31 lipca 2006 r. skargę o
wznowienie, pozwany jako jej podstawę wskazał przepis art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c.,
uzasadniając to sfałszowaniem poręczenia wekslowego na wekslu i deklaracji
wekslowej. Jak jednak wynika z uzasadnienia samej skargi, o istnieniu tej
okoliczności pozwany zorientował się już w toku postępowania przed sądem
pierwszej instancji, choć stosowny zarzut podniósł dopiero w apelacji, skutkiem
czego został on uznany za spóźniony w świetle art. 381 k.p.c. Skoro zaś skargą o
wznowienie postępowania można zaskarżyć jedynie wyroki prawomocne, to bieg
terminu, o którym mowa w art. 407 § 1 k.p.c. nie rozpoczyna się wcześniej niż od
dnia uprawomocnienia się zaskarżonego wyroku, co w niniejszej sprawie nastąpiło
z dniem odrzucenia przez Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2004
r. kasacji pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego. Błędne jest natomiast,
zdaniem Sądu Apelacyjnego, twierdzenie skarżącego, jakoby termin do złożenia
skargi należało liczyć dopiero od daty otrzymania przez niego postanowienia
prokuratora z dnia 14 kwietnia 2006 r. o umorzeniu śledztwa w sprawie
sfałszowania weksla, skoro stanowi ono jedynie potwierdzenie faktu znanego
stronie już wcześniej.
W zażaleniu na powyższe postanowienie pełnomocnik pozwanego zarzucał
Sądowi Apelacyjnemu obrazę art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 404 k.p.c.
wywodząc, że wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania strony na
okoliczność fałszu weksla został oddalony przez Sąd Okręgowy, z czego wynika,
że Sąd Apelacyjny bezzasadnie zastosował art. 381 k.p.c., pozbawiając w ten
sposób pozwanego możliwości obrony. Dlatego pozwany złożył zawiadomienie
o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i wiedzę o wynikach postępowania karnego
uzyskał dopiero w dacie doręczenia mu postanowienia prokuratora.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Jako podstawę wznowienia pozwany wskazał oparcie wyroku na
dokumencie podrobionym lub przerobionym, co odpowiada treści art. 403 § 1 pkt 1
k.p.c. Chybione są wobec tego argumenty żalącego odwołujące się do rzekomo
błędnego niezastosowania przez Sąd Apelacyjny art. 404 k.p.c. Ten przepis ma
bowiem związek z podstawą wznowienia z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c., tj. uzyskaniem
wyroku za pomocą przestępstwa, natomiast zasadniczo nie ma on znaczenia dla
podstawy wznowienia, opartej na art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c., albowiem, jakkolwiek
podrobienie lub sfałszowanie dokumentu przeważnie stanowić będzie czyn karalny,
to jednak w tym przypadku możliwe jest również ustalenie tej okoliczności
w ramach wznawianego postępowania (postanowienie SN z dnia 14 czerwca 1963
r., II CZ 63/63, NP 1965 nr 6, s. 709). W orzecznictwie Sądu Najwyższego
przyjmowano, że w takim wypadku bieg terminu do złożenia skargi rozpoczyna się
nie od chwili uprawomocnienia się wyroku Sądu Apelacyjnego, lecz od chwili
dowiedzenia się przez uprawnionego o fakcie podrobienia lub przerobienia
dokumentu (por. postanowienie SN z dnia 15 grudnia 2000 r., IV CKN 1418/00,
niepubl.). W okolicznościach rozpoznawanej sprawy ten pogląd okazał się jednak
niewystarczający. Skarżący bowiem co prawda wiedział o podrobieniu jego podpisu
na wekslu jeszcze przed uprawomocnieniem się wyroku, skoro ten podpis nie
pochodził od niego, jednak poza własną oceną nie dysponował żadnym innym
dowodem na potwierdzenie tego faktu. Dowód ten uzyskał w toczącym się
równolegle postępowaniu karnym i na tym właśnie dowodzie oparł skargę
o wznowienie postępowania. Skoro zatem dopiero po zakończeniu procesu uzyskał
stwierdzenie faktu podrobienia weksla, należało uznać, że początek biegu terminu
do złożenia skargi o wznowienie postępowania wyznacza data, w której skarżący
się o tym dowiedział.
Z podanych względów, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
i 3941
§ 3
k.p.c. orzekł jak w sentencji.

II CZ 19/07

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia