Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CSK 56/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSN Dariusz Zawistowski
Protokolant Bożena Kowalska
w sprawie ze skargi J.K. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa D. S.A.
przeciwko J.K. i A.M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 16 maja 2007 r.,
skargi kasacyjnej skarżącego J.K.
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 lipca 2006 r., sygn. akt [...],
1)oddala skargę kasacyjną,
2)zasądza od pozwanego J.K. na rzecz powoda D. S.A. kwotę
3600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. nakazem zapłaty z dnia 6 sierpnia 2002 r. wydanym w
postępowaniu nakazowym orzekł, że pozwani A.M. i J.K. mają zapłacić powodowi
D. Spółce akcyjnej kwotę 581.703,24 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 lipca
2002 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 7.671,30 zł tytułem kosztów procesu.
Po rozpoznaniu zarzutów wniesionych przez pozwanych od powyższego
nakazu zapłaty Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 3 października 2003 r. nakaz
zapłaty w całości utrzymał w mocy.
Sąd Okręgowy ustalił, że obydwaj pozwani byli jedynymi współudziałowcami
M. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przy czym pozwany J.K. pełniący
funkcję Prezesa Zarządu był osobą wyłącznie uprawnioną do reprezentowania
spółki.
Pomiędzy C.D. Spółką z ograniczona odpowiedzialnością, poprzednikiem
prawnym strony powodowej, a M. Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością
została zawarta umowa o współpracy handlowej i serwisowej (umowa dealerska).
Zgodnie z postanowieniami powyższej umowy, dealer któremu sprzedaje się towar
z odroczeniem terminu płatności, zobowiązany był do złożenia dwóch weksli
własnych in blanco, na których podpisy jego i poręczycieli zostaną poświadczone
notarialnie. Jako poręczyciele na wekslu mieli wystąpić obowiązkowo wszyscy
wspólnicy i małżonkowie właścicieli i wspólników. Strona powodowa przesłała do
autoryzowanych dealerów pismo zawierające informacje odnośnie warunków
wypełniania weksli oraz wzór weksla in blanco. Z informacji tych wynikało, że ilość
poręczycieli miała być nie mniejsza niż 4, w osobach głównych udziałowców i ich
małżonków. Wyjaśniono również, że weksel winien zawierać jedynie podpisy
wystawców weksla (dolny prawy obszar pierwszej strony) oraz podpisy poręczycieli
(druga strona weksla).
Pozwani w dniu 11 stycznia 2000 r. w Kancelarii Notarialnej podpisali weksel
in blanco w obecności notariusza. Zarówno pozwany J.K., jak i pozwany A.M., który
nie był uprawniony do reprezentowania spółki, złożyli pod pieczęcią „M.” Spółka z
o.o. po dwa podpisy na przedniej stronie weksla – jeden czytelny, drugi nieczytelny.
3
Pozwani złożyli takie same podpisy również na grzbiecie weksla po prawej stronie
słów „PORĘCZAM ZA”, napisanych innym charakterem pisma niż pismo
pozwanych. Fakt złożenia podpisów przez pozwanych został potwierdzony przez
notariusza. Małżonki pozwanych nie podpisały weksla z uwagi na fakt
pozostawania z pozwanymi w ustroju rozdzielności majątkowej. Po podpisaniu
przedmiotowego weksla oraz dwóch pozostałych i dwóch deklaracji wekslowych,
całość dokumentacji za pośrednictwem pracownika Spółki M. została przekazana
stronie powodowej – Kierownikowi Działu Ubezpieczenia Kredytów, który po
pozytywnej weryfikacji dostarczonych weksli i deklaracji wekslowych wydał
posłańcowi umowę dealerską oznaczona nr 228.
W ocenie Sądu Okręgowego złożenie przez pozwanych pod pieczęcią firmy
czytelnych podpisów obok złożonych przez nich paraf powoduje oczywisty wniosek,
że czytelne podpisy złożone na przedniej stronie weksla zostały złożone przez nich,
jako poręczycieli wekslowych. Świadczy o tym również fakt, że na deklaracji
wekslowej pozwani, tuż obok pieczęci swej firmy, podpisali się podpisami
nieczytelnymi (parafami), bez dopisania obok czytelnych podpisów. Wątpliwości nie
pozostawia również świadomość pozwanych występowania w charakterze
poręczycieli wekslowych, chociażby z uwagi na fakt zawarcia przez pozwanych
z małżonkami umów o rozdzielności ustawowej małżeńskiej, świadczących o pełnej
świadomości pozwanych, jako osób fizycznych, o przybraniu przez nich roli
poręczycieli wekslowych.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał przepisy art.
30 i 31 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe. Z treści powyżej cyt.
przepisów wynika w szczególności, że poręczenie może dać osoba trzecia lub
nawet osoba podpisana na wekslu. Sam podpis na przedniej stronie weksla uważa
się za udzielenie poręczenia, wyjąwszy gdy jest to podpis wystawcy lub trasata.
Poręczenie powinno wskazywać za kogo je dano. W braku takiej wskazówki uważa
się, że poręczenia udzielono za wystawcę.
Zdaniem Sądu Okręgowego również podpisy pozwanych na grzbiecie
weksla świadczą o tym, że wystąpili oni w roli poręczycieli. Z okoliczności sprawy
wynika, że zwrot „PORĘCZAM ZA” jeśli nawet nie istniał w chwili składania
4
podpisów na grzbiecie weksla to został dopisany za zgodą pozwanych przynajmniej
przed przekazaniem weksla stronie powodowej.
Pozwani zaskarżyli powyższy wyrok w całości ,wnosząc o jego zmianę,
przez uchylenie nakazu zapłaty wydanego w dniu 6 sierpnia 2003 r. i oddalenie
powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku sądu I instancji w całości
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu wyrokowi
zarzucili:
1) naruszenie przepisów prawa procesowego – w szczególności art. 233 § 1
k.p.c. – poprzez błędną i niepełną ocenę zebranego materiału
dowodowego, a także sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią
zebranego w sprawie materiału, w wyniku czego sąd uznał błędnie że
podpisy złożone przez pozwanych na wekslu zostały złożone z zamiarem
udzielenia poręczenia wekslowego;
2) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 31 i 32 prawa
wekslowego poprzez błędną wykładnię polegająca na przyjęciu, że
w sprawie zachodzą materialne przesłanki do uznania, że pozwani udzielili
poręczenia wekslowego.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 3 marca 2004 r. oddalił apelację
pozwanych w całości i rozstrzygnął w przedmiocie kosztów jak w sentencji. W
uzasadnieniu wskazał, że zarzuty apelacji wskazujące na fakt dopisania klauzuli
„poręczam za” na odwrotnej stronie weksla, już po jego podpisaniu przez
pozwanych nie mają decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej
sprawy. Sąd Apelacyjny podniósł, że dla skuteczności poręczenia wekslowego
istotne jest, aby oświadczenie woli awalisty zostało złożone we właściwej
przewidzianej przepisami prawa wekslowego formie. Zgodnie z art. 32 ust. 3
prawa wekslowego – który przewiduje uproszczoną formę udzielenia poręczenia –
podpis złożony na przedniej stronie weksla uważany jest za udzielenie
poręczenia, chyba, że jest to podpis wystawcy weksla lub trasata.
W okolicznościach niniejszej sprawy – zdaniem Sądu Apelacyjnego -
złożenie czytelnych podpisów pozwanych na froncie weksla oznaczać musiało
udzielenie poręczenia wekslowego w uproszczonej formie, nieczytelne zaś
5
podpisy należy ocenić jako złożone w charakterze reprezentantów firmy „M.”. W
świetle art. 31 ust. 3 prawa wekslowego nie było konieczności umieszczenia
wzmianki „poręczam” obok czytelnych podpisów znajdujących się na przedniej
stronie weksla.
Od prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego, oddalającego apelację
pozwanych od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 3.03.2004 r., pozwany J.K.
wniósł skargę o wznowienie postępowania. Wskazując jako podstawę wznowienia
art. 403 § 1 pkt 1 oraz art. 403 § 2 k.p.c., tj. oparcie wyroku na dokumencie
przerobionym oraz wykrycie okoliczności faktycznych i środków dowodowych, które
miały wpływ na wynik sprawy, a z których skarżący nie mógł skorzystać w
poprzednim postępowaniu – wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez
uchylenie w całości nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy dnia 6.08.2002
r. i oddalenie w całości powództwa oraz stosowne rozstrzygnięcie w przedmiocie
kosztów.
W uzasadnieniu skargi podniósł, że postanowieniem z dnia 20.12.2005 r.
Prokuratura Rejonowa w K. umorzyła postępowanie w sprawie przerobienia, w celu
użycia za autentyczny, weksla będącego podstawa roszczeń D. S.A. Prowadzone
przez Prokuraturę postępowanie zostało umorzone z powodu nie wykrycia sprawcy.
Przesądzona została natomiast kwestia, że doszło do popełnienia przestępstwa
polegającego na przerobieniu przedmiotowego weksla przez dopisanie słów
„poręczam za” na jego grzbiecie.
W ocenie skarżącego fakt, że doszło do przerobienia weksla – będącego
podstawą żądania pozwu, prowadzi do zasadniczej zmiany sytuacji w sprawie
i wymaga ponownego przeprowadzenia dowodów w sprawie i ponownej oceny
wszystkich okoliczności stanu faktycznego.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 25 lipca 2006 r. oddalił skargę
o wznowienie postępowania i rozstrzygnął w przedmiocie kosztów jak w sentencji.
W uzasadnieniu wskazał, że oba orzekające w sprawie sądy przyjęły, że do
udzielenia poręczenia wekslowego doszło nie na grzbiecie, a na przedniej stronie
weksla. Sąd rozpoznający sprawę w II instancji dodał przy tym, że w takiej sytuacji
6
bez znaczenia są podpisy i adnotacje na grzbiecie weksla, skoro na stronie
przedniej doszło do udzielenia poręczenia wekslowego.
W ocenie sądu rozpoznającego skargę o wznowienie postępowania
w sytuacji, gdy rozstrzygnięcie sprawy zostało oparte na treści przedniej strony
weksla, która nie została przerobiona, skarga o wznowienie postępowania w świetle
art. 403 § 1 k.p.c. nie może być uwzględniona. Fakt ustalenia, że słowa „poręczam
za” nie zostały zapisane przez pozwanych, jest w tym stanie rzeczy bez znaczenia
prawnego dla oceny czy doszło do udzielenia poręczenia wekslowego.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku pozwany J.K. zarzucił
naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:
- art. 412 § 1 i 2 i art. 406 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c., art. 235 k.p.c.
i art. 316 § 1 k.p.c., art. 210 § 3 k.p.c. przez nie przeprowadzenie
dowodów wnioskowanych w skardze o wznowienie postępowania
w sprawie, która była na nowo rozpoznawana oraz nie
uwzględnienie nowych faktów i dowodów i brak ich oceny wspólnie
z materiałem dotychczas zgromadzonym;
- art. 406 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. przez fakt, że uzasadnienie
zaskarżonego wyroku nie zawierało wskazania ustalenia faktów,
które sąd uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł
i przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności
i mocy dowodowej oraz wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku
z przytoczeniem przepisów prawa;
- art. 485 § 2 k.p.c. przez bezzasadne uznanie, iż prawidłowe jest
wydanie nakazu zapłaty w sytuacji gdy weksel uległ widocznym
przerobieniom po jego wydaniu.
oraz naruszenie przepisów prawa materialnego przez bezzasadne niezastosowanie
przepisów art. 13 prawa wekslowego oraz art. 69 prawa wekslowego, co
spowodowało, że podpis na tylnej części weksla nie został uznany za indos.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.
7
Charakter prawny skargi o wznowienie postępowania jest sporny zarówno
w piśmiennictwie jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Obok wypowiedzi
opierających się na założeniu, że wznowienie postępowania nie oznacza powrotu
do sytuacji procesowej i faktycznoprawnej istniejącej przed wydaniem orzeczenia
objętego skargą, a sama skarga - podobnie jak pozew lub wniosek w postępowaniu
nieprocesowym - rozpoczyna nowe postępowanie sądowe, które nie stanowi
kontynuacji postępowania zakończonego uprzednio prawomocnym orzeczeniem
(zob. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 1992 r.,
II CRN 1/92, nie publ.; uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
7 kwietnia 1994 r., III CZP 41/94 nie publ.) można spotkać wypowiedzi będące
odzwierciedleniem poglądu, w myśl którego na skutek wznowienia sprawa wraca
do stanu przed uprawomocnieniem się zaskarżonego orzeczenia, że kontynuowana
jest rozprawa zamknięta przed uprawomocnieniem się orzeczenia. W tym ostatnim
duchu wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13 sierpnia 2002 r.,
I PZ 62/02, (Prok. i Pr. 2003, nr 4, s. 43).
Poza sporem pozostaje jednak sam zakres postępowania inicjowanego
skargą o wznowienie postępowania. W świetle art. 412 § 1 k.p.c. sąd rozpoznaje
sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Z brzmienia
cyt. przepisu jednoznacznie wynika, że przedmiotem postępowania jest
udowodnienie istnienia podstawy, na której oparto skargę w konkretnej sprawie.
W konsekwencji zakres ponownego rozpoznania sprawy uwarunkowany jest
przyczyną (przyczynami) wznowienia podniesioną przez skarżącego i nie jest
dopuszczalne wyjście poza te przyczyny.
Przyczyny wznowienia postępowania wymienione są taksatywnie.
W doktrynie funkcjonuje podział przyczyn wznowienia postępowania na przyczyny
nieważności (art. 401 k.p.c.), które stanowią bezwzględne przyczyny wznowienia
w tym znaczeniu, że ich stwierdzenie w każdym przypadku skutkuje uchyleniem
zaskarżonego orzeczenia oraz tzw. przyczyny restytucyjne, których istnienie
uzasadnia uchylenie orzeczenia tylko w przypadku zaistnienia związku
przyczynowego zachodzącego pomiędzy nimi a treścią rozstrzygnięcia. Do tych
ostatnich przyczyn ustawa zalicza sytuację gdy wyrok został oparty na dokumencie
podrobionym lub przerobionym (art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c.). Można też żądać
8
wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub
środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których
strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu (§ 2 art. 403 k.p.c.).
W przypadku, gdy podstawą skargi są nowe fakty i dowody lub twierdzenie,
że wyrok został oparty na dokumencie przerobionym lub podrobionym
postępowanie zmierza do wyjaśnienia czy powyższe przyczyny faktycznie istnieją,
a jeśli tak to jaki wpływ wywarły na treść zapadłego uprzednio rozstrzygnięcia.
Trzymając się ściśle konkretnych przyczyn wznowienia sąd nie rozpoznaje po raz
kolejny sprawy w pełnym zakresie tj. w zakresie w jakim sprawę rozpoznaje sąd
I lub II instancji, jego działanie ma charakter kierunkowy i ograniczone jest przez
samego skarżącego, który opiera skargę na konkretnej przyczynie.
Szerszy zakres działania sądu w postępowaniu wznowieniowym nie wynika
też z treści przepisu art. 406 k.p.c. zgodnie, z którym do postępowania ze skargi
o wznowienie stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem
I instancji, jeżeli przepisy poniższe nie stanowią inaczej. Przepis ten nie dotyczy
granic w jakich sprawa jest ponownie rozpoznawana, wskazuje natomiast jakie
przepisy procesowe mają zastosowanie w postępowaniu wznowieniowym. Jak już
wyjaśnił to Sąd Najwyższy chodzi tu o odpowiednie stosowanie takich przepisów
jak o rozprawie, o postępowaniu dowodowym, o wydaniu, uzasadnieniu
i doręczeniu orzeczeń, o czynnościach procesowych (postanowienie z dnia
20 czerwca 1972 r., II CZ 110/72).
W niniejszej sprawie skarżący wnosząc skargę o wznowienie wskazał jako
podstawę art. 403 § 1 pkt 1 oraz art. 403 § 2 k.p.c., tj. oparcie wyroku na
dokumencie przerobionym oraz wykrycie okoliczności faktycznych i środków
dowodowych, które miały wpływ na wynik sprawy, a z których skarżący nie mógł
skorzystać w poprzednim postępowaniu. Za dokument podrobiony uznaje się
dokument sporządzony w całości przez inną osobę niż ta, od której ma pochodzić,
natomiast przerobienie dokumentu polega na dokonaniu zmian w jego treści.
Istotne jest jednak z punktu widzenia postępowania wznowieniowego aby sąd
rozpoznający sprawę oparł się na treści takiego dokumentu. Dokument musi
wywrzeć istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia. Nie wystarczy samo zaliczenie go
9
w poczet materiału procesowego. Ponadto nie można żądać wznowienia
postępowania, gdy zarzut fałszu dokumentu był zgłoszony w dotychczasowym
postępowaniu i został przez sąd uznany za niezasadny. W takiej sytuacji można
oprzeć skargę o wznowienie tylko na wykryciu nowych okoliczności faktycznych lub
środków dowodowych świadczących o tym, że pogląd sądu o prawdziwości
dokumentu był błędny.
Skarżący opierając skargę o wznowienie na dwóch powyżej wskazanych
przyczynach zmierzał do wykazania, że nastąpiło przerobienie dokumentu,
konkretnie weksla in blanco, poprzez dopisanie na grzbiecie weksla obok podpisów
pozwanych słów „poręczam za”. Zarzut fałszu dokumentu był podniesiony przez
skarżącego w postępowaniu przed sądem II instancji. Sąd rozstrzygając sprawę
w przedmiocie odpowiedzialności poręczycieli wekslowych nie oparł się jednak na
podrobionej lub przerobionej treści weksla, nie wziął pod uwagę podpisów na
grzbiecie weksla i nie rozważał znaczenia tych podpisów w kontekście
odpowiedzialności poręczycieli. Sąd Apelacyjny oparł rozstrzygnięcie wyłącznie na
oświadczeniach złożonych na przedniej stronie weksla. Umieszczenia w tym
miejscu podpisów pozwanych, ich prawdziwość nie kwestionowano w toku
postępowania. Sąd zakwalifikował podpisy jako oświadczenia o udzieleniu
poręczenia wekslowego przesądzając w ten sposób o odpowiedzialności
pozwanych. Okoliczności te wynikają bezpośrednio z treści uzasadnienia Sądu
Apelacyjnego. Na tej podstawie należy uznać, że wskazana przez skarżącego
podstawa wznowienia faktycznie nie istniała.
W orzecznictwie przyjmuje się, że samo sformułowanie podstawy
wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na
ustawowej podstawie wznowienia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
29 stycznia 1968 r., I CZ 122/67, OSNC 1968, nr 8-9, poz. 154). Zgodnie z treścią
art. 410 § 1 k.p.c. skarga podlega odrzuceniu nie tylko wtedy gdy powołana w niej
podstawa wznowienia została sformułowana w sposób nie odpowiadający ustawie,
ale także wówczas, gdy wskazane w niej okoliczności wprawdzie dadzą się
podciągnąć pod przewidzianą w ustawie podstawę wznowienia, to jednak
w rzeczywistości podstawa ta nie występuje (uzasadnienie postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZ 1/07, nie publ.).
10
Przyjęcie przez Sąd Apelacyjny rozpoznający skargę o wznowienie
postępowania, że wyrok nie został oparty na dokumencie podrobionym, czy
przerobionym, jak również stwierdzenie, że okoliczności faktyczne i środki
dowodowe przytoczone w skardze o wznowienie nie mogły mieć wpływu na wynik
sprawy powinno skutkować odrzuceniem skargi. Jednak tak określonej wadliwości
orzeczenie sądu nie zarzucono w skardze kasacyjnej.
Sąd Apelacyjny prawidłowo nie przeprowadził dowodów wnioskowanych
w skardze o wznowienie postępowania, bowiem dowody te zmierzały wyłącznie do
wykazania fałszu dokumentu, na którym sąd nie oparł się rozstrzygając sprawę,
a w konsekwencji dowody te nie zmierzały do wykazania istnienia ustawowej
przesłanki wznowienia. Przedmiotem dowodu są wyłącznie fakty mające istotne
znaczenie dla wykazania istnienia i zasadności przyczyn wznowienia (art. 227
w zw. z art. 406 k.p.c.). Brak ustawowej przyczyny wznowienia uniemożliwił sądowi
rozpoznanie sprawy na nowo w jej granicach, a w tym przeprowadzenie
postępowania dowodowego.
Z uwagi na powyższe za bezzasadny należy uznać również zarzut
naruszenia art. 406 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c.
Niezrozumiały jest zarzut naruszenia art. 485 § 2 k.p.c., Sąd Apelacyjny nie
wydał nakazu zapłaty, a rozpoznając skargę o wznowienie postępowania nie badał
i nie mógł badać naruszenia tego przepisu w ramach podniesionych przyczyn
wznowienia postępowania.
Całkowicie bezzasadny jest również zarzut naruszenia przepisów art. 13
prawa wekslowego oraz art. 69 prawa wekslowego. Wznowienie postępowania
z przyczyn restytucyjnych zmierza do umożliwienia ponownego postępowania ze
względu na to, że prawomocny wyrok jest niesłuszny z punktu widzenia materiału
faktycznego i dowodowego, który istniał już w poprzednim postępowaniu w chwili
zamknięcia rozprawy. Wznowienie postępowania nie jest natomiast kolejną
instancją merytoryczną w której sąd na nowo rozpoznaje sprawę i stosuje przepisy
prawa materialnego. W tym postępowaniu sąd nie występuje w roli sądu I czy II
instancji – sprawę rozpoznaje na nowo ale tylko w ramach podstaw wznowienia.
Ustawa nie zna podstawy wznowienia polegającej na naruszeniu przepisów prawa
11
materialnego, a tylko w takim przypadku sąd rozpoznający skargę o wznowienie
mógłby naruszyć te przepisy.
Sąd Najwyższy z uwagi na powyższe na podstawie art. 39814
k.p.c. oddalił
skargę kasacyjną orzekając o kosztach w oparciu o art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 §
1 k.p.c.